تبدیل شدن واردکننده به صادرکننده فولاد با با راه‌اندازی بورس کالا

به گزارش بورس نیوز، محمد حسین دیده‌ور نخستین رئیس هیات مدیره بورس فلزات تهران گفت: تعیین قیمت های دستوری و ثابت، سرگردانی مصرف کنندگان در تهیه مواد مورد نیاز خود و در نهایت وجود رانت های عظیم در بازار محصولات فلزی که ناشی از اختلاف شدید قیمت ها بود، موجب شد تا ایده راه اندازی بورس فلزات در اواخر دهه ۱۳۷۰ به منظور برطرف کردن مشکلات و همچنین کشف قیمت عادلانه محصولات شکل بگیرد.

دیده‌ور افزود: در آن زمان کارخانه های تولیدی از قیمت های موجود در بازار رنج می بردند زیرا قیمت ها به صورت دستوری و ثابت تعیین می شد و کارخانجات محصولات خود را تولید کرده و از طریق بخش خصوصی، دولتی، تعاونی و بخش سهامداری در اختیار مصرف کنندگان قرار می دادند و مشکلات عدیده ای در خصوص اختلاف قیمت آهن در حاشیه بازار وجود داشت.

وی اضافه کرد: از سوی دیگر سرگردانی مصرف کنندگان در تهیه فولاد، اختلاف قیمت محصولات از درب کارخانه تا بازار مصرف در کنار وجود افراد بانفوذ و دارای ارتباط موجب شد تا با تلاش و همکاری وزارت صنایع، وزارت اقتصاد، بانک مرکزی و همچنین اداره فروش شرکت ذوب آهن و فولاد مبارکه و سایر تولیدکنندگان فلزات، بورس فلزات راه اندازی شود.

به گفته دیده ور، راه اندازی بورس فلزات در آن زمان کار بسیار سختی بود و جسارت بزرگی می طلبید زیرا پس از سال ها قرار بود قیمت ها واقعی شود و محصولات کارخانجات برای اولین بار از طریق تابلوی بورس کشف قیمت شده و به صورت حراج واقعی بفروش برسد؛ اما با عزمی ملی این قدم بزرگ برداشته شد و در مدت زمان کوتاهی اثرات مثبت راه اندازی نخستین بورس کالایی در کشور برای همه نمایان شد.

وی ادامه داد: برای راه اندازی بورس فلزات، آموزش های اولیه انجام و از تجارب بورس فلزات لندن استفاده شد، همچنین جلسات متعددی به منظور بررسی نقاط قوت و ضعف این بورس با حضور فعالان بازار و مسوولان وقت برگزار شد و در نهایت شرایط بسیار مطلوبی در بازار فلزات به وجود آمد؛ به یاد دارم با گذشت زمان، رضایت همزمان مصرف کنندگان و تولیدکنندگان فراهم شد و تمامی مصرف کنندگان که همواره با قیمت های غیرواقعی روبه رو بودند، از یک فرصت برابر و مطلوب بهره مند شدند؛ پس از آن تجربه های بهتری به دست آمد و مقرر شد با ادغام بورس فلزات و کشاورزی، بورس کالای ایران با هدف کشف واقعی و عادلانه کالاهای اساسی و مواد اولیه واسطه ای راه اندازی شود.

دیده ور تصریح کرد: اگرچه در ابتدای تاسیس بورس فلزات با مشکلاتی مواجه بودیم ولی در این راه از تمامی ظرفیت های بخش خصوصی به خصوص بخش فلزات که تجربه بالایی داشتند استفاده شد؛  در نگاهی واقع بینانه با راه اندازی بورس فلزات، حجم عظیم رانت که در فاصله قیمت و حاشیه بازار و قیمت گذاری دستوری وجود داشت، از بین رفت و سود این اختلاف قیمت به کارخانجات عظیم تولیدی که مستحق دریافت چنین رقمی بودند، برگردانده شد و سیستم بسیار منظمی ایجاد شد.

وی خاطرنشان کرد: البته در آن زمان فشارهای بسیار سنگینی برای راه اندازی بورس فلزات وجود داشت زیرا به دلیل نوپا بودن این نهاد،هر روز فشارهایی در برابر شفاف سازی و واقعی شدن قیمت ها ایجاد می شد ولی وقتی تصمیم گیران نتایج مطلوب راه اندازی این بورس و همچنین رضایت تولید کنندگان و مصرف کنندگان را مشاهده کردند و همه می دانستند که مرجعی وجود دارد که قیمت ها را به صورت شفاف و عادلانه تعیین می کند، از راه اندازی آن ابراز رضایت و دفاع کردند که در نهایت این رضایتمندی و موفقیت منتج به راه اندازی نهاد بزرگ تری به نام بورس کالای ایران شد.

دیده ور در ادامه در پاسخ به این سوال که چه میزان از توسعه صنایع بالا دستی و پایین دستی را می توان به راه اندازی بورس فلزات و در ادامه بورس کالای ایران نسبت داد؟ گفت: ما تا پیش از راه اندازی بورس های کالایی در کشور با کمبود مواد اولیه مواجه بودیم به طوری که تا سال ۸۲ به مدت ۱۰ سال واردات بسیار بالایی از کشورهایی همچون چین، کره و حتی ترکیه داشتیم ولی در طول این سال ها با واقعی شدن قیمت ها، رسیدن سود اصلی به تولیدکننده ها و دریافت مناسب مواد اولیه از سوی مصرف کنندگان، امروز به صادر کننده در بخش فولاد تبدیل شدیم؛ این روند در

حوزه های دیگر نیز به واسطه اعتماد به مکانیسم بازار و ایجاد صرفه برای تولیدکننده و مصرف کننده ایجاد شده است؛ با وجود همه خدمات بورس کالا در این سال ها و مشاهده توسعه صنایع به واسطه کارکردهای این بورس، اما امروز بعضا افرادی برخی مشکلات ناشی از  شرایط خاص اقتصادی را به این بورس نسبت می دهند که این مباحث می تواند در سرعت پیشرفت بورس کالا و خدمت به صنایع تاثیرگذار باشد.