«دکتر نکست» و چشم‌انداز ثبت یک میلیون ویزیت در روز

خواندن ۵دقیقه

به گزارش بورس نیوز، این پلتفرم به وسیله شرکت «مداوا گستران ارکید» به عنوان استارت آپ سلامت محور گروه «علی بابا»، در طول شش ماه و توسط یک تیم بزرگ فنی توسعه یافته است و یکی از گام‌های اساسی برای آنلاین سازی شبکه بهداشتی و درمانی کشور و تسهیل کننده ارتباط چندسویه بیمار، پزشک، داروخانه و واحد‌های تشخیصی است.

درحاشیه مراسم رونمایی از ویژگی‌های کلینیکی پلتفرم آنلاین «دکتر نکست» که قرار است پروسه مستند سازی اسناد پزشکی یا EHR - Electronic Health Records را در ایران به صورت واقعی توسعه دهد، با دکتر سعید طاهری، مدیر عامل این مجموعه درباره جزئیات این پلتفرم و چشم انداز‌های آن گفت وگویی کرده ایم که در ادامه می‌خوانید:

آقای طاهری، در ابتدا درباره تحصیلات و فعالیت‌هایتان برای ما توضیحاتی بدهید، ظاهرا شما خودتان هم در رشته داروسازی تحصیل کرده اید؟

بله. رشته تحصیلی من دکترای داروسازی است. البته بعد وارد رشته تخصصی دکتری اقتصاد و مدیریت دارو شدم و سپس یک دوره شش ماهه هم در زمینه فناوری اطلاعات سلامت (Health Information Technology) در هلند و فنلاند گذراندم و بعد وارد فعالیت‌های مرتبط با این حوزه در عرصه دیجیتال شدم.

از همکاری تان با شرکت علی بابا بگویید. آیا قبل از آن تجربیات مشابهی داشتید؟

الان دو سال و نیم است که من با شرکت علی بابا در حوزه سلامت همکاری می‌کنم. شروع کار ما با گردشگری سلامت بود و بعد وارد حوزه فناوری اطلاعات سلامت و حوزه‌های مرتبط شدم. تجربیاتی هم درحوزه مدیریت دارویی داشته‌ام و مدتی هم مدیر مارکت اکسس (Market Access Manager) یکی از شرکت‌های دارویی به اسم «رژین دارو» بودم و مشاور چندین شرکت دارویی از جمله «بهستان دارو» و «اوین دارو» در زمینه مارکت اکسس بوده‌ام و بعد از آن کار در علی بابا را شروع کردم.

نحوه کار این پلتفرم قرار است به چه شکلی باشد؟ البته در مراسم رونمایی به طور مفصل توضیح دادید، اما اگر نکته دیگری هست لطفا اضافه کنید؟

شاید درباره این پلتفرم سوء تفاهمی پیش بیاید که لازم می‌دانم آن را اصلاح کنم. موضوع این است که شاید برخی تصور کنند که ما شبیه «اسنپ پزشک» یا «دکتر ساینا» هستیم و قرار است خدمات پزشکی از آن نوع ارائه کنیم. درواقع مساله کاملا متمایز است و من سعی می‌کنم در ادامه گفتگو این دیدگاه را اصلاح کنم.

پس، قبل از آن بگویید که ایده اصلی این پلتفرم چطور شکل گرفت و چطور پیش رفت؟

ایده اولیه این محصول، از فروردین ماه و بعد از همه گیری کرونا شکل گرفت. وضعیت پیش آمده باعث شد که ما تصمیم بگیریم درحیطه مباحث پزشکی الکترونیک وارد شویم و از پتانسیل علی بابا و دانش تیم فنی خومان در حیطه سلامت استفاده کنیم و محدود به گردشگری سلامت نمانیم. به این ترتیب با ارزیابی‌ها و مطالعات گسترده‌ای که درخصوص عملکرد تعداد زیادی از پلتفرم‌های مشابه از جمله پنج پلتفرم مشهور آمریکایی صورت دادیم و با تکیه به تجربه‌ای که در زمینه دارویی و درمانی در ایران داشتیم شروع کردیم به برنامه ریزی برای طراحی و توسعه یک پلتفرم متناسب با شرایط ایران.

