دنياي اقتصاد- توقف نمادها يكي از مباحثي است كه از سوي فعالان بازار سرمايه همواره مورد اعتراض قرار گرفته است. اين در شرايطي است كه نهاد ناظر بازار سرمايه به تناسب بررسي وضعيت مالي و اطلاع رساني و همچنين قيمت سهام اقدام به توقف نمادها مي كند. هر چند توقف و بازگشايي نمادها گاهي اوقات ناگهاني است و مشكلات زيادي براي سهامداران در دوره هاي مختلف ايجاد كرده اما بررسي توقف طولاني مدت نمادها يكي از مسايلي است كه كارشناسان بر آن تاكيد دارند، به همين خاطر لزوم بازنگري در سازوكار توقف نمادها مطرح است.
گروه بورس- محبوبه مغاني: توقف نمادها همواره در بازار سرمایه کشور با اعتراض فعالان همراه بوده است زيرا حبس نقدينگي در دوره‌های مختلف مشکلات زیادی را برای سهامداران اين نمادهاي متوقف ایجاد مي‌كند.
چندی‌است که نهاد ناظر بازار سرمایه طی رویه‌ای جدید، هر از گاهی به بهانه بررسی وضعیت مالی و اطلاع رسانی و همچنین قیمت سهام مبادرت به توقف نمادها می‌کند؛ این رویه با توقف ناگهاني نماد قندی‌ها و پالایشگاهی و چند نماد پيشرو طي سال گذشته آغاز شد. هرچند شرايط بازگشايي برخي نمادها با بازگشت طوفاني آنها به تابلو همراه است اما معامله‌گران را با عدم نقدشوندگي طولاني‌مدت مواجه خواهد كرد. در این میان می‌توان به توقف طولاني‌مدت نماد‌هايي نظير پتروشيمي اصفهان و «کف» اشاره كرد. همچنين شرکت‌های ماشین‌آلات صنعتی و تولی‌پرس از سال 90 به بهانه پیش‌بینی درآمد هر سهم كه تاكنون خبري از بازگشت آنها به تابلو معاملات نيست، متوقف هستند.بر این اساس تلاش شده تا طی گزارشی به بررسی توقف نمادها پرداخته شود و پیشنهادهای مناسب برای حل این مساله از سوي كارشناسان ارائه شود.
ايده‌آل بورس، سرعت در بازگشايي است
اين در حالي است كه رييس اداره نظارت بر ناشران سازمان بورس و اوراق بهادار معتقد است كه شيوه ايده‌آل براي توقف و بازگشايي نمادها اين است كه بازگشايي نماد در فاصله يك روزه اتفاق بيفتد.امير حمزه مالمير تاكيد كرد: گاهي اوقات با عدم ارائه اطلاعات از سوي شركت‌ها بازگشايي نمادها به مشكل برخورد مي‌كند. از سوي ديگر شفاف نبودن برخي پارامترهاي اقتصادي باعث مي‌شود اطلاعات ارسال شده شركت‌ها شفاف و كامل نباشد. در اين بين موضوعاتي مانند نرخ تسعير ارز، نحوه و زمان اعمال افزايش نرخ‌ها از مواردي است كه با عدم شفافيت مواجه مي‌شود و باعث مي‌شود برخي از اطلاعات نهاني نزد شركت‌ها باقي بماند.اين مقام مسوول تصريح كرد: عدم تصميم‌گيري قاطع در مورد مباحث مختلف و طولاني شدن روند نتيجه‌گيري باعث مي‌شود ابهامات و اشكالات اساسي در صورت‌هاي مالي شركت‌ها ايجاد كند. رييس اداره نظارت بر ناشران سازمان بورس و اوراق بهادار افزود: در برخي موارد حتي مصوباتي داريم كه لغو مي‌شود و همين امر اطلاعات شركت‌ها را با ابهام مواجه مي‌كند و باعث مي‌شود بازار از شفافيت لازم بيفتد كه توقف نمادها را به دنبال دارد.مالمير خاطرنشان كرد: با اين حال شيوه توقف و بازگشايي ايده‌آل از نظر سازمان بورس آن است كه اين روند كوتاه‌تر باشد و حتي به جايي برسد كه در طي بازار اتفاق بيفتد تا نماد شركت‌ها در اولين فرصت ممكن قابل معامله باشند.
