از جیب خالی «وملت» تا داستان علی‌بابا و چهل دزد بغداد
به گزارش واحد سنجش و راه حل‌های رفتاری در بازار (آبسیم) بورس نیوز، نگاهی به عملکرد شرکت «سرمایه‌گذاری ملت» در سال‌های گذشته، سرخی زیان پررنگی را از جهات گوناگون نشان می‌دهد.
همان‌طور که در تصویر ذیل مشاهده می‌کنید، از ۱۰ دوره مالی اخیر، تنها در ۳دوره با سود همراه شده و در باقی سال‌ها، سرخی زیان را در صورت‌های مالی خود تحمل کرده است.
البته تورم موجود در سطوح مختلف اقتصاد و رشد سودآوری شرکت‌ها به برکت افزایش نرخ‌های فروش، به کمک «سرمایه‌گذاری ملت» آمد و توانست در دوره ۶ ماهه منتهی به خردادماه سال ۹۸ حدود ۴۴ میلیارد ریال سود خالص کسب کند و مقداری از بار زیان انباشته خود بکاهد. این شرکت با سرمایه ۱۰۰۰ میلیارد ریالی بالغ‌بر ۶۵ میلیارد ریال زیان انباشته تا پایان خردادماه دارد.
تخم‌مرغ‌های شکسته در سبد «وملت»
سرمایه‌گذاری اندک «وملت» در بازار سرمایه یکی از استراتژی‌های اشتباه این شرکت به شمار می‌رود و مجالی برای کامروایی از رشد بازار را نداده است. بهای تمام‌شده پرتفوی بورسی رقمی کمتر از ۵میلیارد ریال بوده و حدود ۲۴۷ میلیارد ریال به سبد غیربورسی اختصاص داده است.
نکته قابل‌ذکر در گزارش حسابرس این است که برخلاف استاندارد‌های حسابداری، سرمایه‌گذاری در شرکت «صنایع مخابرات راه دور ایران» و سه شرکت غیربورسی دیگر، به بهای تمام‌شده ۷۹ میلیارد ریال، در صورت‌های مالی تلفیقی به روش ارزش ویژه منعکس نشده است.
حدود ۳۲درصد از مبلغ بهای تمام‌شده پرتفوی غیربورسی، در شرکت «صنایع مخابرات راه دور ایران» سرمایه‌گذاری شده که این شرکت سال‌های متمادی است فعالیتی ندارد و ورشکسته تلقی می‌شود و هیچ درآمدزایی برای «وملت» ندارد.
علاوه بر این، بر اساس گزارش حسابرس، فعالیت شرکت فرعی «ماشین‌آلات صنعتی تراکتورسازی ایران» از سال۸۶ متوقف و حکم ورشکستگی آن صادر شد اما؛ همچنان شواهدی مبنی بر قابلیت بازیافت کامل سرمایه‌گذاری انجام‌شده «وملت» در این شرکت به مبلغ ۶۱میلیارد ریال و مطالبات از شرکت مزبور به مبلغ ۴۲میلیارد ریال، وجود ندارد و کاهش ارزش مناسبی از این بابت در حساب‌ها لحاظ نشده است.
در پرتفوی غیربورسی «وملت» اسامی شرکت‌های دیگری نیز به چشم می‌خورد که ازنظر قانون تجارت ورشکسته محسوب می‌شوند و میزان زیان انباشته بسیار بیشتر از سرمایه آن‌ها است؛ شرکت‌هایی نظیر «فراورده‌های دریایی ارس»، «سنگاب همدان» و «بازرگانی مدیریت ملت» که «وملت» مالکیت ۱۰۰درصدی آن‌ها را در اختیار دارد که باید یک خسته نباشید جانانه گفت.
بار درآمدزایی بر دوش فقط یک شرکت
منبع عمده درآمدزایی این شرکت سرمایه‌گذار، «شیمی بافت» بوده که تنها ۷ درصد آن را در اختیار دارد.
در دوره‌های اخیر همواره بیش از ۹۰درصد درآمد‌های شناسایی‌شده توسط «وملت» از محل درآمد سود سهام شرکت «شیمی‌بافت» بوده و تقریباً دست شرکت به دلیل استراتژی‌های سرمایه‌گذاری اشتباه، خالی از درآمد‌های دیگر مانده است.
جلوی قاضی و معلق بازی!
سیاست‌های عجیب و غریب «وملت» به همین موارد ختم نمی‌شود!
در گزارش حسابرسی شده دوره ۶ ماهه سال مالی ۹۸ ذکر شده که «وملت» در سال ۱۳۹۰ ساختمانی را به شرکت «ارتباطات سیار ایران» فروخته اما؛ همچنان نسبت به انتقال سند مالکیت تعلل می‌کند.
بر اساس قرارداد منعقده، در صورت عدم اجرای تعهدات توسط «وملت»، باید روزانه مبلغ ۲۰ میلیون ریال خسارت پرداخت کند.
گویا عدم تمایل به ایفای تعهدات پیش از این نیز تکرار شده است!
