۲۰۰ میلیارد تومان هزینه تاسیس کارگزاری
به گزارش بورس‌نیوز، به استناد بندهای ۲ و ۶ مادة ۷ قانون بازار اوراق بهادار مصوب آذرماه سال ۱۳۸۴، این دستورالعمل به منظور تعیین شرایط صدور مجوز تأسیس و فعالیت شرکت‌های کارگزاری در تاریخ ... به تصویب هیئت مدیرۀ سازمان بورس و اوراق‌بهادار رسید.
فصل اول – تعاریف
ماده ۱ - تعاریف
اصطلاحات و واژه‌های تعریف شده در مادۀ ۱ قانون بازار اوراق بهادار، مصوب آذر ماه ۱۳۸۴، در این دستورالعمل به همان معانی به‌کار می‌روند.
واژه‌های دیگر بکار رفته در این دستورالعمل به شرح زیر تعریف می‌شوند:
قانون بازار اوراق بهادار: منظور قانون بازار اوراق بهادار جمهوری اسلامی ایران مصوب آذر ماه ۱۳۸۴ آن است.
کارگزاری: خدمت دریافت سفارش‌های مربوط به بازار سرمایه از مشتری و ارسال سفارش‌ها به منظور اجرای آنها طبق مقررات مربوطه است.
متقاضی: شخصی است که درخواست مجوز تأسیس کارگزاری یا درخواست سهامداری در شرکت کارگزاری را به سازمان ارائه کرده است.
نمایندۀ متقاضی: شخص حقیقی است که متقاضی برای ارائه درخواست تأسیس، ارتباط با سازمان جهت تکمیل مدارک و مستندات و اخذ نتیجۀ درخواست انتخاب و به سازمان معرفی می‌کند.
مؤسس / سهامدار عمده: مؤسس یا سهامداری که پس از تأسیس یا انتقال سهام به همراه اشخاص وابسته ۵ درصد یا بیشتر از سهام شرکت کارگزاری را در اختیار خواهد داشت.
ذینفع نهایی: شخص کنترل کننده شرکت کارگزاری یا کنترل کنندۀ متقاضی است که کنترل آن در اختیار شخص دیگری نیست.
عامل تسویه: شخص حقوقی است که با تأیید سازمان وظیفۀ نگهداری حساب و وجوه مشتریان، تسویه با اتاق پایاپای و پرداخت وجوه مشتریان کارگزاری را بر عهده دارد.
مشتری: شخصی است که در قالب قراردادی مشخص، از خدمات کارگزاری استفاده می‌کند.
مجوز تأسیس: مجوزی است که در اجرای بند ۶ مادۀ ۷ قانون بازار اوراق‌بهادار، توسط سازمان صادر و به متقاضی اعطا می-شود.
مجوز فعالیت: مجوزی است که به منظور رعایت بند ۱ ماده ۴۹ قانون بازار اوراق بهادار، توسط سازمان صادر و به متقاضی اعطا می‌شود و در آن با فعالیت در زمینه کارگزاری موافقت می‌شود.
موافقت اولیه: موافقت سازمان با سهامداری متقاضی تأسیس مطابق با الزامات این دستورالعمل و اعطای فرصت به منظور احراز سایر شرایط تأسیس شرکت کارگزاری است.
اشخاص وابسته: برای اشخاص حقیقی مقصود همسر، افراد تحت تکفل و اشخاص حقوقی تحت کنترل، برای اشخاص حقوقی، اشخاص حقوقی تحت کنترل، اشخاص حقوقی تحت کنترل مشترک و اشخاص حقوقی کنترل کننده است.
کنترل: مالکیت بیش از ۵۰ درصد یا تعیین اکثریت اعضای هیات مدیره یک شرکت است.
تقاضای تأسیس: منظور از تقاضای تأسیس در این دستورالعمل، تقاضای تأسیس شرکت کارگزاری است.
شرکت سپرده¬گذاری مرکزی: در این دستورالعمل، منظور شرکت سپرده¬گذاری مرکزی اوراق¬بهادار و تسویه وجوه موضوع بند ۷ مادۀ ۱ قانون بازار اوراق‌بهادار است.
فصل دوم - اشخاص مکلف به دریافت مجوز تأسیس
ماده ۲ - دامنه شمول دستورالعمل
هر شخصی که قصد دریافت و ارسال سفارش‌های مربوط به بازار سرمایه برای دیگران و به حساب آنها را داشته باشد باید مجوز تأسیس کارگزاری از سازمان دریافت نماید و متقاضی باید ضمن احراز شرایط مذکور در این دستورالعمل، تقاضای ثبت خود را به عنوان کارگزار یا کارگزار/معامله گر موضوع بند ۱۳ یا ۱۴ ماده ۱ قانون بازار اوراق بهادار، به سازمان ارائه دهد. همچنین تصدی به فعالیت کارگزاری به موجب بند ۱ ماده ۴۹ قانون بازار اوراق بهادار، مستلزم اخذ مجوز فعالیت از سازمان است و سازمان اشخاصی را که بدون دریافت مجوز لازم، مبادرت به این فعالیت نمایند، به موجب ماده ۵۲ قانون بازار اوراق بهادار تحت پی گرد قانونی قرار می‌دهد.
فصل سوم - شرایط اعطای مجوز تأسیس
ماده ۳ - مدارک و اطلاعات مورد نیاز
تقاضای تأسیس از طریق نمایندۀ متقاضی به سازمان ارائه می‌شود و هرگونه ابلاغ به وی، به منزلۀ ابلاغ به متقاضی است. برای دریافت مجوز تأسیس یا سهامداری شرکت کارگزاری متقاضی باید حسب درصد سهامداری مورد نظر، مدارک و اطلاعات ذیل را به منظور بررسی به سازمان تسلیم نماید:
۳-۱- طرح اساسنامه که تمامی صفحات آن به امضای متقاضی رسیده است؛
۳-۲- طرح تجاری شامل اهداف، استراتژی‌ها و برنامه‌های شرکت برای سه سال پس از تأسیس، و ترازنامه و صورت سود (زیان) پیش‌بینی شده برای یکسال کامل شمسی پس از تأسیس که تمامی صفحات آن به امضای متقاضی رسیده است؛
۳-۳- پرسشنامه تکمیل شده مشخصات داوطلب سمت مدیرعاملی یا عضویت در هیأت‌مدیره شرکت کارگزاری، مطابق دستورالعمل تائید صلاحیت حرفه‌ای مدیران نهاد‌های مالی.
۳-۴- تاییدیۀ بانک مبنی بر واریز مبلغ سرمایه شرکت در حساب بانکی شرکت کارگزاری در شرف تأسیس،
۳-۵- ارائه موافقت نامه بانک مرکزی با تأسیس یا سهامداری برای بانک¬ها و موسسات مالی و اعتباری و اشخاص وابسته در شرکت‌های کارگزاری،
۳-۶- ارائه مجوز فعالیت معتبر از نهاد ناظر مربوطه برای بانک ها، موسسات مالی و اعتباری، لیزینگ ها، تعاونی‌های اعتباری و بیمه ها،
۳-۷- پرسشنامۀ تکمیل شدۀ مشخصات داوطلب سهامداری (حقیقی/حقوقی) در شرکت کارگزاری به انضمام مستندات زیر در خصوص هر یک از مؤسسین یا سهامداران عمده:
الف - تصویر مدارک هویتی، تحصیلی دانشگاهی، گواهی‌نامه حرفه‌ای و سوابق تجربی مؤسس/ سهامدار حقیقی.
ب- تصویر مدارک ثبت مؤسس/ سهامدار حقوقی نزد مرجع ثبت شرکت‌ها (شامل آگهی تأسیس در روزنامه رسمی).
ج- تصویر آگهی روزنامه رسمی مربوط به آخرین مدیران مؤسس/سهامدار حقوقی، صاحبان امضای مجاز و حدود اختیارات آن ها.
د- صورت‌های مالی حسابرسی شده دو سال اخیر مؤسس/سهامدار حقوقی متقاضی سهامداری که توسط مؤسسات حسابرسی معتمد سازمان حسابرسی شده باشد همراه با اظهارنظر حسابرس.
هـ- اساسنامه یا شرکت نامۀ مؤسس/سهامدار حقوقی.
و- مستندات در خصوص توانگری مالی و نحوۀ تأمین مالی ثمن معامله یا تأدیه سرمایه مورد نیاز.
ح- اقرارنامه و تعهدنامه اصالت سهامداری توسط هر یک از مؤسسین/ سهامداران و همچنین اقرارنامه دال بر سلب حق واگذاری سهام و حقوق مالکانه آن اصالتاً و وکالتاً تا سه سال.
ط- ارائه تعهدنامه در خصوص عدم تأمین منابع مالی سهامداری در کارگزاری در حال تأسیس یا سهامداری در کارگزاری با استفاده از تسهیلات و اعتبارات یا روش‌های مشابه تحت هر عنوان.
ک- صورت‌های مالی تلفیقی حسابرسی شده (شخص حقوقی) و پرسشنامه شخص حقیقی ذینفع نهایی متقاضی و اشخاص کنترل کننده متقاضی در صورت نیاز.
ل- ارائۀ اظهار نظر حسابرس بر آثار سود زیانی بندهای شرط گزارش حسابرسی،
۳-۸- پرسشنامۀ تکمیل شدۀ مشخصات داوطلب سهامداری (حقیقی/حقوقی) در شرکت کارگزاری به انضمام مستندات زیر در خصوص هر یک از موسسین یا سهامداران غیر عمده:
الف- مستندات هویتی و سوابق تحصیلی مؤسسین یا سهامداران حقیقی.
ب- اساسنامه شخص حقوقی و ارائه مدارک مثبته مربوط به ثبت نزد مرجع ثبت شرکت ها.
ج - صورت‌های مالی تلفیقی حسابرسی شده (شخص حقوقی) و پرسشنامه شخص حقیقی ذینفع نهایی متقاضی و اشخاص کنترل کننده متقاضی در صورت نیاز.
تبصره ۱: ارائۀ مدارک و مستندات قید شده در بندهای ۱-۳ الی ۵-۳ این ماده فقط در درخواست تأسیس شرکت کارگزاری ضرورت دارد و در درخواست سهامداری در شرکت کارگزاری تأسیس شده نیازی به ارائه این مدارک نیست.
ماده ۴ - شرایط اعطای موافقت اولیه و موافقت با تقاضای تأسیس / سهامداری
پس از تکمیل مدارک و اطلاعات موضوع ماده ۳، تقاضای تأسیس / سهامداری شرکت کارگزاری، توسط مدیریت مربوطه در سازمان ظرف مدت ۳۰ روز کاری رسیدگی شده و در صورت احراز شرایط زیرحسب مورد، با تأیید هیئت مدیرۀ سازمان مجوز تأسیس شرکت کارگزاری، صادر و به متقاضی تسلیم می‌شود:
الف) شرایط عمومی تقاضای تأسیس / سهامداری
۴-۱- طرح اساسنامه ارائه شده، مطابق نمونه مصوب سازمان برای شرکت‌های کارگزاری باشد؛
۴-۲- سرمایه شرکت کارگزاری معادل یا بیش از دو هزار میلیارد ریال باشد؛
۴-۳- سرمایۀ شرکت بصورت نقد تأمین شده باشد و سهام شرکت با نام صادر گردد؛
۴-۴- داوطلبین سمت مدیرعاملی و عضویت در هیأت‌مدیره شرکت، طبق دستورالعمل مربوطه تایید صلاحیت لازم را از سازمان دریافت نموده باشند؛
۴-۵- طرح تجاری، اهداف، برنامه‌ها و صورت‌های مالی پیش‌بینی شده، معقول و متناسب با شرایط تجاری موضوع فعالیت کارگزاری تنظیم شده باشد؛
۴-۶- نام پیشنهادی متضمن عنوان کارگزاری و مناسب بوده و با نام‌های ثبت شدۀدیگر مشابه نباشد و به گونه‌ای گمراه کننده انتخاب نشده باشد. استفاده از کلمات و عباراتی نظیر "ایران"، "ملی" و ... در نام شرکت که معمولاً از طرف اشخاص و نهاد‌های وابسته به دولت استفاده می‌شوند در حالی که چنین وابستگی وجود نداشته باشد یا استفاده از کلمات و عباراتی که عرفاً به ذهن مخاطب وابسته بودن شرکت به شخص یا اشخاص خاصی را (اعم از دولتی یا خصوصی) متبادر نماید، در حالی که چنین وابستگی وجود نداشته باشد، گمراه کننده تلقی می‌شود.
۴-۷- متقاضی جزو سهامدارن یا موسسین کارگزاری لغو شده در ۵ سال منتهی به تاریخ بررسی درخواست نباشد؛
۴-۸- اشخاصی که کنترل شرکت کارگزاری را به صورت مستقیم یا به صورت غیر مستقیم از طریق اشخاص وابسته در اختیار داشته باشد، بصورت غیر مستقیم و از طریق اشخاص وابسته نمی‌توانند کنترل کارگزاری دیگری را در اختیار داشته باشند و بصورت مستقیم تا سقف ۵ درصد در کارگزاری دیگر مجاز به سهامداری هستند.
۴-۹- اشخاصی که بیش از ۵ درصد سهام شرکت کارگزاری را بصورت مستقیم در اختیار دارند، در کارگزاری دیگر تا سقف ۵ درصد می‌توانند سهامدار باشند و بصورت غیر مستقیم و از طریق اشخاص وابسته نمی‌توانند کنترل کارگزاری دیگری را در اختیار داشته باشند.
