عبور از گردنه‌های پرمخاطره تحریم و کرونا با پدیده‌های نوظهور خدمات مالی
به گزارش بورس نیوز، ورود تکنولوژی به حوزه مالی که از آن به عنوان فین‌تک (Financial technology) یاد می‌شود تحولات شگرفی را در حوزه ارائه خدمات مالی پدید آورده است. فین‌تک‌ها در عصر حاضر به ابزار شتاب دهنده در حوزه‌های مالی و اقتصادی و تقویت ارتباطات اقتصادی کشور‌ها بدل شده اند.
دستگاه‌های خودپرداز بانکی نخستین جلوه ظهور فین‌تک‌ها بود، اما با انقلاب اینترنت پرسرعت و تلفن همراه، صنعت فین‌تک نیز با رشدی شگرف همراه شده، ذخیره هزینه و زمان مردم و به خصوص فعالان اقتصادی و سرمایه گذاران، امکان دسترسی لحظه‌ای به اطلاعات مالی و شفافیت در ارائه خدمات بر اقبال روز افزون از محصولات و خدمات فین‌تک افزوده است.
خدمات فین‌تک در جهان هم‌اکنون حوزه هایی، چون پرداخت قبوض، نقل و انتقال پول، خدمات وام و تجارت الکترونیک را درنوردیده، زیرساخت بازار‌های سرمایه را رقم زده و با اقداماتی، چون تخصیص چک از طریق گوشی‌های هوشمند، کنار گذاشتن بانک برای درخواست اعتبار و جمع‌آوری پول برای راه‌اندازی کسب‌وکار‌ها و یا مدیریت سرمایه‌گذاری بدون نیاز به کمک دیگران، سبب اقبال روزافزون فعالان اقتصادی شده و این در حالی است که صنعت نوظهور فین‌تک با تکیه بر دستاورد‌های صورت گرفته و رواج ارز‌های دیجیتال گام‌های بلندتری را برداشته و در حال حال حذف "حذف پول"از مبادلات اقتصادی جهان است.
از سوی دیگر رویارویی بشر قرن بیستم با پدیده هایی، چون اپیدمی کرونا و توصیه‌های پزشکی برای به حداقل رساندن تماس‌های فیزیکی، به عاملی شتاب دهنده برای صنعت جدید خدمات مالی بدل شده و انگیزه کارآفرینان و سرمایه گذاران را برای تقویت بستر‌های تبادلات آنلاین و جهش در این عرصه دوچندان کرده است.
در ایران نیز علیرغم اعمال تحریم‌های همه جانبه و ظالمانه که از قضا شریان مبادلات پولی کشور یعنی نظام بانکی را به طور ویژه هدف قرار داده، استفاده از فناوری‌های روز دنیا در حوزه مالی مورد استقبال قرار گرفته و اگرچه تا کنون عمده توجه بر"خدمات پرداخت" متمرکز بوده، اما این خدمات در سایر بخش‌ها مانند صنعت بیمه، مدیریت ثروت، تجارت الکترونیک، تامین مالی جمعی و رمز ارز و ... رو به گسترش است.
این در حالی است که علاقمندان داخلی حوزه استارت‌آپ و از جمله فین‌تک علاوه بر تحریم‌های همه جانبه اقتصادی که دسترسی آن‌ها به تجربیات روز دنیا را محدود کرده است، در حوزه داخلی نیز با مشکلات عدیده‌ای دست به گریبانند.
فقدان قوانین و مقررات شفاف و بلاتکلیفی از بعد قانونگذاری یکی از مهمترین مشکلاتی است که فعالان عرصه فین‌تک با آن دست به گریبان بوده و سبب برخورد‌های سلیقه‌ای و چندگانه حوزه‌های مختلف شده و روند کند مشخص کردن چارچوب قوانین و مقررات ناظر نیز به این وضعیت دامن می‌زند.
عدم همکاری سیستم بانکی با فین‌تک‌ها و نگرانی کاربران از حفظ امنیت مالی و حریم خصوصی نیز از مشکلاتی است که در فقدان استراتژی و قوانین مشخص گریبانگیر صنعت فین‌تک بوده و عرصه رشد و فعالیت در این عرصه را تنگ‌تر کرده است.
تردیدی وجود ندارد که به دلیل ریسک بالا و حساسیت خدمات مالی، صنعت فین‌تک همچون نظام بانکی نیازمند مقررات، کنترل و نظارت‌های سخت گیرانه است، اما ضروری است با ترسیم نقشه بانکداری دیجیتال و تدوین استاندارد، قوانین و مقررات جدید سرعت گیر‌های بی ضابطه‌ای که در مسیر حرکت و رشد استارت‌آپ‌های فین‌تکی قرار داده شده، سامان داده شوند.
همچنین با تعیین تکلیف مرز وظایف نهاد‌های متعدد ناظر و رگولاتور، مشارکت دادن ذی نفعان در پیش‌نویس‌های قانونی، تضمین حفاظت از حقوق کاربران و اقداماتی، چون پیش‌بینی محیط‌های تست و پایلوت طرح‌های نوآور پیش از عرضه گسترده در بازار، امکان توسعه فین‌تک‌ها فراهم آید.
بدیهی است استفاده از فرصت‌های بی بدیلی که صنعت فین‌تک برای رشد ارتباطات مالی فراهم آورده و اقدامات به موقع برای رفع چالش‌ها و موانع پیش رو، زمینه را برای بهره مندی از مزایای نوآوری‌های مالی در کشور پدید خواهد آورد و چه بسا بستر‌های جدیدی را برای عبور از گردنه‌های تندی، چون پدیده کرونا و همینطور تحریم‌های اقتصادی، معضل بیکاری، نقدینگی سرگردان و کاهش فشار تورم و ... فراهم آورد.
حسن رضا دلیری- فعال اقتصادی
