خودتحریمی خطرناک‌تر از تحریم خارجی/ گام بلند برای جایگزینی واردات/ پنجره غرب آفریقا باز شد/ راهکارهای برطرف‌سازی مشکل بیمه صادرات

به گزارش بورس‌نیوز، شرکت کارخانه‌ها تولیدی شهید قندی در آبان ماه سال ۱۳۶۳ باهدف تولید انواع کابل‌های مخابراتی مسی و کابل‌های مخابراتی نوری ، توسعه ارتباطات و ایجاد تحول در شبکه عظیم مخابراتی کشور ، تحت پوشش وزارت پست و تلگراف و تلفن وقت در شهر یزد سرزمینی به وسعت یک‌میلیون مترمربع و بازیربنایی معادل دویست هزار مترمربع همگام با آخرین فناوری روز جهان و به‌عنوان پدیده‌ای نو در عرصه تولید کابل‌های مخابراتی تأسیس گردید. در سال ۱۳۶۹ تولید کابل‌های مخابراتی مسی آغاز و به‌منظور افزایش ظرفیت تولید ، خودکفایی صنعتی و تأمین نیاز روزافزون کشور، تا سال ۱۳۸۴ طی سه مرحله توسعه یافت.

در سال ۱۳۶۸ شرکت فیبر نوری و سلول خورشیدی باهدف تولید فیبر نوری و هیئت‌رئیسه‌های خورشیدی در تهران راه‌اندازی و در سال ۱۳۷۸ در این شرکت ادغام گردید.

توسعه کارخانه‌ها شهید قندی تا به امروز نیز ادامه یافته است زیرا توسعه نماد حرکت اقتصادی و پویایی یک مجموعه صنعتی است و مدیران مجموعه صنعتی شهید قندی این مهم را به‌خوبی درک کرده و برای توسعه بیشتر فعالیت‌های خود برنامه‌ریزی‌های کوتاه‌مدت و بلندمدتی تدوین کرده‌اند.

برای پی بردن به فعالیت‌های این مجموعه صنعتی با حمیدرضا قدری مدیرعامل شرکت کارخانه‌ها تولیدی شهید قندی هم‌کلام شده‌ایم که ماحصل آن را در ذیل می‌خوانید.

*جناب قدری با تشکر از وقتی‌که در اختیار بورس نیوز قراردادید. شما بهتر از ما می‌دانید که اولین نیاز هر کارخانه‌ی تولیدی، مواد اولیه است و حال اینکه کارخانه‌ها در سه ماه اخیر با مشکل تأمین مواد اولیه مواجه بودند به‌خصوص در مورد مس و مواد پلیمری. کارخانه شهید قندی برای رفع این مشکل چه تدابیری داشته است؟

در شرایط جدید اقتصادی به وجود آمده هر بنگاه اقتصادی از این مهم، تأثیر پذیرفته و ما هم از این قاعده مستثنا نبوده‌ایم. در دوران شوک قیمتی هرچند که ما به مس و اقلام پتروشیمی وابسته نیستیم اما چون این مراحل شوک قیمتی یک فرایند را طی می‌کند ما نیز کمبود مواد اولیه را حس کردیم؛ حتی در خود بورس‌کالا که درخواست مس و مواد پتروشیمی داشتیم نیز با کمبود عرضه مواجه شدیم. 

این کمبود عرضه، هدف افزایش قیمت را تعقیب می‌کرد. کارخانه ما وابستگی شدید به این اقلام دارد اما با تعامل سازنده‌ای که انجام شد، این معبر باز می‌شود و این شرایط که شاید اسمش را بشود خودتحریمی گذاشت و از بازار داخلی برای تأمین مواد اولیه رخ‌داده است؛ ما با این مشکلات دست‌به‌گریبان هستیم اما؛ برنامه‌های تولید خود را با ابن نگاه که بتوانیم نواخت تولید را به‌گونه‌ای تنظیم کنیم که مواد اولیه با تولید منطبق شود، بازنگری کرده‌ایم، البته به‌محض اینکه این موانع رفع شود برنامه‌های جبرانی خواهیم داشت.

