روی خندان معاملات آتی به پسته

به گزارش بورس نیوز، مراسم افتتاح معاملات آتی پسته با حضور علی اکبر مهرفرد معاون وزیر جهاد کشاورزی، شاپور محمدی رییس سازمان بورس و اوراق بهادار، محمدرضا پورابراهیمی عضو کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی، حامد سلطانی نژاد مدیرعامل بورس کالای ایران برگزار شد.

معاملات آتی پسته در حالی از امروز در بورس کالا کلید می‌خورد که اندازه قرارداد آتی پسته ۱۰۰ کیلوگرم بوده و مبنای تحویل در بازار گواهی سپرده کالایی و قرارداد‌های آتی، محصول پسته فندقی در سایز استاندارد ۳۲-۳۰ به عنوان دارایی پایه در نظر گرفته شده است؛ این در حالی است که قابلیت تحویل با دیگر سایز‌های دارای استاندارد بورس یعنی گرید۳۰-۲۸ نیز وجود دارد.

قرارداد آتی پسته فندقی ۳۲-۳۰ با دوره تحویل آذر ماه ۱۳۹۸ است و در ادامه سررسید‌های دیگری نیز به این بازار اضافه می‌شود.

کشاورزی نیازمند بازاری متمرکز و مرجع

حامد سلطانی‌نژاد مدیرعامل بورس‌کالا ایران در این مراسم اظهارکرد: در حوزه کشاورزی، بازاری مناسب بوده که بتواند عمق مناسبی را برای فعالان آن ایجاد کند و از سوی دیگر، بازاری مرجع باشد تا بتواند تسهیل تجارت با بازارهای بین‌المللی را رقم بزند.

وی با اشاره به ورود بورس کالا به حوزه محصولات کشاورزی، ادامه داد: کشف دسترنج عادلانه محصولات کشاورزان، امری ضروری بوده بنابراین باید در راستای ارزش آفرینی و واقعی‌سازی نرخ محصولات، به حوزه محصولات کشاورزی ورود کرد.

مدیرعامل بورس‌کالا تاکید کرد: در حوزه کشاورزی و قراردادهای آتی، ارزش بازار محصول زیره و زعفران به ١٢ هزار و ٥٠٠ میلیارد تومان می‌رسد و از این بین، پسته انتخاب شده چراکه ایران تولید کننده اصلی این محصول هست.

حامد سلطانی نژاد افزود: تلاش در جهت استفاده از ابزار‌های نوین بازرگانی محصولات کشاورزی براساس الگو‌های جهانی به منظور کشف قیمت عادلانه، تامین مالی کشاورزان، ایجاد امکان برنامه ریزی برای تولید و پوشش ریسک ناشی از تغییرات قیمتی در دستور کار بورس کالای ایران است که راه اندازی قرارداد‌های آتی گام بلندی برای تحقق این اهداف به شمار می‌رود.

وی مزیت‌های قرارداد آتی برای بخش کشاورزی را پوشش ریسک، کشف قیمت عادلانه، نقدشوندگی بالای معاملات، تضمین معاملات توسط اتاق پایاپای، اهرم مالی و هزینه اندک معاملات دانست و گفت: بر همین اساس در سال ۹۷ معاملات آتی زعفران نگین و پوشال معمولی راه اندازی شد و در تیر ماه امسال نیز زیره سبز به این جرگه پیوست و امروز نیز معاملات آتی پسته راه اندازی شد.

سلطانی نژاد با بیان اینکه محصول پسته به دلیل مزیت تولید، استانداردپذیری، ارزآوری، صادرات محور بودن، تقاضای مستمر و تولید انبوه برای این معاملات در نظر گرفته شده است، به سابقه معاملات پسته در بورس کالای ایران اشاره کرد و گفت: معاملات گواهی سپرده کالایی پسته در سال ۹۶ به مقدار ۱۲۳ تن و در سال ۹۷ به مقدار ۵۷ تن انجام شد و در سال ۹۸ نیز معاملات گواهی سپرده پسته از روز ۹ مهر ماه آغاز شده و تا کنون حدود ۲۵ تن از این محصول معامله شده است.

وی در ادامه به تجربه جهانی راه اندازی قرارداد‌های مشتقه بر روی محصولات کشاورزی اشاره کرد و با بیان اینکه قرارداد آتی زیره سبز در بورس هند راه اندازی شده است، اظهار کرد: در هیچ بورس کالایی در دنیا قرارداد آتی پسته وجود ندارد و امروز نخستین بازار آتی پسته دنیا در ایران راه اندازی شد که دلیل عدم وجود بازار‌های آتی برای محصولاتی همچون پسته و زعفران در دنیا، مزیت تولید این دو محصول است که در اختیار کشور ماست؛ لذا با راه اندازی ابزار‌های نوین معاملاتی، ایران می‌تواند به عنوان مرجعیت قیمتی این محصول در جهان مطرح شود.