ظاهرا این پلتفرم تخصص محور نیست و اصولا تمام داده‌های تولید شده درحوزه خدمات پزشکی و پیراپزشکی برایش ارزش یکسانی دارد؟

بله. تخصص خاصی مطرح نیست. وقتی به پرونده پزشکی اشاره می‌کنیم این می‌تواند از پزشک عمومی گرفته تا داندانپزشک و پزشک‌های فوق تخصص در هر رشته‌ای باشد. هر پزشکی می‌تواند اقدام به ثبت پرونده بیمارهایش بنماید و به این ترتیب پرونده بیمار‌ها در سرتاسر کشور ذخیره سازی می‌شود.

آیا قبل از این که امروز پلتفرم را رسما رونمایی کنید، ثبت نامی هم در آن داشته اید؟

ما الان حدود ۱۰۰۰ پزشک در پلتفرم داریم و حدود ۸۰۰۰ بیمار هم در آن ثبت شده است. این درحالی است که هنوز کمتر از دو ماه از شروع به کار این پلتفرم نمی‌گذرد و تازه اول کار هستیم و به زودی این اعداد بسیار بزرگتر خواهند شد. نکته‌ای که می‌خواهم در این جا اشاره کنم به همان سوء تفاهم هم ارتباط دارد، این است که در این پلتفرم پزشکان و متخصصین از نظر کیفیت کار و جایگاه علمی شان درجه بندی نشده اند. یعنی به این معنا نیست که بیمار بتواند در این پلتفرم سرچ کند و درجه و رتبه دکتر را ببیند و بخواهد انتخابی انجام دهد. نقطه ورود ما پزشک است. یعنی ما داریم به پزشک سرویس می‌دهیم. به پزشک امکان می‌دهیم که پرونده اش الکترونیک شود؛ یعنی پزشک به اصطلاح روند Online Documentation را با استفاده از این پلتفرم خواهد داشت. ضمن این که خیال پزشک از نظر تداخل‌های دارویی راحت خواهد بود. پزشک به تمام سوابق بیمارش دسترسی دارد، به راحتی می‌تواند ویزیت کند و نسخه الکترونیک تجویز کند و در مطلب می‌تواند تمامی اسناد را به صورت الکترونیک ثبت کند و نسخه هم به صورت الکترونیک تجویز نماید؛

بنابراین دیتای ایجاد شده در این پلتفرم در آینده می‌تواند منبع عظیمی برای مطالعات بزرگ در حوزه سلامت باشد؟

بله. همین طور است. برای مثال مشخص می‌شود بیشترین میزان ویزیت بیمار در کشور در چه مواردی است؟ یا اطلاعات کلان دیگر درحوزه کشوری یا حتی حوزه‌های استانی و محلی را می‌توان براساس دیتای این سیستم استخراج و براساس آن، سیاست‌های درمانی را تدوین کرد. همین الان که اطلاعات ثبت شده هنوز محدود است ما می‌دانیم که برای مثال بیشترین فراوانی‌ها از نظر مراجعه مربوط به پزشک‌های عمومی، پزشک‌های اطفال، زنان و زایمان و بیماری‌های استخوان و مفاصل است.

برای دریافت و الحاق دیتا‌های بزرگ به این پلتفرم با چه سازمان‌هایی همکاری داشته‌اید؟

ما چیزی به اسم شرکت‌های تحت قرارداد نداریم. پزشک در پلتفرم ما نسخه الکترونیک تجویز می‌کند و ما نسخه الکترونیک را به سازمان‌های بیمه گر ارسال می‌کنیم. سازمان‌هایی که الان مجوز فعالیت و تاییدیه و API به ما داده‌اند و به آن‌ها متصل هستیم شامل بیمه سلامت و بیمه تامین اجتماعی است و به زودی سایر بیمه‌ها هم اضافه می‌شود؛ ولی همین دو بیمه‌گر تقریبا ۹۰ درصد جمعیت ایران را تحت پوشش قرار می‌دهند.

