ضعف‌هایی که منفی‌های بازار را تشدید کرد

به گزارش بورس نیوز منفی های این روزهای بورس تهران، انتقاداتی هم نسبت به عملکرد متولیان بازار سرمایه به همراه داشت.

عبدالله شیرمحمدپور کارشناس بازار سرمایه در گفت‌وگو با بورس نیوز در خصوص وضعیت بازار سرمایه بیان کرد: اگر سهم های بازار را به دو گروه سهم های بنیادی و سهم های تکنیکالی تفکیک کنیم، بازار در این چند ماه در مورد این دو گروه، دو رویکرد متفاوت نشان داده است. گروه اول، سهم هایی بودند که به لحاظ بنیادی، ارزنده بوده و پتانسیل رشد داشتند و همواره روند صعودی بسیار ملایم یا اصطلاحا لاک پشتی داشتند و مورد اقبال بازار نیز بودند. گروه دوم هم سهم هایی بودند که به لحاظ بنیادی، چندان جذابیتی نداشتند؛ اما بر مبنای تحلیل‌های تکنیکال و تارگت های قیمتی بالایی که در فضای مجازی ارائه می شد و تحت تاثیر هیجان اخباری همچون افزایش سرمایه از محل مازاد تجدید ارزیابی دارایی ها و فروش دارایی ها و...، جذاب شدند و رشد قیمت داشتند.

وی افزود: در چنین شرایطی، عده ای هم با مشاهده سیر صعودی قیمت برخی سهم ها و تارگت های نجومی کانال های VIP و...، احساس می کردند از رشد بازار سرمایه جا مانده اند و کم کم، برخی سهم های بازار سرمایه دچار حباب قیمتی شدند. تا جایی که شاهد بودیم ارزش بازار برخی از شرکت های کوچک به ارزش یک شرکت پالایشگاهی یا... رسیده بود. وقتی هم که بازار سرمایه وارد فاز اصلاحی شده و شیب نزولی به خود گرفت، این گروه سهم از سهم ها فشار فروش هیجانی شدیدتری را تجربه کردند. ریزش قیمت سهم هایی که دچار حباب شده بودند، سهامداران سهم های ارزنده بازار را هم نگران کرد و در نتیجه شاهد فشار فروش در تمام گروه های بازار هستیم.

این کارشناس بازار سرمایه تصریح کرد: اما فروشندگان این روزها، به دنبال خروج از بازار سرمایه نیستند و اکثر آنها با هدف خرید در قیمت های پایین تر، مترصد فرصتی برای فروش هستند. زیان دیدگان این روزها هم آنهایی هستند که در ۲ ماه اخیر اقدام به ورود به بازار کرده اند. به هر حال هیچ بازاری توان جذب این حجم از نقدینگی و بازدهی بالاتر از بازار سرمایه را ندارد. در بازار مسکن، قیمت ها به بالاتر از ارزش ذاتی رسیده و بازار سکه و طلا هم از قیمت های جهانی تاثیر می پذیرند. بنابراین بازار سرمایه کماکان می تواند مناسب ترین محل برای سرمایه گذاری باشد؛ مشروط بر آنکه تدابیری اتخاذ شود که بیش از این به اعتماد سرمایه گذاران صدمه نزنیم.

شیرمحمدپور در پاسخ به این سوال که "آیا در صورت صبوری و نگهداری سهم ها، در چند ماه آینده بازار دوباره رشد خواهد کرد و ضرر و زیان سرمایه گذاران جبران خواهد شد یا نه" گفت: در چنین شرایطی نمی توان به سهامداران توصیه ای برای فروش یا نگهداری سهام کرد. اگرچه با منطق سرمایه گذاری و در نظر گرفتن فاکتورهای اقتصادی اثرگذار بر بازار سرمایه، فروش هیجانی سهم ها منطقی نیست؛ ولی هیچ تضمینی وجود ندارد که سهم ها افت بیشتری نخواهند داشت. معضل بازار سرمایه ما این است که هیچ ابزاری برای هج کردن یا پوشش ریسک معاملات وجود ندارد. ولی معتقدم در چند ماه آینده بازار سرمایه رشد کرده و علاوه بر جبران ضرر و زیان این روزهای فعالان بازار، برای آنها بازدهی معقولی هم به همراه خواهد داشت. شاید در شرایط فعلی کم ریسک ترین گزینه پیش روی سهامداران، سرمایه گذاری در صندوق های درآمد ثابت باشد.

