استیضاح همتی و شوک به بازار ارز/ دلار توافقی چه سرنوشتی دارد؟
محمدحسین علی‌بخشی کارشناس بازار سرمایه در گفت‌و‌گو با بورس نیوز به بررسی وضعیت دلار، طلا و تأثیرات آن بر بازار سرمایه پرداخت. وی با اشاره به روند نزولی دلار در آغاز هفته جاری، کاهش قیمت جهانی طلا را یکی از دلایل این افت عنوان کرد. انس جهانی از سه‌شنبه هفته گذشته وارد روند نزولی شد و از محدوده ۳۰۰۰ دلار تا ۲۸۵۷ دلار کاهش یافت. به گفته علی‌بخشی، بازار به صلح احتمالی میان اوکراین و روسیه وزن بیشتری داده و همین مسئله باعث افت قیمت طلا شده است. البته پس از اتفاقات اخیر در جلسه میان ترامپ و زلنسکی، قیمت طلا از ۲۸۳۶ دلار رشد کرد و حدود ۲۰ دلار افزایش یافت.
این کارشناس بازار سرمایه همچنین به داده‌های اقتصادی قدرتمند آمریکا اشاره کرد که احتمال افزایش مجدد نرخ بهره توسط فدرال رزرو در سال ۲۰۲۵ را تقویت کرده است. وی معتقد است که افزایش نرخ بهره جذابیت سرمایه‌گذاری در طلا را کاهش داده و همین موضوع یکی دیگر از دلایل افت قیمت طلا بوده است.
علی‌بخشی در ادامه به تأثیرات استیضاح همتی بر کاهش قیمت دلار اشاره کرد و گفت که این مسئله یکی از عوامل تأثیرگذار بر روند نزولی دلار در روز جاری بوده است.
همچنین به گفته این کارشناس، صحبت‌های رئیس‌کل بانک مرکزی درخصوص ارز کالاهای اساسی نیز از نکات مهم روز بازار ارز بوده است. فرزین اعلام کرد که ارز ۲۸ هزار و ۵۰۰ تومانی برای سال آینده نیز پابرجا خواهد ماند. این اظهارات نشان‌دهنده تداوم سیاست تثبیت نرخ ارز و عدم تک‌نرخی شدن قیمت دلار است. وی تأکید کرد که این سیاست می‌تواند مانع از تحقق اهداف برنامه هفتم توسعه و بودجه شود.
علی‌بخشی با اشاره به تأثیر این سیاست بر کسری بودجه تصریح کرد که عدم تغییر نرخ ارز ۲۸ هزار و ۵۰۰ تومانی، با توجه به مفاد بودجه سال آینده، می‌تواند منجر به افزایش کسری بودجه شود که در نهایت کاهش ارزش پول ملی و رشد قیمت دلار را به دنبال خواهد داشت.
وی همچنین به موضوع تثبیت نرخ دلار توافقی از سوی بانک مرکزی اشاره کرد و این اقدام را مغایر با اصول عرضه و تقاضا دانست. علی‌بخشی خاطرنشان کرد که اگر بانک مرکزی نرخ دلار توافقی را تثبیت کند، تفاوتی با نرخ نیما نخواهد داشت و این امر ممکن است باعث کاهش عرضه ارز توسط صادرکنندگان شود. وی به نقل از وزیر اقتصاد گفت که تاکنون ۳۵ درصد از ارز‌های صادراتی وارد سامانه نشده است، زیرا صادرکنندگان معتقدند که نرخ دلار توافقی پایین‌تر از ارزش واقعی آن معامله می‌شود.
در ادامه، این کارشناس بازار سرمایه به اظهارات همتی در جلسه استیضاح اشاره کرد و گفت که همتی اعلام کرد نرخ ۹۲ هزار تومانی دلار واقعی نیست و رشد آن ناشی از انتظارات تورمی بوده است. اما نمایندگان مجلس قانع نشدند و استیضاح او با ۱۸۲ رأی موافق تصویب شد و از وزارت اقتصاد برکنار شد. پس از برکناری همتی، فشار فروش در بازار دلار و طلا افزایش یافت و تا ساعت ۱۴:۳۰، دلار تا ۹۲ هزار تومان کاهش پیدا کرد.
بیشتر بخوانید: بازار سرمایه گروگان تصمیمات اقتصادی
وی در پایان این بخش افزود که باید دید این روند نزولی دلار تا چه زمانی ادامه دارد و چه تأثیراتی در بازار خواهد داشت. علی‌بخشی تأکید کرد که نرخ ۹۲ هزار تومانی دلار امروز ثبت شد و باید دید در یکی دو ماه آینده قیمت دلار در چه محدوده‌ای قرار خواهد گرفت.
در ادامه، این کارشناس بازار سرمایه به وضعیت بازار سهام پرداخت و اظهار داشت که بازار امروز چشم‌انتظار جلسه استیضاح همتی بود و همین مسئله باعث سردرگمی در روند معاملات شد. نوع خرید‌های امروز نشان می‌داد که فعالان بازار انتظار نداشتند همتی از وزارت کنار برود و به همین دلیل خرید‌های خوبی در نماد‌های مختلف انجام شد.
به گفته علی‌بخشی، با برکناری همتی، بازار ممکن است برای مدتی درگیر حاشیه شود، چراکه همتی در دوران فعالیت خود حامی بازار سرمایه بود و حتی در جلسه استیضاح نیز بار دیگر بر حمایت از بورس تأکید کرد. این موضوع ممکن است باعث ایجاد وقفه‌ای کوتاه در روند بورس شود.
وی همچنین به روند تاریخی بازار در ماه‌های پایانی و ابتدایی سال اشاره کرد و گفت که در سه تا چهار سال اخیر، معمولاً از اواسط اسفند تا اردیبهشت، بازار سرمایه شرایط خوبی داشته است. سال گذشته، رشد بازار از ۷ اسفند آغاز شد و تا ۳ اردیبهشت ادامه داشت، اما رشد آن تنها ۱۳ درصد بود. در اسفند ۱۴۰۱ تا اردیبهشت ۱۴۰۲، شاخص کل بورس ۶۷ درصد رشد کرد، اما از ۱۷ اردیبهشت به بعد بازار دچار افت شد. همچنین در اسفند ۱۴۰۰ تا اردیبهشت ۱۴۰۱، شاخص کل حدود ۲۷ درصد افزایش یافت.
وی ابراز امیدواری کرد که امسال نیز روند مثبتی در اسفند، فروردین و اردیبهشت برای بازار سرمایه رقم بخورد و سهامداران بتوانند از این روند بهره‌مند شوند.
در خصوص وضعیت بازار امروز، علی‌بخشی عنوان کرد که بازار سهام در طول روز با نوسانات مثبت و منفی همراه بود. اما در ساعت پایانی معاملات، رنج مثبت در کلیت بازار مشاهده شد. در نهایت، شاخص کل بورس با رشد ۱۶ هزار واحدی به سطح ۲ میلیون و ۸۷۰ هزار واحد رسید.
وی افزود که امروز نماد‌های بزرگی همچون خودرو، خساپا، خگستر، وبملت، ذوب، شستا، شبندر و شپنا صف خرید داشتند، در حالی که وضعیت نماد‌های کوچک‌تر متعادل بود. ورود ۱۰۰۰ میلیارد تومان پول حقیقی به بازار و خروج ۳۰۰ میلیارد تومان از صندوق‌های درآمد ثابت از دیگر نکات مهم امروز بود. همچنین ارزش معاملات خرد در محدوده ۹.۵ همت قرار داشت.
