تاثیر قطعی انتخابات و اصلاح قیمتی ارز بر بازار

آنچه در بازار دیروز گذشت
به گزارش بورس نیوز، روز گذشته شاهد واکنش بازار به رویداد‌های سیاسی بین المللی بودیم. نزدیک شدن جو بایدن به کاخ سفید و عدم انتخاب مجدد ترامپ به عنوان رئیس جمهور آمریکا بر اساس آخرین آمار اعلام شده توسط آمریکایی‌ها واکنش سنگین کاهشی را در بازار ارز سبب شده و همان گونه که انتظار می‌رفت این تخلیه حباب قیمت دلار منجر به واکنش هیجانی بازار سرمایه نیز شد و البته این تا حدی و در برخی گروه‌ها معقول و منطقی به نظر می‌رسد.

عدم وجود چشم انداز مشخصی از آینده تجارت خارجی کشور و مهم‌تر از آن نحوه کاهش و رفع تحریم‌های کشورمان منجر به ابهام سنگین فعالین بازار سرمایه شده و در حال حاضر شاید هیچ کس نداند که در ماه‌های آینده چه رویدادی در بازار ارز و باالتبع آن در بازار سرمایه و مخصوصا شرکت‌های صادرات محور روی خواهد داد.

در حالی که انتظار می‌رفت حداقل برای یک یا دو روز کاری شاهد اثرات مثبت انتخاب بایدن به عنوان رئیس جمهور آمریکا باشیم، گروه‌های خودرویی و بانکی که از نظر فعالین بازار اثرات مثبتی از رفع احتمالی تحریم‌ها را خواهند گرفت نیز با روند کاهشی و تشکیل صف فروش در میانه و پایان بازار مواجه شدند تا شاهد یکی دیگر از روز‌های سراسر منفی بازار سرمایه باشیم.

شاخص کل به کمترین حد خود از ابتدای تابستان رسید و به رقم یک میلیون و ۲۶۲ هزار واحدی رسید. این در حالی است که برخی از نماد‌های اصلی بازار همچون "شستا"، "فارس"، "ومعادن" و "وتجارت" در منفی‌های چند روز اخیر بازار (البته به جز نماد "فارس" که سه روز کاری باز بوده است) حضور نداشته اند و در صورت باز بودن این نماد‌ها به طور قطع شاخص کل در محدود یک میلیون و ۲۰۰ هزار واحد حضور داشت. به این ترتیب شاهد افت بیش از ۴۰ درصدی متوسط قیمت‌ها در بازار سرمایه هستیم و این در حالی است که در برخی گروه‌ها و نماد‌ها میزان اصلاح قیمت‌ها از ۲۱ مرداد ماه به بیش از ۷۰ درصد نیز رسیده است.

ارزش کل معاملات همچنان کمتر از ۱۰ هزار میلیارد تومان بوده و جمع کل ارزش معاملات خرد کمتر از ۴.۵۰۰ میلیارد تومان بوده است. خالص خروج سهامداران حقیقی در بازار روز گذشته در حدود ۸۵۰ میلیارد تومان بود که یکی از بدترین خروج‌ها را رقم زد.

شاخص کل هم وزن نیز با بیش از ۰.۸ درصد کاهش به ۳۷۴ هزار و ۳۱ واحد سقوط کرد.

سیاست و اقتصاد کلان

در بازار ارز و در حالی که نرخ دلار سامانه نیما همچنان بیش از ۲۷ هزار تومان بوده، در بازار آزاد شاهد سقوط سنگین نرخ‌ها بودیم. در حالی که در جو روز چهارشنبه دلار به ۳۰ هزار و ۲۰۰ تومان نیز رسیده بود، با افزایش سنگین احتمال انتخاب بایدن به عنوان رئیس جمهور آمریکا، دلار سقوط تاریخی و سنگینی را تجربه کرد و به ۲۴ هزار تومان رسید. 

این در حالی است که صرافی‌ها هیچ خریدی نداشتند و در برخی معاملات کف بازار نرخ‌های ۲۲ هزار تومان نیز مشاهده شد. در حالی که گمانه زنی‌ها این بود که بانک مرکزی کاهش نرخ ارز را مدیریت و تدریجی خواهد کرد، شاهد پست اینستاگرامی بانک مرکزی در خصوص عدم دخالت این نهاد در تخلیه حباب قیمتی ارز بودیم تا به این ترتیب انتظار افت بیشتر قیمت‌ها تا سطح ۲۰ هزار تومان در مرحله اول وجود داشته باشد.

اثرات کاهش قیمت دلار به بازار خودرو نیز سرایت کرد و در این بازار که مشتریان و متقاضیان خروج کاملی را در آن رقم زده اند قیمت خودرو‌های خارجی بعضا تا ۵۰۰ میلیون تومان و قیمت برخی خودرو‌های متوسط قیمت داخلی تا ۵۰ میلیون تومان کاهش قیمت را در یک روز تجربه کردند.

