مسیری برای ورود نقدینگی به بازارسرمایه/ تجربه ناموفق قانونگذار و سیاستگذاران در سال گذشته/ فعالان بازار در موج هیجانات زودگذر اسیر نشوند/ اقدامی برای پتروشیمی‌ها/ راه‌اندازی گواهی سپرده‌کالایی برای مس، فولاد و ...
حامد سلطانی نژاد مدیرعامل بورس‌کالا در گفتوگو با خبرنگار بورس‌نیوز با بیان اینکه در سال‌های اخیر تکیه مسئولین کشور و وظایف تعیین شده برای آن ها در راستای که توسعه اقتصادی و بازار سرمایه بود، گفت: در سال گذشته بخشی ازنقدینگیموجود در جامعه به سمت بازار سرمایه جذب شد که امیدواریم در سال 98 نیز این بازار بتواند در زمینه تامین مالی صنایع و جذب نقدینگی نقش خودرا به خوبی ایفا کند.
مدیرعامل بورس کالا با اشاره به اینکه بورس کالا نیز علی‌رغم اینکه در سال 97 نوسانات بسیار عجیبی را تجربه کرد اما نشان داد که این بازار می تواند زیرساخت مناسبی برای انجام معاملات کالایی در کشور باشد و شفافیت را به ارمغان آورد.
سلطانی نژاد با بیان اینکه در سال گذشته شاهد ایجاد ابزارهای جدید و رشد مطلوب ارزش معاملات بودیم، گفت: برخی معتقدند این رشد ناشی از نوسانات نرخ ارز یا تورم بوده در حالی که ورود کالاهای جدید یا افزایش حجم کالا نیز در این زمینه تاثیرگذار بوده است.
وی با اشاره به اینکه امیدواریم در سال 98 نیز اقتصاد کشور از نوسانات در امان بماند، ادامه داد: باید از ظرفیت‌های بازار سرمایه برای پوشش نوسانات و ریسک های موجود در اقتصاد کشور استفاده شود همچنین امیدواریم که در زمینه تامین مالی شرکت ها نیز نقش بازار سرمایه پررنگ تر شود.
مدیرعامل بورس کالا خاطرنشان کرد: در سال 97 بسیاری از متغییرهای اصلی اقتصاد همچون نرخ ارز، سود بانکی و تعرفه های ورود و خروج کالا به کشور تحت تاثیر نوسانات و تصمیماتی قرار گرفتند که این امر موجب شد بازار کالا نیز تلاطم را تجربه کند و میزان تقاضای کالاهایی که در بورسمبادلهمی شوند و مشمول محدودیت ها هستند نیز افزایش یابد.
سلطانی نژاد ادامه داد: هدف قانونگذار و سیاستگذار این بود که کالا ها با قیمت های متناسب و بهره گیری از سوبسیت های موجود دربخش انرژی به دست مصرف کننده نهایی برسد اما متاسفانه تجربه نشان می دهد که این امر امکان پذیر نخواهد بود.
مدیرعامل بازار کالای کشور با بیان اینکه امکان استفاده از سوبسید در مواد اولیه و منابع خدادادی وجود ندارد، افزود: بخش قابل توجه ای از این سوبسیدها بین عوامل توزیع تقسیم می شود از این رو خوشبختانه سیاستگذاران در شهوریورماه اقداماتی را در راستای اصلاح این تصمیم انجام دادند که پس از آن بازار وضعیت آرام و متعادلی را تجربه کرد.
وی تاکید کرد: تغییر مولفه های اصلی اقتصاد همچون نرخ ارز و سود بانکی همه بخش‌های اقتصادی از جمله بورس‌کالا را تحت تاثیر قرار می‌دهد اما فعالان بازار نباید تحت تاثیرهیجانات زودگذر قرار گیرند.
سلطانی نژاد با اشاره به اینکه فعالان بازار در سال 97 همبستگی میان بازار اوراق و کالایی را احساس کردند، ادامه داد: همچنین با بهره مندی از قابلیت رسانه ها اقداماتی در زمینه آگاه سازی نیز انجام شد.