۴-۱۰- مدیرعامل، اعضای هیئت مدیره و نمایندۀ حقیقی اعضای هیئت مدیرۀ شرکت کارگزاری نمی‌تواند بطور مستقیم بیش از ۵ درصد از سهام یک شرکت کارگزاری دیگر را در اختیار داشته باشد و بصورت غیر مستقیم و از طریق اشخاص وابسته نمی‌توانند کنترل کارگزاری دیگری را در اختیار داشته باشند.
۴-۱۱- موسسین یا سهامداران شرکت بر اساس استعلامات لازم از مراجع ذیصلاح شامل: دبیرخانه کمیته مبارزه با پولشوئی، مدیریت رسیدگی به تخلفات، مدیریت نظارت بر نهاد‌های مالی، مدیریت نظارت بر بازار، اداره بررسی‌های ویژه، اداره بازرسی کارگزاران، مدیریت حقوقی انتظامی یا اداره دعاوی و استعلامات قضائی و مدیریت حراست توسط سازمان (شامل اخذ عدم سوء پیشینه)، فاقد سوء پیشینه مطابق با مصوبات هیئت مدیره سازمان باشند.
۴-۱۲- نداشتن پیشینه کیفری جرایم فصل ششم قانون بازار بر اساس اطلاعات در اختیار سازمان؛
۴-۱۳- نداشتن پیشینه انضباطی موثر مطابق مصوبات هیئت مدیره سازمان.
ب) شرایط خاص متقاضیان تأسیس / سهامداری حقوقی عمده
۴-۱۴- امکان مشارکت در تأسیس / سهامداری شرکت کارگزاری مطابق اساسنامه متقاضی وجود داشته باشد.
۴-۱۵- متقاضیان سهامداری از جمله بانک ها، موسسات مالی و اعتباری، لیزینگ ها، تعاونی‌های اعتباری و بیمه ها، باید از نهاد ناظر مربوطه مجوز فعالیت معتبر داشته باشند؛
۴-۱۶- متقاضی در صورتیکه بانک، موسسه مالی اعتباری یا اشخاص وابسته به آنها باشد، موافقت نامه بانک مرکزی مبنی بر تأسیس یا سهامداری شرکت کارگزاری را ارائه نموده باشد.
۴-۱۷- سهامداری نهاد‌های مالی به استثناء شرکت¬های سرمایه‌گذاری، هلدینگ و صندوق‌های سرمایه‌گذاری در شرکت کارگزاری صرفاً به منظور تأمین وثیقۀ مدیران و تا سقف ۵۰، ۰۰۰ سهم مجاز است.
۴-۱۸- سپری شدن حداقل سه دوره مالی از آغاز فعالیت شخص، مشروط به اینکه عمر شرکت از دو سال کمتر نباشد؛
۴-۱۹- ثبت به عنوان نهاد مالی نزد سازمان در صورتی که شخص مشمول ثبت باشد؛
۴-۲۰- رعایت مقررات مبارزه با پولشویی در تجهیز منابع مالی؛
۴-۲۱- نداشتن پرونده انضباطی با اهمیت در حال رسیدگی یا منجر به صدور رأی در حوزه جرائم و تخلفات انضباطی به تشخیص واحد رسیدگی کننده به پرونده انضباطی؛
۴-۲۲- نداشتن بدهی‌های معوق به شبکه بانکی؛
۴-۲۳- عدم زیان انباشته طی دو دوره مالی اخیر مطابق آخرین صورت‌های مالی حسابرسی شده؛
۴-۲۴- اظهار نظر حسابرس در خصوص صورت¬های مالی سال مالی اخیر شرکت مردود یا عدم اظهار نظر نباشد و در صورتی که حاوی بند شرط باشد، آثار سود یا زیان آن منجر به زیان انباشته نگردد؛
۴-۲۵- عدم تامین منابع مالی برای سهامداری یا سرمایه کارگزاری در حال تأسیس با استفاده از تسهیلات و اعتبارات یا روش‌های مشابه تحت هر عنوان؛
۴-۲۶- تناسب میزان مشارکت مؤسس / سهامدار در سرمایه کارگزاری با آورده و دارایی وی؛
۴-۲۷- سرمایه متقاضی بیشتر یا مساوی سرمایه شرکت کارگزاری که سهام آن خریداری خواهد شد یا کارگزاری در حال تاسیس باشد.
۴-۲۸- شرکت متقاضی بر اساس آخرین صورت‌های مالی حسابرسی‌شده دارای سود عملیاتی باشد.
۴-۲۹- سهامداران عمده متقاضی طی یکسال گذشته تغییر نداشته باشند.
ج) شرایط خاص متقاضیان تأسیس / سهامداری حقیقی عمده
۴-۳۰- داشتن حداقل مدرک تحصیلی کارشناسی مورد تأیید وزارت علوم در رشته‌های مالی، حسابداری، مدیریت، اقتصاد، بانکداری، علوم بیمه مورد تأیید وزارت علوم با حداقل ۵ سال سابقه تجربی مرتبط برای مؤسسین/ سهامداران یا داشتن حداقل مدرک تحصیلی کارشناسی مورد تأیید وزارت علوم با حداقل ۱۰ سال سابقه تجربی مرتبط برای مؤسسین/سهامداران یا داشتن حداقل مدرک تحصیلی کارشناسی مورد تأیید وزارت علوم و داشتن مدرک تحلیلگری بازار سرمایه با حداقل ۵ سال سابقه تجربی مرتبط برای مؤسسین یا سهامداران؛
۴-۳۱- رعایت مقررات مبارزه با پولشویی در تجهیز منابع مالی؛
۴-۳۲- نداشتن پرونده انضباطی با اهمیت در حال رسیدگی یا منجر به صدور رأی در حوزه جرائم و تخلفات انضباطی به تشخیص سازمان؛
۴-۳۳- نداشتن بدهی‌های معوق به شبکه بانکی؛
۴-۳۴- عدم تامین منابع مالی برای سهامداری کارگزاری یا تأمین سرمایۀ کارگزاری با استفاده از تسهیلات و اعتبارات یا روش‌های مشابه تحت هر عنوان؛
۴-۳۵- تناسب میزان مشارکت مؤسس /سهامدار در سرمایه کارگزاری با آورده و دارایی وی.
د) شرایط متقاضیان تأسیس / سهامداری حقوقی غیر عمده
۴-۳۶- سهامداری نهاد‌های مالی به استثناء شرکت‌های سرمایه‌گذاری، هلدینگ و صندوق‌های سرمایه‌گذاری در شرکت کارگزاری صرفاً به منظور تأمین وثیقۀ مدیران و تا سقف ۵۰، ۰۰۰ سهم مجاز است.
۴-۳۷- متقاضی در صورتی که بانک، موسسه مالی اعتباری یا اشخاص وابسته به آنها باشد، موافقت نامه بانک مرکزی مبنی بر تأسیس یا سهامداری شرکت کارگزاری را ارائه نموده باشد.
۴-۳۸- متقاضیان سهامداری از جمله بانک‌ها، موسسات مالی و اعتباری، لیزینگ‌ها، تعاونی‌های اعتباری و بیمه ها، باید از نهاد ناظر مربوطه مجوز فعالیت معتبر داشته باشند؛
۴-۳۹- نداشتن زیان انباشته و نداشتن اظهار نظر مردود یا عدم اظهار براساس آخرین صورت‌های مالی حسابرسی شده.
تبصره ۱: در صورت تأیید صلاحیت حرفه‌ای شخص حقیقی داوطلب عضویت در هیئت مدیره شرکت کارگزاری توسط سازمان، برای صدور تأییدیه ثبت انتقال سهام وثیقه مطابق با اساسنامه، نیاز به بررسی کنترل احراز شرایط سهامداری شرکت کارگزاری نمی‌باشد.
تبصره ۲: عناوین محل کار اشخاص درخصوص سوابق تجربی مرتبط به شرح زیر لحاظ می‌گردد: سمت‌های مدیریت و کارشناسی در شرکت‌های تأمین سرمایه، سپرده‌گذاری مرکزی، سبدگردان، مشاور سرمایه‌گذاری، هلدینگ، سرمایه‌گذاری، کارگزاری، مؤسسه رتبه‌بندی، پردازش اطلاعات مالی، سازمان بورس و اوراق بهادار، بورس ها، کانون‌های فعال در بازار اوراق بهادار.
تبصره ۳: در صورتی که متقاضیان تأسیس قصد تأسیس شرکت کارگزاری سهامی عام داشته باشند، یا شرکت کارگزاری سهامی خاص قصد تبدیل به شرکت کارگزاری سهامی عام داشته باشد، علاوه بر الزامات ناشران بورسی و فرابورسی، الزامات ماده ۲۱ این دستورالعمل را نیز باید رعایت نماید.
تبصره ۴: متقاضی هم زمان نمی‌تواند بیش از یک درخواست تأسیس یا سهامداری کارگزاری ارائه نماید و درصورت عدم موافقت با تأسیس یا سهامداری در شرکت کارگزاری، موضوع به متقاضی اطلاع داده می¬شود و متقاضی که درخواست وی رد شده است تا ۶ ماه پس از ابلاغ نتیجه، امکان ارائه درخواست مجدد ندارد.
تبصره ۵: هرگونه نقل و انتقال سهام شرکت کارگزاری، واگذاری حقوق و اختیارات مالکیت سهام یا اعطای وکالت در این خصوص، باید قبل از انجام، طبق مقررات به تأیید سازمان برسد.
تبصره ۶: در صورتی که درصد سهامداری مورد تقاضا متقاضی زیر یک درصد سهام شرکت کارگزاری باشد، مطابق با شرایط سهامداران غیر عمده بررسی می‌شود.
تبصره ۷: متقاضیان سهامداری در شرکت کارگزاری تأسیس شده باید شرایط تعیین شده در این دستورالعمل را حسب مورد احراز نمایند، رعایت بندهای ۱-۴ الی ۷-۴ فقط در خصوص متقاضیان تأسیس اعمال می¬شود.
ماده ۵ - صدور مجوز تأسیس و مهلت ثبت شرکت کارگزاری
درصورتی‌که متقاضی شرایط سهامداری شرکت کارگزاری را مطابق این دستورالعمل احراز نموده باشد، موافقت اولیه با تأسیس شرکت کارگزاری صادر می‌شود. پس از ابلاغ موافقت اولیه تأسیس کارگزاری، متقاضی شش ماه مهلت خواهد داشت تا مجوز تأسیس شرکت کارگزاری را از سازمان اخذ نماید و ظرف مدت ۲ ماه شرکت سهامی خاص یا ۶ ماه شرکت سهامی عام مطابق با شرایط اعلام شده، تأسیس نماید و موارد لازم را در مرجع ثبت شرکت‌ها، ثبت و مدارک مربوطه را به سازمان تسلیم کند، در غیر اینصورت موافقت اولیه و مجوز تأسیس صادره از درجه اعتبار ساقط خواهد شد. مدت تعیین شده در این ماده قابل تمدید نبوده و در صورتی که به هر دلیل متقاضی موفق به تأسیس شرکت کارگزاری نشوند، هیچ¬گونه ادعایی نسبت به مجوز‌های صادره نخواهند داشت.
ماده ۶ - مدارک و اطلاعات مورد نیاز برای ثبت نزد سازمان
پس از تأسیس شرکت کارگزاری و ثبت آن نزد مرجع ثبت شرکت‌ها، شرکت باید پرسشنامه مربوطه و مدارک زیر را به سازمان ارائه نماید تا درصورتی‌که شرایط مندرج در مجوز تأسیس، رعایت شده باشد، به عنوان کارگزار موضوع بند ۱۳ مادۀ ۱ قانون، نزد سازمان به ثبت برسد و برای دریافت مجوز فعالیت اقدام نماید:
۶-۱- اساسنامه شرکت؛
۶-۲- تصویر آگهی مشخصات مدیران و صاحبان امضای مجاز شرکت و حدود اختیارات آنها در روزنامه رسمی کشور؛
۶-۳- نام ثبت شده، تاریخ ثبت، محل ثبت و شماره ثبت نزد مرجع ثبت شرکت‌ها؛
۶-۴- تصویر آگهی تأسیس یا تغییرات شرکت مندرج در روزنامه رسمی کشور؛
۶-۵- مبلغ سرمایه ثبت شده، فهرست شرکاء و میزان سرمایه پرداخت شده شده‌ی هریک؛
۶-۶- سایر مدارکی که نشان دهنده احراز شرایط تعیین شده در مجوز تأسیس باشد.
فصل چهارم - شرایط صدور مجوز فعالیت کارگزاری
ماده ۷ - مدارک و اطلاعات مورد نیاز برای صدور مجوز فعالیت
شرکت کارگزاری پس از ثبت نزد سازمان برای اخذ مجوز فعالیت باید پرسشنامه مربوطه را تکمیل و اسناد و مدارک زیر را ارائه نماید:
۷-۱- تأییدیه سامانه ارتباط با عامل تسویه، سامانۀ مدیریت شکایات، نرم افزار معاملات برخط، مرکز تماس و سایر نرم‌افزار‌ها و تجهیزات لازم از مدیریت فناوری سازمان،
۷-۲- تصویر اسناد ملک‌های در اختیار شرکت کارگزاری و اسناد نشان دهنده کاربری آنها،
۷-۳- قرارداد عامل تسویه مطابق با فرمت اعلامی شرکت سپرده¬گذاری مرکزی،
۷-۴- صورت‌های مالی حسابرسی شده سال مالی اخیر به همراه اظهارنظر حسابرس بر صورت‌های مالی،
۷-۵- اظهار نظر حسابرس بر بندهای صورت¬های مالی و تعیین آثار سود زیانی آنها،
۷-۶- تأییدیه شرکت بورس مربوطه بر تعداد شعب و تالار اختصاصی احداث شده،
۷-۷- پرسشنامه نیروی انسانی مورد نیاز و مدارک لازم،
۷-۸- ارائه تعهدنامه رعایت قوانین و مقررات (پیوست ۳) که توسط اعضاء هیئت مدیره شرکت تأیید شده باشد.
