خصوصی سازی، مادر صنعت نساجی را به اغما برد
شرکت پلی اکریل ایران تولید کننده انحصاری الیاف اکریلیک در غرب آسیا با ظرفیت سالیانه ۵۵ هزار تن الیاف اکریلیک بیش از ۴۰ درصد از نیاز صنایع پایین دستی نساجی کشور را تامین می کند. این شرکت همچنین با تولید سالیانه ۵۵ هزار تن انواع نخ و الیاف پلی استر مادر صنعت نساجی ایران به شمار میآید، اما چندین سال است که دچار بحران شده است.
متاسفانه این صنعت راهبردی همانند دیگر خصوصیسازیهای ناموفق در دهه هشتاد و تنها یک سال بعد از بهره برداری طرح توسعه خط اکریلیک ۲ که ظرفیت تولید سالیانه حدود ۴۰ هزار تن الیاف اکریلیک با فناوری روز دنیا را داشت با مشکلات عدیده و پیچیدهای دست به گریبان شد.
در این باره با رئیس هیئت مدیره شرکت پلی اکریل گفتگویی انجام شده است.
چرا دولت در سال ۸۳ تصمیم به واگذاری شرکت پلی اکریل گرفت و آیا در این خصوص اصلا توجهی به صلاحیت شخص یا اشخاص متقاضی شد؟
اتفاقی که در بحث واگذاری افتاده این است که در فضای واگذاریهای دهه ۸۰ و ۹۰ که حجم زیادی از خصوصیسازی در کشور در آن بازه زمانی بوده، تقریباً طبق گزارشهای موجود میتوان گفت که بالای ۸۵ درصد از واگذاریها مشکل ساز بوده و باعث شده که صنایع بزرگی در کشور از بین بروند و آسیب ببینند.
دولت بر اساس قانون برنامه سوم توسعه این واگذاریها را انجام داد، اما متاسفانه نه به صلاحیت توجه شد نه به کارشناسی قیمت و نه به شرایط کارخانه و همه اینها مشکلات اساسی داشت که ادامه پیدا کرد و الان هم برای بسیاری از این کارخانهها و واگذاریها پرونده قضایی تشکیل شده است.
سرمنشأ مشکلات شرکت پلی اکریل هم از همان واگذاری اول آغاز شد که با عدم ارزیابی مناسب قیمت شاهد لابیها و زد و بندهایی بودیم و این واگذاریها در نهایت موجب شده که صنعت نساجی مادر کشور با مشکل رکود مواجه شود.
روند نزولی و زیاندهی پلیاکریل از چه زمانی آغاز شد و آیا دولت اصلا شروط احتیاطی را در صورت عدم اداره صحیح در واگذاری در نظر گرفته بود؟
روندنزولی و زیان سازی در این شرکت بلافاصله بعد از خصوصی سازی شروع شد. از نظر بازه زمانی اولین و مهمترین موضوع در ورشکستگی پلی اکریل همان خصوصیسازی است.
استعلام و ارزیابی قیمتگذاری درباره شرکت هم همچنان محل ابهام است و لازم است که دستگاه قضایی به این موارد ورود کند.
البته واگذاری اول و واگذاری دوم دو مقوله متفاوت است، هرچند به هم ارتباط دارند.
بعد از واگذاری دوم که بیش از ۹۰ درصد سهام شرکت به گروه "العقیلی" واگذار شد، در یک مدت ۱۰ ساله، این گروه شروع به خرد کردن شرکت کردند و بعد از فوت العقیلی با ورود دوباره هیئت مدیره اسبق به شرکت با وجود تخلفاتی که داشتند، اوضاع نابسامانتر شد.
همه این جریانها نیاز به آسیب شناسی دارد و هیچ نظارت دقیقی بر این روند نشده، اخیراً با ورود دستگاه قضا به مسئله پلی اکریل امیدواریم کار به سرانجام برسد.
به نظرتان آیا تعمدی در شیوه واگذاری شرکت پلی اکریل وجود داشت؟
وقتی تبعات این موضوع را بررسی میکنیم به دو نتیجه میرسیم، این نحوه واگذاری یا خطای استراتژیک و به نوعی بی خردی و به دنبال آن فساد مالی سنگین در کار بوده که قطب مادر صنعت نساجی کشور را بدون نظارت دقیق واگذار کرده و موجب از بین رفتن آن میشود و یا واقعاً تعمدی در کار بوده که تولید در کشور به رکود برسد.
بی خردی و فساد مالی یا اینکه تعمدی در کار بوده واقعا مشخص نیست، اما هر چه که هست یک خطای بزرگ در واگذاری پلی اکریل اتفاق افتاده است. ما همه رسانهها را به مطالبه گری دعوت میکنیم، همه قراردادها، واگذاریها، نحوه تحقق قراردادها، تایید صلاحیت شرکتها و. باید همه مورد بررسی قرار گیرد و دستگاه قضایی به این موارد ورود کند.
