سپر تورمی، نقش بورس در مقابله با بحران‌های اقتصادی

محمدحسین علی بخشی کارشناس بازار سرمایه، در گفتگو با بورس نیوز با اشاره به سال پُرافت‌و‌خیز ۱۴۰۳، تأکید کرد که این سال با مجموعه‌ای از اتفاقات و تحولات بزرگ و ناگهانی روبه‌رو بوده است. علی بخشی ضمن اشاره به چالش‌های بزرگ اقتصادی و سیاسی در سطح داخلی و بین‌المللی، به تغییرات گسترده‌ای که در بازار‌های مختلف رخ داد، پرداخت. از جمله این تحولات می‌توان به سقوط هلیکوپتر رئیس‌جمهور، تقابل نظامی ایران و اسرائیل، انتخابات ریاست‌جمهوری در ایران و آمریکا، و همچنین تهدیدات ترامپ نسبت به ایران در رابطه با حملات یمنی‌ها به ناو‌های آمریکایی اشاره کرد.

وی همچنین به مسائل داخلی کشور از جمله استیضاح وزیر اقتصاد، وضعیت بحرانی ارز و دلار، و شرایط نامساعد در بخش‌های مختلف اقتصادی اشاره کرد که تأثیر زیادی بر بازار سرمایه داشت. علی بخشی افزود: در حالی که سال ۱۴۰۳ با چالش‌های سیاسی و اقتصادی همراه بود، بازار سرمایه از همان ابتدای سال نشانه‌های بی‌ثباتی را به نمایش گذاشت.

کارشناس بازار سرمایه در ادامه به وضعیت بازار‌های مختلف در فصول مختلف سال اشاره کرد. به گفته وی، بورس در فصل بهار با افت چشمگیر روبه‌رو شد و شاخص کل و شاخص هم‌وزن به ترتیب با کاهش ۹ و ۱۲ درصدی مواجه شدند. در همین زمان، ارز توافقی تنها با ۶ درصد رشد مواجه شد، در حالی که طلا و سکه نیز تنها ۳ درصد افزایش یافتند. دلار در این فصل تقریباً بدون تغییر باقی ماند.

اما علی بخشی با اشاره به تغییرات مثبت در نیمه دوم سال، خاطرنشان کرد که در فصل تابستان بازار طلا و سکه با رشد ۱۰ درصدی مواجه شد و ارز تجاری نیز ۷ درصد سود کرد. این در حالی است که شاخص‌های بورسی تنها ۲ درصد رشد داشتند. وی افزود که فصل پاییز، باوجود افزایش ۳۴ درصدی ارز تجاری، شاهد رشد چشمگیر دیگر بازار‌ها نیز بود. دلار و طلا در این فصل حدود ۳۰ درصد رشد کردند و شاخص کل بورس نیز ۲۸ درصد رشد را تجربه کرد. شاخص هم‌وزن نیز در این فصل با رشد ۲۰ درصدی مواجه شد.

علی بخشی در نهایت با اشاره به این روند‌های نوسانی، تأکید کرد: در سال ۱۴۰۳، بازار سرمایه و سایر بازار‌ها در شرایط پیچیده‌ای قرار داشتند که تحولات سیاسی و اقتصادی داخلی و بین‌المللی بر آن تأثیرگذار بوده و ممکن است در ادامه سال‌های آینده نیز شاهد نوسانات بیشتری باشیم.

محمدحسین علی بخشی در خصوص وضعیت بازار سرمایه در سال ۱۴۰۳ اظهار داشت: همان‌طور که بورسیا در آغاز سال، شرایط خوبی نداشتند، پایان سال نیز برای آنها خوشایند نبود. در واقع، زمستان سختی برای بورس رقم خورد. در این فصل، شیب سقوط ارزش پول ملی بیشتر شد و شاهد رشد قابل توجه بازار‌های موازی نظیر سکه امامی، طلا و دلار بودیم.

وی افزود: در زمستان، سکه امامی ۵۰ درصد، طلای آب شده ۳۸ درصد و دلار ۲۲ درصد رشد کردند، در حالی که بورس بازدهی منفی داشت. ارز توافقی ۹ درصد رشد داشت، اما شاخص کل بورس ۳ درصد منفی شد و شاخص هم‌وزن ۶ درصد کاهش پیدا کرد.

دلایل ضعف بورس در سال ۱۴۰۳

علی بخشی به تحلیل دلایل ضعف بورس در سال ۱۴۰۳ پرداخت و گفت: اگر بخواهیم دلیل اصلی این وضعیت را بررسی کنیم، باید گفت که دولت سیزدهم به‌طور کلی به اقتصاد بازار اعتقادی نداشت و با سیاست‌های اشتباه و آزمون و خطا به تولید کشور ضربه زد. این مسئله باعث شد بورس نتواند رشد مناسبی را تجربه کند.