تبصره ۱: در صورتیکه کارگزاری قصد فعالیت در بورس کالا را داشته باشد که مسئولیت تسویه وجوه در آن بورس با شرکت سپرده‌گذاری مرکزی نیست، قرار داد عامل تسویه باید مطابق با فرمت اعلامی بورس مربوطه به تأیید بورس مربوطه رسیده باشد.
ماده ۸ - مجوز فعالیت‌های شرکت کارگزاری
مجوز فعالیت شرکت کارگزاری پس از احراز شرایط با تأیید رئیس سازمان صادر می‌گردد و مدت زمان اولین مجوز فعالیت شرکت کارگزاری ۲ سال می‌باشد و تمدید و صدور سایر مجوز فعالیت شرکت کارگزاری ۵ سال می‌باشد. مجوز فعالیت‌های شرکت‌های کارگزاری شامل موارد زیر است:
الف) مجوز فعالیت‌های اصلی:
شروع به فعالیت اولیۀ شرکت کارگزاری، در یکی از دو گروه مجوز‌های اصلی به شرح زیر خواهد بود. پس از اتمام اعتبار مجوز فعالیت، شرکت کارگزاری می‌تواند ضمن احراز شرایط و عملکرد مناسب طبق ماده ۸ این دستورالعمل، سایر مجوز فعالیت‌ها را اخذ یا مجوز فعلی را تمدید نماید.
- گروه اول شامل ۲ مجوز فعالیت معاملات اوراق تأمین مالی و معاملات مشتقه مبتنی بر اوراق‌بهادار.
منظور از اوراق تأمین مالی در این دستورالعمل، هر گونه اوراق قابل معامله در بورس اوراق‌بهادار تهران و فرابورس ایران بجز اوراق مشتقه می‌باشد مانند سهام، حق تقدم سهام و اوراق بدهی.
- گروه دوم شامل ۲ مجوز فعالیت معاملات کالا و اوراق‌بهادار مشتقه مبتنی بر کالا.
ب) فعالیت‌های فرعی:
شامل خدمات مشاور عرضه و مشاور پذیرش می‌باشد. با اخذ اولین مجوز فعالیت، شرکت کارگزاری می‌تواند با تخصیص نیروی انسانی واجد شرایط مطابق با پیوست یک این دستورالعمل، اقدام به ارائه خدمات مشاور عرضه و پذیرش نماید و لزومی به اخذ مجوز جداگانه نیست.
ج) خدمات معاملات برخط و مرکز تماس:
ارائۀ خدمات معاملات برخط و مرکز تماس با تأمین سامانه‌ها و تجهیزات لازم، تخصیص نیروی واجد شرایط و اخذ تأییدیه-های لازم برای همۀ کارگزاران الزامی است.
ماده ۹ - نحوۀ ارزیابی عملکرد کارگزاری در تمدید یا گسترش فعالیت کارگزاری
ارزیابی عملکرد کارگزاری در زمان تمدید یا گسترش فعالیت کارگزاری در حوزۀ‌های زیر انجام می‌شود:
۹-۱- کارگزاری در ۲ سال منتهی به تاریخ درخواست تخلف عمده‌ای که منجر به لغو یا تعلیق فعالیت کارگزاری بشود، مرتکب نشده باشد.
۹-۲- کارگزاری پروندۀ تخلفاتی عمده طبق نظر معاونت نظارت بر نهاد‌های مالی در مراجع رسیدگی به تخلفات نداشته باشد.
۹-۳- سایر مواردی که توسط سازمان اعلام می‌گردد.
ماده ۱۰ - شرایط صدور مجوز فعالیت کارگزاری
تأسیس شرکت کارگزاری و همچنین ثبت شرکت تحت عنوان شرکت کارگزاری مطابق با الزامات این دستورالعمل نزد سازمان، به عنوان مجوز فعالیت در زمینه کارگزاری محسوب نمی‌شود و شروع به فعالیت کارگزاری منوط به دریافت مجوز جداگانه تحت عنوان مجوز فعالیت کارگزاری از سازمان است. شرکت‌های کارگزاری ضمن حفظ شرایط تأسیس و با احراز شرایط زیر می‌توانند با تکمیل فرم مربوطه، تقاضای دریافت مجوز فعالیت کارگزاری ارائه نمایند. شرایط صدور یا تمدید مجوز فعالیت به شرح زیر است:
۱۰-۱- سرمایۀ ثبت و پرداخت شدۀ شرکت کارگزاری حداقل دو هزار میلیارد ریال باشد.
۱۰-۲- شرکت کارگزاری ملکی با کاربری اداری یا تجاری حداقل به متراژ ۵۰۰ متر مربع در مالکیت داشته باشد و از این ملک در راستای فعالیت کارگزاری استفاده نماید.
۱۰-۳- نیروی انسانی لازم برای مجوز فعالیت‌ها را بر اساس پیوست یک این دستورالعمل تأمین نموده باشد.
۱۰-۴- تجهیزات اداری، نرم‌افزار‌ها و سامانه‌های لازم را مطابق با پیوست دو این دستورالعمل تأمین نموده باشد.
۱۰-۵- ترکیب سهامداری شرکت کارگزاری و صلاحیت حرفه‌ای مدیرعامل و اعضای هیئت مدیرۀ شرکت کارگزاری مورد تأیید سازمان باشد.
۱۰-۶- شرکت کارگزاری قبل از شروع به فعالیت باید با عامل تسویۀ مورد تأیید سازمان قرارداد (مطابق با فرمت اعلامی شرکت سپرده¬گذاری مرکزی) منعقد نماید و این قرارداد باید به تأیید شرکت سپرده‌گذاری مرکزی رسیده باشد.
۱۰-۷- سامانه‌ها و نرم‌افزار‌های لازم برای اجرایی نمودن فعالیت عامل تسویه، نرم افزار معاملات برخط، مرکز تماس و سایر نرم¬افزار‌ها و تجهیزات مهیا شده باشد،
۱۰-۸- شرکت کارگزاری باید با اخذ مجوز مربوطه در ۲۰ استان مختلف شعبه یا تالار اختصاصی دایر نماید.
۱۰-۹- اظهارنظر حسابرس بر صورت‌های مالی شرکت کارگزاری مردود یا عدم اظهار نظر نباشد.
۱۰-۱۰- بر اساس آخرین صورت‌های مالی، سرمایه کارگزاری پس از کسر مجموع زیان انباشته و آثار کاهندۀ بندهای گزارش حسابرس حداقل برابر با دو هزار میلیارد ریال باشد. در صورتی¬که اظهارنظر حسابرس بر صورت¬های مالی شرکت کارگزاری مشروط باشد یا گزارش حسابرس دارای بندهای موثر بر سود زیان شرکت باشد، باید آثار سود زیانی بندهای مزبور به صورت دقیق یا بصورت حداقل/حداکثر توسط حسابرس شرکت تعیین گردد.
۱۰-۱۱- مجوز فعالیت مورد تقاضا در دو سال منتهی به تاریخ درخواست برای شرکت کارگزاری لغو نشده باشد.
تبصره ۱: احراز شرایط ۸-۹ الی ۱۱-۹ این ماده مشمول کارگزارانی که اولین مجوز فعالیت خود را درخواست نموده¬اند، نمی¬شود.
تبصره ۲: در صورت احراز شرایط و ظرف حداکثر ۳۰ روز (کاری) پس از تکمیل مدارک و اطلاعات مربوطه مجوز فعالیت کارگزاری صادر و جهت عضویت به کانون کارگزاران، شرکت سپرده گذاری مرکزی و بورس‌های مربوطه معرفی می‌شود.
ماده ۱۱ - لزوم حفظ شرایط تأسیس و فعالیت
شرکت کارگزاری موظف است در طول فعالیت شرایط تأسیس و فعالیت را حفظ نماید و درصورت از دست دادن شرایط مزبور، ضمن اعلام به سازمان در اسرع وقت مجدد شرایط تأسیس و فعالیت را احراز نماید. کارگزار موظف است در تغییرات شرایط تأسیس و فعالیت از جمله تغییرات نیروی انسانی و تجهیزات و نرم‌افزار‌های مورد استفاده شرایط تعیین شده در این دستورالعمل را رعایت نماید و تغییرات را به سازمان اعلام نماید. در غیر اینصورت سازمان می¬تواند مجوز فعالیت کارگزاری را تعلیق یا لغو نماید.
فصل پنجم - عامل تسویه
ماده ۱۲ - وظایف عامل تسویه
شرکت کارگزاری قبل از شروع به فعالیت باید با عامل تسویۀ مورد تأیید سازمان قرارداد منعقد نماید و این قرارداد باید مطابق با فرمت اعلامی شرکت سپرده¬گذاری مرکزی بوده و به تأیید آن شرکت نیز رسیده باشد. مطابق با این قرارداد عامل تسویه باید وظایف و مسئولیت‌های زیر را برعهده بگیرد:
الف) نگهداری وجوه و حساب مشتریان شرکت کارگزاری.
ب) تسویه با اتاق پایاپای بابت معاملات شرکت کارگزاری.
پ) پرداخت وجوه مشتریان به حساب بانکی مشتریان.
ماده ۱۳ - مسئولیت تسویه با اتاق پایاپای
مسئولیت تسویۀ معاملات انجام شده از طریق کارگزاری، پس از انعقاد قرارداد با عامل تسویه و تأیید قرارداد مزبور توسط شرکت سپرده¬گذاری مرکزی با عامل تسویه می‌باشد و شرکت کارگزاری مسئولیتی در خصوص تسویه با اتاق پایاپای ندارد.
ماده ۱۴ - شرایط عامل تسویه
بانک¬ها و شرکت‌های کارگزاری که شرایط زیر را داشته باشند می‌توانند به عنوان عامل تسویه فعالیت نمایند، شرکت سپرده-گذاری مرکزی در تأیید قرارداد عامل تسویه با کارگزاری احراز شرایط زیر را کنترل می¬نماید:
الف – بانک عامل تسویه
۱۴-۱- بانک عامل تسویه باید دارای مجوز فعالیت معتبر از بانک مرکزی داشته باشد،
۱۴-۲- سرمایۀ ثبت و پرداخت شدۀ بانک حداقل ۱۰۰ هزار میلیارد ریال باشد،
۱۴-۳- طبق آخرین صورت‌های مالی حسابرسی شده فاقد زیان انباشته باشد.
ب- کارگزار عامل تسویه
۱۴-۴- کارگزار عامل تسویه باید حداقل ده هزار میلیارد ریال سرمایۀ ثبت و پرداخت شده داشته باشد.
۱۴-۵- نسبت‌های کفایت سرمایه خاص کارگزاران عامل تسویه را احراز نموده باشد.
۱۴-۶- در زمان عقد قرارداد عامل تسویه فاقد زیان انباشته باشد. در صورتی که فعالیت کارگزاری در یکسال منتج به زیان انباشته شده باشد، مبلغ زیان انباشته از ۵ درصد سرمایۀ ثبت و پرداخت شدۀ کارگزاری تجاوز ننماید. در صورتی که زیان انباشتۀ کارگزاری به بیش از ۵ درصد تا ۱۰ درصد از سرمایۀ ثبت و پرداخت شده باشد ظرف ۸ ماه پس از پایان سال مالی، تعداد قرارداد‌های عامل تسویۀ نهایتاً به ۵ قرارداد محدود شود و در صورتی که زیان انباشته به بیش از ۱۰ درصد سرمایۀ ثبت و پرداخت شده تجاوز نماید، ظرف مدت ۸ ماه پس از پایان سال مالی همۀ قرارداد‌های عامل تسویه باید لغو گردد.
تبصره ۱: کارگزاران عامل تسویه به مبلغ ۲۰ درصد سرمایۀ ثبت و پرداخت شده و بانک‌های عامل تسویه به ازای هر قرارداد عامل تسویه مبلغ هزار میلیارد ریال اوراق بهادار با نقدشوندگی بالا از جمله اوراق¬بهادار بادرآمد ثابت (به قیمت روز) به عنوان تضمین انجام تعهدات نزد شرکت سپرده¬گذاری مرکزی ارائه نمایند تا درصورت عدم انجام تعهدات توسط عامل تسویه از وثایق مزبور جهت تسویۀ معاملات استفاده گردد.
تبصره ۲: هر بانک می‌تواند عامل تسویۀ حداکثر ۳۰ شرکت کارگزاری باشد و هر شرکت کارگزاری با سرمایۀ ده هزار میلیارد ریال می¬تواند عامل تسویه حداکثر ۱۰ شرکت کارگزاری باشد. در صورتی که شرکت کارگزاری به عنوان عامل تسویه، قصد داشته باشد به بیش از ده شرکت کارگزاری خدمات ارائه کند، به ازای هر قرارداد عامل تسویۀ مازاد باید هزارمیلیارد ریال سرمایه مازاد داشته باشد، سقف قرارداد‌های عامل تسویۀ شرکت کارگزاری ۱۵ قرارداد می‌باشد.
تبصره ۳: باتوجه به شرایط بازار سرمایه، سازمان می¬تواند ضوابطی را برای عاملان تسویه وضع نماید.
فصل ششم - الزامات ارائۀ خدمات کارگزاری
ماده ۱۵ - قرارداد با مشتری
ارائه خدمات کارگزاری به مشتریان باید در چارچوب قرارداد منعقد شده با مشتری و قوانین و مقررات از جمله مقررات مربوط به مبارزه با پولشویی باشد.
