دادستان بورس پاسخ پرونده "حق تقدم "را اعلام کرد

ماده 166 لایحه اصلاحی قانون تجارت مقرر کرده است: در خرید سهام جدید صاحبان سهام شرکت نسبت به سهامی که مالکند حق تقدم دارند و این حق تقدم قابل نقل و انتقال است...

چنان که ملاحظه می فرمایید قانون حق تقدم را به عنوان یک حق اولویت و امتیاز برای سهامداران کنونی شرکت در نظر گرفته است تا بتوانند از فرصت همراهی و سرمایه گذاری و تشخیص قبلی خود بهره برداری کنند و در تصمیم شرکت برای افزایش سرمایه، این حق اولویت را اعمال کنند. از سوی دیگر این اختیار به سهامداران قبلی اعطا شده است که اگر نخواهند از این امتیاز استفاده کنند، آن را واگذار کنند و به عبارتی حق تقدم سهام قابل نقل و انتقال است و به عنوان یک حق مالی قلمداد می شود.

یکی از آثار مهم اختصاص حق تقدم به سهامداران کنونی شرکت، این است که درصد مالکیت آنها حفظ می شود. به طور مثال اگر سهامداری 100 عدد سهم در یک شرکت داشته باشد و شرکت بخواهد 100 درصد افزایش سرمایه بدهد، تعداد 100 حق تقدم به وی اختصاص می یابد. پس اگر سهامدار از حق تقدم خود استفاده نکند، تعداد سهام وی ثابت می ماند اما درصد مالکیت وی نصف می شود، چون سرمایه 2 برابر شده است.

نکته دیگر این که این حق در یک بازه زمانی مشخص قابل بهره برداری است و اگر در این بازه زمانی استفاده نشود، شرکت حق خواهد داشت که طبق مقررات حق تقدم استفاده نشده را به فروش برساند.

از نظر ارزش مادی نیز باید چند نکته را درباره حق تقدم سهام مورد توجه قرار داد. نخست این که سهامدارانی که از این حق استفاده می کنند، برای افزایش تعداد سهام خود ، تنها باید مبلغ اسمی سهم را که در بیشتر شرکت ها 1000 ریال می باشد، به حساب شرکت واریز کنند و در حالتی که سهام شرکت افزایش قابل توجهی داشته باشد، این موضوع به عنوان یک فرصت طلایی و سودآور برای سهامدار شرکت محسوب می شود.

دوم این که اگر سهامدار از حق تقدم خود استفاده نکند و شرکت حق تقدم وی را در بازار به فروش برساند، تفاوت بین 1000 ریال و مبلغی که حق تقدم به فروش رسیده است، به عنوان منافعی است که به سهامدار قبلی تعلق می گیرد و در اینجا نیز حقوق سهامدار مورد توجه واقع شده است و زیانی متوجه سهامدار نمی شود.

به طور مثال هم اکنون یکی از شرکت هایی که فرایند افزایش سرمایه آن در حال اجراست توسعه خدمات دریایی و بندری سینا با نماد (حسینا) می باشد. قیمت تابلوی این سهم فرابورسی در چهارشنبه 45299 بوده است در حالی که قیمت حق تقدم آن در همان روز 42021 می باشد. مهلت استفاده از حق تقدم این شرکت نیز در آگهی آن اعلام شده است که از تاریخ 29/05/93 تا 26/07/93 می باشد.

چنان که ملاحظه می فرمایید تفاوت قیمت اصل سهم و حق تقدم سهم بیش از 1000 ریال می باشد. علت اینجاست که تبدیل حق تقدم به سهم به طور معمول زمان بر است و ممکن است چند ماه طول بکشد و لذا ریسک خواب نقدینگی وجود دارد زیرا اگر از حق تقدم استفاده شود، پس از انقضای مهلت های قانونی، تا زمانی که به سهم تبدیل نشود، قابل معامله نیست.