به گزارش بورس نیوز، بی‌گمان نام جاده ابریشم بار‌ها به گوشتان خورده است، شبکه راه‌هایی به‌هم‌پیوسته با هدف بازرگانی در آسیا که شرق، غرب و جنوب قاره کهن را به هم و به شمال آفریقا و شرق اروپا پیوند می‌داد. این مسیر تا قرن پانزدهم میلادی به مدت ۱۷۰۰ سال بزرگترین شبکه بازرگانی و صادراتی دنیا بود. امروزه توسعه فناوری‌ها و اینترنت همه‌چیز از جمله حوزه‌های بازرگانی و صادرات را متحول کرده است. در این بین، استارت‌آپ مشهدی AliBtoB قصد دارد علاوه بر کمک به کارآفرین‌ها و تولیدکنندگان کشور در صادر کردن محصولاتشان، مشکلات ناشی از تحریم‌های بانکی را هم دور بزند و با قرارداد‌های هوشمند مبتنی بر بلاک‌چین، مشکلات انتقال مالی در وضعیت فعلی کشور را برای صادرکننده‌ها برطرف کند.
از کارگاه تولیدی تا استارت‌آپ
علیرضا محمودی، بنیان‌گذار این پلتفرم دیجیتال، متولد ۲۵ شهریور ۱۳۵۱ در مشهد است. او که کارشناسی خود را در رشته ژنتیک و اصلاح نباتات گرفته است، قبل از راه‌اندازی استارت‌آپ خود، شغل‌های مختلفی را تجربه کرده است: ۱۰ سال کارگاه تولیدی قطعات پلاستیکی داشتم. ابتدا کار را با ۲ کارگر آغاز کرده بودم و پس از ۱۰ سال، حدود ۳۵۰ نفر در مجموعه مشغول به کار بودند، اما کار تولید در سال‌های گذشته در کشور مشکلات فراوانی پیدا کرد و فشار‌های مختلفی به تولیدکنندگان وارد شد.
همین فشار‌ها باعث شد در نهایت مجموعه تولیدی خود را واگذار کنم. پس از آن هم مدتی مشغول فعالیت در حوزه ساختمان بودم، اما در نهایت، تصمیم گرفتم با توجه به تجربه‌ای که در زمینه تولید داشتم، کسب‌و‌کاری برای ارائه خدمات صادراتی به تولیدکنندگان راه‌اندازی کنم.چایده اولیه از سرزمین اژد‌های سرخ
محمودی ایده اولیه شکل‌گیری استارت‌آپ خود را به سفری که به کشور چین داشت مربوط می‌داند: یکی از نکات جالب این بود که در مدارس چین، از همان سنین کم، تلاش می‌کردند بچه‌ها را با کارآفرینی و خلاقیت در تولید آشنا کنند. از طرفی، در آنجا بستر‌های موفقی مانند سایت علی‌بابا وجود دارد که مردم می‌توانند با استفاده از آن، محصولات خود را به کل دنیا عرضه کنند. اما در کشور ما با اینکه جوانان با استعداد فراوانی داریم، تقریبا هیچ بستری برای عرضه توانمندی‌های آن‌ها وجود ندارد. استفاده از حمایت‌های نهاد‌های دولتی در موارد بسیاری نیازمند داشتن رانت است. اگر هم برای توسعه کارشان به دنبال سرمایه‌گذار خصوصی باشند، معمولا سرمایه‌گذار بخش عمده‌ای از سود کار را برای خود می‌خواهد. همین شرایط باعث شده است نتوانند کار و توانایی خود را به‌خوبی عرضه و به مشتری‌های خارج از مرز‌های کشورمان ارائه کنند.
این وضعیت باعث شد فکر ایجاد بستری دیجیتال برای حل این مشکل در ذهنم ایجاد شود. البته میزان نیاز به چنین بستر‌هایی در کشور ما بسیار بیشتر از ظرفیت و توان استارت‌آپ ماست، اما همین‌قدر که بتوانیم به بخشی از این نیاز هم پاسخ دهیم و تعدادی از کارآفرینان ایرانی بتوانند محصولات خود را با استفاده از این بستر به دست مشتریان داخلی و خارجی برسانند، برای من ارزشمند است. با همین هدف پلتفرم AliBtoB را راه‌اندازی کردم.
پلتفرمی با ۲۷۰۰ گروه کالایی
به گفته محمودی، با توجه به تحریم‌هایی که در سال‌های گذشته کشورمان با آن روبه‌رو شده است، این استارت‌آپ مشهدی تمرکز اصلی خود را روی کمک به صادرات محصولات شرکت‌ها و کارآفرینان قرار داده است: بستری را فراهم کردیم برای کارآفرینان تا بتوانند تولیدات خود یا حتی ایده‌هایی را که برای تولید محصول دارند در بازار جهانی عرضه کنند. با توجه به وضعیت سخت اقتصادی که این روز‌ها در کشورمان حاکم است، کارآفرینان و تولیدکننده‌ها تا آخر امسال می‌توانند کالا‌های خود را برای عرضه به بازار‌های جهانی، به صورت رایگان در پلتفرم ما قرار دهند.