ماده ۱۶ - بهترین اقدام کارگزار
کارگزاری باید منافع مشتری را در اولویت قرار دهد و سعی نماید سفارش¬های مشتریان را به نحوی اجرا نماید که بهترین نتیجه برای مشتری حاصل شود. درصورت بروز اختلاف در تشخیص بهترین اقدام کارگزار، کمیتۀ سازش کانون کارگزاران و پس از آن هیأت داوری مرجع تشخیص دهنده در این خصوص می‌باشد.
ماده ۱۷ - کنترل و افشاء تضاد منافع
شرکت کارگزاری باید عملیات و امور کارگزاری را به نحوی مدیریت نماید تا از بروز تضاد منافع جلوگیری شود یا در صورت بروز تضاد منافع، به بهترین شکل ممکن به اطلاع ذینفعان (افراد مرتبط با موضوع تضاد منافع) رسیده باشد.
ماده ۱۸ - حسابداری و گزارشگری مالی
شرکت کارگزاری باید حسابداری امور مالی و گزارشگری مالی خود را مطابق با استاندارد‌های حسابداری ملی و مقررات سازمان انجام دهد و صورت‌های مالی حسابرسی شده شش ماهه را حداکثر دو ماه پس از پایان دوره و صورت‌های مالی حسابرسی شده را به همراه اظهار نظر حسابرس حداکثر ۴ ماه بعد از پایان سال مالی به سازمان ارسال نماید.
تبصره ۱: سازمان می¬تواند از کارگزاری درخواست انجام حسابرسی، رسیدگی مالی یا حسابرسی ویژه نماید.
ماده ۱۹ - اختیار سازمان در بازرسی و نظارت بر کارگزاری
سازمان می‌تواند به صورت ادواری یا در مواقع لزوم، مدارک و هرگونه مستندات کارگزاری و هر گونه اماکن متعلق به کارگزاری یا تحت اختیار یا کنترل وی را با اهداف زیر مورد بازرسی قرار دهد یا ارائه اطلاعات، مدارک و گزارش‌هایی را از کارگزاری درخواست کند:
۱۹-۱- اطمینان از تهیه و نگهداری اسناد، مدارک، گزارش‌ها و دفاتر مالی مطابق قوانین و مقررات؛
۱۹-۲- اطمینان از انطباق عملکرد کارگزاری با مقررات مربوطه؛
۱۹-۳- اطمینان از حفظ شرایط تعیین شده برای تأسیس و فعالیت کارگزاری؛
۱۹-۴- بررسی شکایات و اعتراضات رسیده از سوی مشتری یا اشخاص دیگر؛
۱۹-۵- بررسی تخلفات احتمالی کارگزاری؛
۱۹-۶- تهیه گزارش‌ها، اسناد و مدارک برای سایر نهاد‌های ذیصلاح.
تبصره ۱: کارگزار موظف است کلیه‌ی اطلاعات، اسناد، مدارک و گزارش‌های مورد درخواست را در موعد مقرر در اختیار سازمان قرار دهد و به تمامی سوالات نمایندگان سازمان پاسخ داده و امکان بازرسی از دفاتر، مدارک و اماکن مورد نظر را برای بازرسین سازمان بدون فوت وقت فراهم آورد. بازرسین سازمان توسط مدیریت مربوطه یا مقامات مافوق وی، معرفی می‌شوند.
تبصره ۲: سازمان می¬تواند وظایف و اختیارات نظارتی خود را به اشخاص دیگر محول نماید و شرکت کارگزاری موظف به همکاری با اشخاص مسئول در این زمینه می‌باشد.
ماده ۲۰ - حسابرس شرکت کارگزاری
حسابرس شرکت کارگزاری باید طبق الزامات دستورالعمل مؤسسات حسابرسی معتمد سازمان بورس و اوراق بهادار انتخاب گردد. حسابرس در حین انجام مسئولیت خود، در صورتیکه با نقض مقررات عمده به تشخیص حسابرس، خروج سرمایۀ عمده از شرکت کارگزاری یا شرایطی که تدوام آن موجب ضرر و زیان احتمالی مشتریان گردد، مواجه شود باید مستقیماً به سازمان اطلاع دهد.
فصل هفتم – شرایط تأسیس شرکت کارگزاری سهامی عام یا تبدیل شرکت کارگزاری سهامی خاص به سهامی عام
ماده ۲۱ - شرایط تأسیس، پذیره نویسی و تغییر سهامداری در شرکت کارگزاری سهامی عام
قوانین و مقررات تأسیس شرکت کارگزاری که مغایرتی با الزامات این ماده ندارد باید در تأسیس یا تبدیل به یک شرکت کارگزاری سهامی عام رعایت گردد. شرایط تأسیس، پذیره نویسی و تغییر سهامداری در شرکت کارگزاری سهامی عام به شرح زیر است:
۲۰-۱- موسسین باید ۷۰ درصد مبلغ سرمایه را تعهد و تأدیه نمایند و ۳۰ درصد از مبلغ سرمایه از طریق پذیره نویسی تأمین گردد. این نسبت غیر قابل تغییر است.
۲۰-۲- نقل و انتقال سهام شرکت‌های کارگزاری پذیرش شده در بورس اوراق بهادار تهران یا فرابورس ایران که کمتر از ۵ درصد باشد، نیاز به اخذ تاییدیه از سازمان ندارد. سازمان و بورس مربوطه می‌توانند برای بررسی ارتباط سهامداری مدارک لازم جهت بررسی سهامداری طبق مقررات را از سهامداران کمتر از ۵ درصد یا اشخاص کنترل کننده اخذ نماید. در صورتی که درصد سهامداری شخص و اشخاص وابسته در مجموع به صورت مستقیم به ۵ یا بیش از ۵ درصد افزایش یابد متقاضی باید مدارک و مستندات مربوطه را طبق الزامات این دستورالعمل ارائه و تاییدیه لازم جهت نقل و انتقال سهام را از سازمان قبل از نقل و انتقال سهام اخذ نماید.
۲۰-۳- در بررسی درخواست‌های نقل و انتقال سهام شرکت کارگزاری پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران و فرابورس ایران، در صورتی که نقل و انتقال سهام منجر به افزایش درصد سهامداری شخص و اشخاص وابسته در مجموع به صورت مستقیم به بیش از ۱۰ درصد نسبت به آخرین وضعیت سهامداری تایید شده توسط سازمان بورس و اوراق بهادار شود، متقاضی باید مدارک و مستندات مربوطه این دستور العمل ارائه و تاییدیه لازم جهت نقل و انتقال سهام را قبل از نقل و انتقال از سازمان اخذ نماید.
۲۰-۴- درصورت عدم ارائه تاییدیه سازمان جهت نقل و انتقال سهام شرکت کارگزاری از سوی متقاضی به بورس مربوطه، منجر به عدم تایید معامله مذکور توسط بورس مربوطه خواهد شد.
۲۰-۵- بورس مربوطه پس از احراز شرایط این مصوبه می‌تواند معامله نقل و انتقال سهام شرکت کارگزاری را تایید نماید.
۲۰-۶- در تنظیم امید نامه شرکت‌های کارگزاری در بورس مربوطه باید کلیه جنبه‌های حائز اهمیت و ریسک این صنعت از جمله محدودیت در تنوع خدمات و امکان تعلیق و لغو مجوز فعالیت را جهت اطلاع سرمایه‌گذاران درج نماید تا سرمایه‌گذاران با اطلاع کامل به سرمایه گذاری در سهام شرکت‌های کارگزاری اقدام نمایند.
۱۷-۱- سهامی عام شدن شرکت‌های کارگزاری منوط به پذیرش در یکی از بازار‌های بورس یا فرابورس می‌باشد.
فصل ۸– شرایط لغو و تعلیق مجوز تأسیس و فعالیت کارگزاری
ماده ۲۲ - تعلیق یا لغو مجوز فعالیت شرکت کارگزاری
هیئت مدیره سازمان، در صورت بروز هریک از موارد زیر، باتوجه به نوع، ماهیت و اندازه تخلف یا رویداد، می‌تواند مجوز فعالیت کارگزاری را بصورت کامل یا بخشی از مجوز فعالیت را بصورت موقت یا دائم محدود، لغو یا تعلیق نماید، هیئت مدیره می¬تواند شرایطی را بر کارگزاری تعیین نماید و فرصتی را جهت احراز این شرایط به منظور جلوگیری از لغو یا تعلیق مجوز فعالیت تعیین نماید یا اینکه بصورت مستقیم از اختیارات خود در لغو و تعلیق مجوز فعالیت استفاده نماید.
۲۲-۱- در صورت از دست دادن شرایط تصریح شده برای تأسیس و فعالیت کارگزاری؛
۲۲-۲- در صورتی¬که کارگزاری قوانین و مقررات مربوط به فعالیت شرکت کارگزاری از جمله مصوبات و الزامات فعالیت تعیین شده توسط هیئت مدیره سازمان یا اساسنامه مصوب خود را رعایت ننماید،
۲۲-۳- در صورتی¬که مشخص شود صدور مجوز تأسیس و فعالیت کارگزاری بر اساس اطلاعات و مدارک نامعتبر صادر شده است،
۲۲-۴- در صورت عدم فعالیت کارگزاری در هر یک از مجوز‌های فعالیت حداکثر به مدت سه ماه و بدون ذکر دلیل موجه طبق نظر هیئت مدیره سازمان در طول زمان اعتبار مجوز فعالیت،
۲۲-۵- در صورتی¬که وضعیت مالی کارگزاری براساس مادۀ ۲۳ این دستورالعمل مناسب نباشد.
ماده ۲۳ - وضعیت مالی نامناسب کارگزاری
در صورتی¬که شرکت کارگزاری از احراز نسبت‌های کفایت سرمایه ناتوان باشد یا امکان پرداخت بدهی‌ها و دیون خود را نداشته باشد یا مطابق با نظر هیئت مدیرۀ سازمان مشخص گردد که شرکت کارگزاری در کوتاه مدت و به تنهایی قادر به پرداخت تعهدات و دیون خود نیست، این شرایط نشان از وضعیت مالی نامناسب شرکت کارگزاری است.
ماده ۲۴ - کناره¬گیری از فعالیت کارگزاری
پس از صدور مجوز فعالیت، شرکت کارگزاری نمی¬تواند فعالیت خود را بدون موافقت سازمان متوقف نماید.
ماده ۲۵ - لغو موافقت اولیه و مجوز تأسیس شرکت کارگزاری
در صورتی که متقاضی / موسس در مهلت‌های مقرر در این ماده، حسب مورد نسبت به تأسیس شرکت و احراز شرایط و شروع فعالیت اقدام ننماید، مجوز صادره برای وی، خود به خود لغو می‌شود؛
۲۵-۱- در صورتی که متقاضی پس از شش ماه از تاریخ صدور مجوز تأسیس موفق به اخذ مجوز فعالیت نگردد.
۲۵-۲- در صورتی که همه مجوز فعالیت‌های شرکت کارگزاری لغو شده باشد یا اعتبار زمانی همه مجوز فعالیت-های شرکت کارگزاری منقضی شده باشد و شرکت کارگزاری ظرف مدت ۶ ماه از تاریخ لغو آخرین مجوز شرکت کارگزاری یا ۶ ماه از تاریخ انقضای آخرین مجوز فعالیت شرکت کارگزاری، موفق به اخذ مجوز فعالیت کارگزاری از سازمان نگردد،
۲۵-۳- متقاضی ظرف مدت ۲ ماه پس از تاریخ صدور مجوز تأسیس¬ شرکت کارگزاری موفق به ثبت شرکت کارگزاری نزد ادارۀ ثبت شرکت‌ها نشده باشد،
۲۵-۴- متقاضی پس از اخذ موافقت اولیه با تأسیس شرکت کارگزاری، ظرف مدت ۶ ماه پس از تاریخ صدور موفق به اخذ مجوز تأسیس نشود.
تبصره ۱: هیئت مدیره سازمان می¬تواند با بررسی دلایل متقاضی /شرکت کارگزاری فرصت‌های اعطاء شده در این ماده را نهایتاً تا سه ماه تمدید نماید.
ماده ۲۶ - مقررات تعلیق، لغو و کناره گیری از فعالیت شرکت‌های کارگزاری
در صورت لغو یا تعلیق مجوز فعالیت یا لغو مجوز تأسیس شرکت کارگزاری، شرکت کارگزاری باید مقررات مربوط به تعلیق، لغو و کناره گیری از فعالیت شرکت¬های کارگزاری رعایت نماید.
فصل هشتم - سایر موراد
ماده ۲۷ - امکان صدور مجوز فعالیت کارگزار/معامله¬گری
متقاضیان پس از اخذ مجوز تأسیس مطابق با الزامات این دستورالعمل می¬توانند با احراز شرایط تأسیس و فعالیت کارگزاری طبق این دستورالعمل و احراز شرایط صدور مجوز فعالیت کارگزار/معامله¬گری طبق مقررات مربوطه، مجوز فعالیت کارگزار/معامله‌گری موضوع بند ۱۴ مادۀ ۱ قانون بازار اوراق¬بهادار را دریافت نمایند.
ماده ۲۸ - احراز شرایط توسط کارگزاران موجود
شرکت‌های کارگزاری که قبل از تصویب این دستورالعمل مجوز کارگزاری دریافت نموده‌اند، ملزم‌اند ظرف دو سال، شرایط خود را با این دستورالعمل تطبیق دهند؛ درغیراین‌صورت مجوز تأسیس و فعالیت کارگزاری آنها از درجه اعتبار ساقط می‌شود.
