امکان افزایش «حراج‌» و تغییر «دامنه‌نوسان‌» در بازار پایه وجود دارد

به گزارش بورس‌نیوز، در هفته گذشته و در حالی که بازار پایه و تغییرات آن بحث روز بازار سرمایه بود، بورس نیوز در مطلبی از خوانندگان خود خواست اگر سوال و ابهامی در مورد بازار پایه و قوانین جدید آن دارند مطرح نمایند تا از سوی صدای سهامدار بورس نیوز پیگیری شود. در مجموع از سوی فعالان بازار سرمایه و خوانندگان بورس نیوز سوالاتی مطرح شد  که 10 مورد مهم آن از سوی صدای سهامدار برای مدیران ارشد فرابورس ارسال و از ایشان درخواست شد تا پاسخ این ابهامات و سوالات را به صورت شفاف بیان کنند.

حال بهنام محسنی معاون بازار‌های خارج از بورس فرابورس ایران پاسخگوی صدای سهامدار بورس نیوز شده و پاسخ سولات خوانندگان قدیمی ترین رسانه بورسی را به شرح ذیل داده است.

نگاهی به محدودیت‌های معاملات

بسیاری از خوانندگان بورس نیوز در مورد «مجوز فروش سهم»، « نگرانی از دخیل شدن رفتارهای سلیقه ای » و « افزایش احتمالی بروکراسی و تلف شدن وقت سهامدار»  نگرانی هایی داشتند. بهنام محسنی در واکنش به این نگرانی ها گفت: در دستورالعمل جدید بازار پایه اساساً فروش سهم توسط سهامداران عمده بالای یک درصد محدود نشده، بلکه فروش معاملات خرد و بلوک آن‌هاست که شرایط معدودی برای آن در نظر گرفته شده است.

وی ادامه داد: این گروه از سهامداران به هر صورت سهامدار استراتژیک شرکت محسوب‌ می‌شوند و طبیعتاً‌ می‌توانند در بازار معاملات عمده سهم خود را به خریدار جدید واگذار کنند اما؛ ایشان اگر بخواهند که سهم خود را خرد کرده و در بازار معاملات عادی یا حتی بلوک به افراد متعددی واگذار کنند نیازمند دریافت مجوز از کمیته درج خواهند بود. بنابراین هیچ اعمال سلیقه ایی در بازار رخ نخواهد داد و همه چیز شفاف خواهد بود.

معاون بازار‌های خارج از بورس فرابورس ایران افزود: سهامداران دارای بیش از ۲۵ درصد از سهام شرکت، تا سقف ۲ درصد را می‌توانند بدون اخذ مجوز واگذار کنند اما؛ سهامدارانی که ۲ درصد قانونی خود را عرضه کرده‌اند یا سهامدارانی که با کمتر از ۲۵ درصد، سهامدار عمده هستند، برای عرضه باید از کمیته عرضه مجوز لازم را دریافت کنند.

وی ضمن تاکید بر این مطلب که در آیین‌نامه جدید محدودیت خاص دیگری لحاظ نشده است گفت: در مورد چگونگی دریافت مجوز فروش سهام  نیز مورد به مورد متفاوت بوده و بسته به میزان سهام شناور شرکت، احتمال دست‌کاری قیمت، تعداد سهامداران درگیر با سهم و اصولاً شرایط کلی شرکت متفاوت خواهد بود.

نگاهی به آینده و تغییر سقف نوسان بازار دوم

محسنی در پاسخ به سوالی در مورد «چگونگی سقف دامنه‌های ۵درصد» و  همچنین «حراج‌های هفتگی» اظهار کرد: همان‌طور که در دستورالعمل ذکر شده، سهام شرکت‌هایی که دارای بازارگردان هستند می‌توانند دامنه نوسانی تا ۲برابر دامنه نوسان عادی (بنا به درخواست بازارگردان) داشته باشند که البته، چون آیین‌نامه، سقف نوسان را مانند بازار دوم در نظر گرفته، در حال حاضر‌ نمی‌توانند درصد نوسانی بیشتر از ۵ درصد درخواست کنند.

