شوشان / پدرام طاهری: نقد و بررسی اثر نمایشی " دنیای مطبوعاتی آقای اسراری به کارگردانی علی اضغر شادروان" با همت کافه گالری 28 و مشارکت گروه فرهنگی و هنری یاران در سینما هلال شهرستان اهواز برگزار شد.
در این نشست با حضور علی اضعر شادروان کارگردان این اثر نمایشی و همچنین با حضور رضا کیانی عضو کانون ملی تئاتر ایران، مریم مقدم کارگردان و بازیگر تئاتر ، عوامل و بازیگران این نمایش و علاقمندان تئاتر در دو بخش متن و کارگردانی نمایش دنیای مطبوعاتی آقای اسرار مورد بررسی کارشناسان و مخاطبان قرار گرفت.
در ابتدای برنامه مدیر کافه بیست و هشت با خوشامدگویی به کارگردان و بازیگران اثر و اعضای گروه فرهنگی و هنری یاران اظهار کرد: یکی از دغدغه های من این است که تئاتر در جایگاهی قرار بگیرد که شهروندان اهوازی از دیدن آثار خوب در حوزه هنر تئاتر استقبال کنند، هرچند متاسفانه امکانات برای توسعه این هنر در استان و شهرمان فراهم نیست ولی دغدغه ی من اینست که روزی این اتفاق بوجود آید برخی می گویند تئاتر مخاطب کمی دارد ولی معتقدم تئاتر دوستداران زیادی دارد منتها اگر کارها و آثار قوی به بینندگان آن ارایه شود.
مهدی نیارشید تصریح کرد: در فضای کافه گالری 28 تاکنون چند اجرای تئاتر صورت گرفته است و در هر اجرا حداقل هشتاد نفر تماشاگر داشته ایم، ما از آثار خوب فعالان تئاتر استان برای اجرای نمایش حمایت می کنیم، جناب رضا کیانی وقتی پیشنهاد برگزاری نشست نقد و گفتگوی این اثر را ارائه دادند من استقبال کردم و به طور یقین استمرار برگزاری چنین نشست هایی باعث بالا رفتن کیفیت ارائه آثار خواهد گشت.
وی در پایان از تلاش ها و حمایت های فرهنگی اکبریان مدیر سینما هلال قدرشناسی کرد.
عضو ملی کانون منتقدین تئاتر ایران در بخش نخست سخنان خود یادآور شد: اتفاق بسیار شایسته ای در فضای تئاتر ما صورت گرفت و آن ارج نهادن به مقام بهرام بیضایی و علی اصغر شادروان است، دو بزرگ که هم تئاتر و هم سینما را در کارنامه خود تجربه کرده اند و بنابراین باید برگزاری این نشست ها را به فال نیک گرفت که نشان از نیل به توسعه در فضای فرهنگی است چون نقد و بررسی جوهر کار و اساس توسعه فرهنگی است. شادروان یک هنرمند مطرح در کشور است که در این استان از شخصیت او بهره مند می شویم و جا دارد آثار سینمایی ایشان برای بررسی اندیشه هایش در یک هفته ی ویژه بنام شادروان مورد بررسی و نقد قرار گیرد و برنامه ای همچون هفته بهرام بیضایی برپا شود.