مدیرعامل بورس کالا با بیان ایکه نوسانات سال 97 موجب شد که نیاز به ابزارهای مشتقه در کشور احساس شود، گفت: ایجاد بازار مشتقه قوی موجب می شود که در زمان ایجاد نوسانات بدون هزینه کالا و ذخایر کالایی و صرفا توسط منابع مالی بازار را تنظیم و مدیریت کرد.
وی ادامه داد: براساس ماده 32 قانون برنامه ششم باید به طراحی و ایجاد ظرفیت ابزارهای بورسی برای تنظیم بازار و ایجاد بازارهای متمرکز در حوزه کالایی توجه شود.
سلطانی نژاد در پاسخ به این سوال که بورس کالا در سال 97 چه اقداماتی برای شرکت های پتروشیمی انجام داده است، افزود: در سال 97 بیش از 4 میلیون تن محصولات پلیمری و شیمیایی مورد معامله قرار گرفت که این میزان بیشترین حجم معاملاتمحصولات پتروشیمیدر طول تاریخ بورس کالا محسوب می شود.
مدیرعامل بورس کالا خطرنشان کرد: فعالان پایین دستی در سال 97 از روش های مختلفی همچون مستقیم، تعاونی و روشگواهی سپرده کالاییکه به دلیل نوسانات به سرانجام نرسید معاملات خودرا انجام دادند.
وی با بیان اینکه اگر بازار نقد قوی وجود نداشته باشد تعریف بازار مشتقه امکان‌پذیر نخواهد بود، گفت: بسیاری ازصنایع پایین دستی پتروشیمیبا ریسک و نوسانات محصولات خود مواجه هستند بنابراین درصدد ایجاد بازار نقد قوی بودیم که از این طریق قیمت روزانه محصولات پتروشیمی براساس ابزار گواهی سپرده کالایی تعیین و سپس بازار مشتقه محصولات پتروشیمی ایجاد شود اما نوسانات موجود در بازار موجب شد این طرح به نتیجه نهایی نرسد اما امیدواریم که در صورت آرام شدن بازار این طرح نیز دوباره اجراشود.
سلطانی نژاد خاطرنشان کرد: باید برای محصولاتی همچونمس، فولاد و دیگر محصولات اساسی نیز ابزار گواهی سپرده کالایی راه اندازی شود زیرا این امر زمینه رصد کردن معاملات برای سیاستگذاران را نیز فراهم می کند.
مدیرعامل بازار کالایی با اشاره به اینکه باید بین فعالیت های دلالی و تامین مالی خرید کالا تفاوت قائل شویم، افزود: بخشی از فعالیت های بازار پتروشیمی نیز دلالی محسوب می شود اما در مورد فعالیت های تامین مالی خرید به صورتشفاف، گواهی سپرده کالایی می تواند کمک کند .
وی سال 97 را سال زعفرانی بورس کالا دانست و افزود: از ابتدای راه اندازی بازار نقدیزعفرانتاکنون 100 تن از این محصول مورد معامله قرار گرفته که بخش زیادی ازاین معاملات در سال 97 انجام شده است.
سلطانی نژاد با بیان اینکه سالیانه 400 تن زعفران در کشور تولید می شود، افزود:در سال گذشته 1200 تن از این محصول در بازار مشتقه مورد معامله قرار گرفت.
وی با بیان اینکه این بازار معاملات منجربه تحویل کالا نمی شود، ادامه داد: اما بازار اهرمی موجبات جذب نقدینگی،ایجاد مزیت نسبیو زمینه ای برای پوشش ریسک کشاورزان و فعالان بازار را فراهم می کند.
مدیرعامل بورس کالا با بیان اینکه کشاورزان از زمان کاشت محصول می توانند در بازار آتی موقعیت فروش را دریافت و تضمین کنند که محصول خودرا با قیمت تعیین شده می فروشند، افزود:خریداران، تجار و کشاورزان می تواننددربازار آتیمحصولات خود را در برابر ریسک پوشش دهند.