لزوم توقف نمادهاي معاملاتي در شرايط خاص
سید‌روح‌الله حسینی‌مقدم سرپرست اداره امور ناشران بورس اوراق بهادار تهران در گفت وگو با خبرنگار دنیای اقتصاد يکي از اهداف اصلي هر بورس را اطمينان از منصفانه، کارآ و شفاف‌بودن کارکرد بازار عنوان کرد. به‌همين دليل است که طراحان و مسوولان بورس‌ها همواره سعي مي‌کنند تا موانع موجود بر سر عدم تقابل عرضه و تقاضا را برطرف کنند تا در نهايت قيمت اوراق بهادار به ارزش ذاتي آنها نزديک‌تر شود.
وی اظهار كرد: در این میان هر سرمايه‌گذار از هر بورس تنها سه چيز را طلب مي‌کند: 1- نقدشوندگي، 2-نقدشوندگي، 3-نقدشوندگي. به عبارت دقيق‌تر يک سرمايه‌گذار از هر بازاري امکان ورود و خروج آسان و ساده را مي‌خواهد تا در هر زماني که تشخيص داد در فضا يا بازار مناسب به سرمايه‌گذاري بپردازد. در واقع توقف نماد يا بازار به معني کاستن از نقدشوندگي ورقه بهادار است.سرپرست اداره امور ناشران بورس اوراق بهادار تهران یاد‌آور شد: تقريبا از دهه 1990 بود که سازوکارهاي کنترل نوسان قيمتي توجه بسياري از محققان مالي را به خود جلب کرد و گرايش به ايجاد محدوديت در تغييرات قيمت با هدف جلوگيري از بحران‌هاي مالي افزايش پيدا کرد. يعني همواره در همه بورس‌ها عامل اصلي در وضع سازوکارهاي کنترل بازار، نگراني از بروز بحران مالي يا تخصيص بهينه سرمايه و وجوه بوده است که البته تا حدودي هم اين منطق پذيرفتني است.
وی ادامه داد: به هر حال نوسان غير منطقي در قيمت سهام، موجب ابهام در تخصيص بهينه منابع مي‌شود و اين ابهام مي‌تواند نرخ بازده مورد انتظار سرمايه‌گذاران را در نگهداري سهام افزايش دهد.
حسینی‌مقدم ذکر اين نکته را ضروري دانست که در ادبيات بازارهاي اوراق بهادار دنيا مفهوم ريز ساختار بازار(Micro Structure) يک مفهوم عميق است که به مسائلي مانند کنترل نوسان بازار، توقف نماد، توقف بازار، شفافيت اطلاعات معاملات، سهام شناور آزاد، فروش استقراضي و بازارگردان اشاره مستقيم دارد و همواره مطالعات گسترده‌اي توسط بورس‌ها براي اطمينان از کارکرد مناسب بازارشان انجام مي‌شود و سياست‌هاي مناسب اتخاذ مي‌شود.
وی تصریح کرد: در این میان بحث توقف معادلات يا ممانعت از انجام معامله يک ورقه‌بهادار يا کل بازار در يک دوره زماني مشخص در شرايط ضروري و براساس نظر مسوولان بازار است. هدف از وقفه‌هاي معاملاتي نيز امکان ارائه فرصت به سرمايه گذاران است تا اطلاعات جديد منتشر شده يا اخبار تائيد يا تکذيب‌شده را تحليل کنند و در ارزيابي‌هاي سرمايه‌گذاري خود دخالت دهند. البته از فرصتي که به وجود مي‌آيد شرکت‌ها (ناشران) نيز براي افشاي اطلاعات مورد نياز سرمايه‌گذاران استفاده مي‌کنند. همين توقف معاملات را مي‌توان به دو دسته صلاحديدي و خودکار طبقه‌بندي کرد که تقريبا با مقررات بسياري از بورس‌هاي دنيا سازگار است.به گفته سرپرست اداره امور ناشران بورس اوراق بهادار تهران؛ فلسفه استفاده از اين سازوکار، دستيابي فعالان بازار به اطلاعات جديد، داشتن زمان کافي براي تصميم‌گيري و نشان دادن عکس‌العمل به اخبار جديد است. به عبارت دقيق‌تر از آنجا که افشاي اطلاعات نيازمند زمان کافي است و وجود شايعه در بازار نيز باعث انتقال اطلاعات نادرست به بعضي از مشارکت‌کنندگان بازار مي‌شود، مقامات تلاش مي‌کنند با توقف نماد و ايجاد فرصت کافي براي تصميم‌گيري باعث شفافيت بازار و حذف بي‌اعتمادي از آن شوند.