*کمی بیشتر در مورد برنامه‌های جبرانی خوار می‌فرمایید.

ما در دو بخش فعالیت داریم بخش داخلی و خارجی. در بخش کابل‌های مسی وابستگی زیادی به واردات خارجی نداریم اما در تولید کابل‌های فیبر نوری وابستگی ما به خارج بیش از 70 درصد است. لذا این محدودیت منابع و کمبودها قاعدتاً تأثیر بسیار عمیقی روی تولید ما خواهد داشت. اما راهکارهایی پیش‌بینی‌شده است. چطور جبران می‌کنیم؟ این قاعدتاً با برنامه‌ریزی ظرفیت تولید و ظرفیت‌های در دسترسی که داریم جبران خواهد شد. لذا ظرفیت تولید ما قابلیت جبران عقب‌ماندگی تولید را با ایجاد راهکارهایی که به وجود آورده‌ایم امکان‌پذیر می‌کند. اما در خصوص مواد اولیه خارجی با توجه به اینکه تحریم 4 نوامبر در پیش است با شرکای تجاری متعددی مذاکره کردیم علی‌الخصوص منابع جایگزین را که بتواند با مابعد از تحریم همکاری داشته باشند. به ما قول همکاری‌های خوبی دادند. 

پیش‌بینی می‌کنم کشورها از این نظر لطمه جدی نخواهد دید. قاعدتاً با توجه به افزایش نرخ ارز افزایش قیمت‌ها را شاهد خواهیم بود اما این نوید را می‌دهم که این مسئولیت اجتماعی را با تمام توان جبران خواهیم کرد. شاید با تأخیر در تأمین مواد اولیه و پوشش بودجه مواجه شویم اما این برنامه جبرانی ما همه‌چیز را جبران می‌کند.

* مشکلی که خصوصاً بخش خصوصی با آن دست‌به‌گریبان است کمبود نقدینگی است به خاطر اینکه مطالباتی که از دولت دارند به‌موقع پرداخت نمی‌شود یا گل‌ها پرداخت نمی‌شود. کارخانه شما از این منظر چه وضعیتی دارد و حجم مطالبات شما از دولت چقدر است؟

سؤال بسیار کلیدی است که سرنوشت شرکت را رقم می‌زند. اصلی‌ترین شرکای تجاری ما شرکت مخابرات ایران و شرکت زیرساخت هستند. البته پتروشیمی‌ها نیز در لیست مشتریان ما قرار می‌گیرند. از منظر نقدینگی با توجه به تأخیر به وجود آمده ما به‌طورجدی دچار چالش سرمایه در گردش شدیم و هزینه‌های مالی سنگینی را تحمل کردیم. 

از سال 94 مطالبات سنواتی داریم که ارزش این پول به یک‌پنجم تقلیل پیداکرده است. درصورتی‌که به ما این پول را ندهند، برای تأمین سرمایه در گردش چالش جدی داشته و باید رو به استقراض بیاوریم. قاعدتاً رسم شرکای تجاری این است که در مواقع اضطرار همپوشانی داشته باشند. متأسفانه این کمبود منابعی که از دولت و علی‌الخصوص از شرکت مخابرات حادث‌شده ضربه سختی را به پیکره شرکت و سهامداران وارد کرده است. هنوز وصول مطالبات به آن شکل انجام‌نشده و تنها میزان قول‌ها و وعده‌ها افزایش‌یافته است.

متأسفانه باید عرض کنم هزینه مالی که ما داریم متحمل می‌شویم از بابت همین تأخیر در پرداخت‌هاست. ما انتظار داریم که دست یاری دراز کنند. چون این شرکت ثروت ملی است و برندش در خاورمیانه و برخی از کشورهای آفریقایی جزو نمانام‌های سطح بالا است بنابراین برند محصولات کارخانه‌ها شهید قندی یک برند ملی است.

ما نزدیک به 50 میلیارد تومان حجم مطالبات سنواتی داریم که بخش عمده آن برای مخابرات و بخش دیگر آن برای دیگر سازمان‌های دولتی است.

