وابستگی بالای سودآوری "بوعلی" به سود تسعیر ارز
به گزارش گروه تحقیق و مطالعات بورس نیوز، شرکت پتروشیمی بوعلی سینا به عنوان یکی از زیرمجموعه‌های هلدینگ خلیج فارس در آستانه عرضه اولیه سهام خود قرار دارد. در این گزارش نگاهی به وضعیت و عملکرد عملیاتی و مالی این شرکت داریم.
این شرکت به عنوان یکی از واحد‌های آروماتیکی شرکت و با هدف تولید محصولات اصلی این گروه پتروشیمی یعنی پارازایلین، آرتوزایلین و بنزن در سال ۱۳۸۳ و در منطقه ماهشهر به بهره برداری رسید. ۷۰ درصد از سهام شرکت متعلق به هلدینگ خلیج فارس و ۳۰ درصد نیز متعلق به شرکت‌های سرمایه گذاری سهام عدالت است.
ظرفیت اسمی تولید آن معادل یک میلیون و ۷۲۹ هزار تن است. در تعریف ظرفیت اسمی این شرکت محصولات با ارزش افزوده آرتوزایلین و پارازایلین به ترتیب با ۳۰ و ۴۰۰ هزار تن مهم‌ترین محصولات محسوب می‌شوند. سایر محصولات این شرکت که تقریبا می‌توان عنوان محصولات فرعی به آن‌ها اطلاق نمود شامل برش سبک، برش سنگین، ریفرمیت و رافینیت است.
در سال ۱۳۹۵ و بر اثر آتش سوزی واحد تولید آرتوزایلین و پارازایلین این شرکت، میزان تولید این دو محصول اصلی به صفر رسید. پس از آن شرکت طرح نوسازی و تعمیرات اساسی این واحد تعریف شد. انتظار می‌رود که نوسازی و تولید مجدد این واحد که نقش مهمی در سودآوری شرکت ایفا می‌کند تا سال ۱۴۰۰ ادامه یابد. مخارج باقیمانده اجرای طرح نوسازی این واحد بر اساس صورت‌های مالی ۶ ماهه منتهی به پایان شهریور ماه امسال معادل ۱۰ هزار و ۲۸۹ میلیارد ریال پیش بینی شده است.
مواد اولیه مصرفی شرکت شامل نفتا و بنزین پیرولیز است. نفتای مصرفی از پالایشگاه‌های پازنان، پارسیان و فجرجم تامین می‌شود. بنزین پیرولیز نیز از شرکت‌های پتروشیمی امیرکبیر و بندرامام تامین می‌شود. بیش از ۹۵ درصد از هزینه‌های تولید شرکت مربوط به مواد اولیه مصرفی است. میزان مصرف نفتا بر اساس ظرفیت اسمی تولید معادل یک میلیون و ۷۱۸ هزار تن و میزان مصرف بنزین پیرولیز نیز ۱۳۹ هزار تن است.
محصول برش سبک شرکت به پتروشیمی امیرکبیر ارسال می‌شود و محصول بنزن تولیدی نیز به مجتمع‌های پتروشیمی مختلفی ارسال می‌شود. همچنین ریفرمیت و برش سنگین به صورت صادراتی به فروش می‌رسد.
درآمد محقق شده شرکت در دوره ۶ ماهه نخست امسال و بر اساس صورت‌های مالی ۶ ماهه حسابرسی شده معادل ۳۶ هزار و ۲۸۵ میلیارد ریال بوده که ۸ درصد کمتر از مدت مشابه سال گذشته بوده؛ همچنین بیش از ۶۰ درصد از فروش شرکت به صورت صادراتی بوده است.
محصولات تولیدی فعلی شرکت حاشیه سود اندکی دارند و با نگاهی به صورت‌های مالی شرکت مشخص می‌شود که بدون در نظر گرفتن اقلامی همچون سود تسعیر و تعدیل ذخایر کاهش ارزش موجودی ها، این شرکت با زیان عملیاتی روبرو می‌شد.