بر این اساس بسیاری بر این باورند که بسیاری از عرضه‌های بورس کالا در هفته جاری نیز با تقاضای نزدیک به صفر مواجه خواهد شد. دلیل منطقی این امر محاسبه نرخ پایه عرضه محصولات در بورس کالا بر اساس نرخ ارز سامانه نیما که ۲۷ هزار تومان است، خواهد بود. این انتظار می‌رود که به طور موقت نیز که شده شاهد برخی تغییرات کاهشی در محاسبه نرخ پایه‌ی محصولات عرضه شده در بورس کالا باشیم. قابل ذکر است که در جریان معاملات امروز در بورس کالا شاهد عرضه محصول کاتد مس شرکت صنایع ملی مس ایران و همچنین محصولات آلومینیومی ایرالکو خواهیم بود.

بر اساس اخباری از حوزه اقتصاد کلان کشور، علیرغم کاهش درآمد‌های ارزی دولت در سال جاری که از افت قابل توجه صادرات نفت حاصل شده و پیش بینی کاهش درآمد‌های مالیاتی به ویژه ناشی از کرونا، اما درآمد ریالی دولت طی ۷ ماهه امسال نه تنها کاهش نیافته بلکه رشد ۱۵ درصدی هم داشته است که یکی از دلایل عمده آن افزایش درآمد حاصل از فروش دارایی و سهام در بورس و فروش اوراق بوده است. البته افزایش نرخ ارز هم ممکن است در افزایش درآمد ریالی دولت اثرگذار بوده باشد. طی ۷ ماهه امسال بیش از ۳۰۳ هزار میلیارد تومان درآمد نصیب دولت شده که بیش از ۱۳۰ هزار میلیارد تومان از محل درآمد‌های مالیاتی و گمرکی بوده است.

دولت، همچنین ۳۳ هزار میلیارد تومان از محل فروش سهام و دارایی و ۹۰ هزار میلیارد تومان از محل فروش اوراق درآمد کسب کرده و این در حالی است که درآمد ریالی دولت از محل فروش نفت که با ارز ۴۲۰۰ تومانی تسعیر شده، تنها ۵۷۰۰ میلیارد تومان اعلام شده است. از مجموع درآمد ۳۰۳ هزار میلیارد تومانی دولت در این هفت ماه، ۸۶ درصد یعنی ۲۶۰ هزار میلیارد تومان صرف بودجه جاری شده است. همچنین ۲۹ هزار میلیارد تومان به تملک دارایی‌های سرمایه‌ای یعنی بودجه عمرانی اختصاص یافته است.

بازار امروز
با توجه به قطعی شدن ریاست جمهوری جو بایدن که توسط برخی رسانه‌های معتبر آمریکایی نیز اعلام شد و همچنین با توجه به تاکید بانک مرکزی در خصوص لزوم تخلیه حباب قیمتی ارز در بازار، به نظر می‌رسد که امروز نیز شاهد اصلاح قیمتی در بازار ارز باشیم.

این موضوع به طور قطع اثرات خود را بر بازار سرمایه نیز خواهد داشت، اما نباید از یاد برد که دوران کاهش دسته جمعی قیمت‌ها سپری شده و این طرز تفکر در حال حاضر نیز منجر به کاهش قیمت برخی سهام ارزنده به کمتر از ارزش ذاتی خود شده و به جرات می‌توان گفت که قیمت سهام برخی شرکت‌ها با قیمت‌های دلار ۱۷ تا ۱۸ هزار تومانی محاسبه شده است.

مسلما برخی دیگر از شرکت‌ها همچنان می‌بایست به کاهش قیمت خود ادامه دهند. به این ترتیب هر گونه تصمیم هیجانی و بدون در نظر گرفتن عوامل بنیادی می‌تواند منجر به فروش سهام ارزنده و خرید سهام غیرارزنده شود. از یاد نبریم که برعکس ماه‌های گذشته که خرید هر سهم در هر قیمتی منجر به رشد قیمت می‌شد و همچنین در دو ماه گذشته که فروش هر سهمی و در هر قیمتی منجر به کاهش قیمت بیشتر می‌شد، در هفته‌های آینده می‌بایست شاهد واکنش متفاوت گروه‌ها نسبت به تحولات مختلف سیاسی و اقتصادی باشیم.

در حال حاضر شرایط مساعدی جهت خرید برخی سهام بنیادی با سود پیش بینی مطلوب حتی با دلار کمتر از ۲۰ هزار تومانی برای سهامداران دارای وجه نقد یا به اصطلاح بازاری‌ها نقدیون فراهم شده است.