افزایش ضریب نفوذ بیمه در گرو حذف مالیات بر ارزش افزوده و سایر عوارض و هزینه های سربار به بیمه ها + چند خبر از «وآفری»

به گزارش بورس‌نیوز، یکی از شاخص های توسعه یافتگی کشورها، میزان برخورداری اشخاص از پوشش های بیمه ای اسـت. بیمـه بـه عنـوان یکـی از  ابزارهای کارای مدیریت ریسک و تأمین امنیت و آرامش خاطر از یک سو باعث افزایش رفـاه اجتمـاعی  می شود و از سوی دیگر موجب رشد سرمایه گذاری می شود و امکان رشد تولید و رونق اقتصادی را فراهم می کند. 

ضریب نفوذ صنعت بیمه در کشور حدود 2.3 درصد است و در چشم انداز صنعت بیمه رسیدن به ضریب نفوذ 7 هدف گذاری شده است. اما با توجه به تحریم ها و مشکلات اقتصادی، به نظر می رسد تحقق این هدف در کوتاه مدت امکانپذیر نخواهد بود. 

جهت بررسی وضعیت صنعت بیمه و فرصت ها و چالش های این صنعت به سراغ یکی از فعالان با سابقه این صنعت رفتیم و گفتگوی مفصلی با غلامعلی غلامی عضو هیئت مدیره و قائم مقام مدیر عامل بیمه کارآفرین در خصوص صنعت بیمه و همچنین وضعیت شرکت بیمه کارآفرین «وآفری» انجام شد.

غلامی: یکی از مهمترین چالش های صنعت بیمه، ضعف فرهنگ سازی در زمینه اهمیت بیمه ها در زندگی مردم است. افزایش ضریب نفوذ صنعت بیمه به معنای توسعه صنعت بیمه بوده و یکی از شاخص های توسعه صنعت بیمه و نیز شاخص رفاه اجتماعی محسوب می شود و نماد آن نه فقط افزایش مبلغ حق بیمه دریافتی، بلکه رشد تعداد بیمه نامه های صادره است. 

بیمه با زندگی افراد جامعه عجین نشده و هنوز از میانگین کشورهای توسعه یافته و حتی برخی جوامع در حال توسعه، عقب تر هستیم. همه افراد جامعه باید به این باور برسند که حوادث در کمین همه بوده و برای کاهش خسارات ناشی از حوادث متعدد باید از پوشش های بیمه ای برخوردار بود. 

جهت توسعه فرهنگ بیمه، علاوه بر آنکه باید فرهنگ سازی را از سنین نوجوانی انجام داد، شرکت های بیمه گر هم باید پویاتر عمل کنند و اقداماتی در راستای معرفی و عرضه خدمات بیمه ای خود انجام دهند. البته در چند سال گذشته، به سبب مشکلات اقتصادی که گریبان گیر تمامی بنگاه های اقتصادی از جمله شرکت های بیمه گر بوده، به فعالیت های تبلیغاتی و فرهنگی در شرکت های بیمه توجه چندانی نشده است. 

انتظار می رود دستگاه قضایی و نیروی انتظامی هم تعامل بیشتری با شرکت های بیمه داشته باشند تا تخلفات و هنجارشکنی ها به حداقل ممکن برسد. متاسفانه بخشی از هزینه هایی که بیمه ها بابت خسارت پرداخت می کنند، ناشی از حوادث واقعی نبوده و این گونه تخلفات در شرایط نامساعد اقتصادی، بیشتر نیز می شود.

