نرخ واقعی ارز در سال ۹۹

به گزارش بورس‌نیوز، یکی از کم‌بازده‌ترین و ‌ترین بازارها در سال ۹۸، بازار ارز بوده است. به رغم تلاطم شدید بازار ارز در سال۹۷، این بازار سال۹۸ را با آرامش هر چه تمام‌تر به پایان رساند.
اگرچه سیاست بانک مرکزی کنترل بازار ارز و جلوگیری از هر گونه التهاب است، ولی بسیاری از تحلیلگران معتقدند با در نظر گرفتن حجم فزاینده نقدینگی و نیز کاهش صادرات، نرخ ارز امسال رشد ملایمی خواهد داشت و دلار نیمایی حداقل نرخ ۱۷ هزار تومانی را لمس خواهد کرد.

اصغر سمیعی زفرقندی عضو هیات موسس کانون صرافان در گفت‌وگو با بورس‌نیوز در خصوص نرخ ارز در سال ۹۹ بیان‌کرد: وقتی راجع به قیمت یک کالا یا هر چیز دیگری صحبت می‌کنیم ، حالت‌های مختلفی می‌تواند رخ دهد؛ نخست آنکه، ارزش واقعی آن کالا بوده که اگر قیمت هم در همان محدوده ارزش واقعی باشد، مطلوب‌ترین حالت است.

وی ادامه داد: دومین حالت، تعیین قیمت بر اساس میزان بازدهی آن کالا است؛ یعنی ممکن بوده یک ملک یا اتومبیل یا یک پول خارجی یا داخلی هر یک در آمد سالانه خاصی را برای صاحب خود ایجاد کنند، و اگر درآمد هر کدام بعد از کسر استهلاک و هزینه‌ها، بیشتر باشد، طبعا قیمت بیشتری پیدا می‌کند.

سمیعی زفرقندی افزود: سومین حالت، تعیین قیمت بر اساس جو بازار راجع به آن کالا بوده یعنی ممکن است ارزش یک کالا مثلا ۱۰۰تومان باشد ، درآمدی هم برای صاحبش ایجاد نکند، ولی شرایط به نحوی باشد که در آن مقطع، تقاضا برای آن کالا یا محصول، بر عرضه آن پیشی بگیرد.

وی اضافه کرد: در آن صورت ممکن است قیمت کالای مذکور، بسیار بیشتر از قیمت فرضی ۱۰۰تومان مورد معامله قرار گیرد، یا برعکس اگر به دلایلی تقاضا برای آن محصول بسیار کم شود و از عرضه عقب بماند، در آن صورت چون خریداری برای آن پیدا نمی‌شود قیمت آن در بازار بسیار کمتر از ارزش واقعی آن قرار می‌گیرد؛ حالت دیگری که در بسیاری از بازار‌ها توسط کارتل‌ها و تراست‌ها اتفاق می‌افتد این است که چند سرمایه دار بسیار بزرگ دور هم جمع می شوند و قیمت ها را به طور مصنوعی بالا و پایین کرده و سود های غیر معمول برای خود حاصل می کنند ، که البته یکی از وظایف دولت ها مقابله با این گونه افراد است .

تحلیلگر بازار ارز اضافه کرد: اما در مورد نرخ ارز در ایران باید گفت با توجه به اینکه بیش از ۸۰ درصد از در آمدهای ارزی کشور، متعلق به دولت است و عرضه آن توسط بانک مرکزی انجام می شود، نوع دیگری از قیمت گذاری وجود دارد که می توان آن را قیمت گذاری دستوری نامید. قیمت دستوری به خودی خود چیز بدی نیست و اتفاقا می تواند با بسیاری از قیمت گذاری های نادرست و غیرواقعی، مقابله کند؛ اما چنانچه سیاست گذاران برای تعیین قیمت، تحت تاثیر فضای مصنوعی بازار قیمت های دستوری را غیر واقعی اعلام کرده و به آن اصرار بورزند، دردسرساز خواهد شد.

فعال بازار ارز با اشاره به اتفاقات سال ۱۳۶۷ در بازار ارز، گفت: با پایان یافتن جنگ تحمیلی در سال ۱۳۶۷، نرخ دلار به طور غیر واقعی روند نزولی به خود گرفت و دولت وقت به جای مقابله با قیمت های غیرواقعی، خود شروع به تزریق ارز و همراهی با بازار کرد! اتفاقی که در آن دوره افتاد به ورشکستگی بسیاری از تجار و نابودی بسیاری از صنایع و بخشی از کشاورزی منجر شد. نظیر آن اتفاق چند بار دیگر هم مشاهده شده است. به هر حال برای سال ۹۹ نیز، نرخ ارز توسط عرضه کننده (بانک مرکزی) تعیین می شود و انتظار می‌رود نرخ دستوری به نرخ های واقعی نزدیک باشد و تغییرات نرخ در بازار ارز با نوسان و تلاطم کمتری صورت گیرد.

وی تصریح کرد: البته بدست آوردن نرخ واقعی هم کار چندان سختی نیست. اگر قیمت پایه را در زمان مشخص داشته باشیم، با محاسبه تفاضل نرخ بهره و تورم در کشور با کشور های حوزه دلار و اضافه کردن آن به نرخ پایه، می توانیم به نرخ واقعی لحظه دست یابیم. یعنی اگر فرضا در آغاز سال ۹۹ قیمت دلار ۱۵ هزار تومانی صحیح باشد و نرخ تورم ایران در سال جاری هم حدود ۲۶ درصد باشد، با توجه به نرخ تورم در کشور آمریکا که حدود ۲ درصد است، در طول سال ۹۹ به طور متوسط، قیمت دلار باید حدود دو درصد در ماه افزایش یابد ، و البته اگر عدد تورم در کشور ما یا آمریکا تغییر جدی کند، در عدد مورد محاسبه ما هم تغییر ایجاد می شود .

وی افزود: نکته دیگر، فروش ارزهای ارزان و محدود به بهانه های مختلف است که هم باعث ایجاد رانت می شود، و هم وضعیت اقتصادی کشور را مورد صدمه قرار می دهد و منجر به تضعیف روحیه جوانان فعال کشور که در عرصه صنعت ، تجارت و کشاورزی مشغول هستند می شود.

سمیعی ضمن انتقاد از چند نرخی بودن ارز، اظهار کرد: چند نرخی بودن ارز، مشکلات زیادی به همراه داشته که در مورد آن بارها صحبت شده است. اما یکی از معایب چند نرخی بودن ارز، به اشتباه افتادن مصرف کنندگان در مورد ارزش واقعی برخی کالاها و اسراف گرایی است. امیدواریم در سال ۹۹، شفافیت در قیمت ها جای قیمت های غیر واقعی و دروغین را بگیرد.