بورس‌نیوز(بورس‌خبر)، قدیمی ترین پایگاه خبری بازار سرمایه ایران

      
چهارشنبه ۳۰ مهر ۱۳۹۳ - ۱۳:۱۷
در یادداشتی از سوی یک تحلیلگر ارزیابی شد:

بازار جنجالی محصول دی اتیل هگزانول

در یادداشت قبلی در خصوص محصول دی اتیل هگزانول و علل بروز رقابت 74 درصدی آن در بورس کالا گزارش هایی منتشر شد و پیشنهاداتی برای بهبود وضعیت فعلی معالات محصول فوق ارائه گردید و در این یادداشت به بررسی بازار جنجالی این محصول و وضعیت عرضه و تقاضای آن می پردازیم.
کد خبر : ۱۳۶۷۲۰
نویسنده :
محمدآموخته
در یادداشت قبلی در خصوص محصول دی اتیل هگزانول و علل بروز رقابت 74 درصدی آن در بورس کالا گزارش هایی منتشر شد و پیشنهاداتی برای بهبود وضعیت فعلی معالات محصول فوق ارائه گردید و در این یادداشت به بررسی بازار جنجالی این محصول و وضعیت عرضه و تقاضای آن می پردازیم.

دی اتیل هگزانول:

اتیل هگزانول ترکیبی آلی است که برای تولید بسیاری از مواد شیمیایی بکار می رود. اتیل هگزانول مایعی شفاف و بی رنگ از خانواده آلکل ها است. کاربرد اصلی دی اتیل هگزانول در تهیه روغن دی او پی (DOP) می باشد .

مجتمع پتروشیمی شازند ( اراک) تنها واحد تولید کننده این نوع الکل (2EH) در ایران می باشد. روغن DOP دی اکتیل فتالات ( dioctyl phthalate):

DOP یکی از مهم ترین نرم کننده های انواعی از پودر PVC است و همچنين در صنايع توليدی چسب نیز کاربرد دارد. این ماده در یک راکتور مجهز به همزن در مجاورت کاتالیزوربا دو ماده اولیه دو اتیل هگزانول و انیدرید فتالیک تولید می شود.

تقاضاي مصرف DOP مستقيماً وابسته به مصرف PVC است. با توجه به اين كه كاربرد PVC در صنايع جديد رو به گسترش است لذا ميزان تقاضاي DOP روز بروز افزايش مي باشد. از طرف ديگر با توجه به اين كه DOP به عنوان يك نرم كننده عمومي در صنايع ديگر كاربرد دارد لذا متقاضي خريد فراواني دارد.

وضعیت عرضه کالای دی اتیل هگزانول در بورس کالا:

مطالعات صورت گرفته نشان می دهد که پتروشیمی شازند در بهترین شرایط تولید ، 4800 تن از این ماده را (در ماه اردیبهشت ) تولید نموده است و با توجه به آنکه این پتروشیمی در پیش بینی درآمد هر سهم سال مالی منتهی به 1393.12.29 بر اساس عملکرد واقعی 3 ماهه ، پیش بینی مقدار تولید و فروش این محصول را تا انتهای سال 56500 تن ( که البته دست نیافتنی است، این پتروشیمی تا تاریخ 23 مهرماه به علت تعمیرات اساسی تنها 24464 تن از این محصول را در بورس کالا عرضه نموده است . ) در نظر گرفته است که در بهترین شرایط دوباره به همان عدد 4700 تن تولید در هر ماه دست می یابیم .

وضعیت تقاضای کالای دی اتیل هگزانول در بورس کالا:

در سایت بهین یاب نزدیک به 11500 تن تقاضا بر روی این ماده به ثبت رسیده است که تنها 20 شرکت بزرگ 11000 تن از این تقاضا را بنام خود ثبت نموده اند. جالب آن است که از این 11500 تن تقاضا ، 4167 تن آن متعلق به خریداران فعال در استان قم به ثبت رسیده است .