بازنگري مقررات توقف نمادها در دنيا
وی با اشاره به روند باز و بسته شدن نمادها در ساير بورس‌هاي دنيا، عنوان کرد: در دنيا براي اثربخش بودن توقف نمادها و کمک به نقدشوندگي بازار، دوران توقف نمادها بسيار کوتاه است و حتي در برخي موارد در بعضي از بورس‌ها به حدود 10 دقيقه مي‌رسد. مثلا از دلايل عمده که براي توقف نماد استفاده مي‌شود بستن نماد به‌دليل دستکاري يا تقلب در بازار، افشاي اطلاعات جديد توسط ناشر يا رويداد غيرمترقبه است. جالب است بدانيد که معمولا بورس‌ها هر ساله به بازنگري مقررات توقف مي‌پردازند.حسینی‌مقدم با بیان اینکه توقف نماد در دنيا طرفداران و در عين حال مخالفان بي‌شماري دارد، اين سازو کار را دارای منافع و معايبي عنوان کرد که مطالعات صورت گرفته در دنيا نيز هر يک از آنها را اثبات کرده است.
وی ادامه داد: ولي به‌رغم اينکه بورس‌ها به سمت استفاده از اين سازوکار رفتند، توجه ويژه به بحث نقدشوندگي سهم داشتند و عدم اطلاع رساني به موقع را از مسووليت‌هاي مديران شرکت‌ها دانستند و امکان داد و ستد را از سهامداران و سرمايه‌گذاران نگرفتند. سرپرست اداره امور ناشران بورس اوراق بهادار تهران در اشاره به مطالعه صورت گرفته در بورس تهران در سال 1388، گفت: بررسي تجربه بيش از 23 بورس دنيا نشان مي‌دهد که همه بورس‌ها داراي مقرراتي براي اعمال توقف معاملات هستند. از سوی دیگر بورس‌ها از نظر روش اعمال توقف معاملات متفاوت هستند؛ به طور مثال در برخي از بورس‌ها توقف معاملات حداکثر براي دو روز اتفاق مي‌افتد. همچنین اگرچه مقررات تدوين شده در کشور‌هاي مختلف متفاوت است اما هدف مشترک همه آنها حصول اطمينان از کارکرد روان بازار در شرايطي که ممکن است بازار اطلاعات کافي از اوراق بهادار و ناشر آن در اختيار نداشته باشد.وی ادامه داد: از سوی دیگر دوره توقف در بورس کوتاه بوده و ميانگين آن کمتر از 3 روز در23 بورس مورد بررسي است. در واقع بورس‌ها بر اين باور هستند که توقف معاملات فقط بايد در شرايط خاصي بکار گرفته شود و هر چه زودتر برطرف شود.