در ادامه برنامه رضا کیانی سرپرست گروه هنری یاران با بررسی اثر نمایشی "دنیای مطبوعاتی آقای اسراری" عنوان کرد: فرایند کار از نیمه آبان ماه گذشته شکل گرفت و بمدت یک هفته در تالار آفتاب اجرا شد. این اثر نمایشی نوشته بهرام بیضایی و به کارگردانی جناب علی اصغر شادروان باز پرداخت شده است . اینجانب بعنوان یک مخاطب که اثر را دیده است در وهله ی نخست بحث خودم را با طرح این پرسش از آقای شادروان بعنوان کارگردان اثر آغاز می کنم که انگیزه شما از انتخاب این متن برای اجرا چه بود؟ و چرا این اثر؟
شادروان کارگردان نمایش دنیای مطبوعاتی آقای اسراری در پاسخ به پرسش رضا کیانی توضیح داد: تئاتر یکی از پایه های اصلی هنر است، برخی می گویند عکاسی پدر سینما است ولی من معتقدم تئاتر پدر سینما است ، متن این اثر نوشته ی بهرام بیضایی که چهره ی مشهور و شناخته شده ای است. ایشان این متن را در سالهای دور نوشته اند، قلم او متعلق به همه ی فصول است ، نمایشی در دهه چهل نوشته شده و ما امروز آن را کار کردیم . علی اصغر شادروان افزود: در واقع موضوعاتی که در این نمایش مطرح شده از قبیل کپی رایت و نوشته های یک روزنامه نگار، مسائلی است که در دوره های مختلف تکرار می شود. ولی مهمترین مفهومی را که من در این اثر بیان می کنم مفهوم عدالت است، امروز ما در دوره ای هستیم که می گوییم عدالت چه بازی هایی که با آن صورت میگیرد، احساس کردم الان نیاز ما است و ما که تئاتر کار می کنیم باید نیاز و کمبودها و ناهنجاری های جامعه را تشخیص دهیم ، در واقع تمام ناهنجاری ها از نبود عدالت است که امروز تکه پاره ای بیش از آن نمانده است ، نمایش دنیای مطبوعاتی آقای اسراری دستاویزی است برای کانال زدن به عمق جامعه ی انسانی است.
رضا کیانی در پاسخ به این مبحث گفت : ما معتقدیم کارگردان نویسنده دوم یک متن است که آن را از صافی صحنه عبور می دهد، بهرام بیضایی شخصیتی صاحب اندیشه و پژوهشگر در عرصه سینما و تئاتر است او متن این اثر را در سال 1345 نوشته است و اثر دوباره توسط آقای شادروان بازخوانی می شود . در فرایند بازخوانی یک مرز ظریف وجود دارد که با مقتضیات زمان آمیخته است وقتی متن یک اثری را از یک دوره زمانی به دوره دیگر می بریم من بعنوان یک تماشاگر قطعا مختصات سیاسی و اجتماعی آن را درون کار می بینم، مفهوم عدالت و درد نبودن آن مسئله دوره های مختلف است ، آیا در این اثر به لحاظ اندیشه، ادبیات و گفتمان به روز است؟ آیا سازگار است یا نه ؟ آن زمان بحث یک نویسنده و اهمیت ستون یک نویسنده در روزنامه است ، آیا امروز یک ستون نویس داریم؟ ستون نویس مطبوعات تاثیرگذاری و اهمیت دارد؟ آیا در زمان حال هم موضوعیت دارد؟ با تعاملات و نقدهای ما سازگار است؟ من آنچه دیده ام نقد می کنم، آنچه را که بر روی صحنه دیده ام نقد می کنم و براساس معیارهای خود نقد می کنم، این اندیشه چقدر با این نوع پردازش وفق پیدا می کند، درد بی عدالتی که کلی است ولی چقدر درد رسانه بیان شده است؟ آیا تمام نظرها الان هم به سمت یک ستون نویسنده مطبوعات است؟ ما از بستر تاریخ داریم استفاده می کنیم اما پرسش این است که چقدر چفت و بسط اساسی در کار بازنویسی و اجرای این اثر است در سال 1345 می گفتند بروید ستون فلان نشریه را بخوانید آیا آلان نگاه جامعه به سمت ستون نشریات مانند آن مقطع زمانی اهمیت دارد.
شادروان در ادامه بحث پاسخ داد: یکی از ویژگی هایی که در این اثر تلاش کردم به آن برسم و به نظر می رسد جزو زیبایی کار بود این است که خیلی کار آنکارد نشود، مثلا موضوع بیکاری، در واقع ضرورت داشت تماشاگر وسیع تر نگاه کند به طور مثال بحث عدالت نیاز بود که تمرکز بیشتر برآن موضوع باشد و نمی خواستم در پرداخت به آن شعار زده شوم همانند آنچه در سخنرانی رجال سیاسی است در چند جا ما نزدیک می شدیم به زمانی که اثر را کوچک می کرد بنابراین یک بستر وسیع تر را می خواستم فراهم کنم که افکار ، افکار آنکاده نشود. این کارگردان سینما در ادامه گفت: آنچه را که در میزانسن ها برجسته کردن انسانی بود که نشان می داد چگونه به تسلیم شدن وا داشته می شود و اینکه در هم شکسته شدن یک انسان چگونه بوجود می آید؟ آیا یک سیستم کلی انسان را در هم می شکند؟ نوع میزانسن من شیرزاد بود، میزانسن آخر درهم شکستن این آدم بود او دیگر یک جنازه بود تحلیل خودم این بود آیا من روی انسان کار می کنم یا چهار تا شعار جامعه امروزی؟
رضا کیانی در پاسخ عنوان کرد: کل آثار فاخر جهان شمول درام بیشتر جرقه ای در ذهن ما ایجاد می کردند که پرسش به ذهن ما می افزاید، همه آثار پیام عدالت و آزادی را بیان می کنند ما با اصل پیام مشکل نداریم وقتی تماشاگر کاری را می بیند که مثلا نوع پوشش لباس امروزی است ولی نوع رفتار و کلام متعلق به امروز نیست می گوید ردپایی از اندیشه امروز در آن نیست. اگر مکبث و هملت را تنها در لباس امروزی در می آوریم آنوقت به تماشاگر باج داده ایم.