در سال ۱۳۸۷ حدود ۱۱ میلیون سهم از سهام شرکت «بین‌المللی کشت و صنعت چین چین» به مبلغ ۱۳میلیارد ریال به شرکت تعاونی سرمایه‌گذاری ایثارگران خراسان رضوی فروخته شده اما؛ سهام مذکور بنام خریدار منتقل نشده است. طرح دعوی حقوقی در این خصوص منجر به محکومیت «وملت» به پرداخت مبلغ ۱۰۰میلیارد ریال وجه التزام و روزانه مبلغ یک میلیارد ریال خسارت از تاریخ ۱۵ تیر ماه ۱۳۸۷ تا تاریخ اجرای حکم، شد.
این مورد را هم باید اضافه کرد که «وملت» بابت عدم پرداخت سود سهام سنوات ۱۳۸۴ و ۱۳۸۷ بانک ملت، محکوم به پرداخت مبلغ حدود ۲۴ میلیارد ریال شد که در این رابطه، زمین مجاور دفتر مرکزی در سال ۱۳۹۴ توسط بانک ملت توقیف و به مزایده گذاشته شد.
این شرکت سرمایه گذار سال‌ها پیش اقدام به خرید سه قطعه زمین در خیابان ولیعصر موسوم به "چاتانوگا" کرد که یک قطعه از آن، در رهن بانک اقتصاد نوین است و پس از تسویه وام ۱۶ میلیارد ریالی به نام شرکت ثبت می‌شود و هنوز تکلیف آن مشخص نشده است.
با این وجود، شرکت قصد فروش و یا مشارکت در ساخت پروژه را دارد که تاکنون در این زمینه نیز توفیقی حاصل نشده است.
«وملت» از نگاه سهامداری
از ابتدای سال جاری تاکنون که شاخص کل بورس تهران رشد ۸۳ درصدی را به معرض نمایش گذاشته، «وملت» بازدهی ۱۴۰ درصدی را به ثبت رسانده است.
این سهم که در بازار پایه زرد حضور دارد، در سال‌های گذشته عملکرد مطلوبی برای سهامداران از خود برجای نگذاشته است. در سال‌های ۹۱ و ۹۶ که شاخص کل رشد کرده بود، «وملت» سهامداران خود را متضرر کرد.
لبته زیان‌رسانی به سهامداران در سال‌های ۹۳ و ۹۵ نیز تکرار شد. در سال ۹۷ نیز با وجود صعود یکپارچه بازار سهام، این سهم تنها ۳ درصد رشد قیمت داشت.
درمجموع می‌توان گفت «وملت» نه در بحث سرمایه‌گذاری و نه در زمینه بازار سرمایه عملکرد موفقی از خود نشان نداده و نتوانسته خود را با شرایط موجود وفق دهد و به‌نوعی در گوشه‌ای از بازی پرسود و پرجنب‌وجوش بازار سرمایه، به نظاره نشسته است.
از ملک چاتانوگا تا داستان علی‌بابا و چهل دزد بغداد
داستان ملک چاتانوگا برای سهامداران سرمایه‌گذاری ملت چیزی مشابه داستان علی‌بابا و چهل دزد بغداد است.
نگاهی به رأی ۱۰ صفحه‌ای دادگاه تجدیدنظر شعبه ۶۸مجتمع قضایی امور اقتصادی برای پرونده آقای معروف و البته فراری معروف به پنجه طلای بورس که در سال۱۳۹۱ از طریق برخی رسانه‌ها منتشر شد نشان می‌دهد وقتی حساب‌های وی در سرمایه‌گذاری ملت (که حدود ۴۳ درصد از سهام آن به گروه وی تعلق دارد) از سوی کارشناس و حسابرس منتخب دادگاه بسته می‌شود، مبلغ ۸۶ میلیارد تومان به سرمایه‌گذاری ملت بدهکار می‌شود و وی اعلام می‌کند بجای این مبلغ یک‌دانگ از شش‌دانگ دارایی موسوم به ملک میرداماد تهران را که به نام دو تن از بستگان نزدیک خونی او است جایگزین مطالبات مذکور می‌کند که باوجود امضاء این مبایعه‌نامه در خرداد ۱۳۸۶ (یعنی اوج افزایش قیمت زمین و مسکن)، نحوه انعکاس داراییها در ترازنامه پایان سال مالی منتهی به آذرماه ۱۳۸۶ صحیح نیست.
این در حالی است که پیش‌تر ملک مذکور در ازای دریافت مبلغ ۲۰ میلیارد تومان، به ترهین موسسه اعتباری توسعه درآمده است.
با این اتفاق آقای پنجه طلا به تکاپو می‌افتد تا ضمن جایگزینی املاک چاتانوگا در خیابان ولیعصر تهران با بدهی ۸۶میلیارد تومانی خود به سرمایه‌گذاری ملت، موضوع مطالبات را فیصله دهد؛ بنابراین با استناد به توافق‌نامه‌ای مبنی بر امکان اخذ تراکم و ساخت و بدون ارزش‌گذاری کارشناسی، مدعی ارزش ۸۶میلیارد تومانی این ملک می‌شود و به‌این‌ترتیب با تصویب این نقل‌وانتقال در مجمع سهامداران سرمایه‌گذاری ملت، پرداخت مبلغ دو میلیارد و ۷۶۰میلیون تومان به این آقا به‌عنوان خسارت وارده از بابت عدم انتقال ملک میرداماد در نیمه دوم سال ۸۶ مورد توافق دو طرف قرار می‌گیرد.
