خسران بی‌برنامگی عرضه نفت زیر پای اقتصاد / بررسی خروجی لیست خریداران نفتی

به گزارش بورس نیوز ، تحریم‌های سال گذشته علیه ایران، با هدف زمین‌گیر کردن اقتصاد کشور اعمال شد و با توجه به وابستگی اقتصاد ایران به نفت، مهم‌ترین عامل اثرگذار بر وضعیت اقتصادی کشورمان درآمد فروش نفت است. 

اگرچه تلاش دشمنان در جهت به صفر رساندن فروش نفت ایران بود، ولی کارشکنی‌ها تا این لحظه به نتیجه نرسیده و فروش نفت و صادرات محصولات نفتی و غیرنفتی کماکان ادامه دارد و قطع نشده است؛ ولی محدودیت‌ها و مشکلاتی بر سر راه صادرات ایجاد شده است.

برای اعمال فشار بیشتر بر ایران نیز، روز گذشته ترامپ در اقدامی نابخردانه سپاه پاسداران را در فهرست تروریستی خود قرار داد. با توجه به این اقدام دولت امریکا، به نظر می رسد دیگر نمی توان به تصویب FATF خوشبین بود و این شرایط احتمالا درآمدهای نفتی کشور را کاهش خواهد داد. 

این در حالی است که کاهش فروش نفت ایران، بازار جهانی را تحت تاثیر قرار داده و می تواند سبب افزایش قیمت نفت خام شود. این اتفاق، قطعا اتفاق خوشایندی برای دنیا نبوده و رشد اقتصادی جهانی را کندتر خواهد کرد.

اگرچه تا اردیبهشت ماه امسال ۸ کشور از تحریم های خرید نفت ایران معاف شده اند؛ ولی نشریه پلاتس به نقل از منابعش نوشته كه آمريكا بعد از ارديبهشت و تا شش ماه ديگر به چين، هند و تركيه براي خريد نفت خام و به كره جنوبي براي خريد ميعانات گازي با شرط كاهش واردات معافيت خواهد داد. حدس زده مي شود كه چين و هند براي 6ماه معافيت خريد نفت خام ايران را به ميزان هر كدام ٣٥٠ هزار بشكه در روز و دريافت خواهند كرد. 

تركيه هم براي خريد حدود ٧٥ هزار بشكه نفت مجوز خواهند گرفت و كره جنوبي نيز براي واردات ٨٠هزار بشكه در روز معافيت خريد ميعانات گازي مي گيرد از سوی دیگر باید اشاره کرد که حذف ژاپن از معافيت ها يكي از بازارهاي سنتي ايران را خواهد گرفت و ايتاليا و يونان و تايوان هم كه با وجود معافيت‌ها، از ايران نفت نمي‌خرند بنابراین حذفشان تاثيرگذار نيست. 

محمدعلی صادقی کارشناس حوزه انرژی در گفت‌وگو با بورس‌نیوز در خصوص چشم‌انداز فروش نفت ایران در سال ۹۸ بیان کرد: به سبب تحریم‌های امریکا در مورد ایران و ونزوئلا، دو تولیدکننده بزرگ نفت دنیا، افزایش قیمت نفت محتمل است. بازتاب این تحریم‌ها احتمالا، تثبیت قیمت نفت در محدوده ۶۰ تا ۷۰ دلاری در نیمه اول سال میلادی و نفت ۷۰ تا ۷۵ دلاری در نیمه دوم سال میلادی خواهد بود.

وی افزود: تثبیت قیمت جهانی نفت لزوما به معنای درآمد ایران به همان میزان نیست؛ عرضه نفت خام و فرآورده‌های نفتی و پتروشیمی، مدیریت با ثباتی ندارد و هر لحظه با یک سیاست یا دستورالعمل جدید، ممکن است ساختار عرضه بازار تغییر کند ضمن آنکه برنامه جدی و منسجمی هم برای مقابله با تحریم ها مشاهده نمی‌شود. برای مثال عرضه نفت خام در بورس انرژی، اقدام چندان حساب شده ای نبود و روش موفقیت آمیزی در مقابله با تحریم ها به شمار نمی رود. خسران این بی برنامگی و خودتحریمی، به مراتب سنگین تر از تحریم ها خواهد بود.

صادقی در رابطه با تاثیر تمدید احتمالی معافیت چند کشور از خرید نفت ایران گفت:  تمدید معافیت تحریم های نفتی ایران در مورد چند کشور به مدت ۶ ماه دیگر ، اتفاق مثبتی قلمداد می شود. علاوه بر این پتانسیل های دیگری هم وجود دارد که در صورت مدیریت و برنامه ریزی صحیح، می توان به راحتی از چالش تحریم های نفتی عبور کرد. از جمله اقدامات و راهکارهای اثرگذار، تبلیغات و دیپلماسی صحیح، تمرکز بیشتر بر سیاست خارجی کشور، بکارگیری افراد متخصص و عدم مداخله عوامل غیر نفتی در روند فروش نفت است که متاسفانه تا کنون در این زمینه بسیار ضعیف عمل شده است. 

این کارشناس حوزه نفت و انرژی در پیش بینی وضعیت فروش نفت در ماه های آینده اظهار داشت: مهمترین موضوعی که باید سرلوحه کار قرار گیرد، تکیه بر تجربیات گذشته است. در گذشته، چندین پالایشگاه در کشورهای خارجی در اختیار داشتیم که به دلیل نگرش سطحی و غیر حرفه ای آنها را به ثمن بخس از دست دادیم. سرمایه گذاری و احداث یا خرید پالایشگاه در سایر کشورها از جمله هند و پاکستان و ترکیه و افریقای جنوبی می تواند از بار مشکلات بکاهد و تهدید را به فرصت تبدیل کرد. کاری که بسیاری از کشورهای نفت خیز مانند عربستان نسبت به آن اقدام کرده اند. 

صادقی اضافه کرد: نه تنها در این مورد اقدامی انجام نشده و همان پالایشگاه هایی که در برخی کشورها در اختیار داشته ایم، از دست داده ایم؛ بلکه از امکانات و ظرفیت های داخلی هم به خوبی استفاده نکرده ایم. برای مثال با وجود موقعیت جغرافیایی بی نظیر بندر چابهار و نزدیکی این بندر به اقیانوس هند و کشورهای آسیای جنوب شرقی، حتی یک پالایشگاه در منطقه چابهار احداث نکرده ایم! با شرایط کنونی، صنعت نفت و پالایشی، گزینه مناسبی برای سرمایه گذاری است و هر گونه طرح تبدیل نفت خام به فرآورده های با ارزش افزوده بالاتر، توجیه اقتصادی دارد. در حالی به این صنعت توجه کافی نشده که ده ها سال است اصرار به سرمایه گذاری در حوزه هایی همچون خودرو و تولید محصولات بی کیفیت داریم. قطعا حوزه نفت و انرژی پتانسیل رشد و توسعه دارد و می توان راهکارهایی در پیش گرفت که تحریم ها را بی اثر کرد.

این فعال بازار نفت و انرژی تاکید کرد: اگر سیاست های فعلی‌ تداوم یابد و تدبیری اندیشیده نشود که عملا بتوان از تحریم ها گذر کرد، حتما دچار مشکلات جدی خواهیم شد و تعلل در این زمینه جایز نیست.