محمدغدیرزاده بازیگر نقش شیرزاد نمایش دنیای مطبوعاتی آقای اسراری گفت: من برخلاف نظر رضا کیانی معتقدم مخاطب با توجه به اتفاقات و مسئله سرقت ادبی توانسته با داستان ارتباط برقرار کند، دزدیدن داستان از یک روزنامه آن دهه ها مسئله مهمی بود و امروز با گسترش انواع رسانه ها و وسایل ارتباط جمعی مشاهده می کنیم هنوز سرقت سوژه ها و کپی رایت آثار بسیار زیاد اتفاق می افتد و صاحب این اثرهم دستش به جایی نمی رسد، این دزدی های هنری آلان هم اتفاق می افتد پس قضیه سرقت آثار هنری، علاوه بر مبحث عدالت موضوعی امروزی است.
رضا کیانی در پاسخ به اظهارات بازیگر نقش شهرزاد تاکید کرد: ما منکر مسائلی که بدان اشاره شد امروز اتفاق می افتد نیستم در روزگار کنونی امضا هم جعل می شود ، من معتقدم هنگامی که در اتمسفر کار قرار می گیریم مخاطب احساس می کند این متن زمان گذشته با زمان حال چفت و بسط نمی شود، مثلا آن صحنه ای که در کافی شاپ اتفاق می افتد بیش از چرایی کار چگونگی کار مهم است که اثر باور پذیر باشد. این منتقد تئاتر افزود: می بایست تماشاگر امروزی ردپای اندیشه و فضای امروزی را در اثر حس و مشاهده کند، باید مقتضیات زندگی امروز و درد و رنج زمانه را بشناسیم وگرنه گفتمان می شود فقط اشیا.
شادروان پاسخ داد: از زمان دهه ی چهل تاکنون مدت زیادی نگذشته است و من در فاصله این چند دهه تحول و جهش خیلی ویژه ای نمی بینم. از سال 44 تاکنون در عرصه اجتماع و فرهنگ در جا زده ایم یا نه ؟ کار من و بیضایی یک کار تاریخی نیست ما مجبوریم در فعالیت هایمان به نوع نگاه و شرایط سیاسی هم توجه کنیم و گاهی با ایما و اشاره مسائل پیرامون را بیان کنیم مسائلی که بیان آنها گاهی تشنج آور است آلان ناهنجاریهای جامعه ما را ببینید، دست به یخه شدن مطبوعاتی های ما بیشتر از درگیری های مدیران است.
رضا کیانی ابراز کرد: یک ویژگی که در تاریخ رسانه های ایران برایم جالب است انتشار روزنامه تئاتر ایران در سده گذشته است که در دوازده شماره نیز منتشر شد، میرزا رضا طباطبایی مدیر مسئول آن رسانه می گوید: اسباب تمدن برسه پایه ی مدرسه ، روزنامه و تئاتر بوجود می آید که سلسله جنبان حرکت های جامعه می شوند، اینها گراینکا قوی بوده اند. کشور ایران حدود دویست سال پس از اروپا با رسانه و انتشار آن آشنا شده است و این دردها و رنج های فعالان رسانه ای از گذشته تاکنون بوده است در کلیت بی عدالتی نابرابری ، برادرکشی همیشه از ابتدای تاریخ بوده است حال امروزه شکل بی عدالتی چگونه است؟ آیا امروز یک ملت ستون نویس یک نشریه را قهرمان خود میداند و امضای او را می گیرد و با او عکس یادگاری می گیرد؟ اینها یک سری چیزها هستند که ممکن است ما را از اثر دور کند، در یک اثر هنری ما یک بستری از جامعه را ارائه می دهیم امروز شاید کسی رسانه ی مکتوب را کمتر تحت الشعاع فکر خود قرار دهد.
