عرضه نفت خام در بورس انرژی به شکل ارزی کلید خورد/ محکی بر توان ارزی بخش خصوصی

به گزارش بورس نیوز، به رغم آنکه در فروردین ماه سال 93 برای نخستین بار نفت خام در بورس عرضه شد، اما این پروژه موفقیت آمیز نبود و نفت خام ایران با بورس انرژی خداحافظی کرد. با توجه به تشدید تحریم ها و مشکلات در روند فروش نفت ایران که کاهش صادرات نفت و میعانات گازی را در پی داشته و حتی سبب داغ شدن بحث استیضاح وزیر نفت هم شده؛ مجددا پیشنهاد عرضه نفت خام در بورس انرژی مطرح شده است.

ظاهرا شورای عالی هماهنگی اقتصادی با هدف متنوع‌سازی روش‌های فروش نفت، طرح عرضه نفت خام در رینگ صادراتی بورس انرژی در داخل کشور به صورت ارزی را تصویب کرده است. براساس این طرح، وزارت نفت می‌تواند با استفاده از ظرفیت بخش خصوصی برای صادرات، نفت خام و فراورده‌های نفتی را به قیمت رقابتی، در بورس داخل کشور به فروش برساند.

محمدعلی خطیبی مدیر امور بین الملل شرکت ملی نفت در گفت و گو با بورس نیوز در این خصوص بیان کرد: عرضه نفت خام در بورس انرژی به شکل ارزی مصوب و قطعی شده؛ اما هنوز جزئیات این کار و زمان اجرا مشخص نشده است. قطعا این اقدام مثبت خواهد بود؛ ولی چند نکته وجود دارد که باید شفاف شود.

نخست آنکه باید دید اگر قرار باشد بخش خصوصی مشتری نفت خام در بورس انرژی باشد، آیا از توان ارزی کافی برای پرداخت وجه خرید برخوردار است یا نه؟

وی افزود: علاوه بر این باید شرط شود که خریداران نفت خام در بورس انرژی، محصول خریداری شده را به مشتریان فعلی شرکت ملی نفت نفروشند و به دنبال بازارها و مشتریان جدید باشند؛ در غیر این صورت فقط با شرکت ملی نفت ایران وارد رقابت شده اند و مشکلات کاهش نخواهد داشت. همچنین باید سازوکار مالی در بورس انرژی تعریف و تعیین شود تا مفسده ای ایجاد نشود. در حال حاضر شرکت ملی نفت، در قراردادهای خود با مشتریانش، از طریق اعتبارات اسنادی و گشایش LC وجه را وصول می کند و فروش ها، نقدی نیست. حتما باید روش پرداخت در بورس انرژی به گونه ای باشد که خریداران تضامین کافی ارائه کنند. این اقدام با هدف درآمدزایی ارزی برای دولت صورت خواهد گرفت و چنانچه در روند وصول درآمد فروش نفت مشکلی ایجاد شود، نقض غرض شده است. علاوه بر این موارد باید مشخص شود که خریداران خارجی هم می توانند وارد رینگ معاملات شوند یا خیر.

وی در خاتمه تصریح کرد: بدون شک انجام این مهم، در گرو بررسی همه جوانب خواهد بود.

رضا پدیدار رئیس کمیسیون انرژی اتاق بازرگانی ایران در همین راستا به بورس نیوز گفت: قرار است نفت خام در بورس انرژی عرضه شود، ولی با توجه به فراهم نبودن زیرساخت ها، کمیسیون انرژی اتاق بازرگانی ایران طی نامه ای به وزارت نفت اعلام کرده تا زمانی که زیرساخت های لازم فراهم نشود، بورس انرژی توان انجام کار نخواهد داشت و باید تمامی مولفه های ناظر بر بورس به صورت بورس ملی با پول رایج کشور و بورس بین الملل با ارزهای رایج تعریف شود.

وی افزود: این نامه به سازمان بورس و سایر نهادهای ذیربط ارجاع داده شده تا تصمیم گیری نهایی انجام شده و پس از آن عرضه صورت گیرد.

پدیدار در مورد مزایای این اقدام اظهار داشت: عرضه نفت خام در بورس انرژی اقدامی ضد تحریمی بوده و اگر بخش خصوصی وارد عمل شده و اقدام به خرید و صادرات نفت کند، کمک شایانی به وضعیت اقتصادی کشور خواهد بود؛ چرا که بخش خصوصی همچون دولت مشمول تحریم ها نیست.

وی در خاتمه گفت: در فاز اول اجرای این طرح،  نفت خام Crude Oil و در فاز بعدی میعانات گازی و Condensate عرضه می شوند.