گروه بورس- هدیه لطفی: حالا كه بازار سرمايه‌گذاري در اوراق مشاركت 20 درصدي در كشور داغ داغ شده و اين بازار با 5 درصد بازدهي در بهار 91 سودآورترين بازار سرمايه‌گذاري در كشور(به‌جز مسكن) شناخته شده، بد نيست بدانيد كه نسخه بازار سرمايه‌اي اين اوراق در فرابورس به شكلي كارآتر و جذاب‌تر وجود دارد كه البته مردم از جزئيات قابليت‌هاي اين اوراق اطلاع دقيقي ندارند، يا اينكه اساسا نمي‌دانند كه فرابورس ايران از ابزارهاي نوين داراي بازده بدون ريسك مثل اوراق مشاركت و صكوك بهره‌مند است.
اوراقي كه 20 درصد به شما سود مي‌دهد، حتي اگر يك روز دارنده آنها باشيد. ضمن اينكه جريمه‌اي هم مشمول حالتان نخواهد شد. حال آنكه معامله آنلاين اين اوراق هم در بازار امكان‌پذير است و همين امر موجب شده تا اين امكان براي سرمايه‌گذاران وجود داشته باشد كه هر آن اراده كننده اوراق مالي خود را از طريق واريز آنلاين الكترونيكي به حساب، به پول نقد تبديل كنند. اما بي‌اطلاعي مردم از وجود چنين اوراقي در بازار سرمايه كشور در حالي ادامه دارد كه حدود نيمي از ارزش كل معاملات فصل بهار بازار فرابورس از محل مبادلات اوراق مزبور صورت گرفته است.
تا جايي كه در سه ماهه نخست سال جاري بيش از 6 ميليون برگه اوراق به ارزش 639 ميليارد تومان خريد و فروش شده است كه 158 ميليارد تومان آن مربوط به معاملات خردادماه اين بازار بوده است.
با اين تفاسير بد نيست مروري داشته باشيم به نسخه بازار سرمايه‌اي اوراق مشاركت و صكوك كه اين روزها در فرابورس ايران پرطرفدار شده است. بازار سرمايه‌اي كه البته به دليل ريسك‌هاي سيستماتيك اطرافش اين روزها كم‌فروغ است، ولي فعالان آن در گوشه‌اي نظاره‌گر رونق معاملات اوراق مشاركت و ديگر ابزارهاي جذاب مالي هستند.
مزيت‌هاي اوراق مشاركت فرابورسي
معاون نظارت و عملیات فرابورس در گفت‌وگو با دنياي اقتصاد با اشاره به تفاوت‌های اوراق مشاركت و صكوك حاضر در فرابورس با اوراق منتشره در سيستم بانكي، اظهار داشت: از بابت نرخ بايد گفت در سيستم بانكي نرخ شكست يا همان جريمه وجود دارد، در حالي كه اوراق مورد معامله در فرابورس داراي نرخ شكست نیست. همچنين اين اوراق مي‌توانند با قيمت بالاتر از قيمت اسمي نيز به فروش برسند و نرخ واقعي اوراق مي‌تواند بالاتر از 20 درصد باشد.
حسن محمدتبار افزود: از ديگر تفاوت اوراق مشاركت در دو سيستم مي‌توان به تسهيل معاملات اوراق از طريق فرابورس نام برد، به طوري كه معاملات حتي به صورت آنلاين و توسط شخص از هر نقطه دنيا مي‌تواند انجام شود، اما در سيستم بانكي الزام به حضور در بانك براي معامله وجود دارد.وي خاطرنشان كرد: اوراق قابل معامله در فرابورس با نام بوده و در صورتي كه برگه اوراق مفقود شود، دارندگان مي‌توانند با مراجعه به شركت سپرده‌گذاري مركزي برگه ديگري دريافت كنند، اين در حالي است كه جهت اوراق بي‌نام منتشره توسط بانك‌ها، ريسك سرقت وجود دارد. همچنین معاملات دست دوم اوراق در فرابورس مي‌تواند در قيمت‌هاي بالاتر از قيمت اسمي و به دفعات به انجام برسد و از اين منظر ناشر اوراق الزامي به بازخريد اوراق ندارد و ساير خريداران مي‌توانند اقدام به خريد اوراق كنند. اين در حالي است كه در سيستم بانكي بازخريد تنها توسط سيستم بانكي با الزام به حضور دارنده در بانك براي معامله، انجام مي‌شود.
جريمه بي‌جريمه
وی در پاسخ به سوال خبرنگار ما مبنی بر اینكه ظاهرا برخي اوراق مشاركت و صكوك فرابورسي نرخ جريمه ندارند، به آن معني كه اگر ما در بانك‌ها اقدام به خريد اوراق مزبور كنيم، ناچاريم تا سررسيد تعيين شده براي تبديل اوراق به وجه نقد صبر كنيم، در حالي كه در فرابورس هر زماني كه متقاضي بخواهد مي‌تواند اوراق خود را نقد كرده و جريمه‌اي هم از بابت آن نبايد پرداخت كند؟ گفت: شخص دارنده اوراق در هر زمان كه نياز به وجه نقد داشته باشد مي‌تواند اقدام به فروش اوراق كرده و حتي اگر خريداري در قيمت‌هاي بالاتر از قيمت اسمي وجود داشته باشد، مي‌تواند اوراق را به نرخي بالاتر از قيمت اسمي بفروشد و در غير اين صورت بازارساز اوراق خريد آنها را در قيمت اسمي تضمين كرده است. افزون بر این سود يا اجاره‌بهاي متعلقه، از روز پس از سررسيدهاي ميان دوره‌اي تا زمان فروش، به فروشنده تعلق مي‌گيرد. اما در سيستم بانكي در صورتي كه اوراق زودتر از يك سال به فروش برسد، نرخ شكست براي آن وجود دارد.