وی اضافه کرد: بنابراین سقف نوسان در تابلو قرمز حداکثر ۲ درصد، تابلوی نارنجی حداکثر ۴ درصد و در تابلوی زرد با توجه به قید ذکرشده، حداکثر ۵ درصد خواهد بود. اگرچه در آینده اگر سقف نوسان روزانه بازار دوم تغییر کند این موضوع‌ می‌تواند آثار خود را در بازار پایه نیز نشان دهد.

 اختیارات جدید هیات مدیره فرابورس

محسنی همچنین در مورد اختیارات جدید هیات مدیره فرابورس در بازار پایه تصریح کرد: دو اختیار به هیات‌مدیره فرابورس تفویض شده است، نخست اینکه هیات‌مدیره با به وجود آمدن شرایطی، بتواند تعداد حراج‌های هفته را افزایش دهد و دوم  دامنه نوسان را افزایش یا کاهش دهد. با این‌حال این دو مورد نیازمند وضع ضوابطی بوده که باید در هیات‌مدیره فرابورس تصویب شود و متعاقباً در زمان مقتضی به سهامداران اطلاع‌رسانی خواهد شود. در این میان ممکن است این ضوابط قبل یا بعد از ۲۵ ام شهریور تصویب شود که تماماً به رفتار بازار در شرایط جدید ارتباط دارد.

گره معاملاتی گشوده می‌شود

محسنی در پاسخ به این پرسش که « آیا دامنه ۳ درصدی در طول هفته به جای دامنه روزانه بعد از حراج قیمت، باعث ایجاد صف خرید و فروش مکرر سهام نمی‌شود؟» گفت: همان‌طور که در پاسخ به سؤال قبلی نیز اشاره کردم ، این امکان در اختیار هیات‌مدیره فرابورس قرار گرفته که در شرایطی، بسته به ضوابطی که اعلام خواهد شد، دامنه نوسان و تعداد حراج‌ها در هر هفته را تغییر  و از این طریق گره معاملاتی را باز کند.

قیمت مرجع بازارگردان، قیمت معامله شده نیست

بسیاری از خوانندگان بوس نیوز پرسیده بودند که « بر چه اساس باید بازار گردان قیمت اوپن را مشخص کند و آیا این عمل باعث نوسانگیری از اهالی بازار نمی‌شود؟» که محسنی در جواب ایشا اظهارکرد: ابتدا باید سوال را کمی تصحیح کنم. اصولاً قیمت آغازین (Opening Price) با قیمت مرجع (Reference Price) متفاوت است. قیمت آغازین قیمتی است که معاملات در ساعت ۹ صبح با آن شروع‌ می‌شود اما؛ قیمت مرجع که در دستورالعمل آمده،  قیمتی است که بر اساس آن دامنه نوسان تعیین‌ می‌شود. اگر بازارگردان قیمت مرجع را مشخص کرد آن قیمت لزوماً قیمت معامله‌شده نیست و صرفاً محدوده نوسان قیمت را مشخص‌ می‌کند.

محسنی ادامه داد: اعطای اختیار به بازارگردان ها برای تعیین قیمت مرجع، با تمامی استاندارد‌های بازارگردانی در دنیا مطابقت داشته و در تمامی کشور‌ها بازارگردان دارای اختیاراتی است و شاید در بسیاری از موارد از حد فعلی تعریف‌شده در دستورالعمل جدید ما نیز بیشتر است.