در خصوص روند فعلی شرکت چه میزان از مشکلات ایجاد شده قبلی را مانع دستیابی به اهداف هیئت مدیره کنونی میدانید؟
هیئت اجرایی شرکت پلی اکریل طی چهار سال گذشته عملکرد مالی غیر شفاف و زیان انباشته داشته و این امر برای هر گروه جدیدی که بخواهد کارخانه را تحویل بگیرد مشکل ایجاد میکند. چون عملکرد غیر شفاف حتماً مشکلات و تبعات برای شرکت خواهد داشت و لازم است که قبل از هرگونه تحویل، این فرایند شفاف شود و ضرورت حسابرسی ویژه در این زمینه وجود دارد.
مانع بعدی این است که در فروشهای شرکت و واگذاریها به دلالها و واسطهها میدان داده شده، مشتریهای حقیقی مشتری شرکت نیستند و باید این مشکل رفع شود و بحث عرضه و فروش باید در بورس و قرارداد و اتحادیه انجام شود که مصرف کنندگان واقعی خرید کنند نه دلال ها.
یکی از بحثهای دیگر در حوزه فنی و مهندسی است که در این چند سال بازسازی شرکت، تامین قطعات و تجهیزات و ارتقای تجهیزات وجود نداشته و این هم یکی از موانع کار است که باید سریع درمورد آن اقدام و با توجه شرایط موجود در این زمینه برنامهریزی شود.
به نظر میرسد مشکل بزرگ دیگر در تامین مواد اولیه باشد.
بله، مورد دیگر بحث تامین مواد اولیه از جمله "ای ان" است که به هیچ عنوان روند خوبی نداشته و این یکی از اولویتهای هیئت مدیره جدید است که انشاءالله بتوانیم یک میزان قابل توجه و قابل اطمینان جک "ای ان" به صورت مستمر وارد کنیم تا این خط تولید به حداکثر ظرفیتش برسد.
پلیاکریل در سالهای گذشته با بیکاری متناوب کارکنان خود هم مواجه شده، این اتفاق چه زیانی به مجموعه زده است؟
بحث نیروی انسانی هم مورد مهمی است چراکه طی سالهای گذشته نیروهای خوب بسیاری از مجموعه خارج شدند و باید برای جذب دوباره آنها برنامه ریزی شود، مسائلی از جمله وظایف پرسنل، انگیزهها و ... از دیگر مواردی است که باید به همه آنها رسیدگی شود.
چه برنامههایی را هیئت مدیره در نظر دارد تا خاطرات تلخ گذشته به ویژه از زمان واگذاری مجددا در شرکت تکرار نشود و شرکت به روزهای اوج خود بازگردد؟
در ابتدای امر برنامه ما در یک ضرب الاجل ۳ ماهه این است که با پیگیریهای لازم بتوانیم شرکت را از وضعیت بحرانی کنونی خارج کنیم، مواد اولیه را برای استمرار تولید تامین کنیم.
بحث ارزیابی داراییهای شرکت از سری اقداماتی که است که قبل از تحویل گرفتن کارخانه شروع کردیم که با هدف اصلاح ساختار شرکت انجام میشود، به خاطر اینکه شرکت ورشکسته بوده و باید در همه عرصههای مالی شرکت شفافیت وجود داشته باشد.
فعلا برنامه سه ماهه ما این است که شرکت در یک شرایط مناسب قرار بگیرد تا برای برنامههای شش ماهه و یکساله هیئتمدیره آماده شود.
مهمترین برنامههای ما افزایش تولید و سطح فروش، ارتقای درآمد، افزایش سودآوری، تولید محصول با کیفیت، ارتقای ماشین آلات همچنین نوسازی در بخش پلی استر شرکت پلی اکریل است.
انشاءالله در یک سال آینده بتوانیم شرکت را به روزهای اوج خود برگردانیم و محصولاتی با ارزش افزوده بالا و سوددهی بالا و کیفیت بالا تولید کنیم.
پلی اکریل از دید کارشناسان برجسته اقتصادی، مجموعهای با پتانسیل بسیار بسیار بالا است، همه مسئولان باید در این حوزه تلاش کنند تا با جان گرفتن دوباره پلی اکریل صنعت نساجی کشور دوباره رونق بگیرد و احیا شود و واردات الیاف اکریلیک که ارز بسیاری را از کشور خارج میکند کاهش یافته و به حداقل برسد.
از طرفی دیگر با رونق تولید میتوان برای افراد بسیاری اشتغالزایی کرد. امیدواریم در سال ۱۴۰۰ که بنابر فرمایش مقام معظم رهبری سال تولید، پشتیبانیها و مانع زداییها نام گرفته بتوانیم احیای واقعی تولید را برای شرکت پلی اکریل رقم بزنیم./باشگاه خبرنگاران جوان