تجربه توقف كوتاه نمادها در بورس‌ها
حسینی‌مقدم در این میان به تجربه برخي از بورس‌ها در خصوص توقف نماد پرداخت و گفت: مثلا در بورس آرژانتين چنانچه قيمت سهام بيش از 10درصد تغيير کند معاملات آن حداکثر براي 10 دقيقه متوقف خواهد شد و در اين فاصله ناشر مي‌تواند در خصوص شايعات موجود در بازار تائيديه يا تکذيبيه صادر کند و سپس پس از انجام يک حراج تک قيمتي، بازگشايي صورت مي‌گيرد. در بورس مسقط چنانچه قيمت سهامي در دو روز متوالي بيش از محدوده تعيين شده تغيير کند، نماد سهم به منظور انتشار گزارش توسط ناشر متوقف مي‌شود و در کمتر از 48 ساعت چه اطلاعات جديدي منتشر شود و چه اطلاعاتي منتشر نشود، بازگشايي خواهد شد و مسووليت با مديران شرکت است. وی در مورد بورس‌هاي پيشرفته نیز ابراز داشت: نماد شرکت در موارد نياز به اطلاع‌رساني کمتر از یک ساعت متوقف مي‌شود و اگر اطلاعات جديدي وجود داشته باشد به بازار منعکس خواهد شد.وی ادامه داد: چنانکه اشاره شد بورس‌ها سازوکار ريزساختار بازار را براي افزايش نقدشوندگي اوراق بهادار خود در صورت لزوم تغيير مي‌دهند. مثلادر بورس تايوان، گاهي اوقات پيش آمده که بورس از يک رويه يا سازوکار تنها براي 7 روز استفاده کرده است يا در يک مقطع زماني به دليل انتخابات رياست جمهوري، سياست دامنه نوسان و کنترل بازار را فقط براي 10 روز تغيير داد. يعني بورس‌ها با اطلاع رساني به همه سرمايه گذاران مي‌توانند در شرايط خاص از رويه‌ها و سياست‌هاي مناسب براي نقدترشدن بازار خود استفاده کنند.
هدف كاهش دوران توقف است
سرپرست اداره امور ناشران بورس اوراق بهادار تهران در مورد معضل توقف نمادها در بورس تهران، اظهارداشت: در کشور ما بخش عمده توقف طولاني‌مدت به دليل اطلاع‌رساني است. از سال1390 اين مساله در مديريت امور ناشران مورد تجزيه و تحليل قرار گرفت و در نهايت تصميم گرفتيم که جلسات حضوري با مديران مالي شرکت‌ها داشته باشيم. البته اين جلسات جنبه بازآموزي مقررات بورس را داشته ولي هدف ما بيان حساسيت‌هاي موجود در بازار سرمايه به مديران شرکت‌ها بود که طي سال 1391 با مشارکت نزديک به 70 درصد شرکت‌ها، 20 کارگاه تخصصي برگزار شد که يقينا نتايج آن در روند گزارشگري شرکت‌ها و توجه به مقررات بورس در سال‌هاي آينده نمود پيدا خواهد کرد و امیدواریم دوره توقف نمادها کاهش یابد. حسینی‌مقدم اضافه کرد: حتي اخيرا پس از عرضه سهام شرکت هلدينگ خليج فارس در بورس تهران، با مديران مالي شرکت‌هاي زيرمجموعه هلدينگ جلسه‌اي برگزار شد تا به آنها در خصوص نحوه گزارشگري و حساسيت‌هاي موجود نکاتي ارائه شود. هدف ما هم کاهش دوران توقف نماد است.
وقفه سازمان بورس در انتشار اطلاعات ارسالي شركت‌ها
مدیر معاملات شرکت کارگزاری بانک اقتصاد نوین نیز به تشریح اتفاقات مهم و با اهمیت شرکت‌های فعال که منجر به توقف نماد معاملاتی آنها از سوی سازمان بورس می‌شود، پرداخت.
