بررسی روند نزولی چک‌های برگشتی/ جدول

به گزارش بورس نیوز، بر اساس آخرین آمار اعلام شده از سوی بانک مرکزی که مربوط به دی ماه سال 1397 است، شاهد کاهش روند نزولی درصد چک‌های برگشتی نسبت به چک‌های وصولی بودیم.

بر این اساس، در دی ماه 1397 تعداد 7.2 میلیون فقره چک به ارزش 746 هزار میلیارد ریال مبادله شد که این ارقام در مقایسه با ماه قبل از آن، از نظر تعداد 25.5 درصد و از نظر مبلغ، 17.1 درصد افزایش داشته است. همچنین، بهای متوسط هر چک صادر شده در این ماه، مبلغ 103 میلیون و 600 هزار ریال بوده است.

علت افزایش قابل توجه تعداد و ارزش چک‌های مبادله شده نسبت به آذر ماه را می‌توان در کاهش شدید تعداد چک‌های مبادله شده در آذر ماه عنوان کرد.

با توجه به ابلاغ قانون جدید چک در آذر ماه و وجود ابهام و عدم وجود اطلاعات کافی از سوی فعالان اقتصادی و تجار، شاهد افت قابل ملاحظه صدور چک بودیم که در دی ماه با توجه به آشنایی بخش زیادی از احاد جامعه اقتصادی، شاهد متعادل شدن مجدد تعداد و مبلغ چک‌های مبادله شده بوده‌ایم.

در دی ماه سال گذشته، در استان تهران شاهد صدور 2.6 میلیون فقره چک به ارزش 407 هزار میلیارد بودیم که از لحاظ تعداد و مبلغ به ترتیب 36 و 55 درصد کل چک‌های مبادله شده را به خود اختصاص داده است.

همچنین، بیش از دو سوم چک‌های مبادله شده در کل کشور مربوط به سه استان تهران، اصفهان و خراسان رضوی بوده است که این موضوع نشان‌دهنده تمرکز اقتصادی کشور در سه استان ذکر شده و به خصوص تهران با سهم 55 درصد کل چک‌های مبادله شده است.

در دی ماه 1397، تعداد 6.5 میلیون فقره چک به ارزش 657 هزار میلیارد ریال معادل 88 درصد کل ارزش چک‌های مبادله شده، وصول گردید و در اصطلاح عامیانه «پاس» شد.

استان‌های ایلام، بوشهر و سیستان‌وبلوچستان، بالاترین نسبت وصول چک‌ها را به خود اختصاص داده‌اند و استان‌های سمنان، لرستان و هرمزگان با سهم 83.8، 84.8 و 85.1 درصد، کمترین سهم را در وصول چک‌ها به خود اختصاص داده‌اند.

همچنین بر اساس این آمار، در دی ماه سال گذشته تعداد 761 هزار فقره چک به ارزش 89 هزار میلیارد ریال برگشت داده شده است که نسبت به آذر ماه رشد 30.4 و 29.5 درصد افزایش را نشان می‌دهد. متوسط بهای هر چک برگشتی در این ماه، 117 میلیون ریال بوده است.

سهم استان تهران از چک‌های برگشتی، شامل 272 هزار فقره چک به ارزش 47 هزار میلیارد ریال بوده است و این استان، سهم 52.8 درصدی از ارزش کل چک‌های برگشتی کشور را در این ماه داشته است.

در دی ماه 1397 تعداد 10.5 درصد از تعداد چک‌های برگشتی و 11.6 درصد از مبلغ چک‌های صادر شده، برگشت داده شده است.

از 761 هزار فقره چک برگشتی به ارزش 89 هزار میلیارد ریال در کل کشور، 730 هزار فقره چک به ارزش 83 هزار میلیارد ریال به دلیل کسری یا فقدان موجودی کافی برگشت داده شده است که سهم 94.1 درصدی از کل چک‌های برگشتی را به خود اختصاص داده است.

در جدول زیر، آمار مقایسه ای چک‌های صادر شده، وصولی و برگشتی ارائه شده است. همانگونه که مشخص است در طی یک سال گذشته شاهد کاهش قابل ملاحظه سهم چک‌های برگشتی از کل چک‌های صادره هستیم. دلیل اصلی این موضوع مربوط به تصویب و ابلاغ قانون جدید چک در آذر ماه سال گذشته است که بر اساس این قانون، فرآیندهای وصول مبالغ چک‌های بلامحل ساده‌تر شده و از دیگر سو، محدودیت‌های سنگین‌تری برای صادرکننده چک‌های بلامحل ایجاد شده است. با این حال، عدم اجرای کامل برخی از موارد اصلی قانون جدید چک از سوی بانک مرکزی از جمله عدم صدور کد رهگیری عدم پرداخت چک، منجر به توقف روند نزولی چک‌های برگشتی در دی ماه سال 1397 شده است که در صورت اجرای این بخش از قانون که فرآیند وصول چک بلامحل برای دارنده آن را ساده‌تر و با فاصله زمانی کمتری میسر می‌گرداند، می‌توان انتظار کاهش مجدد نسبت چک‌های برگشتی نسبت به چک‌های صادر شده را داشته باشیم.