غلامی: موضوع حذف مالیات بر ارزش افزوده بیمه ها چند سالی است که مطرح شده است. در نظر داشته باشید که در بسیاری از جوامع توسعه یافته دولت ها به روش های مختلف از شرکت های بیمه حمایت می کند تا مردم به خرید بیمه نامه روی آورند و در این راستا مشوق هایی هم در نظر می گیرند تا در زمان بروز حوادث به جای آنکه مردم دست به سوی دولت دراز کنند، بیمه ها به یاری مردم بشتابند و بدین سان از حقوق اجتماعی خود بهره مند شوند. برای تحقق این منظور حتی در بعضی کشورها، خرید بیمه نامه های مختلف از پرداخت مالیات یا عوراض معاف است. در کشور ما اما معافیت مالیاتی برای خریداران بیمه نامه ها لحاظ نشده و ضمنا هزینه هایی تحت عناوین مختلف به شرکت های بیمه تحمیل می شود که از جذابیت خرید بیمه نامه می کاهد. برای مثال در رشته شخص ثالث بخشی از حق بیمه باید به عنوان عوارض به نیروی انتظامی، وزارت بهداشت و درمان و آموزش پزشکی، صندوق تامین خسارت های بدنی و... پرداخت شود. یا مثلا به رغم وضع قانون تجمیع عوارض، برخی شوراهای شهر اصرار به اخذ عوارض استانی از شرکت های بیمه دارند و این گونه هزینه ها علاوه بر آنکه سودآوری شرکت های بیمه را کاهش می دهد، در نهایت بار هزینه خریداران بیمه نامه را هم افزایش می دهد. بنابراین به منظور ترغیب مردم به خرید بیمه نامه، می بایست تا حد امکان حق بیمه ها را کاهش داد و برای این مهم علاوه بر مالیات بر ارزش افزوده بیمه ها باید سایر هزینه های سربار و عوارض بیمه ها را هم کاهش داد.

غلامی: تحریم ها قطعا تبعاتی به همراه خواهد داشت و عملکرد بنگاه های اقتصادی از جمله صنعت بیمه را تحت تاثیر قرار خواهد داد؛ اما این شرایط انتخاب ما نبوده و تحریم ها به کشور ما تحمیل شده و چاره ای جز پذیرش این وضعیت نیست. صنعت بیمه در سال های قبل نیز تجربه تحریم داشته و با وجود تمامی مشکلات، خوشبختانه توانسته از بحران تحریم ها گذر کند و امیدواریم این بار هم این بحران را به سلامت پشت سر بگذاریم. ضمن اینکه در دو سال پسابرجام هم گشایش چندانی حاصل نشده بود و با وجود آنکه قراردادهایی با بعضی بیمه گران خارجی منعقد شد، به دلیل محدودیت های مبادلات بانکی بین المللی

، همکاری صنعت بیمه با بیمه گران خارجی توسعه چندانی نداشت.

در دوران تحریم های قبلی دولت اقدام به تخصیص یک میلیارد دلار اعتبار به صندوق ویژه تحریم کرد و بیمه ها به پشتوانه همین اعتبار، فعالیت خود را ادامه دادند و این بار هم باید از اعتبار دولت استفاده کرد. معاون اول رئیس جمهور نیز در همایش اخیر صنعت بیمه قول مساعدت و همکاری با بیمه ها دادند؛ اما به هر حال مشکلاتی خواهد بود و چون وقوع خسارت، احتمالی است ممکن است خساراتی تحمیل شود که صنعت بیمه کشور بدون کمک دولت توان پوشش آن خسارت را نداشته باشد. خصوصا صادرات محموله ها از مسیر دریایی که مهمترین مسیر صادرات است ممکن است دچار چالش گردد. 

غلامی: البته در ارتباط با مثالی که مطرح کردید، بعضی خدمات ارائه شده در کشورهای توسعه یافته از جانب بیمه های اجتماعی است، نه شرکت های بیمه تجاری. اما در کشور ما نیز شرکت های بیمه گر تجاری به بعضی مشتریان خاص خود خدمات ویژه و تخفیفاتی ارائه می کنند؛ اما امیدواریم با توسعه بیشتر صنعت بیمه، مشتری مداری نیز جدی تر دنبال شود و امکان ارائه خدمات متنوع تر به مشتریان فراهم شود.