به استناد بندهای ۲ و ۶ مادة ۷ قانون بازار اوراق بهادار مصوب آذرماه سال ۱۳۸۴، این دستورالعمل به منظور تعیین شرایط صدور مجوز تأسیس و فعالیت شرکت‌های کارگزاری در تاریخ ... به تصویب هیئت مدیرۀ سازمان بورس و اوراق بهادار رسید.
فصل اول – تعاریف
ماده ۱ - تعاریف
اصطلاحات و واژه‌های تعریف شده در مادۀ ۱ قانون بازار اوراق بهادار، مصوب آذر ماه ۱۳۸۴، در این دستورالعمل به همان معانی به‌کار می‌روند. واژه‌های دیگر بکار رفته در این دستورالعمل به شرح زیر تعریف می‌شوند:
قانون بازار اوراق بهادار: منظور قانون بازار اوراق بهادار جمهوری اسلامی ایران مصوب آذر ماه ۱۳۸۴ آن است.
کارگزاری: خدمت دریافت سفارش¬های مربوط به بازار سرمایه از مشتری و ارسال سفارش¬ها به منظور اجرای آن¬ها طبق مقررات مربوطه می¬باشد.
متقاضی: شخصی است که درخواست مجوز تأسیس کارگزاری یا درخواست سهامداری در شرکت کارگزاری را به سازمان ارائه نموده است.
نمایندۀ متقاضی: شخص حقیقی است که متقاضی برای ارائه درخواست تأسیس، ارتباط با سازمان جهت تکمیل مدارک و مستندات و اخذ نتیجۀ درخواست انتخاب و به سازمان معرفی می¬کند.
مؤسس / سهامدار عمده: مؤسس یا سهامداری که پس از تأسیس یا انتقال سهام به همراه اشخاص وابسته ۵ درصد یا بیشتر از سهام شرکت کارگزاری را در اختیار خواهد داشت.
ذینفع نهایی: شخص کنترل کننده شرکت کارگزاری یا کنترل کنندۀ متقاضی است که کنترل آن در اختیار شخص دیگری نیست.
عامل تسویه: شخص حقوقی است که با تأیید سازمان وظیفۀ نگهداری حساب و وجوه مشتریان، تسویه با اتاق پایاپای و پرداخت وجوه مشتریان کارگزاری را بر عهده دارد.
مشتری: شخصی است که در قالب قراردادی مشخص، از خدمات کارگزاری استفاده می‌کند.
مجوز تأسیس: مجوزی است که در اجرای بند ۶ مادۀ ۷ قانون بازار اوراق¬بهادار، توسط سازمان صادر و به متقاضی اعطا می-شود.
مجوز فعالیت: مجوزی است که به منظور رعایت بند ۱ ماده ۴۹ قانون بازار اوراق بهادار، توسط سازمان صادر و به متقاضی اعطا می‌شود و در آن با فعالیت در زمینه کارگزاری موافقت می‌شود.
موافقت اولیه: موافقت سازمان با سهامداری متقاضی تأسیس مطابق با الزامات این دستورالعمل و اعطای فرصت به منظور احراز سایر شرایط تأسیس شرکت کارگزاری می‌باشد.
اشخاص وابسته: برای اشخاص حقیقی مقصود همسر، افراد تحت تکفل و اشخاص حقوقی تحت کنترل، برای اشخاص حقوقی، اشخاص حقوقی تحت کنترل، اشخاص حقوقی تحت کنترل مشترک و اشخاص حقوقی کنترل کننده است.
کنترل: مالکیت بیش از ۵۰ درصد یا تعیین اکثریت اعضای هیات مدیره یک شرکت است.
تقاضای تأسیس: منظور از تقاضای تأسیس در این دستورالعمل، تقاضای تأسیس شرکت کارگزاری است.
شرکت سپرده¬گذاری مرکزی: در این دستورالعمل، منظور شرکت سپرده¬گذاری مرکزی اوراق‌بهادار و تسویه وجوه موضوع بند ۷ مادۀ ۱ قانون بازار اوراق‌بهادار است.
فصل دوم - اشخاص مکلف به دریافت مجوز تأسیس
ماده ۲ - دامنه شمول دستورالعمل
هر شخصی که قصد دریافت و ارسال سفارش‌های مربوط به بازار سرمایه برای دیگران و به حساب آنها را داشته باشد باید مجوز تأسیس کارگزاری از سازمان دریافت نماید و متقاضی باید ضمن احراز شرایط مذکور در این دستورالعمل، تقاضای ثبت خود را به عنوان کارگزار یا کارگزار/معامله گر موضوع بند ۱۳ یا ۱۴ ماده ۱ قانون بازار اوراق بهادار، به سازمان ارائه دهد. همچنین تصدی به فعالیت کارگزاری به موجب بند ۱ ماده ۴۹ قانون بازار اوراق بهادار، مستلزم اخذ مجوز فعالیت از سازمان است و سازمان اشخاصی را که بدون دریافت مجوز لازم، مبادرت به این فعالیت نمایند، به موجب ماده ۵۲ قانون بازار اوراق بهادار تحت پی گرد قانونی قرار می‌دهد.
فصل سوم - شرایط اعطای مجوز تأسیس
ماده ۳ - مدارک و اطلاعات مورد نیاز
تقاضای تأسیس از طریق نمایندۀ متقاضی به سازمان ارائه می¬شود و هرگونه ابلاغ به وی، به منزلۀ ابلاغ به متقاضی است. برای دریافت مجوز تأسیس یا سهامداری شرکت کارگزاری متقاضی باید حسب درصد سهامداری مورد نظر، مدارک و اطلاعات ذیل را به منظور بررسی به سازمان تسلیم نماید:
۳-۱- طرح اساسنامه که تمامی صفحات آن به امضای متقاضی رسیده است؛
۳-۲- طرح تجاری شامل اهداف، استراتژی‌ها و برنامه‌های شرکت برای سه سال پس از تأسیس، و ترازنامه و صورت سود (زیان) پیش‌بینی شده برای یکسال کامل شمسی پس از تأسیس که تمامی صفحات آن به امضای متقاضی رسیده است؛
۳-۳- پرسشنامه تکمیل شده مشخصات داوطلب سمت مدیرعاملی یا عضویت در هیأت‌مدیره شرکت کارگزاری، مطابق دستورالعمل تائید صلاحیت حرفه‌ای مدیران نهاد‌های مالی.
۳-۴- تاییدیۀ بانک مبنی بر واریز مبلغ سرمایه شرکت در حساب بانکی شرکت کارگزاری در شرف تأسیس،
۳-۵- ارائه موافقت نامه بانک مرکزی با تأسیس یا سهامداری برای بانک¬ها و موسسات مالی و اعتباری و اشخاص وابسته در شرکت¬های کارگزاری،
۳-۶- ارائه مجوز فعالیت معتبر از نهاد ناظر مربوطه برای بانک ها، موسسات مالی و اعتباری، لیزینگ ها، تعاونی‌های اعتباری و بیمه ها،
۳-۷- پرسشنامۀ تکمیل شدۀ مشخصات داوطلب سهامداری (حقیقی/حقوقی) در شرکت کارگزاری به انضمام مستندات زیر در خصوص هر یک از مؤسسین یا سهامداران عمده:
الف - تصویر مدارک هویتی، تحصیلی دانشگاهی، گواهی¬نامه حرفه¬ای و سوابق تجربی مؤسس/ سهامدار حقیقی.
ب- تصویر مدارک ثبت مؤسس/ سهامدار حقوقی نزد مرجع ثبت شرکت‌ها (شامل آگهی تأسیس در روزنامه رسمی).
ج- تصویر آگهی روزنامه رسمی مربوط به آخرین مدیران مؤسس/سهامدار حقوقی، صاحبان امضای مجاز و حدود اختیارات آن ها.
د- صورت‌های مالی حسابرسی شده دو سال اخیر مؤسس/سهامدار حقوقی متقاضی سهامداری که توسط مؤسسات حسابرسی معتمد سازمان حسابرسی شده باشد همراه با اظهارنظر حسابرس.
هـ- اساسنامه یا شرکت نامۀ مؤسس/سهامدار حقوقی.
و- مستندات در خصوص توانگری مالی و نحوۀ تأمین مالی ثمن معامله یا تأدیه سرمایه مورد نیاز.
ح- اقرارنامه و تعهدنامه اصالت سهامداری توسط هر یک از مؤسسین/ سهامداران و همچنین اقرارنامه دال بر سلب حق واگذاری سهام و حقوق مالکانه آن اصالتاً و وکالتاً تا سه سال.
ط- ارائه تعهدنامه در خصوص عدم تأمین منابع مالی سهامداری در کارگزاری در حال تأسیس یا سهامداری در کارگزاری با استفاده از تسهیلات و اعتبارات یا روش‌های مشابه تحت هر عنوان.
ک- صورت¬های مالی تلفیقی حسابرسی شده (شخص حقوقی) و پرسشنامه شخص حقیقی ذینفع نهایی متقاضی و اشخاص کنترل کننده متقاضی در صورت نیاز.
ل- ارائۀ اظهار نظر حسابرس بر آثار سود زیانی بندهای شرط گزارش حسابرسی،
۳-۸- پرسشنامۀ تکمیل شدۀ مشخصات داوطلب سهامداری (حقیقی/حقوقی) در شرکت کارگزاری به انضمام مستندات زیر در خصوص هر یک از موسسین یا سهامداران غیر عمده:
الف- مستندات هویتی و سوابق تحصیلی مؤسسین یا سهامداران حقیقی.
ب- اساسنامه شخص حقوقی و ارائه مدارک مثبته مربوط به ثبت نزد مرجع ثبت شرکت ها.
ج - صورت¬های مالی تلفیقی حسابرسی شده (شخص حقوقی) و پرسشنامه شخص حقیقی ذینفع نهایی متقاضی و اشخاص کنترل کننده متقاضی در صورت نیاز.
تبصره ۱: ارائۀ مدارک و مستندات قید شده در بند¬های ۱-۳ الی ۵-۳ این ماده فقط در درخواست تأسیس شرکت کارگزاری ضرورت دارد و در درخواست¬ سهامداری در شرکت کارگزاری تأسیس شده نیازی به ارائه این مدارک نیست.
ماده ۴ - شرایط اعطای موافقت اولیه و موافقت با تقاضای تأسیس / سهامداری
پس از تکمیل مدارک و اطلاعات موضوع ماده ۳، تقاضای تأسیس / سهامداری شرکت کارگزاری، توسط مدیریت مربوطه در سازمان ظرف مدت ۳۰ روز کاری رسیدگی شده و در صورت احراز شرایط زیرحسب مورد، با تأیید هیئت مدیرۀ سازمان مجوز تأسیس شرکت کارگزاری، صادر و به متقاضی تسلیم می‌شود:
الف) شرایط عمومی تقاضای تأسیس / سهامداری
۴-۱- طرح اساسنامه ارائه شده، مطابق نمونه مصوب سازمان برای شرکت‌های کارگزاری باشد؛
۴-۲- سرمایه شرکت کارگزاری معادل یا بیش از دو هزار میلیارد ریال باشد؛
۴-۳- سرمایۀ شرکت بصورت نقد تأمین شده باشد و سهام شرکت با نام صادر گردد؛
۴-۴- داوطلبین سمت مدیرعاملی و عضویت در هیأت‌مدیره شرکت، طبق دستورالعمل مربوطه تایید صلاحیت لازم را از سازمان دریافت نموده باشند؛
۴-۵- طرح تجاری، اهداف، برنامه‌ها و صورت‌های مالی پیش‌بینی شده، معقول و متناسب با شرایط تجاری موضوع فعالیت کارگزاری تنظیم شده باشد؛
۴-۶- نام پیشنهادی متضمن عنوان کارگزاری و مناسب بوده و با نام‌های ثبت شدۀدیگر مشابه نباشد و به گونه‌ای گمراه کننده انتخاب نشده باشد. استفاده از کلمات و عباراتی نظیر "ایران"، "ملی" و ... در نام شرکت که معمولاً از طرف اشخاص و نهاد‌های وابسته به دولت استفاده می‌شوند در حالی که چنین وابستگی وجود نداشته باشد یا استفاده از کلمات و عباراتی که عرفاً به ذهن مخاطب وابسته بودن شرکت به شخص یا اشخاص خاصی را (اعم از دولتی یا خصوصی) متبادر نماید، در حالی که چنین وابستگی وجود نداشته باشد، گمراه کننده تلقی می¬شود.
۴-۷- متقاضی جزو سهامدارن یا موسسین کارگزاری لغو شده در ۵ سال منتهی به تاریخ بررسی درخواست نباشد؛
۴-۸- اشخاصی که کنترل شرکت کارگزاری را به صورت مستقیم یا به صورت غیر مستقیم از طریق اشخاص وابسته در اختیار داشته باشد، بصورت غیر مستقیم و از طریق اشخاص وابسته نمی¬توانند کنترل کارگزاری دیگری را در اختیار داشته باشند و بصورت مستقیم تا سقف ۵ درصد در کارگزاری دیگر مجاز به سهامداری هستند.
۴-۹- اشخاصی که بیش از ۵ درصد سهام شرکت کارگزاری را بصورت مستقیم در اختیار دارند، در کارگزاری دیگر تا سقف ۵ درصد می¬توانند سهامدار باشند و بصورت غیر مستقیم و از طریق اشخاص وابسته نمی¬توانند کنترل کارگزاری دیگری را در اختیار داشته باشند.