وی با بیان اینکه امکان پوشش ریسک در بازار زعفران ایجاد شد، افزود: هرچند در این زمینه نیز نواقصی وجود دارد اما برخی از کشاورزان می توانند با تحویل محصولات خود به انبارهای پذیرفته شده بورس کالا در بازار محصول را به فروش برسانند و دست واسطه ها را کوتاه کنند از سویی دیگر برایصندوق های سرمایه گذارینیز امکان خرید زعفران فراهم شده زیرا تاکنون کسانی که فعال حوزه مالی بودند نمی توانستند کالا بخرند اما با تبدیل این محصول به گواهی سپرده این افراد نیز می توانند زعفران را بخرند.
سلطانی نژاد خاطرنشان کرد: فعالین حوزه مالی نگران دریافت و چگونگی فروش این محصول هستند اما اگر از ابزارهای دیگری همچونآپشن زعفراناستفاده کنند مسئولیت تحویل زعفران نیز از عهده آنان خارج می شود.
وی تاکید کرد: در سال گذشته زنجیره مشتقات زعفران تکمیل و آپشن هم راه اندازی که امیدواریم نواقص موجود در این زمینه نیز برطرف شود.
مدیرعامل بازار کالایی کشور در پاسخ به این سوال که آیا ایجاد این امکانات برای معاملات گندم نیز امکان پذیرخواهد بود، گفت: گندم دربورس کالامعامله می شود اما به دلیلی وجود عواملی همچون نوسانات و نیز واگذاری بخش عمده ای از این محصول در قالب گندم سوبسیدی به نانوایی‌ها امکان جمع کردن گندم از بازار آزاد وجود ندارد.
سلطانی نژاد با اشاره به اینکه اگر قیمت گندم در بازار رقابتی کشف شود شکاف بین قیمت سوبسیتی و آزاد گندم افزایش می یابد، گفت: به همین دلیل بود قرار شد که تا زمان تعیین وضعیت این محصول در شرایط تخصیصی به خریداران ارائه شود.
وی ادامه داد: بورس کالا مخالف حذف یارانه از سیستمتوزیع گندمبوده و باید این یارانه به مردم اختصاص یابد.
مدیرعامل بورس کالا با بیان اینکه ممکن است سناریویی در راستای کاهش شکاف بین قیمت نقدی و یارانه ای گندم طراحی شود، خاطرنشان کرد: سالیانه بین 10 تا 13 میلیون تن گندم در کشور تولید می شود بنابراین باید یک بازار خوب برای این محصول ایجاد شود زیرا این امر افزایش کیفیت محصولات را نیز به همراه خواهد داشت .
سلطانی نژاد با اشاره به اینکه برخی از فعالین بازار انتظار دارند که بورس کالا انبار داشته باشد، افزود: ایجاد انبار و لجستیک وظیفه بورس کالا نیست بلکه این بازار باید در زمینه پذیرش کالاها و ایجادمکانیسمو زیرساخت بازاری برای انجام معاملات اقدامات لازم را انجام دهد.
وی تصریح کرد: شاید روزی بلیط‌های حل ونقل در بازار سرمایه معامله شود که در این‌صورت نیز بورس سرمایه گذاری نمی کند اما امکانات لازم برای معامله بلیط های حمل و نقل را فراهم می‌کند.
مدیرعامل بورس کالا در خصوص بازار گواهی سپرده سکه نیز گفت: اکنون این بازار وضعیت مطلوبی را تجربه می کند بنابراین امیدواریمگواهی سپرده سکهنیز در سال های آینده توسعه یابد.
سلطانی نژاد با بیان اینکه طرح هایی در زمینه تغییر از سیستم سنتی به سیستم بازاری توسط بورس کالا به مسئولین تصمیم گیرنده در بازار سکه پیشنهاد شده است، گفت: اجرای طرح هایی همچون گواهی سپرده امنیت خاطر و سهولت در فروش را برایدارندگان سکهفراهم می کند.
