بازگشایی درگاهی تنگ و تاریک رو به ایران / نگاه ناامیدانه به سازوکار اروپایی
به گزارش واحد آمار و نظرسنجی بورس نیوز، در ابتدا قرار بود SPV به عنوان یک سازوکار مالی از سوی کشورهای اروپایی برای مقابله با تحریمهای آمریکا علیه ایران ایجاد گردد که از طریق آن، تمام شرکت‌های اروپایی میتوانستند بدون محدودیت نسبت به مراوده مالی با بانک و شرکت‌های ایرانی، اقدام کنند. اما اروپاییها به جهت آن که از زیر سایه آمریکا خارج نشوند تصمیم گرفتند سازوکاری محدودتر به نام INSTEX را راهاندازی کنند.
نظرسنجی بورس نیوز نشان میدهد که راهاندازی درگاه INSTEX گرهگشای وضعیت اقتصاد ایران نخواهد بود.
بیش از 54 درصد شرکتکنندگان در این نظرسنجی اظهار داشتند که سازوکار INSTEX مسیر مبادلات مالی با شرکت‌های خارجی باز نخواهد شد و تغییری در شرایط رکودی حاکم بر اقتصاد ایجاد نخواهد کرد.
32 درصد نظری متعادل داشتند و این اقدام را تا حدودی برای کشور مفید میدانند. در میان شرکتکنندگان در این نظرسنجی، تنها 14 درصد به طور قاطع معتقد به بازگشایی درگاههای ارتباطی با اروپا بودند.
مهرداد بازرگان عضو کمیسیون صادرات اتاق ایران در گفتگو با بورس نیوز در خصوص درگاه مالی ایران و اروپا اظهار داشت:
کانال INSTEX آن چنان که عنوان می‌شود نمیتواند راهی برای دور زدن تحریمها باشد. با توجه به تحریمها و تهدیدهای آمریکا، کشورهای اروپایی حاضرند با ایران همکاری کنند و برنامههایی را نیز طرحریزی کردهاند اما به دنبال سهم خواهی هستند. راهاندازی کانال ارتباط پولی بین ایران و اروپا بیش از هر چیز منافع آنها را تامین می‌کند و از سوی دیگر، از طریق همین درگاه، میتوانند مبادلات مالی ایران را کنترل کنند.
به عبارت بهتر، زمانی که قرار است تمام مبادلات مالی و پولی ایران از جلوی چشمان اروپاییها عبور کند، تخلفات به صورت خودکار نیز آشکار و کنترل می‌شود. در واقع INSTEX همان نقش FATF را دارد ولی با سیستم اروپایی. کشورهای اروپایی با این شرط درگاه مالی INSTEX را راهاندازی کردهاند که پول ایران ابتدا به بانکهای اروپایی تزریق شود و سپس آنها اقدام به برگرداندن این پول به ایران کنند. در مجموع، همان عمل کنترل مسیر پول از این طریق انجام می‌شود. البته در شرایط کنونی ایران راه دیگری ندارد؛ چرا که سیستم بانکی کشور در امر مبادلات مالی و پولی بین المللی ناتوان و با محدودیتهای فراوان مواجه است.