۴-۱۰- مدیرعامل، اعضای هیئت مدیره و نمایندۀ حقیقی اعضای هیئت مدیرۀ شرکت کارگزاری نمی‌تواند بطور مستقیم بیش از ۵ درصد از سهام یک شرکت کارگزاری دیگر را در اختیار داشته باشد و بصورت غیر مستقیم و از طریق اشخاص وابسته نمی¬توانند کنترل کارگزاری دیگری را در اختیار داشته باشند.
۴-۱۱- موسسین یا سهامداران شرکت بر اساس استعلامات لازم از مراجع ذیصلاح شامل: دبیرخانه کمیته مبارزه با پولشوئی، مدیریت رسیدگی به تخلفات، مدیریت نظارت بر نهاد‌های مالی، مدیریت نظارت بر بازار، اداره بررسی¬های ویژه، اداره بازرسی کارگزاران، مدیریت حقوقی انتظامی یا اداره دعاوی و استعلامات قضائی و مدیریت حراست توسط سازمان (شامل اخذ عدم سوء پیشینه)، فاقد سوء پیشینه مطابق با مصوبات هیئت مدیره سازمان باشند.
۴-۱۲- نداشتن پیشینه کیفری جرایم فصل ششم قانون بازار بر اساس اطلاعات در اختیار سازمان؛
۴-۱۳- نداشتن پیشینه انضباطی موثر مطابق مصوبات هیئت مدیره سازمان.
ب) شرایط خاص متقاضیان تأسیس / سهامداری حقوقی عمده
۴-۱۴- امکان مشارکت در تأسیس / سهامداری شرکت کارگزاری مطابق اساسنامه متقاضی وجود داشته باشد.
۴-۱۵- متقاضیان سهامداری از جمله بانک ها، موسسات مالی و اعتباری، لیزینگ ها، تعاونی‌های اعتباری و بیمه ها، باید از نهاد ناظر مربوطه مجوز فعالیت معتبر داشته باشند؛
۴-۱۶- متقاضی در صورتی¬که بانک، موسسه مالی اعتباری یا اشخاص وابسته به آنها باشد، موافقت نامه بانک مرکزی مبنی بر تأسیس یا سهامداری شرکت کارگزاری را ارائه نموده باشد.
۴-۱۷- سهامداری نهاد‌های مالی به استثناء شرکت¬های سرمایه¬گذاری، هلدینگ و صندوق¬های سرمایه¬گذاری در شرکت کارگزاری صرفاً به منظور تأمین وثیقۀ مدیران و تا سقف ۵۰، ۰۰۰ سهم مجاز است.
۴-۱۸- سپری شدن حداقل سه دوره مالی از آغاز فعالیت شخص، مشروط به اینکه عمر شرکت از دو سال کمتر نباشد؛
۴-۱۹- ثبت به عنوان نهاد مالی نزد سازمان در صورتی که شخص مشمول ثبت باشد؛
۴-۲۰- رعایت مقررات مبارزه با پولشویی در تجهیز منابع مالی؛
۴-۲۱- نداشتن پرونده انضباطی با اهمیت در حال رسیدگی یا منجر به صدور رأی در حوزه جرائم و تخلفات انضباطی به تشخیص واحد رسیدگی کننده به پرونده انضباطی؛
۴-۲۲- نداشتن بدهی‌های معوق به شبکه بانکی؛
۴-۲۳- عدم زیان انباشته طی دو دوره مالی اخیر مطابق آخرین صورت‌های مالی حسابرسی شده؛
۴-۲۴- اظهار نظر حسابرس در خصوص صورت¬های مالی سال مالی اخیر شرکت مردود یا عدم اظهار نظر نباشد و در صورتی که حاوی بند شرط باشد، آثار سود یا زیان آن منجر به زیان انباشته نگردد؛
۴-۲۵- عدم تامین منابع مالی برای سهامداری یا سرمایه کارگزاری در حال تأسیس با استفاده از تسهیلات و اعتبارات یا روش‌های مشابه تحت هر عنوان؛
۴-۲۶- تناسب میزان مشارکت مؤسس / سهامدار در سرمایه کارگزاری با آورده و دارایی وی؛
۴-۲۷- سرمایه متقاضی بیشتر یا مساوی سرمایه شرکت کارگزاری که سهام آن خریداری خواهد شد یا کارگزاری در حال تاسیس باشد.
۴-۲۸- شرکت متقاضی بر اساس آخرین صورت‌های مالی حسابرسی‌شده دارای سود عملیاتی باشد.
۴-۲۹- سهامداران عمده متقاضی طی یکسال گذشته تغییر نداشته باشند.
ج) شرایط خاص متقاضیان تأسیس / سهامداری حقیقی عمده
۴-۳۰- داشتن حداقل مدرک تحصیلی کارشناسی مورد تأیید وزارت علوم در رشته‌های مالی، حسابداری، مدیریت، اقتصاد، بانکداری، علوم بیمه مورد تأیید وزارت علوم با حداقل ۵ سال سابقه تجربی مرتبط برای مؤسسین/ سهامداران یا داشتن حداقل مدرک تحصیلی کارشناسی مورد تأیید وزارت علوم با حداقل ۱۰ سال سابقه تجربی مرتبط برای مؤسسین/سهامداران یا داشتن حداقل مدرک تحصیلی کارشناسی مورد تأیید وزارت علوم و داشتن مدرک تحلیلگری بازار سرمایه با حداقل ۵ سال سابقه تجربی مرتبط برای مؤسسین یا سهامداران؛
۴-۳۱- رعایت مقررات مبارزه با پولشویی در تجهیز منابع مالی؛
۴-۳۲- نداشتن پرونده انضباطی با اهمیت در حال رسیدگی یا منجر به صدور رأی در حوزه جرائم و تخلفات انضباطی به تشخیص سازمان؛
۴-۳۳- نداشتن بدهی‌های معوق به شبکه بانکی؛
۴-۳۴- عدم تامین منابع مالی برای سهامداری کارگزاری یا تأمین سرمایۀ کارگزاری با استفاده از تسهیلات و اعتبارات یا روش‌های مشابه تحت هر عنوان؛
۴-۳۵- تناسب میزان مشارکت مؤسس /سهامدار در سرمایه کارگزاری با آورده و دارایی وی.
د) شرایط متقاضیان تأسیس / سهامداری حقوقی غیر عمده
۴-۳۶- سهامداری نهاد‌های مالی به استثناء شرکت¬های سرمایه¬گذاری، هلدینگ و صندوق¬های سرمایه¬گذاری در شرکت کارگزاری صرفاً به منظور تأمین وثیقۀ مدیران و تا سقف ۵۰، ۰۰۰ سهم مجاز است.
۴-۳۷- متقاضی در صورتی¬که بانک، موسسه مالی اعتباری یا اشخاص وابسته به آنها باشد، موافقت نامه بانک مرکزی مبنی بر تأسیس یا سهامداری شرکت کارگزاری را ارائه نموده باشد.
۴-۳۸- متقاضیان سهامداری از جمله بانک¬ها، موسسات مالی و اعتباری، لیزینگ¬ها، تعاونی¬های اعتباری و بیمه ها، باید از نهاد ناظر مربوطه مجوز فعالیت معتبر داشته باشند؛
۴-۳۹- نداشتن زیان انباشته و نداشتن اظهار نظر مردود یا عدم اظهار براساس آخرین صورت‌های مالی حسابرسی شده.
تبصره ۱: در صورت تأیید صلاحیت حرفه‌ای شخص حقیقی داوطلب عضویت در هیئت مدیره شرکت کارگزاری توسط سازمان، برای صدور تأییدیه ثبت انتقال سهام وثیقه مطابق با اساسنامه، نیاز به بررسی کنترل احراز شرایط سهامداری شرکت کارگزاری نمی‌باشد.
تبصره ۲: عناوین محل کار اشخاص درخصوص سوابق تجربی مرتبط به شرح زیر لحاظ می¬گردد: سمت¬های مدیریت و کارشناسی در شرکت¬های تأمین سرمایه، سپرده‌گذاری مرکزی، سبدگردان، مشاور سرمایه‌گذاری، هلدینگ، سرمایه‌گذاری، کارگزاری، مؤسسه رتبه‌بندی، پردازش اطلاعات مالی، سازمان بورس و اوراق بهادار، بورس ها، کانون‌های فعال در بازار اوراق بهادار.
تبصره ۳: در صورتی¬که متقاضیان تأسیس قصد تأسیس شرکت کارگزاری سهامی عام داشته باشند، یا شرکت کارگزاری سهامی خاص قصد تبدیل به شرکت کارگزاری سهامی عام داشته باشد، علاوه بر الزامات ناشران بورسی و فرابورسی، الزامات ماده ۲۱ این دستورالعمل را نیز باید رعایت نماید.
تبصره ۴: متقاضی هم¬زمان نمی¬تواند بیش از یک درخواست تأسیس یا سهامداری کارگزاری ارائه نماید و درصورت عدم موافقت با تأسیس یا سهامداری در شرکت کارگزاری، موضوع به متقاضی اطلاع داده می¬شود و متقاضی که درخواست وی رد شده است تا ۶ ماه پس از ابلاغ نتیجه، امکان ارائه درخواست مجدد ندارد.
تبصره ۵: هرگونه نقل و انتقال سهام شرکت کارگزاری، واگذاری حقوق و اختیارات مالکیت سهام یا اعطای وکالت در این خصوص، باید قبل از انجام، طبق مقررات به تأیید سازمان برسد.
تبصره ۶: در صورتی¬که درصد سهامداری مورد تقاضا متقاضی زیر یک درصد سهام شرکت کارگزاری باشد، مطابق با شرایط سهامداران غیر عمده بررسی می¬شود.
تبصره ۷: متقاضیان سهامداری در شرکت کارگزاری تأسیس شده باید شرایط تعیین شده در این دستورالعمل را حسب مورد احراز نمایند، رعایت بندهای ۱-۴ الی ۷-۴ فقط در خصوص متقاضیان تأسیس اعمال می¬شود.
ماده ۵ - صدور مجوز تأسیس و مهلت ثبت شرکت کارگزاری
درصورتی‌که متقاضی شرایط سهامداری شرکت کارگزاری را مطابق این دستورالعمل احراز نموده باشد، موافقت اولیه با تأسیس شرکت کارگزاری صادر می¬شود. پس از ابلاغ موافقت اولیه تأسیس کارگزاری، متقاضی شش ماه مهلت خواهد داشت تا مجوز تأسیس شرکت کارگزاری را از سازمان اخذ نماید و ظرف مدت ۲ ماه شرکت سهامی خاص یا ۶ ماه شرکت سهامی عام مطابق با شرایط اعلام شده، تأسیس نماید و موارد لازم را در مرجع ثبت شرکت‌ها، ثبت و مدارک مربوطه را به سازمان تسلیم کند، در غیر اینصورت موافقت اولیه و مجوز تأسیس صادره از درجه اعتبار ساقط خواهد شد. مدت تعیین شده در این ماده قابل تمدید نبوده و در صورتی¬که به هر دلیل متقاضی موفق به تأسیس شرکت کارگزاری نشوند، هیچ¬گونه ادعایی نسبت به مجوز‌های صادره نخواهند داشت.
ماده ۶ - مدارک و اطلاعات مورد نیاز برای ثبت نزد سازمان
پس از تأسیس شرکت کارگزاری و ثبت آن نزد مرجع ثبت شرکت‌ها، شرکت باید پرسشنامه مربوطه و مدارک زیر را به سازمان ارائه نماید تا درصورتی‌که شرایط مندرج در مجوز تأسیس، رعایت شده باشد، به عنوان کارگزار موضوع بند ۱۳ مادۀ ۱ قانون، نزد سازمان به ثبت برسد و برای دریافت مجوز فعالیت اقدام نماید:
۶-۱- اساسنامه شرکت؛
۶-۲- تصویر آگهی مشخصات مدیران و صاحبان امضای مجاز شرکت و حدود اختیارات آنها در روزنامه رسمی کشور؛
۶-۳- نام ثبت شده، تاریخ ثبت، محل ثبت و شماره ثبت نزد مرجع ثبت شرکت‌ها؛
۶-۴- تصویر آگهی تأسیس یا تغییرات شرکت مندرج در روزنامه رسمی کشور؛
۶-۵- مبلغ سرمایه ثبت شده، فهرست شرکاء و میزان سرمایه پرداخت شده شده‌ی هریک؛
۶-۶- سایر مدارکی که نشان دهنده احراز شرایط تعیین شده در مجوز تأسیس باشد.
فصل چهارم - شرایط صدور مجوز فعالیت کارگزاری
ماده ۷ - مدارک و اطلاعات مورد نیاز برای صدور مجوز فعالیت
شرکت کارگزاری پس از ثبت نزد سازمان برای اخذ مجوز فعالیت باید پرسشنامه مربوطه را تکمیل و اسناد و مدارک زیر را ارائه نماید:
۷-۱- تأییدیه سامانه ارتباط با عامل تسویه، سامانۀ مدیریت شکایات، نرم افزار معاملات برخط، مرکز تماس و سایر نرم¬افزار‌ها و تجهیزات لازم از مدیریت فناوری سازمان،
۷-۲- تصویر اسناد ملک¬های در اختیار شرکت کارگزاری و اسناد نشان دهنده کاربری آنها،
۷-۳- قرارداد عامل تسویه مطابق با فرمت اعلامی شرکت سپرده¬گذاری مرکزی،
۷-۴- صورت¬های مالی حسابرسی شده سال مالی اخیر به همراه اظهارنظر حسابرس بر صورت¬های مالی،
۷-۵- اظهار نظر حسابرس بر بندهای صورت¬های مالی و تعیین آثار سود زیانی آنها،
۷-۶- تأییدیه شرکت بورس مربوطه بر تعداد شعب و تالار اختصاصی احداث شده،
۷-۷- پرسشنامه نیروی انسانی مورد نیاز و مدارک لازم،
۷-۸- ارائه تعهدنامه رعایت قوانین و مقررات (پیوست ۳) که توسط اعضاء هیئت مدیره شرکت تأیید شده باشد.