غلامی: به استارت آپ های فین تکی باید به عنوان نیازی در بخش های مختلف اقتصادی از جمله صنعت بیمه نگریست. اگر چه در سال های قبل، استفاده از استارت آپ ها با مقاومت هایی همراه بود؛ اما شرایط اجتماعی و فرهنگی به گونه است که ناخودآگاه به سمت تکنولوژی و فناوری استارت آپی پیش خواهیم رفت و از این رو شرکت های بیمه هم شروع به تعامل با استارت آپ ها کرده اند. شرکت بیمه کارآفرین هم اخیرا مطالعه و بررسی این حوزه را آغاز کرده تا بتوان از خدمات استارت آپ ها برای ارائه خدمات بروزتر بهره برد.

غلامی: در هر حال شوک های اقتصادی موجب کاهش جذابیت بیمه های عمر و زندگی می شود. برای مثال امسال به دلیل افزایش ناگهانی نرخ ارز و افت ارزش ریال، صدور بیمه نامه های زندگی تا حدی تحت متاثر شد و روند نزولی به خود گرفت و برخی دارندگان بیمه های زندگی اقدام به بازخرید بیمه نامه خود کردند. حجم بیمه های زندگی در صنعت بیمه کشور ما نسبت به کل سبد بیمه های صادره، حدود ۱۵ درصد است؛ در حالی که این نسبت در کشورهای توسعه یافته بالای ۵۰ درصد است و شاید یکی از علل توسعه نیافتگی بیمه های زندگی، عدم ثبات اقتصادی کشور باشد. البته در بیمه نامه های زندگی آپشنی وجود دارد که هر سال بتوان با افزایش مبلغ حق بیمه، مبلغ قرارداد سرمایه را افزایش دهد.

غلامی: اگر منظورتان این است که شوک تورمی اخیر ممکن است بیمه گذاران را با پدیده کم بیمه شوندگی مواجه ساخته باشد، پاسخ مثبت است. در حال حاضر بسیاری از بیمه شوندگان به خصوص در زمینه بیمه اموال با کم بیمه شوندگی مواجه شده اند و می بایست مبلغ حق بیمه و سرمایه بیمه را افزایش دهند. در غیر این صورت در صورت بروز حادثه، خسارت واقعی به مبلغ روز را دریافت نخواهند کرد و فقط به نسبت حق بیمه پرداختی بخشی از خسارت را دریافت خواهند کرد.

غلامی: طبق ضوابط و مقررات بخش عمده منابع شرکت در بانک ها سپرده گذاری شده و یا در بازار بدهی (اوراق) سرمایه گذاری شده است. بخشی از سرمایه گذاری های شرکت از محل اندوخته ریاضی بیمه گزاران در سهام بانک کارآفرین انجام شده است. همچنین حدود 100 میلیارد تومان از اندوخته بیمه گزاران عمر در املاک و مستغلات سرمایه گذاری شده بود؛ که از ابتدای سال 96 با اخذ تائیدیه از هیئت مدیره و بیمه مرکزی، به منظور پرداخت سود مشارکت به بیمه گزاران عمر این املاک به سپرده نقدی در بانک تبدیل شد. با این حال، شرکت املاک با ارزشی به خصوص در استان های دیگر در تملک دارد که به مجموعه دارایی های شرکت افزوده خواهد شد. البته با توجه به اینکه ظرفیت تعدادی از ساختمان های ساخته شده بیش از حدی است که مورد نیاز کاری و اداری شرکت باشد، بنابر تصمیم اخیر هیئت مدیره مقرر شده برخی از آنها واگذار و جایگزین گردد.

غلامی: در بودجه امسال به ازای هر سهم حدود 14 تومان سود پیش بینی شده است. با توجه به میزان سود تحقق یافته در دوره 6 ماهه نخست سال جاری، و نیز رشد حق بیمه های دریافتی و کاهش نرخ خسارت در دوره 9 ماهه و نیز بازدهی مناسب سرمایه گذاری منابع و ذخایر، سود مورد نظر محقق گردید و چنانچه این روند تا پایان سال تداوم یابد، انتظار می رود در پایان سال حتی بیش از سود پیش بینی شده محقق گردد.