وابستگی ۳ درصدی در زمینه داروی نهایی/ رقابت منفی برای دارویی‌ها سم است

فرامرز اختراعی رئیس سندیکای مواد مؤثره دارویی در گفت‌وگو با بورس‌نیوز در این خصوص بیان کرد: تحریم‌ها مشکلاتی در نقل‌وانتقال پول ایجاد کرده و واردات دارو را هم تحت تأثیر قرار داده؛ ولی جهت بررسی آثار تحریم‌ها بر بازار دارو توجه به چند نکته ضروری است.

وی ادامه داد: نخست آنکه درگذشته هم نقل‌وانتقال پول به‌راحتی انجام نمی‌شد و بخشی از واردات صنعت دارو به‌صورت پایاپای صورت می‌گرفت. بنابراین انتظار می‌رود بتوان درازای صادرات نفت خام و خدمات صرافی و سایر روش‌ها مثل استفاده از ظرفیت‌های بازارهای مرزی، واردات صنعت دارو را انجام داد و نگرانی خاصی از این بابت وجود ندارد.

وی افزود: نکته دیگر آن است که کمتر از ۳ درصد از داروهای نهایی و ساخته‌شده، مستقیماً وابسته به واردات است و بیش از ۹۷ درصد داروهای مصرفی کشور در داخل کشور تولید می‌شود. این ۳ درصد داروی وارداتی هم داروهای مربوط به بیماران خاصی است که تعدادشان اندک است. 

اختراعی اظهارکرد: مشکلات نقل‌وانتقال پول قطعاً کمی کمبود ایجاد خواهد کرد و کمبود دارو حتی برای یک بیمار می‌تواند تبعات روانی داشته باشد؛ اما واقعیت این است که بابت تأمین داروهای جنرال جای نگرانی چندانی نخواهد بود؛ ضمن اینکه بسیاری از اقلام دارویی، نمونه‌های مشابه داشته و به‌طور مثال اگر حجم عرضه یکی از اقلام داروهای درمان مشکلات گوارشی در بازار کاهش یابد، می‌توان اقلام دارویی مشابه دیگری را جایگزین کرد.

وی در مورد میزان وابستگی مواد اولیه صنعت دارو اظهار داشت: بخشی از مواد اولیه تولید دارو هم وارداتی است. ولی خوشبختانه با تمهیدات اندیشیده شده، روند وابستگی مواد اولیه دارویی به واردات کاهشی بوده و ظرف ۲ سال گذشته، ظرفیت تولید مواد اولیه دارو در کشور از ۵۴ درصد به ۶۷ درصد رسیده و به افزایش این میزان بسیار خوش‌بین هستیم. در صورت حمایت مسئولان، پتانسیل‌های لازم جهت خودکفایی درزمینهٔ تولید مواد اولیه دارو در کشور راداریم. علاوه بر این درزمینهٔ محصولات بسته‌بندی دارو ۱۰۰ درصد خودکفا هستیم و درزمینهٔ مواد جانبی هم‌وابستگی به واردات بسیار اندک است.

فعال صنعت دارو در ادامه گفت: بخشی از نگرانی‌هایی که در این چند ماه ایجادشده هم به دلیل جوسازی برخی واردکنندگان دارو بوده است. واردات همان ۳ درصد داروی خاص سالانه بیش از یک میلیارد دلار ارزبری دارد و قطع واردات، منافع عده‌ای را تحت تأثیر قرار داده و شاهد هیاهو از طرف برخی واردکنندگان بوده‌ایم.

وی در رابطه با راهکارهای پیشنهادی جهت به حداقل رساندن نگرانی‌ها بابت کمبود دارو گفت: وقت آن رسیده که اقداماتی در جهت کنترل مصرف دارو در کشور صورت گیرد. درمان بسیاری از بیماری‌ها با کمک داروهای سنتی و گیاهی امکان‌پذیر است و عوارض کمتری هم دارد. ضمن اینکه باید پزشکان هم برای عدم تجویز بیش‌ازحد دارو آموزش ببینند. مصرف بی‌رویه دارو و تجویز بیش‌ازحد دارو در کشور ما رواج دارد و در منازل بسیاری از افراد جامعه، حجمی از داروهای بلااستفاده وجود دارد. به‌هرحال نگرانی بابت کمبود احتمالی دارو ممکن است سبب افزایش تقاضای احتیاطی دارو هم شود. همچنین باید اقدامات پیشگیرانه جهت کاهش بیماری‌ها مانند برنامه‌های مبارزه با مشکلات آلودگی هوا و کم‌تحرکی افراد جامعه و... صورت گیرد.

اختراعی با تأکید بر اینکه محدودیت‌ها می‌تواند فرصت طلایی برای صنعت داروی کشور باشد، عنوان کرد: شرکت‌های تولیدی متعددی در کشور وجود دارد که هرکدام تجهیزات و ماشین‌آلات گوناگون در اختیاردارند. در سال‌های قبل به دلیل واردات و مازاد دارو در بازار، رقابت منفی شدیدی بین برخی تولیدکنندگان دارو وجود داشت و تخفیف‌ها و جوایزی برای فروش دارو ارائه می‌شد؛ ولی با ممنوعیت واردات، در چند ماه اخیر رقابت منفی و تخفیفات حذف شد و تولیدکنندگان دارو شرایط بهتری پیدا کردند. صنعت داروی کشور ظرفیت بالایی دارد و باسیاست گذاری صحیح محدودیت واردات می‌تواند به افزایش ظرفیت‌های تولید بی انجامد. کما اینکه در حال حاضر هم اکثر تولیدکنندگان داخلی برای توسعه به تکاپو افتاده‌اند.

وی در خصوص وضعیت سودآوری شرکت‌های دارویی به بورس‌نیوز گفت: به‌هرحال تحریم‌ها و محدودیت‌های اعمال‌شده آثاری در پی خواهد داشت. تأثیر این شرایط بر شرکت‌های مختلف، یکسان نخواهد بود؛ بدون شک هر چه شرکت‌های تولیدکننده دارو برای تأمین مواد اولیه خود وابستگی کمتری به واردات داشته و در این شرایط امکان افزایش ظرفیت تولید داشته باشند، از شرایط بهره بیشتری می‌برند و بالعکس چنانچه شرکتی به واردات وابسته باشد، درروند فعالیت خود دچار مشکل خواهد شد.

رئیس سندیکای مواد مؤثره دارویی در خاتمه تأکید کرد: به هر صورت هر مقام مسئولی باید واقعیت‌ها را مطرح کند، ولی با توجه به کلیه جوانب جای نگرانی چندانیبابت کمبود دارو در کشور وجود نخواهد داشت.