آقای ناظر ما به یک هفته هم قانع هستیم!

توقف معاملاتی یا تعطیلی موقت بازار یکی از ساز و کار های مورد استفاده در جهت مدیریت نوسان غیرعادی آن نماد معاملاتی یا کل بازار می باشد که علاوه بر معایب بسیاری که دارد مزایایی هم در بطن خود نهفته است که مهمترین آن حذف عوامل ناکارایی ساز و کار معاملات و بی نظمی های بازار می باشد. اما در حال حاضر در بازار بورس این امر به دلیل طولانی شدن زمان توقف به یک چالش بزرگ برای سهامداران و سرمایه گذاران تبدیل شده و سال ها ست مورد انتقاد قرار دارد.

به گزارش بورس نیوز، توقف نماد معاملاتی با هدف محور اصلی فرصت دادن به سرمایه گذاران برای ارزیابی اطلاعات جدید، به شرکت جهت ارایه اطلاعات بیشتر صورت می گیرد که تا کنون طرفداران و منتقدان بسیاری همراه بوده است. اما مسئله مهم در این بین تفاوت توقف نماد معاملاتی ، زمان ، تعاریف و نحوه انجام آن در بازار سرمایه ایران در مقایسه با دیگر بازار های مالی پیشرفته دنیا می باشد.

تعریف کلی توقف نماد معاملاتی در اکثر بورس های منتخب دنیا به این صورت است که از انجام معامله ورقه بهادار در یک دوره زمانی مشخص ممانعت می شود. در حالی که در بازار بورس کشور عزیزمان ایران، سهمی که معاملاتش در بورس ممنوع و متوقف می شود مشخص نیست چه زمانی به تابلوی معاملات باز می گردد و دوره زمانی برای آن تعیین نشده و اگر هم مشخص شده رعایت نمی شود و تنها مسئولین و ناظرین بازار زمان بازگشایی نماد معاملاتی را به بعد از رفع ابهام و ارایه اطلاعات موکول می کنند.

همانطور که گفته شد دلیل اصلی توقف نماد معاملات و نماد معاملاتی، دادن فرصت کافی جهت تصمیم گیری بر اساس اطلاعات جدید به سهامدار و سرمایه گذار است. مفهوم توقف آن است که اخبار با اهمیتی منتشر خواهد شد که دارای تأثیر بسیاری بر بازار آن سهم است، اما بار ها در بورس ایران مشاهده کرده ایم که نمادی به بهانه تعدیل یا بهام اطلاعاتی برای هفته ها و ماه ها متوقف می شود اما بعد از مدتی که اطلاعات جدید ارایه می شود حکایت از عدم تغییر در صورت های مالی و بودجه شرکت دارد.

در ادامه این گزارش سعی بر آن است تا شرایط توقف معاملات و نماد معاملاتی در بورس های برگزیده دنیا که در دنیای مالی حرفی برای گفتن دارند را با توقف های نماد های معاملاتی در بورس اوراق بهادار تهران مقایسه کنیم.

براین اساس در بازار بورس کشور هند، دو شاخص برای توقف های اضطراری تعریف شده که با افت آن از 10 تا 20 درصد در حالت مختلف از حداقل 15 دقیقه تا یک روز معاملاتی کامل نماد معاملاتی سهام با در شرایط اضطراری بازار متوقف در می آید.

در بورس هنگ کنگ نیز در شرایط خاص که تغییراتی در وضعیت بنیادی شرکت های حاضر در بورس ایجاد شود از حداقل 30 دقیقه تا حداکثر 2 روز معاملاتی نماد متوقف خواهد شد. اطلاعات ناشر بلافاصله پس از آغاز توقف منتشره خواهد شد، اما نباید از جلسه معاملاتی روز بعد توقف فراتر رود و 30 دقیقه بعد از انتشار اطلاعات نیز معاملات از سر گرفته می شود، نکته جالبی که در این خصوص در بازار بورس هنگ کنگ مطرح می باشد آن است که اطلاعات در زمان معاملات نباید منتشر شود و باید تنها در بازده های زمانی که در قانون از پیش تعیین شده و معامله در آن انجام نمی شود، انتشار اطلاعات صورت گیرد.

همچنین در بازار بورس مالزی که کشوری مسلمان است نیز اگر تغییر اطلاعات شرکت بعد از اتمام ساعت معاملات منتشر شود توقف نماد صورت نمی گیرد و در ساعت معاملات نیز حداکثر یک ساعت و نیم متوقف خواهد ماند. این رویه بیشتر به این دلیل است که بورس مالزی نیز توقف معاملات را تنها با هدف فرصت دادن به سرمایه گذار جهت تحلیل و بررسی عملکرد شرکت ها در پیش گرفته است.

در بورس برزیل نیز تنها توقف نماد معاملات در شرایط خاص و بحرانی استفاده می گردد و در برخی موارد نیز که معاملات در ساعات پایانی از سر گرفته می شود حداقل 30 دقیقه به زمان انجام معاملات افزوده خواهد شد.

علاوه بر این ها در ایالات متحده آمریکا نیز از سال 2012 از قانون حد بالا – پایین برای مدیریت نوسانات هیجانی در بازار استفاده می شود و طبق فرمول هایی خاص، دامنه نوسانی را حرکت قیمتی سهم تعریف می شود.

با این وجود، همانطور که همه فعالان بازار سرمایه واقفند در بورس تهران نه تنها این مسائل و راه کار ها اجرا نمی شودکه حتی تصمیمی که اوایل سال گذشته مسئولین و متولیان بازار سرمایه مبنی بر توقف نماد ها از یک روز تا حداکثر یک هفته اتخاذ شد نیز به درستی اجرا نمی شود.

توقف نماد معاملاتی باعث کند شدن به تعادل رسیدن قیمت سهام می شود و در بورس اوراق بهادار تهران نیز به دلیل محدودیت هایی که وجود دارد استفاده از برخی راه کار های کشور های دیگر جهت کوتاه کردن زمان توقف و یا نحوه اجرای ساز و کار توقف معاملات قابلیت اجرایی ندارد که از جمله آن ها می توان به محدودیت 5 درصدی دامنه نوسان، وجود حجم مبنا و شاخص کل بورس که عدد آن شرایط واقعی بازار را نشان نمی دهد و سود تقسیمی 40 ساله بورس را در خود جای داده است، اشاره کرد. اما با این وجود باز هم زمان توقف نماد هایی که بعضاً از چند هفته و چند ماه نیز می گذرد و به سال ها توقف می رسدکه نماد معاملاتی "کاصفا" با 3 سال توقف رکورد دار این امر می باشد. شرایط بدی را برای بورس ایجاد کرده و باعث بلوکه شدن سرمایه سهامداران شده است.

بر اساس این گزارش بهتر است متولیان و مسئولین بازار سرمایه کشورمان نیز اندکی روند توقف معاملات و نماد های معاملاتی را در بورس های با شرایط مشابه مورد مطالعه قرار دهند و چاره ای در جهت بهبود توقف های طولانی مدت بیاندیشند.

جهت عضويت در كانال تلگرام #اخبار #اقتصادي #بورس_نيوز روي لينك زير كليك كنيد و گزينه JOIN را بزنيد.

https://telegram.me/boursenews_ir