ایسنا: وزير صنايع و معادن: به خودروسازان باج ندادم
وزارت صنايع و معادن در دولت نهم از جمله وزارتخانه‌هاي خبرسازي بود كه شايد در دولت بعدي ديگر شاهد چنين وضعيتي نباشيم. در واقع با بحث‌هاي به وجود آمده در مورد ادغام وزارتخانه‌هاي دولتي با يكديگر و لزوم كوچك‌سازي ساختار دولت، احتمال ادغام دو وزارتخانه صنايع و معادن و بازرگاني چندان دور از ذهن به نظر نمي‌رسد.
اما در حالي كه ممكن است علي‌اكبر محرابيان به عنوان آخرين وزير وزارتخانه صنايع و معادن در كشورمان لقب گيرد، در آخرين روزهاي عمر دولت نهم به سراغ وي رفتيم تا در آخرين طبقه ساختمان شماره يك وزارت صنايع و معادن واقع در خيابان سميه با سوالاتي حاشيه‌اي وي را به چالش بكشيم.
شايعه‌هاي مربوط به انحلال سازمان گسترش و نوسازي صنايع ايران، حضو در دولت دهم، ضعف‌هاي وزارت صنايع طي چهار سال گذشته، سطح انتقادپذيري شخص وزير، باج‌خواهي خودروسازان، سياسي بودن تغييرات مديران ايران خودرو و سايپا و چندين و چند سوال ديگر مجموعه گپ و گفت خبرنگار خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا) با وزير صنايع و معادن را تشكيل مي‌دهد.
گفته مي‌شود قرار است سازمان گسترش و نوسازي صنايع ايران در آينده نزديك منحل شود. چنين برنامه‌اي در دستور كار است؟
خير. سازمان‌هاي توسعه‌اي طبق قانون حفظ مي‌شوند و وظايف بسياري جدي نيز بر عهده آن‌هاست.
در دولت دهم حضور خواهيد داشت؟ چقدر احتمال حضور شما در كابينه دولت آينده وجود دارد؟
تاكنون هيچ‌گونه بحث و مذاكره‌اي در اين زمينه نداشتيم.
مهمترين نقطه ضعف وزارت صنايع و معادن در دوره كاري شما چه بود؟
در بخش خودرو، در زمينه خدمات پس از فروش هنوز نظر من به طور كامل تامين نشده است.
براي يك طرح صنعتي و توليدي اتفاق افتاد كه به شما فشار بياورند تا اين طرح را به منظور تبليغات افتتاح كنيد؟ واضح بگوييد تاكنون كار تبليغاتي انجام داده‌ايد؟
به هيچ‌وجه.
بسياري از كارشناسان صنعت خودرو تغييرات ايجاد شده در ايران خودرو و سايپا را سياسي توصيف كرده‌اند. آيا اين موضوع را تاييد مي‌كنيد؟
در زمان حضور من در وزارت صنايع و معادن هم در سايپا تغييرات داشتيم و هم در ايران‌خودرو. در ساپيا آقاي قلعه‌باني با پيشنهاد من به سازمان گسترش و نوسازي صنايع ايران رفت و بعد آقاي بذرپاش براي مديرعاملي شركت سايپا انتخاب شد. در ايران‌خودرو هم 100 درصد انتخاب ما در يك شرايط كاملا طبيعي بود و به نظر من هيچ‌كدام از اين‌ها داراي ارزيابي سياسي نيست.
با وزيران قبلي صنايع و معادن مشكل داريد؟ در چند وقت اخير صحبت‌هاي زيادي رد و بدل شد كه بيشتر حالت تنش و درگيري داشت!
به نظر من يك اصل بايد رعايت شود و آن اين است كه فردي كه از جايگاه وزارت رفته، به طور طبيعي بايد تغييرات را بپذيرد. تغيير در رويكرد، تغيير در نگاه و يا تسريع در اجرا. به طور طبيعي اگر بخواهيم با واقعيات طرف شويم، بايد عينك زمان مسووليت خود را برداريم. امروز در دولت نهم در اين وزارتخانه من وزير هستم و نگاه خاصي هم به اين حوزه دارم و اين حق قانوني و مسلم من است و فردا در دولت دهم هر كسي كه باشد، همين حق و حقوق را دارد.
به هرحال بايد اين تغييرات را بپذيريم، ولي اين‌كه من با وزيران قبلي صنايع و معادن مشكل داشته باشم، هرگز چنين نيست.