AliBtoB در ۳۰ شاخه کلی و حدود ۲۷۰۰ گروه کالایی تعریف شده است و سعی کردیم تقریبا هر چیزی که در حوزه‌های مختلف قابلیت تولید و صادرات دارد در پلتفرم خود بگنجانیم. استارت‌آپ ما به نوعی یک دفتر فروش دیجیتالی و جهانی برای تولیدکننده‌ها و کارآفرینان به حساب می‌آید. افراد پس از ورود و ثبت‌نام در این پلتفرم، می‌توانند فهرست محصولات خود را در این دفتر فروش دیجیتالی بارگزاری کنند و درباره کارخانه و نحوه فعالیتشان هم توضیحاتی به مشتری‌ها ارایه دهند. مشخصات تماس خود را هم در این دفتر فروش آنلاین می‌گذارند. از آن طرف، مشتری‌ها هم پس از ورود به پلتفرم ما، به دسته‌بندی موردنظر خود می‌روند و از بین محصولات موجود، انتخاب خود را انجام می‌دهند. سپس با استفاده از اطلاعات تماسی که هر تولیدکننده در بخش محصولاتش قرار داده است، با تولیدکننده محصولی که انتخاب کرده‌اند ارتباط می‌گیرند.
تعامل کسب‌و‌کار‌ها
بنا به صحبت‌های بنیان‌گذار این پلتفرم، فضای کار این کسب‌و‌کار با یک فروشگاه آنلاین متفاوت است: در واقع، ما برنامه خود را با توجه به مشتری‌های عمده برای کسب‌و‌کار‌ها تعریف کرده‌ایم. در واقع، مفهوم BtoB (کسب‌و‌کار با کسب‌و کار) هم به همین نکته اشاره می‌کند. به نوعی شبیه به یک نمایشگاه بین‌المللی آنلاین از توانمندی‌های کارآفرینان ایرانی است که کسب‌و‌کار‌ها و شرکت‌های خارجی می‌توانند با استفاده از آن، نیاز‌های خود را به صورت عمده از آنجا تهیه کنند.
یکی از چالش‌های موجود برای صادرات، داشتن تیم بازرگانی متخصص و هزینه‌های بسیار زیادی است که افراد باید برای آن بپردازند. شرکت‌های بزرگی که چه در ایران چه در دنیا در حال فعالیت هستند، از نظر مالی بسیار قدرتمندند و توان لازم برای پرداخت این هزینه‌ها را دارند، اما تولیدکنندگان و کارآفرینان متوسط و کوچک توان پرداخت هزینه‌های این‌چنینی را ندارند. جامعه هدف پلتفرم ما این بخش هستند که می‌توانند با کمک استارت‌آپ ما و بدون نیاز به پرداخت هزینه‌های مربوط به تیم بازرگانی، به حوزه صادرات محصولاتشان وارد شوند.
عبور از تحریم با قرارداد هوشمند
زمانی که صحبت از صادرات به میان می‌آید، یکی از مهم‌ترین چالش‌های آن در شرایط فعلی یعنی تحریم‌های بین‌المللی علیه کشورمان، یکی از موضوعات اصلی که باید برای آن چاره‌ای اندیشید، مسئله‌ای که به گفته محمودی، کسب‌و‌کار او برای آن راه‌حل دارد: در حال طراحی قرارداد‌های هوشمند برای عبور از مشکلاتی هستیم که به دلیل تحریم‌ها، کسب‌و‌کار‌های ایرانی با آن‌ها درگیرند. قرارداد‌های هوشمند به این صورت است که طرفین معامله در هرکجای دنیا می‌توانند پس از ارائه خدمت یا محصول مورد معامله، آن را فعال کنند. در قالب قرارداد‌های هوشمند راه‌هایی را گنجانده‌ایم که بتوان با استفاده از آن‌ها، نقل و انتقالات مالی را در شرایط تحریم انجام داد. علاوه بر آن، در معامله با شرکت‌های خارجی، خیلی از تولیدکنندگان داخلی شاید با موارد حقوقی و قرارداد‌ها آشنا نباشند.
به همین دلیل، در تیم ما افرادی آشنا به حقوق بین‌الملل هم هستند که تولیدکنندگان می‌توانند در صورت نیاز، آموزش‌های لازم در زمینه قرارداد‌های بین‌المللی و لازمه‌های آن را ببینند و از مشاوره‌های کافی بهره‌مند شوند. در کنار این روش، برای آگاهی بیشتر هم فضایی کارگاهی با نام «دونات» ایجاد کرده‌ایم که افراد می‌توانند هر ۲ هفته یک بار در آن شرکت کنند و با شرایط ویژه حقوقی و قراردادی در حوزه کاری خودشان آشنا شوند.
