رقابت تنگاتنگ غول‌هاي معدني جهان براي تصاحب بازار سنگ‌آهن

رقابت تنگاتنگ غول‌هاي معدني جهان براي تصاحب بازار سنگ‌آهن

سه شركت بزرگ توليدكننده سنگ‌آهن، CVRD برزيل، بي‌اچ‌پي بيليتون و ريوتينتو استراليا با توجه به افزايش نياز چين به سنگ‌آهن ظرفيت توليدي خود را در سال‌هاي آينده به سرعت بالا خواهند بود.

خبرگزاري اينترفكس گزارش داد با وجود تلاش‌هاي دولت چين براي حذف ظرفيت‌هاي قديمي و منسوخ توليد، صنعت فولادسازي اين كشور در سال جاري باز هم رشد خواهد كرد و اين موضوع عرضه جهاني سنگ‌آهن را بيشتر با تنگنا مواجه خواهد كرد.

مذاكرات براي تعيين پايه سنگ‌آهن در قراردادهاي سال 2008 ميان اين سه غول بزرگ معدني جهان فولادسازان چيني به رهبري گروه آهن و فولاد بائوشان شانگهاي (بائواستيل)، بزرگترين فولادساز چين، از اواسط ماه نوامبر سال گذشته آغاز شد.

در پايان سال 2006، مذاكرات به موافقت بائواستيل براي افزايش 5/9 درصدي قيمت پايه سنگ‌آهن براي قراردادهاي سال 2007 انجاميد.

تنگناي به‌وجود آمده در عرضه جهاني سنگ‌آهن در سال گذشته افزايش ناگهاني هزينه حمل‌ونقل و قيمت نقدي سنگ‌آهن موجب شد متوسط قيمت CIF (قيمت بيمه و هزينه حمل) سنگ‌آهن ارسالي از استراليا، برزيل و هند به بنادر چين به ترتيب 11، 25 درصد، 21، 41 درصد و 71 درصد در 9 ماه اول سال 2007 نسبت به مدت مشابه در سال قبل از آن افزايش يابد.

به‌علاوه، بانك‌هاي مختلف سرمايه‌گذاري مثل مك‌ كواري استراليا، مري لينچ و مورگان استنلي در اواخر سال گذشته پيش‌بيني خود براي قيمت پايه سنگ‌آهن در سال‌جاري را ترقي دادند و اعلام كردند قيمت‌ها نسبت به قيمت‌هاي سال 2007 با 50 درصد افزايش روبه‌رو خواهد شد كه مهمترين دليل آن افزايش نياز چين به سنگ‌آهن و كاهش كسري داخلي آن بود.

‍CVRD تا سال 2012 توليداتش را 50 درصد افزايش مي‌دهد

خوزه كارلوس مارتينز مديرعامل بزرگترين توليدكننده سنگ‌آهن در جهان گفت: CVRD تلاش بسياري مي‌كند تا ظرفيت توليد ساليانه سنگ‌آهن خود را از 300 ميليون تن فعلي تا سال 2012، 50 درصد افزايش دهد و آن را به 450 ميليون تن برساند و مهمترين دليل اين موضوع صنعت هميشه در حال رشد فولاد چين است. به هرحال اين شركت در طول اجراي پروژه‌هاي توسعه ظرفيت خود با مشكلات احتمالي بسياري از جمله اختلافات و اعتصابات كارگري، مشكلات تكنولوژيكي، مسائل زيست‌محيطي و نيز وقفه‌هايي در ايجاد زيرساخت‌هاي لازم براي اجراي پروژه‌ها روبه‌رو مي‌شود. با توجه به چالش‌هاي جديد در توليد، CVRD قصد دارد طي 5 سال آينده 6 ميليارد دلار بر روي پروژه‌هاي توليد سنگ‌آهن سرمايه‌گذاري كند.

مارتينز پيش‌بيني كرد توليد جهاني فولاد خام ظرف سال‌هاي 2007 تا 2012، 255 ميليون تن رشد خواهد كرد. 57 درصد از اين رشد مختص چين خواهد بود كه به نظر مي‌رسد توليدات فولاد خامش در سال گذشته از مرز 500 ميليون تن عبور كرده باشد.