وی ادامه داد: از سیاست‌های غلط دولت قبل، نظیر فرمول نرخ خوراک و افزایش هزینه‌های انرژی برای شرکت‌های بورسی تا مشکلات ساختاری که در دولت قبل وجود داشت، تمام این مسائل تأثیرات منفی بر بورس داشت.

تغییر دولت و انتظارات از وزیر اقتصاد

علی بخشی در ادامه به تغییر دولت و انتظارات از سیاست‌های جدید اشاره کرد و گفت: پس از سقوط هلیکوپتر رئیس‌جمهور، ما امیدوار شدیم که با تغییر دولت، سیاست‌ها به نفع بازار سرمایه تغییر کند. وزیر اقتصاد دولت چهاردهم در ابتدا حمایت‌های لازم از بازار سرمایه را انجام داد و صحبت‌هایش باعث رشد جزئی بورس در فصل پاییز شد.

وی در ادامه اضافه کرد:، اما در عمل، فرصت چندانی برای اصلاح ساختار‌های بازار نداد. تنها اقدامی که از طرف وزیر اقتصاد صورت گرفت، افزایش ارز تجاری از حدود ۴۵ هزار تومان به ۶۵ هزار تومان بود که باعث شد انگیزه صادراتی‌ها بیشتر شود.

استیضاح وزیر اقتصاد و تأثیر منفی بر بورس

بخشی در ادامه به استیضاح وزیر اقتصاد اشاره کرد و گفت: در حالی که وعده‌های وزیر اقتصاد برای بهبود شرایط بازار سرمایه مطرح بود، متأسفانه پس از استیضاح او توسط نمایندگان مجلس، بازار دوباره روند منفی خود را ادامه داد. استیضاح وزیر در شرایطی که بازار نیاز به ثبات و تصمیمات بلندمدت داشت، تأثیرات منفی بسیاری داشت.

کارشناس بازار سرمایه در نهایت به آمار عملکرد بازار‌های مختلف در سال ۱۴۰۳ پرداخت و گفت: در حالی که بازار سرمایه نتوانست در این سال رشد مطلوبی داشته باشد، اما بازار‌های موازی نظیر سکه امامی، طلا و دلار رشد چشمگیری داشتند. سکه امامی در این سال با ۱۴۷ درصد رشد، طلای آب شده با ۱۴۹ درصد رشد و ارز تجاری با ۷۰ درصد رشد روبه‌رو شدند.

وی در پایان خاطرنشان کرد: این ارقام باید به کسانی که می‌گفتند اقتصاد به‌طور فیزیکی نمی‌تواند فنر داشته باشد، نشان داده شود. همچنین به نمایندگان مجلس که تصور می‌کردند استیضاح وزیر اقتصاد باعث کاهش قیمت دلار و بهبود شرایط بازار می‌شود، باید این آمار‌ها را نشان داد.

رئیس سازمان بورس وعده‌هایش را فراموش کرد؛ بورس همچنان در رکود

محمدحسین علی بخشی، کارشناس بازار سرمایه، در گفت‌و‌گو با بورس نیوز در خصوص وضعیت کنونی بازار سرمایه و دلایل عدم موفقیت آن در سال ۱۴۰۳، به شدت از اقدامات مسئولین دولتی و سیاست‌های بانک مرکزی انتقاد کرد. وی اشاره کرد که پس از رفتن وزیر اقتصاد، رئیس سازمان بورس نیز نتواسته است انتظارات بازار را برآورده کند و مصاحبه اخیر وی نگرانی‌های زیادی را برای بورسیا به وجود آورده است.

علی بخشی گفت: بعد از رفتن وزیر اقتصاد، رئیس سازمان بورس هم آن وعده‌هایی که به بازار داده بود را فراموش کرد. مصاحبه اخیر صیدی واقعاً ناامیدکننده بود. ایشان گفته بود که هدف ما در ابتدا رسیدن به شاخص دو و پونصد بوده و حالا که شاخص خیلی بالاتر از این مقدار قرار گرفته، این به نوعی تناقض با وعده‌هایی است که در گذشته داده بود. وی همچنین قول داده بود که ارزش بازار به ۴۰۰ میلیارد دلار برسد، اما در حال حاضر وضعیت به گونه‌ای است که این وعده‌ها به نظر محقق نخواهند شد.