شادروان در ادامه بحث افزود: ممکن است هر کارگردانی از زاویه دید و نگاه خود به این موضوع بپردازد، اینجانب نیز از بعد خودم به این متن نگریسته ام در این کار محمل من رسانه و روزنامه بود ولی نگاهم به مسله ی بی عدالتی بود البته این به نوع نگاه من و شما بر می گردد که چگونه به موضوع بنگریم.
رضا کیانی گفت: اگر بطور مثال در نمایش استاد محمد و یا نوشته اکبر رادی که در دهه چهل نوشته بخوانید و اگر کسی بخواهد رابطه پدر و فرزند را اجرا کند من به او متذکر می شوم که یک رابطه پدر و فرزند امروز اینگونه نیست و به همین شکل رابطه حکومت با مردم و رابطه همکار با همکار اینگونه نیست بنابراین باید ادبیات امروز در آن باشد ما بایستی ادبیات زمانه خودمان را پیدا کنیم مثلا اگر درباره مشروطه می نویسیم باید اندیشه و ادبیات زمانه را داشته باشد.
شادروان تاکید کرد: در مبحث زمان در اثر به نظرم از سال 44 تاکنون خیلی زمان زیادی نگذشته است، همین زمان است من در اینجا به مسئله پدرخواندگی اشاره دارم که امروز در جامعه بوجود می آید، هشدار می دهد به آن پدرخوانده هایی که امروز دارد جامعه را منقبض می کنند. آیا پدر خواندگی را در جامعه نمی بینید؟
مریم مقدم کارشناس و مجری برنامه نیز در این نشست گفت: در این نمایش کم کردن نقش بانوان دیده می شود، در متن تعدادی از بانوان کم می شوند ، زن در اثر شما یک زن روشنفکر نیست . یکی از مشخصه های کار بهرام بیضایی نگاهی است که به زن دارد، زن از نگاه او یک موجود تنها است که کاری را انجام می دهد ، حضور بانوان و نوع روابط در زندگی آنها در کارهای بیضایی وجود دارد.
شادروان در پاسخ به خانم مقدم گفت: در این اثر ، محوریت برای من زن نبوده است بلکه محوریت بی عدالتی است. آیا امروز بی عدالتی نیست به زن و به طور مثال پوشش او نیست
شادروان در بخش دیگری از سخنان خود گفت: در سال 1346 دانش تماشاگر هنری تئاتر بالا نبود در کارهای کلاسیک مانند مکبث می بینیم چند ورسیون از آن ساخته می شود اینجا کارگردان اجازه دارد در یک متن کلاسیک دست ببرد. خاصیت یک کار کلاسیک این است که به شما اجازه می دهد چگونه به یک کار بنگرید و اینجاست که ردپای کارگردان مشخص می شود.
در بخش دوم برنامه شیوه ی کارگردانی نمایش دنیای مطبوعاتی آقای اسراری مورد بررسی قرار گرفت.
یکی از حاضرین در این نشست اظهار نظر کرد: بعنوان یک بیننده ی این نمایش احساس کردم و دیده ام بازیگران نقش هایی را که بازی می کنند در دست دارند کارگردان هوشمندانه و عامدانه آدم هایی برای نقش ها برگزید که انگار با نقش راحت بودند.
یک مخاطب دیگر این برنامه ابزار داشت: من نیز این تئاتر را شش بار دیده ام و نحوه اجرای این اثر را خوب می دانم در واقع نمایش هایی از این نوع خوب در استان ما کم اجرا می شود، کادر کارمند و طراحی دکور کتابخانه را از نکات خوب این نمایش می دانم. دوست داشتم فضای کتابخانه خوب مجسم دیده شود، در ایفای نقش ها شخصیت شیرزاد وله شدن او خیلی خوب نمایش داده شد.