از میان شرکت های خریدار این ماده شرکت های توسعه صنایع رضا با 1400 تن ، تولید مواد اولیه الیاف مصنوعی با 1263 تن ، فخر آباده با 1000 تن ، پتروشیمی فارابی با 1000 تن ، مولدان با 800 تن ، فرآیند شیمی سمنان با 800 تن و تعاونی تولیدکنندگان صنعت پلاستیک با 700 تن ( خریدار برای دو شخص حقیقی ) سهمیه ماهانه ، رکورد دار تقاضای این ماده در بورس کالا هستند و این 7 خریدار به تنهایی 7000 تن از کالا را می توانند در ماه از بورس کالا خریداری نمایند.

مابقی 13 خریدار بزرگ دیگر نیز همگی در محدوده 200 تن تا 400 تن سهمیه ماهانه ، جهت خرید محصول دارند.

جالت تر آن است که سهمیه بهین یاب حدود 90 % این خریداران از 2 سال گذشته تا به حال حدود 2 برابر گردیده است. علت این افزایش از این قرار است که در حالت تسهیم به نسبت در بورس کالا ( این موضوع تا تاریخ 1 مرداد ماه در مورد این کالا اعمال می گردید ) تناژ بیشتری به خریداران اختصاص یابد و وقتی اداره صنایع یک استان ظرفیت ماهانه خرید یک خریدار را افزایش دهد سایر خریداران نیز با اعتراض سعی می کنند که ظرفیت ماهانه خرید خود را افزایش دهند و از غافله عقب نمانند و این منجر به افزایش تقاضای کاذب در بورس کالا و ثبت رکورد 11500 تن تقاضا بر روی این ماده گردیده است .

این موارد در حالی اتفاق افتاده است که مشابه این اتفاق در مورد محصول vam یا منومر وینیل استات نیز به وقوع پیوست اما انجمن تولیدکنندگان رزین های امولسیونی به همراه وزارت صنعت ، معدن و تجارت توانستند با اتخاذ تدابیر مناسب به مهار تقاضای کاذب ( 7000 تنی در هر ماه ) از طریق کاهش سهمیه ها و ثبت تقاضا ی 3500 تنی در مقابل عرضه 2500 تنی این ماده در هر ماه بپردازند و از التهاب بیشتر بازار جلوگیری کنند .این در حالیست که تعداد خریداران این کالا در بورس کالا نزدیک به 55 شرکت و دو برابر خریداران 2EH می باشد.

چرا وضعیت فعلی به وقوع پیوست؟

نمودار زیر نشان می دهد که از تاریخ 1393.5.1 تا 1393.7.23 تغییرات قیمتی این کالا به چه صورتی بوده است ؟

بازار جنجالی محصول دی اتیل هگزانول

همان طور که مشاهده می شود قیمت کالا از حدود 44390 ریال به 70500 ریال افزایش یافته است و شروع جهش قیمتی در تاریخ 6 مرداد ماه بوده است ، درست همان تاریخی که سقف رقابتی 10 درصدی بر روی این کالا برداشته شد و از آن تاریخ به بعد این کالا با افزایش قیمت بی نظیر همراه بوده است .

علل وقوع این رخداد عجیب را در موارد ذیل می توان جستجو نمود:

  1.  انحصار ( monopoly ) در تولید محصول. اگر تولید کننده دیگری در کشور وجود داشت مطمینا این ماده با شرایط فعلی مواجه نمی گردید .
  2. وجود تقاضای کاذب در بورس کالا
  3. تعمیرات اساسی پتروشیمی شازند
  4. حذف سقف رقابت 10 در صدی بر روی کالا توسط کمیته قیمت گذاری درست هنگام تعمیرات اساسی تولیدکننده محصول!
  5. پراکندگی خریداران در کارگزاری های مختلف در بورس کالا و رقابت قیمتی بر روی محصول
  6. فقدان کالا در بازار غیر رسمی ( در صورت وجود کالا در بازار غیر رسمی ، قیمت کالا در بازار غیر رسمی مبنای سقف قیمت در مورد قیمت های بورس کالا قرار می گرفت ، زیرا خریدار در صورت عدم دستیابی به کالا می توانست از آن منبع کالای خود را تأمین نماید )
  7. عدم وجود و حمایت یک انجمن فعال که بتواند به احقاق حقوق اعضا بپردازد و در حالیکه تولیدکنندگان به فعالیت های تولیدی خود می پردازند بتواند بازار محصول را کنترل نماید .
  8. عدم برنامه ریزی قبلی در مورد واردات کالا در شرایط تعمیرات اساسی پتروشیمی شازند