تبصره ۱: در صورتیکه کارگزاری قصد فعالیت در بورس کالا را داشته باشد که مسئولیت تسویه وجوه در آن بورس با شرکت سپرده¬گذاری مرکزی نیست، قرار داد عامل تسویه باید مطابق با فرمت اعلامی بورس مربوطه به تأیید بورس مربوطه رسیده باشد.
ماده ۸ - مجوز فعالیت¬های شرکت کارگزاری
مجوز فعالیت شرکت کارگزاری پس از احراز شرایط با تأیید رئیس سازمان صادر می¬گردد و مدت زمان اولین مجوز فعالیت¬ شرکت کارگزاری ۲ سال می¬باشد و تمدید و صدور سایر مجوز فعالیت شرکت کارگزاری ۵ سال می¬باشد. مجوز فعالیت¬های شرکت¬های کارگزاری شامل موارد زیر است:
الف) مجوز فعالیت¬های اصلی:
شروع به فعالیت اولیۀ شرکت کارگزاری، در یکی از دو گروه مجوز‌های اصلی به شرح زیر خواهد بود. پس از اتمام اعتبار مجوز فعالیت، شرکت کارگزاری می¬تواند ضمن احراز شرایط و عملکرد مناسب طبق ماده ۸ این دستورالعمل، سایر مجوز فعالیت¬ها را اخذ یا مجوز فعلی را تمدید نماید.
- گروه اول شامل ۲ مجوز فعالیت معاملات اوراق تأمین مالی و معاملات مشتقه مبتنی بر اوراق¬بهادار.
منظور از اوراق تأمین مالی در این دستورالعمل، هر گونه اوراق قابل معامله در بورس اوراق¬بهادار تهران و فرابورس ایران بجز اوراق مشتقه می¬باشد مانند سهام، حق تقدم سهام و اوراق بدهی.
- گروه دوم شامل ۲ مجوز فعالیت معاملات کالا و اوراق¬بهادار مشتقه مبتنی بر کالا.
ب) فعالیت¬های فرعی:
شامل خدمات مشاور عرضه و مشاور پذیرش می¬باشد. با اخذ اولین مجوز فعالیت، شرکت کارگزاری می¬تواند با تخصیص نیروی انسانی واجد شرایط مطابق با پیوست یک این دستورالعمل، اقدام به ارائه خدمات مشاور عرضه و پذیرش نماید و لزومی به اخذ مجوز جداگانه نیست.
ج) خدمات معاملات برخط و مرکز تماس:
ارائۀ خدمات معاملات برخط و مرکز تماس با تأمین سامانه¬ها و تجهیزات لازم، تخصیص نیروی واجد شرایط و اخذ تأییدیه-های لازم برای همۀ کارگزاران الزامی است.
ماده ۹ - نحوۀ ارزیابی عملکرد کارگزاری در تمدید یا گسترش فعالیت کارگزاری
ارزیابی عملکرد کارگزاری در زمان تمدید یا گسترش فعالیت کارگزاری در حوزۀ‌های زیر انجام می¬شود:
۹-۱- کارگزاری در ۲ سال منتهی به تاریخ درخواست تخلف عمده¬ای که منجر به لغو یا تعلیق فعالیت کارگزاری بشود، مرتکب نشده باشد.
۹-۲- کارگزاری پروندۀ تخلفاتی عمده طبق نظر معاونت نظارت بر نهاد‌های مالی در مراجع رسیدگی به تخلفات نداشته باشد.
۹-۳- سایر مواردی که توسط سازمان اعلام می¬گردد.
ماده ۱۰ - شرایط صدور مجوز فعالیت کارگزاری
تأسیس شرکت کارگزاری و همچنین ثبت شرکت تحت عنوان شرکت کارگزاری مطابق با الزامات این دستورالعمل نزد سازمان، به عنوان مجوز فعالیت در زمینه کارگزاری محسوب نمی‌شود و شروع به فعالیت کارگزاری منوط به دریافت مجوز جداگانه تحت عنوان مجوز فعالیت کارگزاری از سازمان است. شرکت‌های کارگزاری ضمن حفظ شرایط تأسیس و با احراز شرایط زیر می‌توانند با تکمیل فرم مربوطه، تقاضای دریافت مجوز فعالیت کارگزاری ارائه نمایند. شرایط صدور یا تمدید مجوز فعالیت به شرح زیر است:
۱۰-۱- سرمایۀ ثبت و پرداخت شدۀ شرکت کارگزاری حداقل دو هزار میلیارد ریال باشد.
۱۰-۲- شرکت کارگزاری ملکی با کاربری اداری یا تجاری حداقل به متراژ ۵۰۰ متر مربع در مالکیت داشته باشد و از این ملک در راستای فعالیت کارگزاری استفاده نماید.
۱۰-۳- نیروی انسانی لازم برای مجوز فعالیت¬ها را بر اساس پیوست یک این دستورالعمل تأمین نموده باشد.
۱۰-۴- تجهیزات اداری، نرم¬افزار‌ها و سامانه¬های لازم را مطابق با پیوست دو این دستورالعمل تأمین نموده باشد.
۱۰-۵- ترکیب سهامداری شرکت کارگزاری و صلاحیت حرفه‌ای مدیرعامل و اعضای هیئت مدیرۀ شرکت کارگزاری مورد تأیید سازمان باشد.
۱۰-۶- شرکت کارگزاری قبل از شروع به فعالیت باید با عامل تسویۀ مورد تأیید سازمان قرارداد (مطابق با فرمت اعلامی شرکت سپرده¬گذاری مرکزی) منعقد نماید و این قرارداد باید به تأیید شرکت سپرده¬گذاری مرکزی رسیده باشد.
۱۰-۷- سامانه¬ها و نرم¬افزار¬های لازم برای اجرایی نمودن فعالیت عامل تسویه، نرم افزار معاملات برخط، مرکز تماس و سایر نرم¬افزار‌ها و تجهیزات مهیا شده باشد،
۱۰-۸- شرکت کارگزاری باید با اخذ مجوز مربوطه در ۲۰ استان مختلف شعبه یا تالار اختصاصی دایر نماید.
۱۰-۹- اظهارنظر حسابرس بر صورت¬های مالی شرکت کارگزاری مردود یا عدم اظهار نظر نباشد.
۱۰-۱۰- بر اساس آخرین صورت¬های مالی، سرمایه کارگزاری پس از کسر مجموع زیان انباشته و آثار کاهندۀ بندهای گزارش حسابرس حداقل برابر با دو هزار میلیارد ریال باشد. در صورتی¬که اظهارنظر حسابرس بر صورت¬های مالی شرکت کارگزاری مشروط باشد یا گزارش حسابرس دارای بندهای موثر بر سود زیان شرکت باشد، باید آثار سود زیانی بندهای مزبور به صورت دقیق یا بصورت حداقل/حداکثر توسط حسابرس شرکت تعیین گردد.
۱۰-۱۱- مجوز فعالیت مورد تقاضا در دو سال منتهی به تاریخ درخواست برای شرکت کارگزاری لغو نشده باشد.
تبصره ۱: احراز شرایط ۸-۹ الی ۱۱-۹ این ماده مشمول کارگزارانی که اولین مجوز فعالیت خود را درخواست نموده¬اند، نمی¬شود.
تبصره ۲: در صورت احراز شرایط و ظرف حداکثر ۳۰ روز (کاری) پس از تکمیل مدارک و اطلاعات مربوطه مجوز فعالیت کارگزاری صادر و جهت عضویت به کانون کارگزاران، شرکت سپرده گذاری مرکزی و بورس‌های مربوطه معرفی می‌شود.
ماده ۱۱ - لزوم حفظ شرایط تأسیس و فعالیت
شرکت کارگزاری موظف است در طول فعالیت شرایط تأسیس و فعالیت را حفظ نماید و درصورت از دست دادن شرایط مزبور، ضمن اعلام به سازمان در اسرع وقت مجدد شرایط تأسیس و فعالیت را احراز نماید. کارگزار موظف است در تغییرات شرایط تأسیس و فعالیت از جمله تغییرات نیروی انسانی و تجهیزات و نرم¬افزار‌های مورد استفاده شرایط تعیین شده در این دستورالعمل را رعایت نماید و تغییرات را به سازمان اعلام نماید. در غیر اینصورت سازمان می¬تواند مجوز فعالیت کارگزاری را تعلیق یا لغو نماید.
فصل پنجم - عامل تسویه
ماده ۱۲ - وظایف عامل تسویه
شرکت کارگزاری قبل از شروع به فعالیت باید با عامل تسویۀ مورد تأیید سازمان قرارداد منعقد نماید و این قرارداد باید مطابق با فرمت اعلامی شرکت سپرده¬گذاری مرکزی بوده و به تأیید آن شرکت نیز رسیده باشد. مطابق با این قرارداد عامل تسویه باید وظایف و مسئولیت¬های زیر را برعهده بگیرد:
الف) نگهداری وجوه و حساب مشتریان شرکت کارگزاری.
ب) تسویه با اتاق پایاپای بابت معاملات شرکت کارگزاری.
پ) پرداخت وجوه مشتریان به حساب بانکی مشتریان.
ماده ۱۳ - مسئولیت تسویه با اتاق پایاپای
مسئولیت تسویۀ معاملات انجام شده از طریق کارگزاری، پس از انعقاد قرارداد با عامل تسویه و تأیید قرارداد مزبور توسط شرکت سپرده¬گذاری مرکزی با عامل تسویه می¬باشد و شرکت کارگزاری مسئولیتی در خصوص تسویه با اتاق پایاپای ندارد.
ماده ۱۴ - شرایط عامل تسویه
بانک¬ها و شرکت¬های کارگزاری که شرایط زیر را داشته باشند می¬توانند به عنوان عامل تسویه فعالیت نمایند، شرکت سپرده-گذاری مرکزی در تأیید قرارداد عامل تسویه با کارگزاری احراز شرایط زیر را کنترل می¬نماید:
الف – بانک عامل تسویه
۱۴-۱- بانک¬ عامل تسویه باید دارای مجوز فعالیت معتبر از بانک مرکزی داشته باشد،
۱۴-۲- سرمایۀ ثبت و پرداخت شدۀ بانک حداقل ۱۰۰ هزار میلیارد ریال باشد،
۱۴-۳- طبق آخرین صورت¬های مالی حسابرسی شده فاقد زیان انباشته باشد.
ب- کارگزار عامل تسویه
۱۴-۴- کارگزار عامل تسویه باید حداقل ده هزار میلیارد ریال سرمایۀ ثبت و پرداخت شده داشته باشد.
۱۴-۵- نسبت¬های کفایت سرمایه خاص کارگزاران عامل تسویه را احراز نموده باشد.
۱۴-۶- در زمان عقد قرارداد عامل تسویه فاقد زیان انباشته باشد. در صورتی که فعالیت کارگزاری در یکسال منتج به زیان انباشته شده باشد، مبلغ زیان انباشته از ۵ درصد سرمایۀ ثبت و پرداخت شدۀ کارگزاری تجاوز ننماید. در صورتی که زیان انباشتۀ کارگزاری به بیش از ۵ درصد تا ۱۰ درصد از سرمایۀ ثبت و پرداخت شده باشد ظرف ۸ ماه پس از پایان سال مالی، تعداد قرارداد‌های عامل تسویۀ نهایتاً به ۵ قرارداد محدود شود و در صورتی¬که زیان انباشته به بیش از ۱۰ درصد سرمایۀ ثبت و پرداخت شده تجاوز نماید، ظرف مدت ۸ ماه پس از پایان سال مالی همۀ قرارداد‌های عامل تسویه باید لغو گردد.
تبصره ۱: کارگزاران عامل تسویه به مبلغ ۲۰ درصد سرمایۀ ثبت و پرداخت شده و بانک¬های عامل تسویه به ازای هر قرارداد عامل تسویه مبلغ هزار میلیارد ریال اوراق بهادار با نقدشوندگی بالا از جمله اوراق¬بهادار بادرآمد ثابت (به قیمت روز) به عنوان تضمین انجام تعهدات نزد شرکت سپرده¬گذاری مرکزی ارائه نمایند تا درصورت عدم انجام تعهدات توسط عامل تسویه از وثایق مزبور جهت تسویۀ معاملات استفاده گردد.
تبصره ۲: هر بانک می¬تواند عامل تسویۀ حداکثر ۳۰ شرکت کارگزاری باشد و هر شرکت کارگزاری با سرمایۀ ده هزار میلیارد ریال می¬تواند عامل تسویه حداکثر ۱۰ شرکت کارگزاری باشد. در صورتی که شرکت کارگزاری به عنوان عامل تسویه، قصد داشته باشد به بیش از ده شرکت کارگزاری خدمات ارائه کند، به ازای هر قرارداد عامل تسویۀ مازاد باید هزارمیلیارد ریال سرمایه مازاد داشته باشد، سقف قرارداد‌های عامل تسویۀ شرکت کارگزاری ۱۵ قرارداد می¬باشد.
تبصره ۳: باتوجه به شرایط بازار سرمایه، سازمان می¬تواند ضوابطی را برای عاملان تسویه وضع نماید.
فصل ششم - الزامات ارائۀ خدمات کارگزاری
ماده ۱۵ - قرارداد با مشتری
ارائه خدمات کارگزاری به مشتریان باید در چارچوب قرارداد منعقد شده با مشتری و قوانین و مقررات از جمله مقررات مربوط به مبارزه با پولشویی باشد.