پورنعمت با بیان اینکه «این اقدامات را می‌توان به چند گروه اصلی تقسیم‌‌بندی کرد»، اظهار داشت: در گروه اول عدم رعایت شرایط پذیرش شرکت‌ها در بورس یا اظهارنظر مردود یا عدم اظهارنظر سازمان حسابرسی یا بازرس قانونی نسبت به صورت‌های مالی می‌تواند منجر به توقف و تعلیق نماد معاملاتی شرکت شود.وي گروه دوم را شامل اتفاقات مهم و با اهمیت شرکت‌ها که در طی سال مالی صورت می‌پذیرد نظیر مجامع عادی و فوق‌العاده آنها عنوان کرد که در این بخش مدیران شرکت‌ها موظفند وضعیت شرکت را از جنبه‌های مختلف به اطلاع سهامداران برسانند. بالطبع توقف نماد آنها نیز بر اساس قوانین موجود در بازار سرمایه در بازه زمانی مشخص شده صورت می‌پذیرد.پورنعمت اضافه کرد: از سوی دیگر اتفاقات مهم و با اهمیت شرکت‌ها که در طی سال از لحاظ مالی روی می‌دهد و منجر به تعدیل با اهمیت سود پیش‌بینی شده آنها خواهدشد در قالب گروه سوم منجر به توقف نماد معاملاتی می‌شود.وی در برشمردن دلایل این تعدیلات، گفت: تغییر در مفروضات کلان پیش‌بینی سود شرکت که براساس سیاست‌های اقتصادی کشور در نظر گرفته شده اما به علت تغییر در پارامترهای اقتصادی کشور و شرایط جدید به وجود آمده، مدیران مالی شرکت‌ها را ناگزیر می‌سازد مفروضات خود را تغییر دهند که این امر منجر به تغییر سود پیش‌بینی شده شرکت‌ها می‌شود. مدیر معاملات شرکت کارگزاری بانک اقتصاد نوین همچنین به تغییر در مفروضات داخلی شرکت اشاره کرد که در پی اقدام مدیران مالی در ارائه بودجه‌های بسیار محافظه‌کارانه صورت می‌پذیرد و تاكيد كرد: در اینگونه موارد در صورتی که مفروضات ارائه شده در حد قابل قبولی قرار داشته باشند مشکلی ایجاد نمی شود اما اگر این موضوع به درستی رعایت نگردد موجب ضرر و زیان سهامداران خواهد شد.
پور نعمت در بیان آخرین دلیل توقف نمادمعاملاتی در بورس گفت: از سوي ديگر اقداماتی که در بازار سرمایه و از لحاظ قیمتی به صورت غیر‌طبیعی در سهام شرکت‌ها روی می‌دهد یا به اصطلاح قیمت سهام برخی از شرکت‌ها به علت پایین بودن سهام شناور آزاد و وجود مقوله‌ای به نام حدنوسان قیمتی توسط برخی دلالان دستخوش دستکاری می‌شود می‌تواند منجر به توقف نماد معاملاتی در بازار سرمایه شود.وی ادامه داد: به نظر می‌رسد نقش سازمان بورس به عنوان یک نهاد نظارتی در گروه سوم و چهارم از اهمیت بسزايی برخوردار باشد و سهامداران شرکت‌ها با در نظر گرفتن این موضوع که شرکت‌های فعال در بورس اوراق بهادار موظفند بیش از بقیه شرکت‌ها در انجام رسالت اطلاع‌رسانی و ایجاد شفافیت اقدام کنند، منجر به اعتماد‌سازی در بازار سرمایه شوند.
وی در این میان به تلاش‌های سازمان بورس طی سالیان اخیر در جهت شفاف‌سازی بیشتر و کمک به نقدشوندگی بازار اشاره کرد که بر این اساس روند رو‌به رشدی در حل موضوع توقف نمادهای معاملاتی رخ داده است.
تشكيل كارگروه و تدوين دستورالعمل بازگشايي نماد
مدیر معاملات شرکت کارگزاری بانک اقتصاد نوین توقف‌های طولانی مدت اخیرکه در بین چند صنعت خاص رخ داده است را به شرایط اقتصادی کشور نسبت داد؛ اما با این حال باز وی به وجود اعمال سلیقه دربرخی بازگشایی‌ها به بهانه در نظر گرفتن ملاحظات بورس از سوی نهادهای مسوول اشاره کرد؛ به نحوی که در برخی موارد شاهد هستیم که میان زمان ارائه اطلاعات از سوی شرکت‌ها و انتشار آنها از سوی سازمان بورس مدت زیادی می‌گذرد.