سلطانی نژاد به اقدامات صورت گرفته بورس کالا در سال ۹۸ بر روی محصول پسته اشاره کرد و گفت: پذیرش انبار‌های شرکت طلای سبز زرند در زرند و شرکت سبزدانه کویر در سیرجان و ایجاد نماد معاملاتی این دو انبار، همچنین مذاکره با سایر انبار‌های بخش خصوصی و تعاونی در شهرستان‌های کرمان، رفسنجان، سمنان و خراسان، انجام اقدامات لازم جهت راه اندازی قرارداد آتی پسته و برگزاری دوره‌های آموزشی در شهرستان‌های مربوطه و شرکت‌های کارگزاری از اقدامات بورس کالا در این راستا بوده است.

مدیرعامل بورس کالای ایران در ادامه به مشخصات قرارداد آتی پسته اشاره کرد و گفت: نخستین قرارداد آتی پسته فندقی ۳۲-۳۰ برای تحویل آذر ماه ۱۳۹۸ راه اندازی می‌شود که اندازه هر قرارداد ۱۰۰ کیلوگرم است. حداکثر حجم هر سفارش نیز تا ۲۵ قرارداد و حد نوسان قیمت روزانه حداکثر مثبت و منفی ۵ درصد با توجه به قیمت تسویه روزانه روز قبل در نظر گرفته شده است.

وی به نحوه تحویل قرارداد آتی پسته نیز اشاره کرد و گفت: مقدار تحویل حداقل برابر با ۵۰۰ کیلوگرم معادل ۵ قرارداد آتی از طریق گواهی سپرده کالایی و پرداخت هزینه انبارداری ۵۰ ریال به ازای هر کیلوگرم در روز است.

سلطانی نژاد در پایان اعلام کرد که بورس کالا نظرات همه فعالان بازار پسته را می‌شنود و آماده برگزاری نشست‌های تخصصی در ابن حوزه است.

رقابت ناسالم و دلالان لطمه های جدی به صادرات وارد کرد
محمدرضا پورابراهیمی، عضو کمیسیون اقتصادی مجلس در مراسم راه اندازی معاملات آتی پسته گفت: کشور طی سال های متوالی جایگاهی بالا را در بازار های جهانی پسته از آن خود کرده بود اما؛ رقابت های ناسالم و وجود دلالان لطمه هایی منفی را بخصوص در حوزه صادرات وارد کرد.
وی ادامه داد: بورس کالا و ابزارهای معاملاتی آن راهی در جهت استانداردسازی و برند سازی پسته ایران با ارتقای سطح کیفی این محصول خواهد ساخت.
پورابراهیمی افزود: اگر قیمت گذاری واقعی در سراسر کشور و برای تمامی محصولات صورت بگیرد قطعا راهی است در جهت حمایت از تولیدکنندگان و ذی نفعان بازار، که تامین مالی یکی از ابزارهای حمایتی تولید خواهد بود.
عضو کمیسیون اقتصادی مجلس عنوان کرد : اتفاقات مثبتی که به واسطه ظرفیت بازار سرمایه و بورس کالای ایران در بازار زعفران رقم خورده شگفت انگیز است به طوری که حجم معاملات گواهی سپرده زعفران در سال گذشته ۳۵ میلیارد تومان بود که در ۶ ماهه امسال به ۲۰ میلیارد تومان رسیده است. حجم قرارداد آتی زعفران نیز در سال گذشته ۱۵ هزار میلیارد تومان بود که این رقم از ابتدای سال تا کنون به ۶ هزار میلیارد تومان رسیده است.این اعداد نشان دهنده اتفاقات بی نظیری بوده که به کمک بورس کالای ایران رقم خورده است و در حوزه تصمیم سازی می تواند به حوزه اقتصادی کشور کمک کند.

معاملات آتی راهی برای کشف واقعی قیمت ها
در ادامه مراسم شاپور محمدی رییس سازمان بورس و اوراق بهادار در آیین راه اندازی قرارداد آتی پسته عنوان کرد: قرارداد آتي در دنیا همواره يكي از ابزارهایي است که به عنوان ابزار پوشش ريسك به آن توجه شده است، اوراق مشتقه نیز كمكي به ثبات قيمت دارايي پايه و راهي در جهت كشف صحيح تر قيمت است.
وقتی شخص اقدام به خرید قرارداد آتی می کند، قیمت را برای خود تعیین کرده و نسبت به نوسانات آتی آگاه بوده و به پوشش ریسک ها می پردازد؛ ضمن اینکه معاملات آتی در کشف واقعی قیمت نیز موثر است.
وی کشاورزان را قشر زحمت کش و ستون های« تولید» این مرز و بوم دانست و افزود: قرار نيست تعیین قیمت برعهده خربدار خارجی باشد، باید از ثروت ملت، صیانت کرد. دسترنج کشاورز با ورود به بورس در مسیر قیمت گذاری صحیح قرار می گیرد.
محمدی ادامه داد: اما این اتفاق نوپاست نمی توان انتظار کامل بودن بازار را بعد از 6 ماه داشت.
ورود پسته به بورس برای محصولات کشاورزی را می توان یک قاعده برد- برد تعریف کرد. کشاورز و تولید کننده از یک سو و سرمایه گذار از سوی دیگر توسط قراردادهای آتی به یک نقطه رسیده و همگی در مسیر سود قرار می گیرند.
امید می رود که در آینده بازار پسته نقش موثری در تعیین قیمت های جهانی این محصول داشته باشد و در بازار آتی بورس کالا، عرضه محصولاتی چون خرما و کشمش نیز اضافه شود.