باگذشت اندک زمانی مشخص می‌شود یک قطعه از سه قطعه املاک چاتانوگا بابت بدهی دو میلیارد و پانصد میلیون تومانی به بانک اقتصادنوین که درگرو این بانک بوده و حال‌آنکه ارزش برآورد شده برای این ملک فراتر از ۴۰میلیارد تومان نمی‌رود.
گروکشی در امارات
در بخش دیگری از این پرونده به موضوع معطل ماندن سرمایه نقدی شرکت سرمایه‌گذاری ملت و عدم افشاء معامله خرید ۲۸ دستگاه آپارتمان پنج میلیارد تومانی (با احتساب نرخ درهم ۲۵۲ تومانی) در برج النعیمیه واقع در عجمان کشور امارات متحده عربی اشاره دارد.
در این موضوع همسر این آقا به‌عنوان فروشنده برخلاف عرف معاملات املاک در امارات و در سال‌های رونق بازار مسکن در این کشور، به بالاترین نرخ اقدام به تنظیم قراردادی حدوداً سه‌ساله برای دریافت ۸۰درصدی وجوه نقدی و تقسیط ۲۰درصد مابقی آن به همراه بهره به‌صورت ۳۵فقره چک ارزی ۱۳۶.۵۸۴درهمی به سرمایه‌گذاری ملت می‌کند، اما انتقال مالکیت آپارتمان‌های خریداری‌شده به دلیل عدم امکان صدور چک ارزی از سوی شرکت میسر نمی‌شود و درنهایت به فسخ قرارداد منجر می‌شود.
مجدد توافق می‌شود در قبال واگذاری املاک چاتانوگا در میرداماد و انتقال مبلغ چهار میلیارد و ۳۷۰میلیون تومان پرداختی سرمایه‌گذاری ملت به بدهکار حساب همسر این آقا به‌عنوان فروشنده، از دریافت ضرر و زیان گذشت نماید.
سناریو جدید در شهرری
موضوع خرید زمین شرکت غیرفعال ساخت ماشین‌آلات و تجهیزات شعله آفرین در شهر ری نیز در نوع خود جالب‌توجه است. این شرکت از شرکت‌های تابعه سرمایه‌گذاری کارآفرین بوده که آقای پنجه طلا به‌طور غیرمستقیم سهامدار آن محسوب می‌شود.
در این معامله این آقا اقدام به صدور یک فقره چک به مبلغ هفت میلیارد و ۹۴۰ میلیون تومان از منابع سرمایه‌گذاری ملت در تاریخ دوم بهمن‌ماه ۱۳۸۵ می‌نماید، اما پس از حدود ۶ ماه به دلیل بدهی به سازمان تأمین اجتماعی معامله فسخ می‌شود.
طی این مدت با احتساب نرخ سود سالانه ۱۷ درصدی تسهیلات بانکی باید سود ۷۶۰ میلیون تومانی را از بابت وجوه معطل‌مانده شرکت سرمایه‌گذاری ملت انتظار داشت که درنهایت بدون هیچ منفعتی از حساب‌ها کسر و بجای آن با املاک چاتانوگا همچون سایر مطالبات از آقای "گ" تسویه شده است.
یک معامله عجیب
در بخش ششم پرونده به اقدام آقای خاص برای خرید سهام شرکت آرتاویل تایر در تیرماه ۱۳۸۴ از برادران خود و سپس فروش مجدد این دارایی میان این افراد در آذرماه همان سال اشاره دارد که برای تأمین منابع لازم برای افزایش سرمایه و حفظ سهام مدیریتی وی صورت گرفته است.
در موضوع آرتاویل تایر پس از تصویب هیات مدیره سرمایه‌گذاری ملت (که درواقع به دلیل برخورداری از مالکیت عمده سهام دارای حق رأی حداکثری در تصمیم‌گیری‌ها است) آقای پنجه‌طلا اقدام به خرید این سهم از برادران خود و بدهکار نمودن حساب سرمایه‌گذاری ملت می‌نماید.
سپس باهدف افزایش سرمایه، بدهی سرمایه‌گذاری ملت به برادران خود از بابت معامله صورت گرفته را با وجوه موردنیاز برای افزایش سرمایه در شرکت آرتاویل تایر تهاتر می‌کند.
در ادامه برای نشان دادن سودی هرچند ناچیز با معامله مجدد این سهم در تابلوی بورس به قیمتی نزدیک به قیمت خرید، دوباره به برادران خود فروخته می‌شود.
برادران این آقا نیز که اکنون هم دارایی فروخته‌شده را تحویل می‌گرفتند و هم از افزایش سرمایه منتفع شده بودند بعد‌ها همچون دیگر اعضای خانواده بدهی خود با سرمایه‌گذاری ملت را با واگذاری املاک چاتانوگا تسویه می‌کنند.