سیاست‌های اشتباه و عدم اعتماد مردم به بورس

علی بخشی در ادامه به مشکلات بزرگتر بورس اشاره کرد و گفت: یکی از دلایل اصلی عدم موفقیت بورس، تصمیمات غلط مسئولین دولت و مجلس در این دوره‌های اخیر و بی‌اعتماد شدن مردم به بورس است. مردم دیگر به بورس اعتماد ندارند و این عدم اعتماد، بزرگترین چالش برای بازار سرمایه کشور شده است.

وی همچنین به سیاست‌های بانک مرکزی و نرخ بهره بالای ۳۷ درصد اشاره کرد و افزود: یکی از دلایل دیگر عدم موفقیت بورس در این شرایط، سیاست‌های بانک مرکزی است. نرخ بهره ۳۷ درصدی به تولیدکنندگان فشار زیادی وارد می‌کند و این بنگاه‌ها که باید با هزینه بالا تأمین مالی کنند، واقعاً در شرایط سختی قرار دارند. این بنگاه‌ها با افزایش هزینه‌های انرژی، مالیات، دستمزد و دیگر مسائل، به سختی می‌توانند دوام بیاورند.

تمایل مردم به سپرده‌گذاری به جای سرمایه‌گذاری در بورس

علی بخشی در نهایت اشاره کرد که نرخ بهره بالا باعث می‌شود تا مردم ترجیح دهند پول خود را بدون ریسک در بانک‌ها سپرده‌گذاری کنند تا در بازار سرمایه با ریسک‌های مختلف سرمایه‌گذاری کنند: نرخ بهره بالا باعث شده تا مردم با توجه به ریسک‌های موجود در منطقه، ترجیح دهند پول خود را تبدیل به سپرده کنند تا در بورس با این شرایط دشوار، سرمایه‌گذاری کنند.

بازار سرمایه در سال ۱۴۰۴: پتانسیل رشد در برابر ریسک‌های بالا

محمدحسین علی بخشی، کارشناس بازار سرمایه، در گفت‌و‌گو با بورس نیوز، پیش‌بینی کرد که با ادامه سطح بالای ریسک‌ها و سیاست‌های انفعالی مسئولین، بازار سرمایه در سال ۱۴۰۴ رشد خاصی نخواهد داشت. علی بخشی با اشاره به پتانسیل‌های بالای بنیادی این بازار، به ویژه از نظر ارزش دلاری و P/E پایین، بر این باور است که در صورت کاهش ریسک‌ها و بی‌اعتمادی موجود، بازار سرمایه می‌تواند در نیمه اول سال ۱۴۰۴ رشد قابل توجهی را تجربه کند.

چشم‌انداز تاریک برای بازار سرمایه در سال آینده

علی بخشی در تحلیل وضعیت بازار سرمایه افزود: با توجه به ریسک‌های موجود و بی‌اعتمادی که به تدریج در بین مردم ایجاد شده، به نظر نمی‌رسد که بازار سرمایه در سال آینده شرایط بهتری داشته باشد، مگر اینکه سطح ریسک‌ها کاهش یابد. به طور کلی، این بازار با توجه به ارزش‌های بنیادی پایین خود پتانسیل رشد دارد، اما ریسک‌ها و تنش‌ها به ویژه در روابط ایران و آمریکا، مانع از این رشد می‌شوند.

وی همچنین به وضعیت کنونی بازار سرمایه اشاره کرد و گفت: ارزش دلاری بازار سرمایه به ۱۰۰ میلیارد دلار رسیده است، در حالی که آقای صیدی وعده ۴۰۰ میلیارد دلار را داده بود. باید دید که آیا مسئولین کشور در سال آینده قادر به ایجاد تغییرات عملی و مدیریت نقدینگی خواهند بود یا نه.

نقش بازار سرمایه در مقابله با تورم و حمایت از تولید

علی بخشی در ادامه تأکید کرد که بازار سرمایه می‌تواند در صورت رونق، نقش مهمی در کنترل تورم و حمایت از تولید ایفا کند. وی افزود: بازار سرمایه می‌تواند به عنوان سپر تورمی عمل کند و از رشد بی‌رویه طلا و دلار جلوگیری کند. اگر مسئولین کشور به جای نگاه صرف به بورس برای تأمین مالی، از این بازار به‌طور مؤثر برای رشد اقتصادی و کمک به تولید استفاده کنند، شرایط به نفع مردم و اقتصاد کشور تغییر خواهد کرد.

این کارشناس بازار سرمایه همچنین به نگرانی‌های موجود از تهدیدات خارجی اشاره کرد و گفت: وزیر خزانه‌داری آمریکا تهدید کرده که مردم باید پول‌هایشان را به سمت خرید ارز ببرند. در چنین شرایطی، مسئولین کشور باید هوشیارتر عمل کنند تا از بحران‌های اقتصادی پیشگیری کنند.

پایان مطلب