ذره‌بین روی بازارگردان‌ها است

این مدیر فرابورسی در مورد نگرانی سهامداران و فعالان خرد در مورد بازار گردان ها و نظارت بر اعمال ایشان گفت: برای رفع نگرانی ها ابتدا باید عرض کنم که  بازارگردان امکان دست‌کاری قیمتی ندارد و اصولاً بازارگردان نهادی تحت نظارت بوده و سازمان به راحتی مجوز  بازارگردانی  به کسی‌ نمی‌دهد،  به نحوی که در شرایط فعلی تنها صندوق‌های اختصاصی بازارگردانی و نهاد‌های مالی هستند که مجوز بازارگردانی دارند.

وی افزود: بنابراین وقتی نهادی تحت نظارت قرار دارد به مراتب بیشتر از افراد عادی بر حرکات او توجه‌ می‌شود. از طرفی ایشان نیز حتماً در چارچوب مشخصی فعالیت‌ کرده و اگر مسجل شود که تخلفی انجام داده است، رسیدگی خواهد شد و چه بسی از تمامی فعالیت‌هایش جلوگیری شود. پس به سهامداران این اطمینان را‌ می‌دهیم که در زمینه دست‌کاری قیمت توسط بازارگردان ها جای هیچ نگرانی نیست.

بازار پایه ایران در جهان مشابهی ندارد!

محسنی در پاسخ به سوالی که پرسیده بود « آیا درباره نحوه معاملات شرکت‌هایی با شرایط مشابه شرکت‌های بازار پایه که در بورس‌های پیشرفته وجود دارند مطالعه‌ای صورت گرفته؟» گفت: در مورد شرکت‌هایی که در بورس‌های دیگر مشغول فعالیت هستند مطالعات گسترده‌ای انجام شده اما؛ شاید تکرار این موضوع برای سهامداران بی‌مورد نباشد که اساساً مشابه شرایطی که ما در بازار پایه داریم در هیچ کجای دنیا وجود ندارد.

وی ادامه داد: در بورس‌های کشور‌های دیگر مفهومی تحت عنوان پذیرش (Listing) داریم که شرکت‌ها طی آن در بورس اصلی یا در بخش فرعی بورس (Alternative Market) پذیرش‌ می‌شوند اما؛ دقت داشته باشیم که در این پذیرش اگر شرایط (فارغ از اینکه آن شرایط در بازار مربوطه به چه صورت باشد) از دست رفت لغو پذیرش (Delisting)‌ می‌شوند.

معاون بازار‌های خارج از بورس فرابورس ایران خاطرنشان کرد: ما در بازار پایه مفهومی جدایِ از پذیرش داریم که به آن درج می‌گوییم. شرایط در بازار پایه کشور ما به گونه‌ای است که لغو پذیرش نوجود ندارد و شرکت‌هایی که در بازار پایه قرار دارند به الزام قانون در این تابلو هستند. به لحاظ قانونی این امکان برای ما میسر نیست که در صورت عدم رعایت شرایط توسط شرکت، او را از بازار پایه اخراج کنیم.

محسنی در پایان تاکید کرد: قانونا اخراج از بازار پایه تعریف‌نشده و شرکت موظف است که در بازار پایه به صورت درج باقی بماند. این موضوع باعث شده که نتوانیم شرکت‌های بازار پایه را با نمونه‌های خارجی مطابقت دهیم و از روش‌های رایج در بازار‌های فرعی یا OTC‌ها در بازار پایه ایران استفاده کنیم.

همراهان همیشگی گروه رسانه های بورس نیوز، گفتگوی فوق بخشی از سوالات شما همراهان بورس نیوز از مدیران بازار سرمایه بود که توسط معاون فرابورس پاسخ داده شد اما؛ این تازه اول راه است و بورس نیوز در ادامه نیز سعی خواهد کرد دل نگرانی ها و سوالات شما را با مدیران ارشد بازار سرمایه درمیان گذاشته و پاسخ ایشان را منتشر نماید. ما صدای سهامدار هستیم و در این راه سعی خواهیم کرد همیشه بی طرف بمانیم.

این سوژه همچنان ادامه دارد...