"نفت خزر" و ۱۲پروژه با مُهر غیرعملیاتی ...

به گزارش گروه تحقیق بورس نیوز، انتشار صورت‌های مالی شرکت‌های دولتی از آن دسته خبرهایی بود که برای بسیاری از اهالی اقتصاد به‌خصوص بورسی‌ها جذاب بود چراکه آمارهای شرکت‌های دولتی، زیان‌سازی‌ها، روابط شرکت‌های زیرمجموعه با مادرگروه‌ها و البته ابهاماتی که حسابرس‌ها بر آنها گذاشته‌اند، برای هلدینگ‌های بزرگ بورسی نیز قفل بود.

شرکت نفت خزر که به‌تازگی صورت مالی سال منتهی به اسفندماه ۱۳۹۹ (حسابرسی شده) آن منتشرشده و حوزه فعالیتش انجام مأموریت‌ها و اجرای قرارداد‌ها در زمینه اکتشاف، توسعه و تولید نفت خام و گاز طبیعی و فرآوری بوده که البته میزان درآمد عملیاتی که طی این دوره از خود بر جای گذاشت ۶۷۴ میلیارد ریال بود که در مقایسه با سال گذشته ۲۵ درصد رشد داشت، شرکت نفت خزر در این دوره یک‌ساله به سود خالص ۱,۶۹۵ ریالی دست‌یافت.

اما یک نکته، طبق همین صورت‌های مالی شرکت در چند سال گذشته فاقد عملیات حفاری و اکتشاف بوده است.

شرکت نفت خزر هزینه‌های جاری انجام‌شده برای درآمدی که به دست آورد را نیز ۶۷۲ میلیارد ریال به ثبت رساند و همچنین میزان سرمایه این شرکت ۲۷۹ میلیون ریال بود که نسبت به سال گذشته بدون تغییر باقی‌مانده بود.

درخصوص وضعیت درآمدی شرکت که آنچنان اطلاعاتی در دسترس نیست، می‌توان به این دو بند (براساس اطلاعات سایت شرکت) اشاره داشت که «صاحب نام در به کارگیری دانش و مدیریت اکتشاف و توسعه منابع هیدروکربنی در آب‌های عمیق» و «تامین کننده سهمی از تولید نفت و گاز کشور متناسب با جایگاه تعیین شده در افق چشم انداز بیست ساله کشور(۱۴۰۴)» حال باید دید که آیا در صورت‌های مالی آتی نیز این شرکت در این بخش‌ها درآمدی کسب کرده است یا خیر!

در این مطلب به چند نکته از جمله موارد زیر پرداخته خواهد شد؛ 

• تجهیزات عملیاتی که غیرعملیاتی شده و فقط بار استهلاک تحمیل می‌کند!
• طرح‌های تکمیلی که به شرکت ملی نفت منتقل نشده است
• ابهام با بانکی که وجه شرکت را مسدود کرد
• کالاهای امانی و حفاری که نه تنها ثبت نشده بلکه بیمه هم نیست
• قرارداد با صدرا و بدقولی‌‌ها

مُهر "STAND BY" روی دکل‌های نفت خزر

شرکت نفت خزر در چند سال گذشته هیچ‌گونه فعالیت حفاری و اکتشاف را انجام نداده و تجهیزاتی (سکو، شناور‌ها و اسکله پشتیبانی) که برای این عملیات مورداستفاده قرار می‌گیرد در منطقه خزر بلااستفاده باقی‌مانده‌اند، بر اثر این رویداد که فعالیتی از سوی شرکت انجام‌نشده هزینه‌های چشمگیری برای نگهداری آن صورت می‌پذیرد.

دارایی‌هایی که به شرکت ملی نفت، منتقل نشد

یکی از ابهاماتی که در دل شرکت‌های دولتی کاملا مشهود است، روابط شرکت‌های مادر گروه با زیرگروه‌های خود بوده که بده بستان‌های فراوانی با یکدیگر دارند که بعضا در سال‌های آینده، صدای بلندی از ابهام در این مراودات درون شرکتی، گوش اقتصاد را کر خواهد کرد.

همان‌طور که در ابتدای گزارش گفته شد فعالیت شرکت نفت خزر مدیریت و نظارت بر اجرای طرح‌های اکتشاف و تولید نفت و گاز کشور، تأمین دکل حفاری، طرح پشتیبانی تولید و خدمات جانبی و توسعه نفت و گاز است.

طرح‌هایی که گفته شد مربوط به شرکت ملی نفت بوده و از محل منابع داخلی آن شرکت اجراشده و نتایج عملیات طرح‌های فوق در پایان سال مالی به شرکت ملی نفت ایران منتقل می‌گردد و در سال بعد به‌حساب شرکت برگشت داده می‌شود.

در این خصوص گفتنی است که علی‌رغم آنکه فعالیت‌های شرکت نفت خزر حالت غیرعملیاتی دارد و عملیاتی حفاری انجام نمی‌شود، هزینه‌های راهبردی و پشتیبانی مربوط به آن‌ها کاهش نیافته و اگرچه پیشرفت فیزیکی در پروژه‌ها در سنوات گذشته به‌طور کامل صورت گرفته باشد، دارایی‌های تکمیل‌شده به شرکت ملی نفت ایران انتقال داده نشده است.