وی بر این اساس با توجه به اهمیت موضوع توقف نمادها، تشکیل کارگروه تخصصی و تدوین دستورالعمل بازگشایی‌ها با جزئیات دقیق‌تر به نحوی که مواردی همچون الزام زمانی شرکت‌ها در ارائه اطلاعات جدید و الزام زمانی نهاد مسوول در بررسی و انتشاراطلاعات جدید در این زمینه را بسیار مفید قلمداد کرد.به گفته پورنعمت در بسیاری از موارد عدم وجود یک رویه ثابت در ارائه صورت‌های مالی موجب می‌شود تا شاهد در نظر گرفتن مفروضات متفاوت در پیش‌بینی‌های شرکت‌هاي هم گروه باشیم. براین اساس بیش از هرچیزی لزوم تدوین یک دستورالعمل ارائه بودجه برای گروه‌های مختلف فعال در بورس و ملزم شدن همه شرکت‌ها به رعایت آن احساس می‌شود.
وی ادامه داد: در این صورت ما شاهد به کارگیری رویه یکسان در بین همه شرکت‌های یک گروه هستیم و همچنین میزان انحراف‌ها، کاهش وتوقف نمادهای معاملاتی نیز کمتر خواهد شد.
مسووليت اطلاعات با شركت‌ها باشد
مدیر معاملات شرکت کارگزاری بانک اقتصاد نوین تصریح کرد: با تدوین دستورالعمل‌های اجرایی و بسط و گسترش آنها در این بخش، توسعه بازار سرمایه و تشکیل هر چه بیشتر موسسات مالی تخصصی، به مرور زمان همانطور که در تمامی بورس‌های معتبر دنیا وجود دارد مسوولیت ارائه اطلاعات به صورت کامل بر عهده شرکت‌ها قرار گیرد. همچنین وظیفه تشخیص درستی و تحلیل اطلاعات بر عهده موسسات مالی تخصصی، موسسات حسابرسی و سایر گروه‌های فعال در بازار سرمایه باشد؛ بورس نیز به عنوان یک نهاد ناظر (ونه تصمیم گیرنده) در چار چوب دستورالعمل‌های موجود به وظیفه خود عمل کند و همانند کشورهای توسعه یافته توقف نماد معاملاتی شرکت‌ها تنها به دلیل مسائلی همچون تشکیل مجامع آنها صورت پذیرد.
وی ادامه داد: به طور قطع می‌توان با تدوین دستورالعمل‌های کامل اجرایی در بخش‌های مختلف و اقداماتی از قبیل حذف یا افزایش میزان حد قیمتی سهام شرکت‌ها، از ایجاد سفته بازی و سوء‌استفاده دلالان از شرایط ابهام در بازار جلوگیری كرد و قیمت‌ها را سریع‌تر به سمت تعادل سوق داد؛ همچنین در جهت افزایش شفافیت و کارآیی بازار، تغییرات سودهای شرکت‌ها را در چارچوب مشخص شده بدون توقف نمادهای معاملاتی بلافاصله بعد از ایجاد به بازار منعکس کرد که مطمئنا در شرایط عادی و با وجود رویه مشخص در ارائه اطلاعات، انحرافات سودهای پیش‌بینی شده معقول و در حد قابل قبولی خواهد بود.
عدم وجود سياست‌هاي بلندمدت
در این میان پویانفر مدیرعامل شرکت مشاوره سرمایه‌گذاری آی‌کو دلیل به تشريح دلايل ماهوی توقف نمادها در بازار بورس پرداخت.
وی با بیان اینکه نهادهای ناظر در بورس‌ها با هدف انتشار منصفانه و صحیح اطلاعات بین سرمایه‌گذاران اقدام به بستن نماد شرکت‌ها می‌کنند، اظهار كرد: در تصمیم‌گیری پیرامون بستن یا نبستن نماد شرکت‌ها، نهاد ناظر بايد بین دو هدف متناقض، یعنی تامین نقدشوندگی در بازار و همچنین افشاي به موقع و صحیح اطلاعات، بده‌بستان کند. طبیعی است که تامین یکی از اهداف فوق منجر به عدم تامین هدف دیگری خواهد شد.