با توجه به جوان بودنتان و البته كم‌تجربه بودنتان، خودتان فكر مي‌كنيد فرد مناسبي براي وزارت صنايع و معادن بوديد؟
من هرگز نمي‌گويم بهترين فرد براي وزارت هستم، ولي بگذاريد در اين زمينه ديگران قضاوت كنند.
از انتقاد استقبال مي‌كنيد؟ برخي مواقع در كنفرانس‌هاي مطبوعاتي يا در جمع خبرنگاران ديده شده كه از سوالات انتقادي ناراحت مي‌شويد.
از انتقاد سازنده ناراحت نمي‌شوم. من هم مثل بقيه انسان‌ها هستم و ممكن است از انتقاد هم ناراحت شوم، اما سعي مي‌كنم از انتقادها در كارهايم استفاده كنم و دوست دارم انتقاد به جاي تخريبي، سازنده باشد.
برخي از كارشناسان نسبت به آمار ارايه شده از سوي وزارت صنايع و معادن ابراز ترديد كرده‌اند. به آماري كه به دست شما مي‌رسد اطمينان داريد؟ تاكنون اتفاق افتاده كه خودتان شخصا آمار را به دست آوريد و نه از زيرمجموعه خود؟
توليد، تفسير و استخراج آمار در وزارت صنايع و معادن از طريق مكانيزم‌هايي انجام مي‌شود كه قبلا نيز در اين وزارتخانه وجود داشته است. من تلاش كردم تا با حضور چند عضو هيات علمي دانشگاه آمار علمي‌تر شود. موضوعي كه همواره مورد بحث بوده، موضوع صحت‌سنجي آمار بوده است كه اول بايد صحت آمار مشخص شود و بعد آمار استخراج و منتشر شوند.
اگر وزير نبوديد، حاضر بوديد در بخش صنعت و معدن ايران كار كنيد؟ اگر پاسخ مثبت است در كدام بخش؟
بايد مقايسه كنيم. ممكن است براي من الزام‌هايي وجود داشته باشد كه در جاي ديگري كار كنم، ولي صنعت شغلي است كه هر كس در آن كار كند، بخشي از بار جامعه را به دوش مي‌كشد. همه مشاغل اين طور نيستند. برخي از مشاغل به گونه‌اي هستند كه جامعه بايد بخشي از بار آن‌ها را به دوش بكشد. از اين نظر صنعت شغل مقدسي است و واقعا دوست داشتني و علاقه خاصي به آن دارم.
دوست داريد در كدام بخش صنعت كار كنيد؟
به صنايع معدني علاقه بيشتري دارم، زيرا ارزش افزوده آن بالاست.
از كدام يك از زيرمجموعه‌هاي خود ناراضي هستيد؟
قبلا به اين سوال پاسخ دادم. خدمات پس از فروش خودرو. صادقانه بگويم كه برآورد من از افكار عمومي اين است كه وضعيت خدمات پس از فروش خودرو در كشور مناسب نيست و بايد در اين زمينه بيشتر كار كنيم.
از 15 نمره به خودتان چند مي‌دهيد؟ نگفتم 20 چون در هر صورت بايد پنج نمره از وزارتخانه شما به دليل برخي ضعف‌ها كم كرد!
بايد اين 15 نمره را بشكنيم. به عنوان مثال در يك حوزه نمره بالا بوده و در يك حوزه ديگر پايين، ولي بگذاريد من نمره ندهم. بهتر است ديگران نمره بدهند.
اقدام سازمان گسترش و نوسازي صنايع ايران به عنوان يك سازمان دولتي در انتشار روزنامه سراسري درست است؟ سازمان تامين اجتماعي نيز به عنوان يك نهاد دولتي چندي پيش اقدام به انتشار روزنامه كرد كه در نهايت انتشار اين روزنامه متوقف شد.
اگر با رعايت مقررات باشد مشكلي ندارد، ولي رعايت مقررات و قانون در اين زمينه لازم است و بايد اين موضوع بررسي شود. البته اين‌كه بتوان گفتاري را به گوش صنعتگران از سوي يك دستگاه متولي بخشي از صنعت رساند، به نظر من در نوع خود كار خوبي است.