پیشنهادات عملی در شرایط فعلی :

  1.  اعمال سریع سقف قیمت 30 درصدی بر روی کالا (تا منافع فروشنده نیز تامین گردیده و به بازار محصول نیز شوک ناگهانی وارد نشود)
  2. کاهش حجم عرضه اولیه کالا و لحاظ نمودن مابقی عرضه در حالت حداکثر افزایش عرضه تا خریداران نتوانند سفارش های بالا در سیستم معاملاتی وارد نمایند.
  3. کاهش سقف قیمت تا 20 درصد پس از سپری شدن 1 ماه
  4. حذف تقاضای کاذب بر روی محصول از طریق بازبینی ظرفیت های خرید خریداران در دوره 36 ماهه پیش از ورود کالا به بورس کالا و کاهش ظرفیت خرید خریداران در بورس کالا
  5. تشکیل سریع انجمن تولیدکنندگان DOP
  6. واردات کالا توسط انجمن در شرایط بحرانی ( نظیر overhaul)
  7. ایجاد واحد تولید دی اتیل هگزانول در داخل کارخانجات تولیدکننده DOP ( به عنوان مثال پتروشیمی فارابی می تواند این واحد را راه اندازی کرده و علاوه بر خودکفایی مازاد تولید خود را نیز به بازار ارائه نماید .

میثم باقری کوپایی ( مدیرکالایی کارگزاری پگاه یاوران نوین)

اشتراک گذاری :
نظرات کاربران
ارسال نظر
نظرات بینندگان
مسلمی
IRAN, ISLAMIC REPUBLIC OF
چهارشنبه ۳۰ مهر ۱۳۹۳ - ۱۵:۲۱
با عرض سلام خدمت جناب باقری از تحلیل کارشناسی و دقیق شما بسیار سپاسگزارم
لازم به یادآوری است در حال حاضر بیشتر از تولید کنندگان دی او پی مصرف کنندگان آن که بیشتر تولید کنندگان گرانول پی وی سی میباشند و به طبع آن صنایع پایین دستی مانند کفش و سیم و کابل و غیره ضرر میکنند و لطمه جبران ناپذیری به صادرات خواهد زد و دراین بین فقط و فقط شرکت پتروشیمی شازند دارد سود کلانی را به جیب می زند.
خوب است مسئولین بورس کالا برای تصمیمات خود کار کارشناسی بیشتری انجام دهند و کشتی صنعت کشور را که شناور در دریای طوفانی است ندانسته سوراخ نکنند.
مهدي
IRAN, ISLAMIC REPUBLIC OF
پنجشنبه ۰۱ آبان ۱۳۹۳ - ۱۰:۴۳
حالا اين مسله چه تاثيري به سهم بورسي يعني شمواد داره؟
برند لی
IRAN, ISLAMIC REPUBLIC OF
يکشنبه ۰۶ دی ۱۳۹۴ - ۲۳:۰۴
باسلام و خسته نباشید.
آیا این محصول به کشور ترکیه هم صادرات دارد؟؟
از کجا میشه قیمت بروز این محصول رو بدست آورد؟؟
آیا به جز پتروشیمی شازند, پتروشیمی های دیگر هم این محصول رو تولید میکنند؟؟
بسیار ممنون میشم اگه سریعتر بهم جواب بدین...
خبرنامه
برای دریافت خبرنامه بورس نیوز ایمیل خود را وارد نمایید:
نظرسنجی
به نظر شما دولت چهاردهم باید کدام یک از موارد زیر را در اولویت کاری خود قرار دهد.