ابهامات ادامه دارد ...
سهام عدالت بعد از ۱۴سال با عبور از فرازونشیبهای فراوان به برخی از افراد جامعه تعلق گرفت و به نظر میرسد اگر از همان ابتدا وظیفه عرضه و ارائه خدمات اجتماعی آن به ارگانهای مردم نهاد و نه دولتی و خصوصی سپرده میشد امروز روند به شکل دیگری بوده و به این میزان بازارسرمایه با این سهام دچار تداخل نمیشد.
به نظر برخی کارشناسان در روند اجرایی این سهام هنوز ابهاماتی وجود داشته که نیاز به شفافسازی دارد. یک فرد سهامدار سهام عدالت باید حق خود را دریافت کند اما؛ بخشبخش کردن این سهام آسیب زیادی به بورس وارد کرده و در ۳۰درصد ابتدایی بازار سرمایه را سه هفته به کما برد و در عین حال که هنوز برخی افراد مطالبات خود را از بخش اول دریافت نکرده اند، آزاد سازی بخش دوم اجرایی شد.
بورس نیوز در همین رابطه به گفتوگو با کارشناسان و تحلیل گران بازار سرمایه پرداخت که در ادامه میخوانید.
در گذشته سهام عدالت به دو روش مستقیم و غیر مستقیم عرضه شد مقرر بود در روش غیر مستقیم افراد بعد از پذیرش شرکت های سرمایه گذاری استانی قادر به فروش سهام خود باشند. در کنار این دو روش، راه سومی را نیز دولت در اختیار مردم قرار داد تا از طریق بانک و یا کارگزاری ها درخواست فروش داده و به نیابت از فرد سهم به فروش برسد.
تا هفته گذشته در روش سوم، کارگزاری ها به این شکل اقدام می کردند که بعد از ساعت بازار معامله "بلوکی" برای فروش ثبت می شد اما مشتری نداشت و علت اعتراض مردم بعد از گذشت دو ماه به کارگزاری ها این است که فروشی اتفاق نیفتاده است.
هفته اخیر، رئیس جمهور خبر از آزادسازی بخش دوم سهام عدالت داد و مجددا در خواست فروش در بانک ها و کارگزاری ها به ثبت رسید که عمده دلیل منفی شدن بازار در روز چهارشنبه نیز عدم عرضه درخواست های فروش به شکل بلوکی بود.کارگزاری ها، وضعیت بازار سرمایه را سبز و مناسب دیده و در وسط معاملات اقدام به عرضه کردند که عمده سهم های سهام عدالتی ها بعد از فروش ناگهان منفی شد.
به ساز و کار سازمان بورس در خصوص فروش سهام عدالت توسط کارگزاریها ایراداتی وارد است، چرا که باید شرایط بازار را نیز در فروش این سهام در نظر گرفت. گاهی وضعیت مهیا و بازار مثبت است که فروش ۱۰ میلیون سهام عدالت به چشم نمیآید، اما در روزهای منفی فشار فروش به کارگزاری از سوی مردم افزایش یافته و کارگزاری نیز مجبور به عرضه در بازار سهام میشود که اگر در این خصوص اختیار به کارگزاریها داده نشود بهتر است.
در خصوص فروش سهام عدالت "مدیریت اقتضای زمانی"موضوع بسیار مهمی است و مقرر بود در بازار دوم این اتفاق رخ دهد که آسیبی به بازار سرمایه وارد نشود، اما اجرایی نشد و اکنون که بحث آزادسازی ۳۰ درصد دوم نیز مطرح شده، چالشهای بازار سرمایه ادامه دار خواهد بود.
همچنین یکی از ایرادات سهام عدالت این است که اطلاع رسانی ضعیف در خصوص آن انجام شده و اینکه چه تعداد سهام فروخته شده و بازار با چه حجمی از عرضه روبرو خواهد بود هنوز نامشخص است.
می توان پیشنهاد داد به بانک ها و شرک های سرمایه گذاری زیرمجموعه آنها، به جای ارائه تسهیلات بر سهام عدالت، اجازه افزایش سرمایه و اضافه شدن تعداد صندوق ها ( که اکنون متوقف شده) داده شود و مکلف به خرید و فروش مستقیم پرتفو سهام عدالت باشند تا دیگر به بازار سرمایه ورود نکرده و از تاثیرات منفی آن جلوگیری شود.یکی دیگر از مشکلات مربوط به مشخص نبودن سهام عدالت در پرتفو شخص سهامدار بوده که در راستای شفافیت، نیاز به اجرای این اتفاق نیز احساس می شود.
برخی افراد دلیل منفی شدن آخرین روز بازار را سهام عدالت می دانند، نمی توان این موضوع را دلیل محکمی دانست اما دور از ذهن هم نیست.لازم است شرکت سپرده گذاری مرکزی در خصوص اختیار فروش این سهام که با کارگزاری ها یا بانک هاست شفاف سازی کند.
ابهامات پیرامون سهام عدالت رفتار منطقی نداشته و مشکلات هسته معاملاتی، رفتارهای توده ای و مکانیزم فروش سهام عدالت همگی بر بازار سرمایه تاثیرات منفی خواهند گذاشت.