این فعال بازار سرمایه در ادامه ضمن انتقاد از برخی مداخله ها در روند بازار سرمایه، اظهار کرد: انتقاد همواره سازنده است و این روزها انتقاداتی هم به عملکرد مدیران و متولیان بازار سرمایه وارد است. زمانی که بازار سرمایه شیب صعودی پر شتاب داشت، همه خوشنود بودند و اقدامی در راستای کنترل رشد بازار سرمایه و کاهش شیب افزایش قیمت سهم ها صورت نگرفت. زمانی هم که بازار وارد فاز نزولی شد، برخی دوستان گفتند این بازار چیزی از دست نداده و بعد از رشد ۳۰۰ درصدی بازار، افت ۵۰ درصدی نگران کننده نیست! حال آنکه این نگرش نسبت به ریزش قیمت ها منطقی نبود. انتطار می رفت در دوران رشد پرشتاب بازار، تدبیری اندیشیده شود که هم فراز و هم فرود بازار با شیب کندتری انجام شود. از جمله پیشنهاداتی که در دوران ریاست آقای محمدی در سازمان بورس و اوراق بهادار مطرح کردیم، کاهش دامنه نوسان معاملات بود. اگر دامنه نوسان معاملات به ۲ درصد می رسید، سهم ها رشد ملایم تری داشتند و امروز شاهد ریزش سنگین قیمت ها هم نبودیم. متاسفانه سیاست گذاران اقتصادی حاضر نشدند سازوکار بازار سرمایه را به دست متولیان این بازار بدهند. در حالی که پیشنهاد کاهش دامنه نوسان و اجرای سیاست هایی برای کندتر کردن شیب رشد بازار به منظور زمینه سازی برای رشد و توسعه بازار سرمایه بعنوان بازاری بود که تمام فعالان این بازار و دارندگان سهام عدالت و... بهترین بازده را در این بازار کسب کنند‌.

وی اضافه کرد: یکی از برنامه های سیاست گذاران برای این بازار، تمرکز بر تامین مالی طرح های توسعه ای از این بازار بود که تا به امروز در این زمینه اقدام موثری صورت نگرفته است. در خصوص عرضه ETF های دولتی هم عدم هماهنگی وزارت اقتصاد با وزارت نفت، مشکل ساز شد. به جای این همه کشمکش، بهتر بود شیوه قیمت گذاری سهام دولت در شرکت های بورسی اصلاح شود و به جای مبنا قرار دادن قیمت های تابلوی معاملاتی بورس، این شرکت ها بطور منطقی ارزش گذاری می شد و عرضه، بر اساس ارزش منطقی انجام می گرفت. همچنین به جای رسانه ای کردن تضاد آرا و تصمیمات، باید با مشورت نهادهای مختلف، ابتدا سازوکار عرضه و قیمت منطقی تعیین می شد و بعد به بازار اعلام می شد تا در نتیجه تصمیمات بی ثبات سیاست گذاران، فعالان بازار سرمایه دچار تشویش نشوند.

شیرمحمدپور با اشاره به جمع شدن سریع بازار بعد از شهادت سردار حاج قاسم سلیمانی، گفت: سال گذشته بعد از شهادت سردار حاج قاسم سلیمانی، بازار سرمایه با فشار فروش سنگینی مواجه شد؛ اما آن زمان با برنامه ریزی هایی که انجام شد، هر حقوقی از سهام خود حمایت کرد و سازمان بورس و اوراق بهادار هم دامنه نوسان معاملات را به ۲ درصد رساند و شاهد بودیم که روند منفی بازار به سرعت تغییر کرد و فشار فروش های هیجانی کنترل شد و بعد هم دامنه نوسان به حالت عادی بازگشت و حتی صف های فروش جای خود را به صف های خرید داد، بی آنکه مشکل خاصی رخ دهد. این هماهنگی اگر دوباره انجام می شد، منفی های بازار اینقدر طول نمی کشید؛ ولی این بازار چوب مداخله های غیر کارشناسی و ضعف در برنامه ریزی را می خورد. از سویی، هیچ برنامه جامعی برای بازار سرمایه تدوین نشده است. متولیان بازار سرمایه باید برنامه ای جامع برای بازار سرمایه تدوین و اعلام می کردند که سیاست ها و استراتژی های متولیان این بازار برای یک دوره مثلا یک ساله، مشخص باشد و بعد از اعلام این برنامه، از هر گونه تصمیم گیری لحظه ای و مداخله در برنامه های این بازار، اجتناب شود. حداقل انتظار فعالان این بازار، تعیین استراتژی ها و اهداف این بازار برای ماه های بعد بود که فعلا هیچ برنامه ای ارائه نشده است. از سوی دیگر، رگبار اظهار نظرهای ضد و نقیض از سوی چهره هایی که اتفاقا دانش بورسی کافی هم ندارند، به این بازار لطمه زده و اعتماد سرمایه گذاران را خدشه دار کرده است. این بازار بهترین بازار برای سرمایه گذاری است؛ مشروط بر آنکه هر نهادی به انجام وظایف اصلی خود بپردازد و از مداخله در این بازار بپرهیزد. در این حالت، می توان انتظار داشت هر سرمایه گذاری، از سهم های پرتفوی خود حمایت کند و ناظر بازار هم به نظارت بپردازد. ضمن اینکه شاخص کل معیار مناسبی برای تحلیل کلیت بازار نیست و صرف حمایت از چند سهم شاخص ساز و مثبت کردن شاخص کل، به معنای بهبود وضعیت بازار نخواهد بود. البته انتظار می رود سرمایه گذاران هم بر اساس روند شاخص کل اقدام به سرمایه گذاری در این بازار نکنند و به تحلیل بنیادی سهم ها بیش از پیش، توجه کنند.