تأثیر نرخ ارز برپالایشگاه ها/دعوت از کارشناسان برای ارایه راهکار

شرکت های پالایشی یا همان لیدرهای سابق بازار سرمایه این روزها با ابهامات فراوان در صورت های مالی خود دست و پنجه نرم می کنند. که هر کدام از آنها آثار با اهمیتی بر سود هر سهم آنها خواهد داشت.

در گزارش پیش رو برخی از این ابهامات را به استناد نمونه گزارش های شرکت پالایش نفت اصفهان مورد بررسی قرار می دهیم.

با مطالعه موارد ذکر شده در نامه فوق ابهام عنوان شده در بند 3 توجه هر خواننده ای را به خود جلب می کند. بحث نرخ خوراک و نرخ تسعیر ارز در نظر گرفته شده برای آن، اما این بار نه برای سال پیش رو بلکه پیرامون نرخ خوراک مصرفی در شش ماهه دوم سال 91!

براساس گزارش بورس نیوز و در پی بررسی این موضوع از مقام های مسئول در شرکت های پالایشی ابهام مذکور از زمانی پا به گزارش های مالی این شرکت ها گذاشت که در اواخر سال 91 و همزمان با شروع نوسان های نرخ ارز در کشور ، شرکت پالایش و پخش در نامه ای به شرکت های پالایشی، مقرر کرد تا مجموعه های مذکور نرخ تسعیر ارز محصولاتی که در نیمه دوم سال 91 به صورت صادراتی به فروش رسانده اند را از نرخ ارز مرجع به مبادله ای تغییر دهند.

این اطلاعیه درحالی به پالایشگاه ها ابلاغ شد که بخش اعظمی از محصولات آنها در نیمه دوم سال 91 به فروش رسیده بود و امکان دریافت ما به تفاوت نرخ ارز مرجع و مبادله از مشتریان وجود نداشت چرا که تحقق چنین امری در واقع به معنای عدم پایبندی به قرارداد میان شرکت ها با مشتریان خود بود.

به این ترتیب کشمکش میان پالایشگاه ها و شرکت ملی پالایش و پخش درحالی در جریان بود تا اینکه در تاریخ 3/7/92 حسابرس کل هیات اول امور اقتصادی و زیر بنایی دیوان محاسبات با ارسال نامه ای به شرکت های پالایشی مقرر کرد، مبنای نرخ تسعیر ارز خوراک تحویلی به شرکت های پالایشی از تاریخ 1/7/91 بر اساس نرخ ارز مبادلاتی باشد.

به این ترتیب مشکل پالایشگاه ها دو چندان شد، چرا که در بحث درآمدی امکان تسعیر ارز محصولات فروخته شده به مشترریان با ارز مبادلاتی وجود نداشت اما در این سوی ماجرا دولت قدرت بیشتری برای دریافت ما به تفاوت نرخ ارز خوراک تحویلی به مجموعه های پالایشی داشت.

نکته ای که در این ماجرا قابل توجه و البته تعجب بر انگیز است عدم توجه مسئولان ذیربط به آثار اعمال ارز مبادلاتی برای خوراک مصرفی نیمه دوم سال 91 این شرکت ها است.

برای درک بهتر تاثیر مذکور در بررسی تحلیلی نه چندان پیچیده ای می توان به میزان تاثیر این مصوبه بر سود هر سهم شرکت های پالایشی پی برد.

در قدم اول میزان مصرف نفت خام توسط شرکت های پالایشی در نیمه دوم سال 91 مورد بررسی قرار گرفته است:

با عنایت به اطلاعات موجود در گزارش های سال 91 ، قیمت خرید نفت خام توسط شرکت های پالایشی با نرخ ارز مرجع 1226 تومان تسعیر شده ، بنابراین قیمت جهانی این ماده مصرفی در دوره شش ماهه دوم سال 91 به شرح ذیل بوده است:

حال که قیمت های جهانی در دوره شش ماهه دوم سال 91 بدست آمده به راحتی می توان بررسی کرد که در صورت تغییر نرخ ارز از 1226 تومان به 2450 تومان بهای تمام شده خرید نفت خام شرکت های پالایشی، در دوره مذکور چه میزان هزینه اضافی بر آنها متحمل خواهد کرد.

*نرخ ارز جهت تسعیر قیمت جهانی نفت نفت خام در سناریوی فوق 2450 تومان لحاظ شده است.

و اما آنچه می تواند نتیجه نهایی محاسبات انجام شده را کامل نماید، اثر تفاوت هزینه های ایجاد شده براساس نرخ ارز مبادلاتی با مرجع، بر سود هر سهم شرکت ها می باشد:

ارقام به میلیون ریال

­­­

همان طورکه از محاسبات فوق پیداست، در صورت در نظر گرفتن ارز مبادلاتی 2450 تومانی جهت تسعیر نفت خام تحویلی به شرکت های پالایشی در نیمه دوم سال 91 ، بهای تمام شده این شرکت ها برای دوره مذکور به اندازه ای افزایش خواهد یافت که موجب زیان ده شدن آن ها می گردد به خصوص آنکه عملا امکان تسعیر درآمدها با ارز مبادلاتی در دوره مذکور وجود ندارد.

و اما سوال اساسی اینجا است که مسئولان ذیربط در دیوان محاسبات بر اساس چه استدلالی درخواست تسعیر بهای نفت خام تحویلی به این شرکت ها در نیمه دوم سال 91 را دارد؟

با توجه به این ابهامات متأسفانه نه شرکت ها نه شرکت پالایش و پخش اقدام به شفاف سازی نمی کنند و این مورد بسیار مهم همچنان در هاله ابهام باقی مانده است که بر روند سهام این شرکت ها در بورس تأثیر بسزایی گذاشته است در حالی که بهتر آن است که با پیگیری های لازم از سوی سازمان بورس این امر به نتیجه برسد چون هرگونه تغییر مثبت یا منفی در این بین می تواند به زیان یا سود شرکت ها بیانجامد و روند مهم را صعودی یا نزولی کند. در پایان از کلیه صاحبنظران برای شرکت در بحث و ارایه نقطه نظرات دعوت می شود.

نکات حائز اهمیت

*در خصوص بند اول ذکر شده در نامه شرکت پالایش نفت اصفهان که پیرامون تخصیص یارانه فروش پنج فرآورده اصلی تولیدی و تحویلی به شرکت پالایش و پخش می باشد، کلیه شرکت های پالایشی ذخایر لازم را لحاظ نمودند تا در صورت کاهش درآمد های مذکور تاثیر زیادی به سود هر سهم وارد نگردد.

* پیرامون افزایش مبالغ نفت خام دریافتی و ما به تفاوت نرخ تسعیر این ماده مصرفی تنها شرکت پالایش نفت اصفهان ذخیره ای معادل 1086 میلیارد ریال در حسابهای خود در نظر گرفته است.

این امر به نتیجه برسد چون هرگونه تغییر مثبت یا منفی در این بین می تواند به زیان یا سود شرکت ها بیانجامد و روند مهم را صعودی یا نزولی کند.

واحد تحقیق و مطالعات بورس نیوز