به منظور پاسخگويي به افزايش نيازمندي چين به سنگ‌آهن، CVRD قصد دارد ظرفيت حمل‌ونقل دريايي و راه‌آهن خود را ارتقا دهد و چهار كشتي باري بسيار بزرگ كه هر كدام ظرفيت حمل 390 هزار تن سنگ‌آهن را خواهند داشت، بسازد. اين كشتي‌ها در سريع‌ترين زمان ممكن تا سال 2011 ساخته خواهند شد. اين شركت همچنين آماده استقرار چندين مركز توزيع سنگ‌آهن در سرتاسر چين به‌منظور به حداقل رساندن هزينه‌هاي حمل‌ونقل و سرويس‌رساني بهتر به كارخانه‌هاي فولادساز چيني است. مارتينز اضافه كرد، قيمت‌هاي پايه سنگ‌آهن بر مبناي عرضه و تقاضا تعيين مي‌شود. با وجود كيفيت خوب سنگ‌آهن CVRD، ارزش واقعي آن در سيستم تعيين قيمت‌هاي پايه آن‌قدري كه بايد مورد توجه قرار نمي‌گيرد.

بي‌اچ‌پي بيلتون به ظرفيت 300 ميليون تني سنگ‌آهن تا سال 2015 چشم دوخته است

بن ويليامز، نايب رئيس و مديركل فروش و بازاريابي مربوط به فولاد سخت در بخش چين شركت بي‌اچ‌پي بيليتون گفت: در پشت اراده بي‌اچ‌پي بيليتون براي دو برابر كردن ظرفيت 155 ميليون تني توليد سنگ‌آهن در سال 2010 به 300 ميليون تن در سال 2015، نياز شديد چين به اين كاني معدني قرار دارد.

فاز سوم پروژه توسعه سنگ‌آهن شركت در سه ماهه آخر سال گذشته به بهره‌برداري رسيد و اولين محموله سنگ‌آهن آن در اواخر سال گذشته به چين ارسال شد.

بي‌اچ‌پي بيليتون كار بر روي فاز چهارم اين پروژه را آغاز كرده است كه با كمك آن 26 ميليون تن به ظرفيت ساليانه توليد سنگ‌آهن اين شركت اضافه خواهد شد و براساس زمان‌بندي انجام شده با تكميل پروژه در نيمه اول سال 2010، ظرفيت توليد سنگ‌آهن بي‌اچ‌پي بيليتون به 155 ميليون تن در سال مي‌رسد.

ويليامز همچنين گفت: بي‌اچ‌پي بيليتون قصد دارد بعد از اتمام فاز چهارم پروژه توسعه ظرفيت سنگ‌آهن شركت، حداقل 15 ميليارد دلار براي اجراي پروژه‌هاي بعدي افزايش ظرفيت سنگ‌آهن خود سرمايه‌گذاري كند.

اما ميد، رئيس بخش ارتباطات رسانه‌اي بي‌اچ‌پي بيليتون به اينترفكس گفت: تعيين شاخص قيمت سنگ‌آهن با توجه به مكانيسم قيمت‌گذاري براي بلندمدت صورت مي‌گيرد و جهش قيمت‌ها نبايد اساسا امنيت توليد و عرضه و روابط طرفين را برهم بزند.

وي گفت: شاخص مناسب قيمت‌ها به خريداران و فروشندگان كمك مي‌كند به نگاه مشتركي در رابطه با قيمت تعادل در بازار برسند و كمك مي‌كند سريع‌تر، آسان‌تر و با استرس كمتر و برخوردهاي كمتري به هنگام توافق بر سر قيمت ساليانه مواجه شوند. اين موضوع هم در بازارهاي قوي و هم در بازارهاي ضعيف به خوبي صادق است.

براساس آمارهاي موجود، استراليا با صادرات 62/108 ميليون تن سنگ‌آهن و يا به‌عبارتي 24/38 درصد از مجموع واردات سنگ‌آهن چين در طي ژانويه تا سپتامبر سال گذشته، بزرگترين كشور تامين‌كننده سنگ‌آهن چين در اين دوره زماني بود. به هرحال با مكانيسم فعلي تعيين قيمت سنگ‌آهن، خريداران موقعيت انفعالي و كم‌ اثري در اين بخش دارند.