* در بخش طرح‌های توسعه‌ای چه گام‌هایی برداشته‌اید؟

استراتژی که برای برون‌رفت از انحصارگرایی تدوین شد، استراتژی توقع محصول است. محصولاتی جدید که علی‌الخصوص بازارهای آتی به آن پیوند داده‌شده در دستور کارمان قرار دارد. به‌عنوان‌مثال کابل‌های سؤال یا نیروهای خورشیدی یکی از این محصولات است.

اخیراً دولت 850 میلیون یورو به انرژی پاک اختصاص داده و ما هم در این حوزه فعالیت‌های خوبی داشته و یکسری از محصول جدید ساخته‌ایم.

* چند طرح توسعه‌ای در شرکت شما وجود دارد؟

در حال حاضر بیش از 10 طرح توسعه‌ای وجود دارد که من یک‌قلم از آن را گفتم. کابل‌هایی است که کشور هنوز به آن وابسته است و با واردات تأمین می‌شود.

داخلی سازی این نیازهای وارداتی در دستور کار مطالعاتی ما قرارگرفته است. این محصولات جزو اقلامی است که درآیندِ نزدیک به بازار عرضه می‌شود.

*ما بازارهای صادراتی مناسبی در اطراف کشور خودداریم. آیا در مجموعه شهید قندی تولید مازادی برای صادرات وجود دارد؟

ظرفیت تولید در دسترس ما قابلیت پاسخگویی به بازارهای صادراتی را دارد و اما یک نکته وجود دارد مثلاً معاون اول رئیس‌جمهور از بازار مناسب صادراتی در کشورهای اطراف ایران سخن گفته‌اند که همگی در حوزه C.I.S قرار داشته و دارای پیمان تعرفه‌ای مشترک میان خود هستند یعنی ورود ما به این بازارها سخت است. در کشور عراق استانداردهای سختگیرانه وجود دارد اما ما این استانداردها را به‌راحتی پاس می‌کنیم اما سیاست عراقی‌ها کشاندن صنعت به داخل کشورشان است وبرای همین تعرفه‌ها را افزایش می‌دهند. لذا ما شریک‌گزینی کردیم و برنامه سرمایه‌گذاری مشترک با کشور عراق راداریم که بتوانیم از این منظر عبور کنیم. در خصوص کشور سوریه هم مایکی از شرکت‌های تراز اولی بودیم که در تولید انواع کابل و کابل‌های مخابراتی مطرح شدیم. یک MOU است که اگر امضا شود در حقیقت ما کری دور اصلی ورود کابل به سوریه خواهیم شد. به خاطر استانداردهای بالایی که داریم لذا می‌توانیم صنعت کابل را به این بخش هدایت کنیم.

*در بخش آفریقا چطور؟ خیلی از کشورها رفتند و سرمایه‌گذاری کردند و از نظام تعرفه‌ای جان به دربردند.

اخیراً ما با سفیر ایران در نیجریه جلسه داشتیم پیرامون توسعه فعالیت‌هایمان در غرب آفریقا. به اتیوپی محموله صادراتی داشتیم اما مطالعاتمان را عمیق‌تر کردیم و از نیجریه می‌خواهیم محصولاتمان را به سایر بازارهای غرب افریقا هدایت کنیم. چون بازارهای غرب آفریقا از اهداف اصلی ما هستند. در وهله اول مقرر شد که ما با بازرگانان و تجار نیجریه نشستی داشته باشیم برای راهکارهای ورود به بازار آن‌ها و شریک گزینی کنیم. قاعدتاً در ابتدا ما کالا را به‌صورت کامل وارد خواهیم کرد. برای اینکه استانداردهایشان را اخذ کنیم. اما گام دوم بحث شریک گزینی است. شریک گزینی به این مفهوم است که سطح ساخت کالا در ایران به‌صورت «سمی» تهیه شود و آنجا بقیه مراحل روی کالا انجام می‌شود. لذا تمام فرایند تولید به‌طور مطلق نه به عراق و نه به غرب آفریقا منتقل نخواهد شد. شرکت‌های تجاری تولیدی مشترک سرمایه‌گذاری می‌کنند که بخشی از تولید در ایران و بخشی دیگر در آنجا صورت بگیرد که تعرفه‌ها را بتوانیم مدیریت کنیم که رقابتی شود.