با حضور ايران در سازمان تجارت جهاني به ويژه در شرايط كنوني موافق هستيد؟ صنايع كشور شرايط لازم براي حضور در بازار جهاني را آن‌هم به صورت آزاد دارند؟
پيوستن به سازمان تجارت جهاني مقدمات دارد و بدون رعايت اين مقدمات با اين كار مخالفم. اگر مقدمات و مراحل طي شود و الزامات پيوستن به اين سازمان در فرصت مناسب فراهم شود و بتوانيم خود را با آن تطبيق دهيم، مي‌تواند مفيد باشد، ولي به طور كلي قوانين سازمان تجارت جهاني يك‌طرفه است. امروز جهان به اين موضوع رسيده است. در اين سازمان تراز به نفع كشورهاي صنعتي و ثروتمند است. آن‌ها بيشتر برخوردارند. در يونيدو سال قبل من گفتم كه در 10 سال گذشته از زمان تاسيس سازمان توسعه صنعتي ملل متحد تاكنون، اگر نگاه كنيم متوجه مي‌شويم كه فاصله كشورهاي صنعتي با كشورهاي ديگر 10 برابر شده است. يعني در اين 10 سال به جاي كاهش فاصله، فاصله بين كشورهاي ثروتمند و غيربرخوردار بيشتر هم شده است. سازمان تجارت جهاني ابزاري بوده براي كنترل اقتصاد جهان از سوي برخي از كشورها و به طور طبيعي در چنين سازماني كشورهاي داراتر بيشتر منتفع مي‌شوند.
در بين برخي رفتارهاي شما تناقض وجود دارد! شما قبلا گفته بوديد كه از آلمان براي شما دعوت‌نامه فرستاده بودند، اما من نرفتم و در حال حاضر شركت سايپا كه به نوعي دولتي نيز محسوب مي‌شود، براي خريد كارخانه‌هاي خودروسازي آلماني با اين كشور اروپايي وارد مذاكره شده است.
چه ارتباطي ميان اين دو موضوع وجود دارد؟ به نظر شما آيا ارتباطي هست؟
به نظر شما ارتباطي بين اين دو موضوع وجود ندارد؟
خير. اين مثل اين است كه شما را به يك مهماني دعوت كنند و شما به آن مهماني نرويد، اما بعدا با صاحب خانه معامله كنيد. اين دو تا از دو جنس مختلف هستند. به هم ربطي ندارند. اين دو تا دو رفتار هستند. ممكن است اولي علل سياسي و ديپلماتيك داشته باشد و دومي علل اقتصادي. در اين نوع تعاملات من منافع ملي كشور را در نظر مي‌گيرم.
ديده شده است كه خودروسازان در بسياري از مواقع تصميم‌ها را در وزارت صنايع و معادن به نفع خود تغيير داده‌اند. آيا خودروسازان لابي قوي در وزارت صنايع و معادن دارند؟ آيا وزارتخانه به خودروسازان باج مي‌دهد يا برعكس؟
صادقانه مي‌گويم، خير.
لابي‌شان چطور؟ آيا قوي است؟
نمي‌دانم! در حد وزير كه روابط با خودروسازان عادي است، ولي در سطوح پايين‌تر مانند معاونت وزير ممكن است گفت‌وگو و بحث شود. ولي تصميم‌گيري واقعا بدون توجه به لابي انجام مي‌شود.
ديده شده كه باشگاه‌هاي ورزشي صنعتي با بازيكنان فوتبال قراردادهاي ميلياردي مي‌بندند. اين از نظر شما درست است كه پول صنعت و توليد اين طور خرج شود؟ نظارتي روي اين روند داريد؟
به صورت كلان كنترل مي‌كنيم. بازرسان شركت‌ها كنترل مي‌كنند و هزينه‌هايي كه بابت ورزش مصرف مي‌شود، بايد در حد مقررات باشد. يعني اگر هزينه‌ها بيش از مقررات باشد، تخلف بزرگي بوده و بايد مسوولان باشگاه ها پاسخگو باشند.
ما از اين باشگاه‌ها خواستيم قرارادادهاي بازيكنان را در حدود معقول و مطابق با شرايط ديگر باشگاه‌ها منعقد كنند تا شرايط فوتبال در كشور به صورت همگون و يكپارچه باشد.
قرار است اين كار از فصل جاري ليگ برتر انجام شود؟
علي‌القاعده بايد اين طور باشد.
در طول سال در همايش‌هاي زيادي شركت مي‌كنيد. آيا فكر مي‌كنيد اين كار لازم است؟ به نظر شما برگزاري اين همه همايش و شركت وزيران در آن‌ها درست است؟
همايش‌ها اگر كاربردي باشند و هدف‌گذاري شوند، خوب است. اما اين‌كه افراد سالي يك مرتبه دور هم جمع شوند، اگر هدف فقط گردهمايي باشد، به نظر من همايش موثر و مفيد نخواهد بود.