داوید هرمیداس باوند، تحلیل گر امور بین المللی در شرق نوشت:
اجلاس سالانه «سازمان‌ملل» روال شناخته‌شده‌ای است که به دلایل مختلف از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. در این اجلاس دبیرکل سازمان به بیان مسایل و مشکلات وقت جامعه بین‌المللی پرداخته و با جلب توجه اعضا به این مسایل راه‌حل‌های موردنظر «سازمان‌ملل» برای حل و فصل مشکلات را اعلام می‌کند.
اما نکته مهم‌تر این است که روسای کشورهای حاضر برای یک‌بار در سال فرصت دارند که طی نطق خود، مواضع کشورشان درخصوص مسایل مختلف جهانی و منطقه‌ای بیان کنند.
آقای روحانی به عنوان رییس‌جمهور ایران نیز می‌تواند در سخنرانی خود به پرونده هسته‌ای، مذاکرات با «1+5» و اقدامات انجام‌شده و اینکه انتظار می‌رود این مذاکرات به نتیجه برسد، بپردازد.
همچنین می‌تواند بر توجه ایران به توسعه اقتصادی تاکید کند و از آمادگی کشور برای جلب سرمایه‌های خارجی صحبت کند. بحران‌های منطقه‌ای و... دیگر موضوعاتی است که روحانی می‌تواند در اجلاس «سازمان‌ملل» مطرح کرده و مواضع ایران در مورد آنها را به اطلاع جهان برساند.
علاوه بر این، روسای دولت‌ها می‌توانند از این فرصت استفاده و راه‌حل‌ها و پیشنهاد‌های خود را برای حل مشکلات بین‌المللی عنوان کنند.
به عنوان مثال، آقای‌خاتمی زمانی در همین اجلاس سالانه «سازمان‌ملل»، گفت‌وگوی تمدن‌ها را پیشنهاد کرد. در این موارد پیشنهاد موردنظر به مجمع‌عمومی سازمان ارجاع داده و قطعنامه‌ای در مورد آن صادر می‌شود حتی ممکن است کمسیون ویژه‌ای نیز تشکیل شود تا به آن پیشنهاد رسیدگی کنند و نتایج را به اطلاع «سازمان‌ملل» برسانند.
یکی از مهم‌ترین دلایل اهمیت این اجلاس فرصتی است که روسای دولت‌ها برای مذاکرات مستقیم پیدا می‌کنند زیرا روسا و وزرای حاضر می‌توانند در حاشیه این اجلاس مذاکراتی را پیرامون مسایل منطقه‌ای خود پیش‌گیرند یا در مذاکره با کشورهای موردعلاقه خود به ارزیابی مسایل بین‌المللی بپردازند.
از همین‌رو، امکان رسیدن به توافق‌ها و تفاهم‌های دوجانبه و چندجانبه نیز وجود دارد که بعضا می‌تواند از حاشیه اجلاس آغاز شود و در ملاقات‌های بعدی استمرار یابد.
به این ترتیب، بیان نظرات دبیرکل «سازمان‌ملل» در کنار آگاهی کشورها از نظرات یکدیگر در موضوعات مختلف فضای مناسب و مساعدی را برای نمایندگان کشورها فراهم می‌کند تا مشکلات خود را در قالب مذاکرات دوجانبه حل‌وفصل کنند.
از سوی دیگر؛ گاهی ملاقات‌های ناممکن نیز با میانجیگری دبیرکل و حتی به صورت محدودتر در «کریدور»، امکان‌پذیر می‌شود.
به یاد داریم زمانی که آقای‌خاتمی به این اجلاس رفته بودند و بیل کلینتون هم حضور داشت، رییس‌جمهور آمریکا در جلسه ماند و نطق خاتمی را شنید در حالی که معمولا روسای‌جمهور آمریکا بعد از انجام نطق خود، اجلاس را ترک می‌کنند.
دبیرکل «سازمان‌ملل» حتی پیشنهاد برگزاری مراسم شام و دیدار خاتمی و کلینتون را مطرح کرد که از سوی تهران پذیرفته نشد.
این میانجیگری تا آنجا ادامه داشت که پیشنهاد بعدی دیدار در «کریدور» بود اما این پیشنهاد نیز به همان دلایل از سوی خاتمی پذیرفته نشد.
این‌بار نیز ممکن است که مانند سال قبل پیشنهاد‌هایی مبنی بر تماس اوباما و روحانی مطرح شود.
علاوه‌بر دبیرکل «سازمان‌ملل»، کشورهای علاقه‌مند دیگری نیز می‌توانند این نقش میانجیگری را برعهده گیرند. مذاکره با کشورهای منطقه و خارج از منطقه این فرصت را مهیا می‌کند تا با پادرمیانی‌های مختلف زمینه حل مشکلات و ترمیم روابط فراهم شود.
روحانی سال گذشته برای نخستین‌بار در کسوت رییس‌جمهوری ایران به این اجلاس رفت و از تغییر نگاه ایران و رویکرد تعاملی با جهان سخن گفت. او همچنین پیشنهاد جهان عاری از خشونت را ارایه کرد که مورد استقبال دیگران نیز قرار گرفت.
اکنون با توجه به اینکه مشکلات ما در پرونده هسته‌ایی و... هنوز حل نشده و ضرب‌الاجل مورد نظر برای به‌نتیجه‌رسیدن مذاکرات هسته‌ای بیستم دسامبر است؛ ضرورت دارد که روحانی با همان نگاه و شیوه سال گذشته به نیویورک برود.
این حضور می‌تواند در مسایل منطقه‌ای نیز راهگشا باشد.
در این اجلاس وزیر خارجه و ولیعهد عربستان نیز حضور دارند و احتمال برگزاری ملاقات‌هایی که قبلا در مورد آن اظهار علاقه شده بود، وجود دارد. چندی قبل عربستان از ظریف دعوت کرده بود اما وزیرخارجه ایران، معاون خود را به این کشور فرستاد و می‌دانیم که این نپذیرفتن دعوت‌ها معمولا رنجش ایجاد می‌کند و اجلاس «سازمان‌ملل» فرصت خوبی برای رفع این رنجش‌ها نیز به شمار می‌رود.
اجلاس امسال اهمیت مضاعفی برای ایران دارد زیرا بخشی از مذاکرات هسته‌ای نیز پیرامون همین مراسم در نیویورک انجام می‌شود و حضور روحانی و روسای دولت‌ها در آنجا نقش مهمی خواهد داشت اگرچه نباید نادیده گرفت که حصول نتیجه در این مذاکرات علاوه‌بر فضای مذاکرات به قصد و نیت طرفین و فراهم‌شدن ساختار و فضای مساعد در داخل این کشورها بستگی دارد.
به دلایلی که ذکر شد، اجلاس سالانه «سازمان‌ملل» را می‌توان مجموعه‌ای از فرصت‌ها و امکانات برای بیان نظرات کشورها در حوزه‌های منطقه‌ای و بین‌المللی دانست.
ارسال نظر
اخبار روز
خبرنامه