چرا بلوک های بدون مشتری روی میز می رود؟/ چه کسی مسئول قیمت گذاری بلوک "ونیکی" است؟

بازار سرمایه طی چند وقت اخیر با مشکلات و چالش های متعددی روبه رو بوده و با هر بار پشت سر گذاشتن و عبور از هر مانعی بر سر رشد قیمت سهام، سدی دیگر را مقابل خود می دید که بخشی از این مشکلات به نا به سامانی های مرتبط با اقتصاد کلان کشور بر می گردد و بخشی هم از جنبه چالش های مربوطه به سیاست خارجی و تحریم هایی است که در مسیر حرکتی بخش های اقتصادی از جنبه مراودات بانکی و بلوکه شدن دارایی های خارجی آنها و عدم اجرای قراردادهای خارجی از سوی دیگر کشورهای طرف حساب با ایران و مواردی از این دست می باشد که شرح همه آنها در این مقاله نمی گنجد.

اما بی تردید یکی از مهم ترین و اساسی ترین ضربه هایی که اقتصاد کشور و به ویژه بورس با آن مواجه است، از جنبه نحوه عملکرد مدیران شرکت ها است که آسیب های جدی را به دیگران و از جمله سهامداران خود وارد می سازنند.

بر اساس گزارش بورس نیوز، یکی از این آسیب ها از جنبه نحوه و قیمت تعیین شده برای عرضه های بلوکی سهام تحت تملک شرکت ها توسط مدیران است. بطوریکه اصولاً فرآیند بگونه ای است که پیش از آگهی یک دارایی خاص همچون سهام بلوکی یک زیر مجموعه، به طور معمول با خریداران بالقوه مذاکراتی به عمل آمده و رایزنی هایی صورت می گیرد تا جهت عرضه و فروش آن دارایی مشکل خاصی پیش نیاید.

در این راستا ضمن چانه زنی با مشتریان احتمالی برآوردی از قیمت های جذاب و شرایط معامله به دست می آید.

اما گاهی دیده می شود که این فرآیند در بورس چندان رعایت نمی شود. در بیان این ادعا می توان به عرضه بلوکی سهام "خگستر" از پرتفوی "خودرو" اشاره کرد که در حالی دیروز عرضه شد که حتی یک پیشنهاد خرید نیز برای آن در سامانه به ثبت نرسید.

عرضه ای که طی ماه های گذشته مدیران ایران خودرو بارها و بارها پیرامون آن وعده و وعید داده بودند؛ اما شکست خوردن این عرضه بلوکی طی روز قبل نشان داد که برای آن رایزنی مناسبی انجام نشده بود.

از سوی دیگر طبق شرایط مندرج در آگهی عرضه های بلوکی، کارگزار خریدار می بایست سه درصد از مبلغ کل پایه را به عنوان سپرده شرکت در مزایده بورس به صورت نقد و یا ضمانت نامه بانکی از خریدار دریافت و به حساب شرکت سپرده گذاری مرکزی اوراق بهادار و تسویه وجوه واریز کنند که این امر راهی برای ناظر جهت فهمیدن حضور و یا عدم حضور خریدار در رقابت است. آنچنان که ناظر می تواند با دریافتن اینکه این مبلغ توسط هیچ خریداری واریز نشده، نماد معامله بلوکی را در روز رقابت مجاز نکند.

البته این امکان هم وجود دارد که خریداری ثمن مربوطه را واریز کرده، اما پیش از شروع رقابت از خرید منصرف شده که در این رابطه مشکلی وجود ندارد.

دلیل انتظار برای عدم بازگشایی نماد معامله بلوکی در شرایطی که هیچ خریداری شرایط عرضه را نپذیرفته و برای رقابت حاضر نمی شود، آن است که اعلام خبر عرضه و انتشار پیغام ناظر آن به طور قطع قیمت سهام را روی تابلوی معاملات خرد دستخوش نوسان می سازد و در ادامه، خاطره عدم معامله چنین بلوک هایی در قیمت های تعیین شده توسط مدیران در ذهن سهامداران و سرمایه گذاران تا مدت ها باقی مانده و موجب بی اعتمادی آنها نیز می شود.

در بیان عرضه دیگر آسیب ناشی از این عرضه ها می توان به عرضه سهام "ونیکی" از سوی بانک تجارت اشاره کرد.

عرضه ای که قیمت پایه تعیین شده برای هر سهم شرکت سرمایه گذاری ملی ایران تعجب بسیاری از اهالی بازار و سرمایه گذاران را بر انگیخته است.

چرا که بررسی و ارزش گذاری پرتفوی سهام "ونیکی" کار دشواری نیست و عمده پرتفوی این شرکت سرمایه گذاری بورسی بوده و ارزش پرتفوی غیر بورسی در مقابل پرتفوی بورسی آن قابل چشم پوشی است.

بدین ترتیب برای شرکتی که NAV آن به ازای هر سهم حدوداً 2800 ریال بوده، تعیین قیمت پایه 4235 ریال برای آن فراتر از انتظارات بوده و تعجب بر انگیز است. چرا که طی یک ماه اخیر ارزش سهام در کل بازار و نیز پرتفوی "ونیکی" با کاهش همراه شده و به مراتب رقم NAV آن را کاهش می دهد که این امر فاصله بین NAV سهم و قیمت پایه بلوک آن را بیشتر می کند.

از این رو بایستی پرسید مبنای واقعی و کارشناسی قیمت تعیین شده برای این بلوک چه بوده است؟!

چرا که طبق نظر فعالان بازار سرمایه وقتی قیمت تعیین شده برای این بلوک ها گزاف و خارج از انتظار سرمایه گذاران باشد، مسلماً خریداری هم برای آن حاضر نمی شود و عدم فروش بلوک های آگهی شده به طور قطع موجب بی اعتمادی سرمایه گذاران و سهامداران شده و تجربه نا موفق آن تا مدت ها در ذهن ها باقی می ماند.

از این رو بایستی از ناظران بازار و البته سهامداران عمده عرضه کننده سهام بلوکی درخواست کرد در آگهی بلوک های مد نظر خود کمال دقت را داشته باشند و بلوک هایی که خریداری برای آن وجود نداشته، روی میز فروش نگذارند. ضمن اینکه لازم به نظر می رسد در تعیین قیمت پایه کارشناسی دقت بیشتری اعمال کنند تا تجربه های ناکامی برای سهم و سهامداران آن در پی نداشته باشد.

جهت عضويت در كانال تلگرام #اخبار #اقتصادي #بورس_نيوز روي لينك زير كليك كنيد و گزينه JOIN را بزنيد.

https://telegram.me/boursenews_ir