ريوتينتو ظرفيت توليد سنگ‌آهن خود را در طي 10 سال آينده 90 درصد افزايش مي‌دهد

شياتاي هو، مديركل بخش سنگ‌آهن ريوتينتو در چين گفت: ريوتينتو قصد دارد ظرفيت توليد سنگ‌آهن خود را طي 10 سال آينده 90 درصد افزايش دهد يعني از 220 ميليون تن فعلي به 420 ميليون تن برساند.

هو اعلام كرد، ريوتينتو قصد دارد ظرفيت خروجي سنگ‌آهن خود را تا سال 2011 به 320 ميليون تن برساند و به اين منظور 4 تا 6 معدن جديد سنگ‌آهن را فعال مي‌كند. ريوتينتو همچنين در جهت عرضه آسان سنگ‌آهن در چين ظرفيت شبكه حمل‌ونقل سنگ‌آهن خود را 100 ميليون تن افزايش مي‌دهد.

ريوتينتو در حال حاضر مشغول اجراي چند پروژه مشترك با شركت‌هاي چيني در استرالياست. اين پروژه شامل معدن «چانار» به همراه شركت سينواستيل، معدن «بائوهاي رنجس» به همراه شركت بائواستيل و كارخانه «اچ‌آي اسملت كويانا» به همراه شركت فولادسازي شوجانگ است.

قيمت سنگ‌آهن ارسالي ريوتينتو از استراليا به چين، نسبت به سنگ‌آهني كه از برزيل وارد چين مي‌شود به علت تفاوت چشمگير در هزينه حمل‌ونقل آن كمتر است و همين موضوع باعث افزايش علاقه‌مندي چين به واردات سنگ‌آهن از استراليا شده است.

به هرحال معدنكاران استراليايي معتقدند فولادسازان چيني از هزينه كمتر حمل‌ونقل زغال‌سنگ از استراليا به چين سود مي‌برند و اعتقاد دارند فولادسازان چين بايد زغال‌سنگ استراليا را كمي گرانتر بخرند تا آنها نيز از اين قضيه سود ببرند.

ريوتينتو اخيرا از سوي سهامدارانش كه معتقدند فولادسازان چيني از تفاوت ميان هزينه حمل‌ونقل سنگ‌آهن سود ناعادلانه‌اي مي‌برند تحت فشار زيادي قرار گرفته بود.

كارشناسان معتقدند براي حل مسئله هزينه حمل‌ونقل، معدنكاران استراليايي به همراه فولادسازان چيني به جاي تغيير مسير از پرداخت قيمت FOB (يكي از قراردادهاي اينكو ترمز كه در آن فروشنده كالا را بر روي عرشه در بندر مبدأ تحويل مي‌دهد) به سمت قيمت‌هاي CIF (هزينه حمل و بيمه) در قراردادهاي فروش سنگ آهن، هزينه غيرعادي بالاي حمل‌ونقل را پايين بياورند.

آخرين باري كه معدنكاران استراليايي هزينه ترابري را در مذاكرات براي تعيين قيمت پايه در قراردادهاي خود بالا بردند سال 2005 بود كه با برخورد سرد و بي‌اعتناي چيني‌ها مواجه شدند.

آنگلوامريكن و قرارداد برزيل

علاوه بر شركت‌هاي CVRD، بي‌اچ‌پي بيليتون و ريوتينتو كه به همراه يكديگر مجموعا 70 درصد از سنگ‌آهن مورد نياز جهان را تامين مي‌كنند، شركت معدني عظيم آنگلوآمريكن نيز قصد دارد با سرمايه‌گذاري 5/5 ميليارد دلاري در دو پروژه در كشور برزيل سهم خود را در تجارت پررونق سنگ‌آهن افزايش دهد.

آنگلو از گذشته معمولا بيشتر در صحنه تجارت فلزات گرانبها ظاهر بود و در اين زمينه از رقيبانش مثل بي‌اچ‌پي بيليتون و ريوتينتو جلوتر بود اما در دو سال گذشته اين شركت سهم خود را در شركت «آنگلو گلد آشانتي» كاهش داده و به‌جاي آن وارد پروژه‌هاي سنگ‌آهن و مس شده است.

سينتيا كارول، مديرعامل شركت آنگلو امريكن گفت: با اجراي پروژه‌هاي سنگ‌آهن «ميناس ريو» و «آماپا» به همراه پروژه «كومبا» در آفريقاي‌جنوبي صادرات سنگ‌آهن آنگلو تا سال 2017 به 150 ميليون تن در سال مي‌رسد. معدن كومبا براي بازار داخلي نيز سنگ‌آهن توليد مي‌كند.