درآمدزایی در کنار کمک به کارآفرینان
به گفته بنیان‌گذار AliBtoB کار راه‌اندازی این استارت‌آپ از حدود ۵ سال پیش آغاز شده است: در این مدت، مشکلات فراوانی که با آن روبه‌رو بودیم باعث شد رونمایی از پلتفرم به تعویق بیفتد. در نهایت، از چندماه پیش کار‌های نهایی را هم انجام دادیم و شروع به ارائه خدمات به تولیدکننده‌ها کردیم. الان ۱۹ نیرو در بخش‌های مختلف در حال همکاری با ما هستند. کار را با سرمایه اولیه‌ای که از کار‌های قبلی داشتم آغاز کردم و تا امروز چیزی حدود ۸۰۰ میلیون تومان برای آن هزینه شده است. البته عجله‌ای در بازگشت سرمایه ندارم و تا الان تلاش برای کمک به کارآفرینان و تولیدکننده‌های کشور اولویت بیشتری از رسیدن سریع به درآمدزایی داشته است. زمانی که در حوزه تولید فعال بودم، با مشکلات فراوان این حوزه به‌خوبی آشنا شدم. هدفم از راه‌اندازی این استارت‌آپ هم بیشتر این بود که بتوانم قدم مثبتی برای جوان‌های بااستعدادی که در حوزه کارآفرینی مشغول هستند بردارم. البته صددرصد در آینده به دنبال سوددهی این پلتفرم هم هستیم، اما در وضعیت فعلی برای رسیدن به نقطه سوددهی خیلی عجله ندارم.
حرکت به سمت بلاک‌چین
صحبت از آینده این استارت‌آپ که می‌شود، مسیر گفتگو با محمودی دوباره به موضوع تحریم‌ها و وضعیت کشور در برابر آن‌ها برمی‌گردد: یکی از بزرگترین چالش‌هایی که امروزه با توجه به تحریم‌ها در کشور داریم، نگرانی‌های مختلف تولیدکنندگان در حوزه صادرات است. یکی از مهم‌ترین بخش‌هایی که در آینده استارت‌آپ AliBtoB قصد داریم روی آن مانور بدهیم، همان موضوع قرارداد‌های هوشمند است که می‌تواند تا حد زیادی مشکلات ناشی از تحریم‌ها را برای صادرکنندگان کشور مرتفع کند. این کار بسیار بزرگی است که در حال انجام آن هستیم و احتمالا در آینده، بسیاری از تولیدکننده‌هایی که در کشور مشغول فعالیت هستند به جمع استفاده‌کننده‌ها از قرارداد‌های هوشمند ما بپیوندند.
تا حدود ۳ ماه آینده این پروژه وارد فاز عملیاتی خواهد شد و می‌تواند بخشی از گره‌های موجود به دلیل تحریم‌ها را باز کند. این قرارداد‌ها یکی از کاربرد‌های فناوری بلاک‌چین است که در آن هیچ واسطه‌ای وجود نخواهد داشت. در این مدل قرارداد، هزینه کار از خریدار نهایی گرفته می‌شود و زمانی که محصول یا خدمت به دست او برسد و تأیید شود، هزینه به فروشنده پرداخت خواهد شد. پیاده‌سازی این پروژه از نظر فنی، کار بسیار سنگینی است، اما مزیت آن علاوه بر امکان عبور از تحریم‌ها، اعتمادی است که در قالب آن به طرفین معامله داده خواهد شد.
به دنبال جایگاه ایران در بازار جهان
محمودی با توجه به تجربیاتی که در سال‌های گذشته به دست آورده است، توصیه‌هایی هم برای افرادی داشت که قصد دارند استارت‌آپی در حوزه صادرات راه بیندازند: یکی از نیاز‌های اساسی کشور برای پیشرفت، توسعه صادرات است و کسانی که می‌خواهند در استارت‌آپ‌های حوزه صادرات وارد شوند، مسیری سخت، اما ارزشمند را انتخاب کرده‌اند. برای موفقیت در این زمینه باید بتوانند در شاخه‌های مختلفی دوره‌های آموزشی را بگذرانند. اگر با همه وجود در این مسیر تلاش کنند، می‌توانند در کمتر از یک سال به درآمد برسند و موفق باشند.
شاید خیلی‌ها تصور کنند با وجود تولیدات سرشار کشوری مانند چین در بازار‌های جهانی، کار صادرات محصولات ایرانی و پیدا کردن بازار جهانی برای آن بسیار سخت است، اما در همین وضعیت فعلی، بسیاری از کشور‌های همسایه مشتری‌های تولیدات ایرانی هستند. با توجه به افزایش قیمت ارز در کشور، اکنون بهای تمام‌شده محصولات ما در دنیا حتی از چین هم کمتر است. همین مسئله می‌تواند مزیت رقابتی خیلی خوبی برای صادرات کالا‌های ایرانی در دنیا به حساب بیاید. باید بتوانیم با همین وضعیت و حتی با حضور کشور‌هایی مانند چین و هند، جایگاه خودمان را در بازار محصولات منطقه و جهان به دست بیاوریم و آهسته‌آهسته پیشرفت بیشتری در این زمینه داشته باشیم. این اتفاق با توجه به توانمندی‌هایی که در جوانان کشورمان وجود دارد، کاملا شدنی است.