به هرحال در این پلتفرم، پزشک بدون این که نیاز باشد در سامانه این دو بیمه‌گر نسخه خودش را ثبت کند، با ثبت نسخه در «دکتر نکست» این نسخه‌ها خود به خود برای سازمان‌های بیمه‌گر ارسال می‌شود؛ بنابراین داروخانه در پنلی که دارد می‌تواند نسخه بیمار را از سوی بیمه سلامت و بیمه تامین اجتماعی ملاحظه کند و بیمار با همراه داشتن کارت ملی می‌تواند نسخه‌اش را در هر جای ایران و هر داروخانه‌ای تهیه کند. هنر ما همین است که همه چیز الکترونیک می‌شود. پزشک نسخه الکترونیک تجویز می‌کند و بیمار می‌تواند نسخه الکترونیک خود را در روی پنل خودش مشاهده کند و داروخانه نسخه را به صورت الکترونیک می‌دهد و دستورات پزشک به صورت متنی و الکترونیکی روی هر دارویی خورده است و بیمار هم در پنل خودش دسترسی دارد و می‌بیند که دکتر چه دستوری برای او نوشته است.

مساله تراکنش‌های مالی بین همه این طرف‌های درگیر یا ذی نفع به چه شکلی است، آیا شرکت واسطی هست یا خیر؟

درباره تراکنش‌های مالی با سامانه خاصی طرف قرار داد نیستیم و مبادلات پولی از طریق همین پلتفرم صورت می‌گیرد. مثلا وقتی نوبت گیری آنلاین صورت می‌گیرد بیمار بعد از گرفتن وقت، همان‌جا می‌تواند حق ویزیت را پرداخت نماید. درباره نسخه پیچی آنلاین هم مبادلات مالی از طریق همین پلتفرم شکل می‌گیرد.

این پلتفرم تقریبا تمام حوزه‌ها و بخش‌های شبکه درمان را شامل می‌شود و کل چرخه از پزشک، بیمار، داروخانه، آزمایشگاه، مراکز تصویر برداری و حتی شرکت‌های دارویی، مجموعه‌ای از زنجیره ارائه خدمات سلامت هستند که می‌توانند از طریق پلتفرم «دکتر نکست» مبادلات خود را انجام دهند.

درباره مساله ذخیره سازی پرونده الکترونیکی هم لطفا بیشتر توضیح دهید؟

اصولا، هویت و کارکرد مهم این پلتفرم ذخیره‎‌سازی داده‌های پزشکی است. ماهیت پرونده خیلی فراتر از ویزیت پزشک و تجویز یک نسخه است. تمام دیتای بیمار؛ اعم سوابق جراحی، دارویی، علایم حیاتی، آزمایش‌ها و مدارک پزشکی که همگی در یک فضای امن ذخیره سازی می‌شود، در زمره این سابقه پزشکی هستند که پزشک و خود بیمار در هرجایی به پرونده اش دسترسی دارد و در صورت لزوم بیمار می‌تواند به پزشک‌های دیگر هم اجازه دهد که این پرونده را ببینند.

این مساله باعث می‌شود در زمینه صحت، دقت و سرعت تشخیص و کیفیت درمان با کمک پرونده الکترونیک تحول عظیمی‌صورت گیرد. این مساله‌ای است که سالیان سال است در کشور‌های اروپایی، آمریکا و کانادا وجود دارد، ولی ما در ایران این مساله را نداشتیم که وقتی یک بیمار نزد پزشک می‌رود کلیه سوابق دارویی، درمانی و پزشکی او در پرونده اش در اختیار آن پزشک قرار بگیرد و پزشک دیگر نیازی نباشد یک سری سوال‌های روتین را از بیمار بپرسد و شرح حال بگیرد و زمانش صرف این کار شود. این پرونده در هر ویزیت مجدد توسط پزشک غنی‌تر و محکم‌تر می‌شود.

آیا شرکت‌های دیگری هم در ایران هستند که در این زمینه فعال شده باشند؟

چندین شرکت نوظهور مثل ما و همپای ما هستند که در این حیطه ورود کرده اند و قصد فعالیت دارند؛ منتها هنوز هیچ پلتفرمی نزد پزشکان جا نیفتاده است که بگوییم رقابتی شکل گرفته است. همه با هم شروع کرده ایم و با هم همکاری می‌کنیم که این فرهنگ پرونده الکترونیک را به نوعی در زمینه پزشکی جا بیندازیم و قطعا بسیار خیر و برکت خواهد داشت؛ هم برای پزشک‌ها از نظر سرعت و دقت ویزیت و هم برای بیماران از نظر کیفیت خدماتی که دریافت می‌کنند و هم برای سیاستگذار که می‌تواند براساس اطلاعاتی که در این پرونده‌های سلامت ثبت می‌شود تصمیم‌های درستی بگیرد.