علی اصغر شادروان درباره اظهارات این فرد توضیح داد: اینجانب پیش از انقلاب تئاتر کار می کردم و پس از انقلاب به عرصه سینما وارد شدم . نخستین کار تئاتری من ملاقات بانوی سالخورده بود و این نمایش دومین کار من است، در انتخاب بازیگران نقش ها معتقدم نقش باید مربوط به همان آدم خاص باشد که زیاد در"گریم " دست نبریم. ما برای اجرای این اثر حدود چهارماه تمرین داشته ایم. روزی پنج ساعت کار می کردیم، این نوع تئاتر واقعا کارگردان را فرسوده می کند و او را از نظر مالی در مضیقه قرار می دهد، در طراحی دکور احساس کردم از نظر زیباشناسی به کار لطمه نمی زند اگر از تابلو برای نمایش فضا و اشیا استفاده شود اولویت هایم متمرکز بر موارد دیگر بود. اگر هم بخواهیم فضای نمایش رئالیستی تر باشد متاسفانه تهیه کننده پای کار نمی آید، ارگان هایی هم که ردیف پولی دارند حمایت نمی کنند یا باید کارهایی سطحی اجرا کنیم یا اگر بخواهیم اثری فاخر و عمیق ارایه دهیم باید هزینه شود. ما به دنبال مفاهیم بودیم دکور جزیی از عناصر نمایش و بازیگری است و همین طور بازیگر، معتقدم ما باید آدم ها را از نظر ظاهری به نقش نزدیک کنیم ، آنوقت تماشاگر بیشتر باور پذیری دارد تا اینکه به گریم و رنگ و لعاب و دکور رجوع کنیم. در هنر به کنتراست اعتقاد دارم که اگر تماشاچی اختلافی در ظاهر ببیند به یک زیباشناسی که خاص و نزدیک به یک ظاهر باطنی او می رسد من در شهرستانی کار می کنم که کارهای کلاسیک کمتر اجرا می شود و کارهای سطحی در حد جنگ ها اجرا می شود، این کار رئالیستی است و من باید تماشاگر خودم را از طریق شیوه رئالیستی با او ارتباط برقرار کنم.
مریم مقدم درباره سبک ادبی و هنری اثر نمایشی دنیای مطبوعاتی آقای اسراری تصریح کرد: این نمایش را رئالیستی نمی دانم، نوع پرداخت استعاره ای بود و هر کدام از افراد نقش ها استعاره ای از افراد و زیر مجموعه ها هستند و انتخاب متن نیز به همین شکل بود.
رضا کیانی در بخش بعدی سخنان خود به دیالوگهای نمایش اشاره کرد و گفت: در اجرای نخستین شب نمایش احساس کردم ریتم کار برای مخاطبان خسته کننده بود به این دلیل که بازیگران در حال دیالوگ پرت کردن بودند.
همچنین حسین محمدی بازیگر و کارگردان نمایش و تلویزیون نیز با نقدی بر این نمایش عنوان کرد: من از دیدن این تئاتر لذت بردم و می توانم بگویم یک نمایش دیده ایم ولی هر کدام از منظر خودش به یک نمایش می نگرند.من مشاهده کردم نوع استفاده از زبان بدن در کار یعنی آنچه می گوییم رئال و یک بازی رئالیستی در بازیگران متن ندیدم. ما با این ذهنیت وارد سالن سینما شده ایم که نویسنده متن چهره مشهوری است و کارگردان اثر شناخته شده و زبردست است با این حال در محتوای کار بیزانس ها به شکل ساده طراحی شده است به نظر می رسد با توجه به نوع متن ساده به متن نگریسته شد.
شادروان در اینباره توضیح داد: در بیشتر دیالوگ ها بازیگران تکان می خوردند و از دست استفاده کرده اند از زبان بدن استفاده شد وفتی موضوع دیالوگ محور و درون کار اتفاق می افتد، درون آدم ها در یک پروسه اتفاق افتاده من تشخیص دادم تماشاگر اینگونه به اندیشد، ما ایرانی ها برحسب عادت ایما و اشاره ها را با دست انجام می دهیم.
در پایان این نشست مریم مقدم کارشناس و مجری برنامه از برگزاری نشست تئاتر و دانشگاه در شانزدهم آذرماه خبر داد.
ارسال نظر
اخبار روز
خبرنامه
نظرسنجی
نظر شما درباره نحوه واگذاری سهام دو تیم استقلال و پرسپولیس چیست؟