با قراردادي كه آنگلو مشغول امضاي آن در برزيل است سهم اين شركت در پروژه ميناس ريو كه سال گذشته با هزينه 15/1 ميليارد دلار 49 درصد از آن را در اختيار گرفت صددرصد افزايش مي‌يابد و در پروژه آماپا نيز سهم آنگلو به 70 درصد مي‌رسد. با امضاي قرارداد ميناس ريو، آنگلو مالكيت 49 درصد از بندر «آكو» در ريودوژانيرو را نيز به‌دست مي‌آورد.

آماپا در برزيل، توليداتش را از دسامبر سال گذشته آغاز كرد و با ظرفيت نهايي ساليانه 5/6 ميليون تن سنگ‌آهن توليد مي‌كند.

بازار سنگ‌آهن تا سال 2010 به ثبات مي‌رسد

به گزارش سايت معدني Mining MX مگنوس اريكسون رئيس «گروه مواد اوليه» در آفريقاي‌جنوبي گفت: بازار سنگ‌آهن تا سال 2010 به تعادل مي‌رسد و بازار سپس با مازاد سنگ‌آهن مواجه مي‌شود. همچنين به نظر مي‌رسد قيمت سنگ‌آهن در سال جاري 70 درصد و يا حتي بيشتر از آن افزايش پيدا كند.

وي همچنين اعلام كرد برآوردهاي انجام شده، توسط اقتصاددان برجسته معدني نشان مي‌دهد بين سال‌هاي 2008 تا 2010 «يقينا»، 300 ميليون تن ظرفيت جديد توليد سنگ‌آهن وارد جريان توليد مي‌شود.

علاوه بر اين تخمين زده مي‌شود 50 ميليون تن ظرفيت «احتمالي» نيز به جريان توليد وارد شود كه در صورت تحقق اين امر مجموع ظرفيت‌هاي جديد توليد سنگ‌آهن در اين دوره 2 ساله به 350 ميليون تن مي‌رسد. در نقطه مقابل، تقاضا براي سنگ‌آهن فقط تا 200 ميليون تن افزايش مي‌يابد.

وي افزود: «من قبول دارم كه در گذشته سرعت رشد ظرفيت‌هاي جديد كمتر از ميزان پيش‌بيني شده بوده است و رشد تقاضا نيز سريع‌تر از پيش‌بيني‌ها بالا رفته است اما باز هم معتقدم بازار سنگ‌آهن تا سال 2010 و يا حتي زودتر از آن در سال 2009 به تعادل مي‌رسد.

اريكسون در مورد چين گفت: براي من به معماي بزرگي تبديل شده است كه چيني‌ها چگونه ممكن است با افزايش 70 درصدي قيمت سنگ‌آهن (براساس پيش‌بيني‌ها) براي امسال در مذاكرات موافقت كنند.

وي گفت: با وجود كيفيت پايين سنگ‌آهن چين توليدات سنگ‌آهن اين كشور به شدت افزايش يافته است. اين سنگ‌آهن‌ها شبيه سنگ‌آهن‌هايي است كه فولادسازان آمريكايي زياد از آن استفاده مي‌كنند.

ما فكر نمي‌كنيم چيني‌ها در مذاكرات تعيين قيمت‌ پايه سنگ‌آهن كه ممكن است تا ماه مي و يا حتي ژوئن طول بكشد تصميم سريعي بگيرند و به راحتي تسليم نظرات توليدكنندگان شوند. احتمالا نظر چيني‌ها افزايش 30 درصدي قيمت‌ها است.

اريكسون در مورد وضعيت عرضه و تقاضا در بازار سنگ‌آهن گفت: براساس برآوردهاي انجام شده مجموع توليدات سنگ‌آهن در سال 2007، 11 درصد افزايش يافت و به 1645 ميليون تن رسيد، در حالي‌كه ميزان صادرات سنگ‌آهن با 9 درصد افزايش به 825 ميليون تن رسيد.

سال گذشته چين با واردات 383 ميليون سنگ‌آهن بزرگترين واردكننده سنگ‌آهن در جهان بود. اروپا با 185 ميليون تن و ژاپن با 139 ميليون تن رتبه‌هاي بعدي واردات سنگ‌آهن را به خود اختصاص دادند.