وی ادامه داد: در حالت ایده‌آل به طور طبيعي بايد با اتخاذ سازوکارهای مناسب، بسته ماندن نماد به حداقل برسد به طوری که در بازارهای پیشرفته، توقف نمادها یا معنی ندارد یا حداکثر چندین ساعت به طول می‌انجامد. در واقع در این بورس‌ها در مواقع بسیار نادر مثل برگزاری مجمع عمومی عادی یا در مواقعی که بنا به تشخیص کمیته‌های تخصصی در بورس، افت قیمت سهامی در طی یک‌روز بسیار هیجانی باشد (به عنوان مثال افت 50 درصد قیمت)، توقف نماد به مدت حداکثر چند ساعت صورت می‌گیرد.
پويان‌فر در عارضه‌یابی علت بستن نماد یک شرکت، گفت: تقریبا تمامی اقتصاددانان بر این عقیده اند که علت عمده ناکارآمدی‌های اقتصادی ریشه در دخالت و کنترل‌های دولتی دارد. در مورد بستن نماد یک شرکت نیز، بايد به انصاف حق را به نهاد ناظر داد، چرا که گزارشگری اطلاعات با اهمیت و به صورت درست و به موقع از نیازمندی‌های هر بازار کارآ است. در بازار سرمایه ایران، می‌توان گفت که این استانداردها در حداقل خود است.
به اعتقاد این کارشناس بازار سرمایه، مشکل اصلی به اینجا بر‌می‌گردد که در اقتصادی که دولت نقش غالب را دارد و منافع مدیران مستقل از منافع سهامداران تعریف می‌شود یا در اقتصادی که مدیران شرکت‌ها بنا به عدم وجود سیاست‌های بلندمدت در کلان اقتصاد، امکان ارزیابی نتایج پدیده‌های مهم را بر عملکرد شرکت خود ندارند، بدیهی است که افشاي اطلاعات توام با نقص باشد؛ به این ترتیب راه‌حل کلیدی را می‌توان در خصوصی‌سازی شرکت‌ها و اقتصاد جست.وی با بیان اینکه توقف نماد به دلیل شفاف‌سازی با این استدلال که خبر صحیح با سرعت برابر در اختیار دست‌اندر‌کاران بازار قرار بگیرد انجام مي‌شود، ادامه داد: به عبارت دیگر سرمایه‌گذاران در بازار سرمایه با پذیرش این واقعیت وارد معامله شده‌اند و نهاد ناظر نبايد دایه مهربان‌تر از مادر برای سرمایه‌گذاران باشد.پویانفر با بیان اینکه در میان مدت می‌توان با استفاده از سه راهکار این مشکل را رفع کرد، گفت: اول آنکه سازمان بورس با تهیه آيين‌نامه‌ای شرکت‌هايی را که به دلایل ناموجه با عدم افشاي اطلاعات تعمدا منجر به بسته ماندن نماد می‌شوند را جریمه کند. این امر می‌تواند مشمول مدیران عامل یا حتی هیات مدیره شرکت‌ها نیز شود.
وی ادامه داد: همانگونه که سازمان بورس برای کارگزاری‌ها و نهادهای تحت نظارت یکسری حداقل‌های کارشناسی را مشخص كرده است؛ می‌تواند شرکت‌های پذیرفته شده را ملزم به استفاده از کارشناسان دارای گواهینامه تخصصی در حوزه بازار سرمایه کند. به اين ترتیب شرکت‌ها خواهند توانست ارتباط راحت‌تری با بازار سرمایه برقرار کنند.
مدیرعامل شرکت مشاوره سرمایه‌گذاری آی کو در پایان ابراز كرد: در نهایت اینکه چنانچه دلیل بسته شدن نماد، ریسک‌های سیستماتیک (همانند مصوبات احتمالی مراجع قانون‌گذاری یا دولتی) باشد در چنین مواقعی نهاد ناظر بايد صرفا با اشاره به ابهام موجود نسبت به بازگشایی نماد اقدام کند. زيرا در صورت بسته بودن نماد، نهاد ناظر ناخواسته سرمایه‌گذار را با اعمال هزینه نقدشوندگی جریمه می‌کند.