پرداخت سود اوراق به روش حساب متمركز
معاون نظارت و عملیات فرابورس در خصوص پرداخت سود اوراق فرابورسی اظهار كرد: فرابورس جهت پرداخت سود يا اجاره‌بهاي اوراق از روش حساب متمركز و واريز الكترونيكي استفاده مي كند، به طوري كه هيچ‌گونه ريسكي در پرداخت‌هاي بين‌دوره‌اي اوراق و همچنين در معاملات اوراق نيز وجود ندارد.
محمد تبار خاطر نشان كرد: شركت سپرده‌گذاري مركزي، سود (اجاره‌بها) را در تاريخ‌هاي سررسيد سود يا اجاره‌بها به حساب متمركزي كه خريداران در هنگام خريد براي واريز اجاره‌بها معرفي كرده‌اند، به صورت الكترونيكي واريز مي‌كند.
بهترین انتخاب كدام است؟
وی در پاسخ به پرسش خبرنگار ما مبنی بر اینكه توصيه شما به متقاضيان سرمايه‌گذاري بدون ريسك در اوراق مشاركت چيست و اينكه آيا بهتر است مردم سيستم بانكي را انتخاب كنند يا بازار سرمايه را؟ اظهار كرد: بهتر است اين حق انتخاب را به خود سرمايه‌گذاران واگذار كرده و تنها توصيه من اين است كه قبل از هر گونه انتخابي در مورد ابعاد مختلف آن كاملا مطالعه و بررسي انجام داده و با اشراف كامل نسبت به سرمايه‌گذاري اقدام كنند. ضمن اينكه اشخاصي كه آشنا به سيستم بورس هستند، از همان سيستم اقدام به خريد اوراق مشاركت مي‌كنند.
محمدتبار در ادامه تصریح كرد: سرمايه‌گذاري در بورس نيازمند مطالعه، شناخت و آگاهي از وضعيت كلي اقتصاد، صنعت و شركت است. بديهي است متقاضياني كه تمايل به حضور در بازار سرمايه دارند، بهتر است از طريق صندوق‌هاي سرمايه‌گذاري وارد بازار سرمايه شوند.
وی افزود: اين صندوق‌ها، با توجه به مزيت‌هاي استفاده از صرف مقياس و مديران با تجربه، از امكان بهره‌برداري از فرصت‌هاي سود برخوردار هستند.
چيرگي مزايا بر عيوب اوراق فرابورسي
عليرضا كديور، از كارشناسان بازار سرمايه نيز در گفت‌وگو با خبرنگار ما اولين و بهترين مزاياي اين اوراق را نسبت به اوراق خارج از بورس، نبود نرخ جريمه عنوان كرد و اظهار كرد: چنانچه فردي در سيستم غيربورسي اقدام به خريد اوراق كرده باشد و بخواهد زودتر از يك سال پول خود را مطالبه كند، بايد دو درصد جريمه پرداخت نمايد و اين به اين معنا است كه در واقع 18 درصد سود دريافت كرده است. وي در ادامه افزود: همچنين پس از گذشت يك سال از تاريخ خريداري تا زمان سررسيد اوراق مزبور نيز نيم درصد جريمه در نظر گرفته خواهد شد و در واقع به جاي سود 20 درصدي، معادل 5/19 درصد سود دريافت مي‌شود.
حال آنكه اوراق فرابورسي جريمه‌اي در برنخواهد داشت و از همان لحظه خريد و به صورت روزشمار 20 درصد سود به شخص خريدار تعلق مي‌گيرد.
اين كارشناس بازار سرمايه در ادامه افزود: يكي ديگر از مزاياي اوراق فرابورسي را مي‌توان با نام بودن آنها عنوان كرد؛ اوراق مزبور در خارج از بورس بي‌نام هستند و در صورت مفقود شدن، شخص يابنده با مراجعه به بانك مي‌تواند آنها را نقد نمايد، اين در حالي است كه اوراق مزبور در سيستم فرابورس بانام بوده و ريسك سرقتي آن را تهديد نمي‌كند.
كديور در ادامه اظهاراتش به مدت زمان نامحدود خريداري اوراق در فرابورس اشاره كرد و گفت: اوراق بانكي را تنها در مدت زمان محدودي كه توسط بانك عامل اعلام مي‌شود، مي‌توان خريداري كرد. اين در حالي است كه اوراق فرابورسي مي‌تواند به صورت نامحدود طول عمر فعاليتش خريد و فروش شود.
همچنين با توجه به عرضه و تقاضاي موجود در بازار براي اوراق مزبور، مي‌توان از خريد و فروش روزانه اين اوراق نيز سودي كسب كرد كه اين سود جدا از سود 20 درصدي اوراق است. كديور در ادامه تصريح كرد: در عين حال مي‌توان تنها عيب اوراق فرابورسي را نسبت به اوراق ديگر كارمزد موجود براي آنها عنوان كرد، تا جايي كه براي خريد و فروش اين اوراق بايد كارمزد به كارگزار پرداخت شود كه البته اين كارمزد رقم بالايي نيست و تنها معادل دو روز نگهداري اوراق است.
وي خاطرنشان كرد: اوراق مزبور مزاياي زيادي دارد كه مي‌توان از يك عيب آن چشم‌پوشي كرد.
اما به دليل ناآشنايي مردم با اوراق فرابورسي، همچنان افراد زيادي براي دريافت اين اوراق به سراغ سيستم خارج از بازار سرمايه مي‌روند.
ارسال نظر
اخبار روز
خبرنامه