در واقع با توقف تولید محصولات اصلی شرکت یعنی پارازایلین و آرتوزایلین، حاشیه سود عملیاتی شرکت افت سنگینی داشته است.
حاشیه سود ناخالص محصولات اصلی شرکت در نیمه نخست سال ۱۳۹۹ در خصوص محصول بنزن ۳۲ درصد، محصول برش سنگین -۹ درصد، محصول برش سبک معادل ۱۸ درصد، محصول رافینیت ۹ درصد و محصول ریفرمیت معادل ۱۸ درصد بوده است.
در عملکرد ۶ ماهه نخست سال ۱۳۹۹ شاهد شناسایی مبلغ ۶ هزار و ۵۵۷ میلیارد ریال سود تسعیر ارز، ۲.۴۴۵ میلیارد ریال تعدیل ذخایر کاهش ارزش موجودی‌ها و ۷۹۰ میلیارد ریال بابت درآمد دیگر بابت تعدیل نرخ ارز خوراک دریافتی هستیم.
این اقلام با توجه به ماهیت آن‌ها در سنوات پیش رو و با توجه به ثبات احتمالی نرخ ارز، قابلیت تکرار را ندارند و این موضوعی است که می‌بایست مدنظر سرمایه گذاران باشد که بخش مهمی از سود خالص فعلی شرکت ممکن است در دوره‌های آتی تکرار پذیر نباشد. با این حال در سال آینده و پس از افتتاح واحد پارازایلین و آرتوزایلین شرکت انتظار بهبود حاشیه سود عملیاتی وجود خواهد داشت.
خالص دارایی‌های ارزی شرکت (تفاوت دارایی ارزی از بدهی ارزی شرکت) در پایان شهریور ماه سال جاری معادل ۲۹.۸ میلیون دلار، ۲۸.۸ میلیون یورو، ۱۵.۴ میلیون درهم و ۷.۴ میلیون ین ژاپن بوده است.
در دوره ۶ ماهه منتهی به پایان شهریور ماه سال ۱۳۹۹ شاهد ثبت و شناسایی مبلغ ۵.۷۷۶ میلیارد ریال هزینه‌های عمومی اداری هستیم. این هزینه‌ها که معادل ۱۶ درصد از فروش محقق شده شرکت بود، نسبت بالایی را از درآمد‌های شرکت دارد و این نیز موضوعی است که می‌بایست مدنظر سرمایه گذاران باشد. بخش عمده این هزینه به مبلغ ۴.۹۱۰ میلیارد ریال بابت هزینه‌های مربوط به اجاره مخازن و اسکله‌های صادراتی، بارگیری و حمل محصولات صادراتی بوده است.
این شرکت بابت فروش صادراتی معافیت مالیاتی دارد و در بخش داخلی نیز مشمول مالیات است.
در پایان می‌بایست اشاره کرد که سودآوری این شرکت با دو ریسک مهم روبرو است. ریسک اول مربوط به وابستگی بالای سودآوری شرکت به افزایش نرخ ارز و شناسایی سود تسعیر بوده که همان گونه که اشاره شد با توجه به ثبات احتمالی و روند تدریجی کاهنده نرخ ارز، انتظار شناسایی سود تسعیر برای شرکت پتروشیمی بوعلی سینا در سنوات پیش رو وجود ندارد.
ریسک دوم وابستگی مهم نرخ محصولات شرکت به نرخ جهانی نفت خام است. با توجه به اینکه میزان مصرف نفت خام در سنوات آینده کاهشی ارزیابی می‌شود و از سوی دیگر توافقات اوپک و روسیه در خصوص کاهش تولید نفت خام در ماه‌های آینده به احتمال زیاد پایان خواهد یافت و در نتیجه با افزایش عرضه نفت و کاهش قیمت محتمل آن مواجه خواهیم بود، به نظر می‌رسد که قیمت جهانی محصولات شرکت نیز با کاهش مواجه شوند.