لزوم مطالعه روند توقف نمادها براي احقاق حقوق سهامداران
مدیرعامل شرکت کارگزاری سرمایه‌گذاری ملی نیز به روند توقف و بازگشايي نمادها اشاره کرد که در زماني موجب بروز مشکلات زيادي براي سهامداران بوده است. اين روند پس از تصويب دستورالعمل اجرايي توقف نماد معاملاتي اوراق بهادار اندکي بهبود بخشيده شد اما در يکسال گذشته اين مشکل بيش از پيش نمايان شده است.
مهدي مقدسي ادامه داد: در دانشگاه هنگامي که مباحث مربوط به سرمايه‌گذاري خارجي را تدريس مي‌کردند، آزادي خروج سرمایه به عنوان مهم‌ترين پيش شرط سرمايه‌گذاري خارجي در يک کشور نام برده مي‌شد. به نظر من اين حقيقت در مورد هر بازار سرمايه‌گذاري صادق است؛ هنگامي که سرمايه‌گذار اطمينان از زمان خروج سرمايه خود از يک بازار نداشته باشد بدون شک يا به آن بازار ورود نمي کند يا بخش کمتري از دارايي خود را در آن سرمايه‌گذاري مي‌کند.
مدیرعامل شرکت کارگزاری سرمایه‌گذاری ملی بسته بودن طولاني مدت بعضي از نمادها را موجب کاهش نقد شوندگي بازار و به دنبال آن کاهش ورود سرمايه‌هاي جديد در بورس عنوان کرد و یاد آورشد: طبق اطلاعاتي که روزانه شرکت بورس اوراق بهادار تهران منتشر مي‌کند در چند ماه گذشته روزانه بين 40 تا 90 سهم متوقف هستند، اين تعداد در مقايسه با حدود 240 سهمي که در روز‌هاي معاملاتي عادي معامله مي‌شوند رقم بسيار چشمگيري است.
وی در این میان به سایر بورس‌های فعال در دنیا اشاره کرد که به منظور حفظ نقدشوندگي بازار، بسته شدن و بازگشايي نمادها به صورت توقف‌‌هاي کوتاه‌‌مدت (عمدتا يکساعته) است و افزود: براي مثال در صورتي که شرکتي در ميانه معاملات اطلاعات با اهميتي در مورد روند سودآوري خود ارائه کند، نماد سهام مذکور براي يکساعت متوقف شده تا اطلاعات مورد نظر به سهامداران ارائه شود و پس از ارائه اطلاعات نماد بازگشايي شده و روند معاملاتي خود را ادامه مي‌دهد.
این کارشناس بازار سرمایه تصریح کرد: البته نهاد ناظر حق توقف معاملات نمادها را دارد، براي مثال در صورتي که مشکل جدي در اطلاعات مالي اعلام شده شرکتي مشاهده شود نهاد ناظر مي‌تواند معاملات آن سهم را متوقف كند كه اين توقف نماد عمدتا کمتر از 10 روز طول مي‌کشد.
وی در ادامه اظهارات خود به آيين نامه معاملاتي بورس اشاره کرد که در آن تاکید شده است که: سازمان بورس «جهت پيشگيري از تضييع حقوق سرمايه‌گذاران» مي‌تواند نماد معاملاتي سهام را تعليق کند و ادامه داد كه هنگامي که زمان توقف نماد طولاني مي‌شود عملا بيشترين تضييع حقوق سهامداران اتفاق مي‌افتد. در برخي موارد توقف نمادها بيشتر از آنکه از تضييع حقوق سهامداران پيشگيري کند موجب پايمال شدن حقوق آنان مي‌شود.
و در نهایت مقدسی پیشنهاد داد: به نظر من مطالعه روند توقف نمادها در چند سال اخير و همچنين تاثير اين سياست‌ها بر احقاق حقوق سهامداران مي‌تواند براي تجديد نظر در سياست توقف و بازگشايي نمادها مفيد باشد.
ارسال نظر
اخبار روز
خبرنامه