ماده ۱۶ - بهترین اقدام کارگزار
کارگزاری باید منافع مشتری را در اولویت قرار دهد و سعی نماید سفارش¬های مشتریان را به نحوی اجرا نماید که بهترین نتیجه برای مشتری حاصل شود. درصورت بروز اختلاف در تشخیص بهترین اقدام کارگزار، کمیتۀ سازش کانون کارگزاران و پس از آن هیأت داوری مرجع تشخیص دهنده در این خصوص می¬باشد.
ماده ۱۷ - کنترل و افشاء تضاد منافع
شرکت کارگزاری باید عملیات و امور کارگزاری را به نحوی مدیریت نماید تا از بروز تضاد منافع جلوگیری شود یا در صورت بروز تضاد منافع، به بهترین شکل ممکن به اطلاع ذینفعان (افراد مرتبط با موضوع تضاد منافع) رسیده باشد.
ماده ۱۸ - حسابداری و گزارشگری مالی
شرکت کارگزاری باید حسابداری امور مالی و گزارشگری مالی خود را مطابق با استاندارد‌های حسابداری ملی و مقررات سازمان انجام دهد و صورت¬های مالی حسابرسی شده شش ماهه را حداکثر دو ماه پس از پایان دوره و صورت¬های مالی حسابرسی شده را به همراه اظهار نظر حسابرس حداکثر ۴ ماه بعد از پایان سال مالی به سازمان ارسال نماید.
تبصره ۱: سازمان می¬تواند از کارگزاری درخواست انجام حسابرسی، رسیدگی مالی یا حسابرسی ویژه نماید.
ماده ۱۹ - اختیار سازمان در بازرسی و نظارت بر کارگزاری
سازمان می‌تواند به صورت ادواری یا در مواقع لزوم، مدارک و هرگونه مستندات کارگزاری و هر گونه اماکن متعلق به کارگزاری یا تحت اختیار یا کنترل وی را با اهداف زیر مورد بازرسی قرار دهد یا ارائه اطلاعات، مدارک و گزارش‌هایی را از کارگزاری درخواست کند:
۱۹-۱- اطمینان از تهیه و نگهداری اسناد، مدارک، گزارش‌ها و دفاتر مالی مطابق قوانین و مقررات؛
۱۹-۲- اطمینان از انطباق عملکرد کارگزاری با مقررات مربوطه؛
۱۹-۳- اطمینان از حفظ شرایط تعیین شده برای تأسیس و فعالیت کارگزاری؛
۱۹-۴- بررسی شکایات و اعتراضات رسیده از سوی مشتری یا اشخاص دیگر؛
۱۹-۵- بررسی تخلفات احتمالی کارگزاری؛
۱۹-۶- تهیه گزارش‌ها، اسناد و مدارک برای سایر نهاد‌های ذیصلاح.
تبصره ۱: کارگزار موظف است کلیه‌ی اطلاعات، اسناد، مدارک و گزارش‌های مورد درخواست را در موعد مقرر در اختیار سازمان قرار دهد و به تمامی سوالات نمایندگان سازمان پاسخ داده و امکان بازرسی از دفاتر، مدارک و اماکن مورد نظر را برای بازرسین سازمان بدون فوت وقت فراهم آورد. بازرسین سازمان توسط مدیریت مربوطه یا مقامات مافوق وی، معرفی می‌شوند.
تبصره ۲: سازمان می¬تواند وظایف و اختیارات نظارتی خود را به اشخاص دیگر محول نماید و شرکت کارگزاری موظف به همکاری با اشخاص مسئول در این زمینه می¬باشد.
ماده ۲۰ - حسابرس شرکت کارگزاری
حسابرس شرکت کارگزاری باید طبق الزامات دستورالعمل مؤسسات حسابرسی معتمد سازمان بورس و اوراق بهادار انتخاب گردد. حسابرس در حین انجام مسئولیت خود، در صورتیکه¬ با نقض مقررات عمده به تشخیص حسابرس، خروج سرمایۀ عمده از شرکت کارگزاری یا شرایطی که تدوام آن موجب ضرر و زیان احتمالی مشتریان گردد، مواجه شود باید مستقیماً به سازمان اطلاع دهد.
فصل هفتم – شرایط تأسیس شرکت کارگزاری سهامی عام یا تبدیل شرکت کارگزاری سهامی خاص به سهامی عام
ماده ۲۱ - شرایط تأسیس، پذیره نویسی و تغییر سهامداری در شرکت کارگزاری سهامی عام
قوانین و مقررات تأسیس شرکت کارگزاری که مغایرتی با الزامات این ماده ندارد باید در تأسیس یا تبدیل به یک شرکت کارگزاری سهامی عام رعایت گردد. شرایط تأسیس، پذیره نویسی و تغییر سهامداری در شرکت کارگزاری سهامی عام به شرح زیر است:
۲۰-۱- موسسین باید ۷۰ درصد مبلغ سرمایه را تعهد و تأدیه نمایند و ۳۰ درصد از مبلغ سرمایه از طریق پذیره نویسی تأمین گردد. این نسبت غیر قابل تغییر است.
۲۰-۲- نقل و انتقال سهام شرکت‌های کارگزاری پذیرش شده در بورس اوراق بهادار تهران یا فرابورس ایران که کمتر از ۵ درصد باشد، نیاز به اخذ تاییدیه از سازمان ندارد. سازمان و بورس مربوطه می‌توانند برای بررسی ارتباط سهامداری مدارک لازم جهت بررسی سهامداری طبق مقررات را از سهامداران کمتر از ۵ درصد یا اشخاص کنترل کننده اخذ نماید. در صورتی که درصد سهامداری شخص و اشخاص وابسته در مجموع به صورت مستقیم به ۵ یا بیش از ۵ درصد افزایش یابد متقاضی باید مدارک و مستندات مربوطه را طبق الزامات این دستورالعمل ارائه و تاییدیه لازم جهت نقل و انتقال سهام را از سازمان قبل از نقل و انتقال سهام اخذ نماید.
۲۰-۳- در بررسی درخواست‌های نقل و انتقال سهام شرکت کارگزاری پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران و فرابورس ایران، در صورتی که نقل و انتقال سهام منجر به افزایش درصد سهامداری شخص و اشخاص وابسته در مجموع به صورت مستقیم به بیش از ۱۰ درصد نسبت به آخرین وضعیت سهامداری تایید شده توسط سازمان بورس و اوراق بهادار شود، متقاضی باید مدارک و مستندات مربوطه این دستور العمل ارائه و تاییدیه لازم جهت نقل و انتقال سهام را قبل از نقل و انتقال از سازمان اخذ نماید.
۲۰-۴- درصورت عدم ارائه تاییدیه سازمان جهت نقل و انتقال سهام شرکت کارگزاری از سوی متقاضی به بورس مربوطه، منجر به عدم تایید معامله مذکور توسط بورس مربوطه خواهد شد.
۲۰-۵- بورس مربوطه پس از احراز شرایط این مصوبه می‌تواند معامله نقل و انتقال سهام شرکت کارگزاری را تایید نماید.
۲۰-۶- در تنظیم امید نامه شرکت‌های کارگزاری در بورس مربوطه باید کلیه جنبه‌های حائز اهمیت و ریسک این صنعت از جمله محدودیت در تنوع خدمات و امکان تعلیق و لغو مجوز فعالیت را جهت اطلاع سرمایه‌گذاران درج نماید تا سرمایه‌گذاران با اطلاع کامل به سرمایه گذاری در سهام شرکت‌های کارگزاری اقدام نمایند.
۱۷-۱- سهامی عام شدن شرکت‌های کارگزاری منوط به پذیرش در یکی از بازار‌های بورس یا فرابورس می‌باشد.
فصل ۸– شرایط لغو و تعلیق مجوز تأسیس و فعالیت کارگزاری
ماده ۲۲ - تعلیق یا لغو مجوز فعالیت شرکت کارگزاری
هیئت مدیره سازمان، در صورت بروز هریک از موارد زیر، باتوجه به نوع، ماهیت و اندازه تخلف یا رویداد، می¬تواند مجوز¬ فعالیت کارگزاری را بصورت کامل یا بخشی از مجوز فعالیت را بصورت موقت یا دائم محدود، لغو یا تعلیق نماید، هیئت مدیره می¬تواند شرایطی را بر کارگزاری تعیین نماید و فرصتی را جهت احراز این شرایط به منظور جلوگیری از لغو یا تعلیق مجوز فعالیت تعیین نماید یا اینکه بصورت مستقیم از اختیارات خود در لغو و تعلیق مجوز فعالیت استفاده نماید.
۲۲-۱- در صورت از دست دادن شرایط تصریح شده برای تأسیس و فعالیت کارگزاری؛
۲۲-۲- در صورتی¬که کارگزاری قوانین و مقررات مربوط به فعالیت شرکت کارگزاری از جمله مصوبات و الزامات فعالیت تعیین شده توسط هیئت مدیره سازمان یا اساسنامه مصوب خود را رعایت ننماید،
۲۲-۳- در صورتی¬که مشخص شود صدور مجوز تأسیس و فعالیت کارگزاری بر اساس اطلاعات و مدارک نامعتبر صادر شده است،
۲۲-۴- در صورت عدم فعالیت کارگزاری در هر یک از مجوز‌های فعالیت حداکثر به مدت سه ماه و بدون ذکر دلیل موجه طبق نظر هیئت مدیره سازمان در طول زمان اعتبار مجوز فعالیت،
۲۲-۵- در صورتی¬که وضعیت مالی کارگزاری براساس مادۀ ۲۳ این دستورالعمل مناسب نباشد.
ماده ۲۳ - وضعیت مالی نامناسب کارگزاری
در صورتی¬که شرکت کارگزاری از احراز نسبت¬های کفایت سرمایه ناتوان باشد یا امکان پرداخت بدهی¬ها و دیون خود را نداشته باشد یا مطابق با نظر هیئت مدیرۀ سازمان مشخص گردد که شرکت کارگزاری در کوتاه مدت و به تنهایی قادر به پرداخت تعهدات و دیون خود نیست، این شرایط نشان از وضعیت مالی نامناسب شرکت کارگزاری است.
ماده ۲۴ - کناره¬گیری از فعالیت کارگزاری
پس از صدور مجوز فعالیت، شرکت کارگزاری نمی¬تواند فعالیت خود را بدون موافقت سازمان متوقف نماید.
ماده ۲۵ - لغو موافقت اولیه و مجوز تأسیس شرکت کارگزاری
در صورتی¬که متقاضی / موسس در مهلت‌های مقرر در این ماده، حسب مورد نسبت به تأسیس شرکت و احراز شرایط و شروع فعالیت اقدام ننماید، مجوز صادره برای وی، خود به خود لغو می‌شود؛
۲۵-۱- در صورتی که متقاضی پس از شش ماه از تاریخ صدور مجوز تأسیس موفق به اخذ مجوز فعالیت نگردد.
۲۵-۲- در صورتی¬که همه مجوز فعالیت¬های شرکت کارگزاری لغو شده باشد یا اعتبار زمانی همه مجوز فعالیت-های شرکت کارگزاری منقضی شده باشد و شرکت کارگزاری ظرف مدت ۶ ماه از تاریخ لغو آخرین مجوز شرکت کارگزاری یا ۶ ماه از تاریخ انقضای آخرین مجوز فعالیت شرکت کارگزاری، موفق به اخذ مجوز فعالیت کارگزاری از سازمان نگردد،
۲۵-۳- متقاضی ظرف مدت ۲ ماه پس از تاریخ صدور مجوز تأسیس¬ شرکت کارگزاری موفق به ثبت شرکت کارگزاری نزد ادارۀ ثبت شرکت¬ها نشده باشد،
۲۵-۴- متقاضی پس از اخذ موافقت اولیه با تأسیس شرکت کارگزاری، ظرف مدت ۶ ماه پس از تاریخ صدور موفق به اخذ مجوز تأسیس نشود.
تبصره ۱: هیئت مدیره سازمان می¬تواند با بررسی دلایل متقاضی /شرکت کارگزاری فرصت¬های اعطاء شده در این ماده را نهایتاً تا سه ماه تمدید نماید.
ماده ۲۶ - مقررات تعلیق، لغو و کناره گیری از فعالیت شرکت¬های کارگزاری
در صورت لغو یا تعلیق مجوز فعالیت یا لغو مجوز تأسیس شرکت کارگزاری، شرکت کارگزاری باید مقررات مربوط به تعلیق، لغو و کناره گیری از فعالیت شرکت¬های کارگزاری رعایت نماید.
فصل هشتم - سایر موراد
ماده ۲۷ - امکان صدور مجوز فعالیت کارگزار/معامله¬گری
متقاضیان پس از اخذ مجوز تأسیس مطابق با الزامات این دستورالعمل می¬توانند با احراز شرایط تأسیس و فعالیت کارگزاری طبق این دستورالعمل و احراز شرایط صدور مجوز فعالیت کارگزار/معامله¬گری طبق مقررات مربوطه، مجوز فعالیت کارگزار/معامله¬گری موضوع بند ۱۴ مادۀ ۱ قانون بازار اوراق¬بهادار را دریافت نمایند.
ماده ۲۸ - احراز شرایط توسط کارگزاران موجود
شرکت‌های کارگزاری که قبل از تصویب این دستورالعمل مجوز کارگزاری دریافت نموده‌اند، ملزم‌اند ظرف دو سال، شرایط خود را با این دستورالعمل تطبیق دهند؛ درغیراین‌صورت مجوز تأسیس و فعالیت کارگزاری آنها از درجه اعتبار ساقط می‌شود.