مسدودی که این بانک تحمیل کرد

وضعیت ۵۷ میلیارد ریال معادل ۱,۶۷۱,۷۷۰ یورو وجه مسدودی نزد بانک ملت بود که مقرر شد توسط بانک ملت از طریق شرکت تضامنی صادقی و شرکا و صرافی بانک ملت به شرکت صنعتی دریایی ایران پرداخت گردد اما؛ تکلیف آن مشخص نیست.

حال نه‌تنها این شرکت در سایت خود دلیل این عدم پرداخت به شرکت صنعتی دریایی ایران را مشخص نکرده است، حتی خود شرکت مقابل و بانک نیز در این راستا اطلاع‌رسانی نکرده‌اند که دلیل این مسدودی، چه بوده است.

کج سلیقگی در ثبت اموال و پوشش بیمه‌ای نادرست

موجودی مواد و کالایی که شرکت نفت خزر شناسایی کرد به ارزش ۶۳ میلیارد ریال است که تا پایان سال مالی منتهی به اسفندماه ۱۳۹۹ مبلغ ۵۶ میلیارد ریال از موجودی مواد و کالا در سیستم یکنواخت کالا به ثبت رسید و مابقی آن در سرفصل پروژه‌های سرمایه‌ای ثبت‌شده‌اند.

موجودی مواد و کالایی که دارای کد کالا MESC هستند برابر با ۱,۹۱۰ قلم به ثبت رسید و همچنین سرفصل پروژه‌های سرمایه‌ای شامل ۹۸۹ قلم کالا به ارزش ۲,۱ میلیارد ریال موجودی انبار ملزومات عمومی است که ماهیت سرمایه‌ای ندارند.

گفتنی است که ۴۶۸ قلم کالا امانی شامل کالا‌های حفاری و فنی و مهندسی است که تاکنون تعیین تکلیف نشده و از پوشش بیمه‌ای کافی برخوردار نیستند.

"صدرا" تنها پیمانکار ...

در سال‌هال ۱۳۷۹ و ۱۳۸۱ دو قرارداد بین شرکت ملی نفت ایران و شرکت صدرا منعقد شد که به ترتیب در مدت زمان ۳۲ و ۲۵ ماه برای ساخت سکوی حفاری و ۳ فروند شناور (زیر پروژه‌های طرح تأمین دکل حفاری) به مبالغ ۲۱۵ میلیون دلار و ۴۹,۷ میلیون دلار بوده است.

با تنظیم ۲۱ فقره الحاثیه و موافقت نامه نهایی در تاریخ ۲۰ مردادماه ۱۳۸۸ برای سکو و ۱۱ فقره الحاقیه برای شناور‌های کاسپین، مبالغ آن‌ها به ترتیب به ۲۵۶ میلیون دلار و ۶۷,۷ میلیون دلار و ۸۰ میلیون دلار افزایش یافت.

لازم به ذکر است که ۲ فروند از شناور‌ها در تاریخ اول دی‌ماه ۱۳۸۸ و شناور سوم برای سال ۱۳۹۴ و سکوی حفاری نیز در شهریورماه ۱۳۹۰ قطعی شد اما؛ در موارد متعدد اجرای پروژه‌ها نسبت به زمانبندی اعلام‌شده تأخیر قابل توجهی داشت و دلایل قابل قبولی به سازمان ارائه نشده است.

حال سؤالاتی که پیش می‌آید

1. به‌صورت شفاف، درآمدهای این شرکت چگونه تامین می‌شود و آیا ردیف بودجه‌ای از شرکت ملی نفت ایران دریافت می‌کند؟
2. با توجه به اطلاعات درج شده در سایت شرکت، ۱۲بند طرح توسعه‌ای از این شرکت ذکر شده است، چگونه نفت خزر که چند سال فاقد عملیات حفاری بوده، به اهداف خود دست پیدا می‌کند؟
3. شرکت نفت خزر که مسئول نظارت بر قراردادهای شرکت نفت ملی ایران بوده، چرا تنها با "صدرا" درخصوص شناورهای کاسپین قرارداد بست، آیا دریافت خسارت برای این شرکت کافی است؟ "صدرا" آیا این خسارت را پرداخت کرده است؟
4. تکلیف ۱,۶۷۱,۷۷۰ یورو وجه مسدودی نزد بانک ملت به کجا رسید، آیا بانک ملت و نفت خزر در اینباره شفاف‌سازی خواهد کرد؟
5. چرا نسبت به ثبت اموال (حتی اموال امانی) و بیمه آنها، کم‌کاری شده و پوشش بیمه‌ای کافی برای اموال شرکت دولتی در نظر گرفته نشده است.

بورس‌نیوز به‌عنوان نخستین پایگاه اطلاع رسانی بازارسرمایه آماده درج پاسخ شرکت نفت خزر نسبت به سوال‌های مطرح شده دارد.