*برای حمل‌ونقل‌ها چه راهکارهایی پیش‌بینی کردید؟ چون بعد از تحریم‌ها مشکل بیمه‌ای و حمل‌ونقل خواهیم داشت.

در وزارت سمت روش‌هایی در حال تدوین است تا به‌صورت ارتباط غیر بانکی این تعاملات انجام شود. راجع به بیمه نیز ما مترصد این هستیم که ببینیم دولت چه مدلی را تدوین می‌کند.

*دلار چه تأثیری در سودآوری شرکت شما داشته است؟

به ما دو شوک وارد شد. شوک اول افزایش جهانی قیمت کابل‌های فیبر نوری بود. یک فیبر نوری SM را که قیمت آن 7/7 دلار بود در حال حاضر 12 دلار است. شوک دوم جهش قیمت ارز بود. این به ما خیلی فشار آورد. توازن بین افزایش قیمت دلار و افزایش قیمت مواد اولیه مزیت خاصی را برای ما ایجاد نکرده است. اما در کالاهایی که وابستگی داخلی داریم اعمال حداقلی تخصیص منابع مثل مس که باید 200 تن پوک کنیم تا 20 تن به ما بدهند. در اینجا هم افزایش قیمت چه در مواد پلیمری چه در مس و ... آن همپوشانی که ما دنبالش هستیم تا سود خوبی از محل صادرات داشته باشیم وجود ندارد و آن‌چنان مزیتی را برای ما ایجاد نمی‌کند. این برای زمانی است که کشور از داخل موادش را طوری مدیریت کند که برای من تولیدکننده مزیت رقابتی ایجاد کند. لذا فعلاً چیزی در این باب نیست که با افزایش دلار صادرات هم خوب می‌شود.

*آینده را چطور پیش‌بینی می‌کنید. به نفع اقتصاد کشور است؟

شکی نیست که تحریم‌ها، لطماتی را به پیکره اقتصاد وارد می‌کند اما ما در سختی‌ها راهکارهایی را به دست آوردیم. همین‌الان تعدادی از اقلام را که وارد می‌کردیم در داخل ساخته و این یعنی یک دستاورد بزرگ. اما بخشی از محصولات تک است که داخلی سازی آن بسیار سخت خواهد بود.

با توجه به تحریم‌های به وجود آمده ما مجبوریم راه‌هایی را طی کنیم تا بسیاری از اقلام را بومی‌سازی کرده و از واردات بی‌نیاز شویم.

اما حتماً از این شوک ما هم بی‌نصیب نخواهیم بود و فشارهایی به ما وارد می‌شود که به‌نوبه خود باید برنامه‌ای را در سطح بنگاه اقتصادی خودمان تدوین کنیم.

از آن‌طرف هم به سیاست دولت چشم داریم که چطور حمایت می‌کند. حمایت به این معنی نیست که به ما یارانه و یارانه بدهند حمایت به این معنی که تسهیل درروند گردش کارهایمان رخ دهد. ما اصلاً دنبال یارانه و کمک به تولید نیستیم. اگر دولت به‌گونه‌ای عمل کند که کارها تسهیل شود مثلاً همین مطالباتمان به ما بپردازد، مشکلات ما کمتر خواهد شد.

*و سخن پایانی شما؟

روی سخن من با مسئولینی است که می‌توانند خدماتی را به شرکت ما بدهند. محل استقرار شرکت ما در محدوده شهر واقع‌شده اگر صرف به مقیاس تولید را مطالعه کنیم دیگر صرف به مقیاس در تولید وجود ندارد. یکسری مشکلات داخلی است و قابل‌حل است. تولید در کشور ما واقعاً با موانعی برخورد می‌کند که به‌راحتی قابلیت مدیریت دارد و اصلاً سخت نیست. بااینکه مقام معظم رهبری فرمودند حمایت از تولید داخلی؛ اما ما هنوز این را لمس نکردیم. فقط شعارگونه بوده. مثال ساده مطالبات ماست.