خبری خوب برای "ذوب"

به گزارش بورس نیوز، معاملات قرارداد‌های اختیار خریدوفروش سهام شرکت سهامی ذوب‌آهن اصفهان در سررسید آذرماه ۱۴۰۰ برای اولین بار در بازار ابزار‌های مشتقه فرابورس انجام شد.

مجید عبدالحمیدی کارشناس بازار سرمایه در گفت‌وگو با بورس نیوز در این خصوص بیان کرد: معاملات قرارداد‌های اختیار خریدوفروش سهام "ذوب" از امروز دوشنبه ۱۸ مرداد در بازار ابزار‌های مشتقه فرابورس آغاز شد. معاملات مربوط به این قرارداد، تنها به‌صورت برخط بوده و صرفاً از طریق کارگزارانی که مجوز معاملات برخط در این بازار را دارا باشند، قابل انجام خواهد بود.

عبدالحمیدی در ادامه گفت: قرارداد‌های اختیار معامله ازجمله ابزار‌های نوین مالی هستند که چندی است به بازار سرمایه راه‌یافته است. بر اساس این قرارداد، دو طرف توافق می‌کنند در آینده معامله‌ای انجام دهند.

عبدالحمیدی با اشاره به استقبال ضعیف از قرارداد‌های اختیار معامله تا این لحظه، اظهار کرد: گرچه بیش از ۳ سال از معرفی این قرارداد‌ها در بازار سرمایه می‌گذرد، ولی گویا توجه به شایستگی آن‌ها به‌تازگی شروع‌شده است. برخی از سرمایه‌گذاران از انجام معاملات اختیار معامله‌ها (options) خودداری می‌کنند، چراکه بر این باورند آن قرارداد‌ها پیچیدگی‌های خاص خود را دارند و لذا شناخت و فهم و درک درست آن‌ها مشکل است. برخی از سرمایه‌گذاران هم تجربه تلخی از اولین تجارت خود روی این ابزار‌ها دارند، زیرا نه خود آن‌ها و نه کارگزار آن‌ها آموزش علمی و عملی مناسبی را در چگونگی به‌کارگیری آن ابزار‌ها ندیده‌اند. به‌کارگیری نامناسب و نادرست از قرارداد‌های اختیار معامله، مثل هر ابزار قدرتمند دیگری، می‌تواند به مشکلات عدیده‌ای منجر شوند.

این کارشناس بازار سرمایه در معرفی بیشتر ابزار‌های مشتقه عنوان کرد: این نوع از اوراق بهادار معمولاً ریسک بالایی دارند و همچنین این توانایی را دارند که اقتصاد را به هم بریزند، اما این تفکر کمی اغراق‌شده است. معنای «مشتقه» بودن این است که قیمت آن به قیمت چیز دیگری وابسته یا از آن مشتق شده است. مثل آبمیوه که از میوه مشتق است و بنزین که مشتق از نفت است. اختیار معامله از اوراق بهادار مالی مشتق است، یعنی ارزش آن‌ها به ارزش دارایی‌های دیگر بستگی دارد. مشتق بودن به این معنی است و انواع مختلفی از اوراق بهادار وجود دارند که تحت عنوان مشتق قرار می‌گیرند، مثلاً پیمان‌های آتی، قرارداد سلف و قرارداد‌های معاوضه که خود انواع زیادی دارد.

پوشش‌دهندگی ریسک و ابزارهای مشتقه

وی در رابطه با کاربرد‌های ابزار‌های مشتقه گفت: کاربرد اول برای پوشش‌دهندگان ریسک است؛ اشخاصی که مالک، تولیدکننده یا مصرف‌کننده دارایی پایه هستند، برای قرار گرفتن در منطقه امن، می‌توانند وارد قرارداد اختیار معامله شوند. به‌عنوان‌مثال مصرف‌کننده صنعتی یک ماده اولیه که بازار آن ماده، دارای نوسان قیمتی زیادی است، می‌تواند وارد سمت خرید اختیار آن ماده اولیه شود و هزینه مواد اولیه در آینده را تثبیت کند. سمت فروش برای طیف وسیع‌تری از دارایی‌ها قابل‌تعریف است. مثلاً فردی که مالک سهام یک شرکت است و معتقد به روند رو به کاهش قیمت سهام است، می‌تواند اختیار فروش آن سهام را خریداری کرده و از ریسک افت قیمت دارایی اجتناب کند. کاربرد بعدی برای سفته‌بازان و استفاده از اهرم در معاملات است. هدف سفته‌باز، کسب سود از تحرکات دارایی پایه است.

جذاب برای آربیتراژگران

عبدالحمیدی افزود: درصورتی‌که سرمایه‌گذار به بهتر (بدتر) شدن شرایط معامله یک دارایی پایه اعتقاد داشته باشد، به‌جای خرید (فروش) دارایی می‌تواند اقدام به خرید (فروش) اختیار معامله آن کند. مهم‌ترین نقطه قوت استفاده از قرارداد اختیار به‌جای سرمایه‌گذاری مستقیم بر دارایی پایه را می‌توان استفاده از اهرم ایجادشده دراین‌بین دانست، چراکه پرمیوم پرداختی برای اختیار، عموماً در مقایسه با قیمت دارایی پایین، درصد کمی است. کاربرد سوم جذاب برای آربیتراژگران است. هدف این دسته از معامله گران، کسب سود بدون ریسک از طریق ورود هم‌زمان در دو بازار است. در واقع به دلیل عدم دقت کافی در بازار معاملات سهام و تغییرات شدید مثبت و منفی قیمت سهام، فرصتی ایجاد می‌شود که شخص آربیتراژگر، قرارداد اختیار خرید با قیمت پایین‌تر را با پرمیوم پرداختی پایین خریداری می‌کند و قرارداد اختیار خرید با قیمت اعمال بیشتر را به پرمیوم دریافتی بیشتری می‌فروشد و به این روش کسب سود می‌کند. معمولاً در بازار‌های کارآ، این نوع فرصت‌ها در زمان کوتاهی از بین می‌روند.

• بیشتر بخوانید: پرچم "ذوب" با تیرآهن عمود شد

وی در مورد تجربیات جهانی معامله ابزار‌های مشتقه اختیار خریدوفروش، اظهار کرد: تجربه جهانی مرتبط با ابزار اختیار به اوایل قرن ۱۸ در اروپا و آمریکا برمی‌گردد، اما مبادله رسمی در قالب اختیار معامله سهام، ابتدا در سال ۱۹۷۵ در بورس سهام آمریکا (AMEX) و بورس فیلادلفیا (PHLX) راه‌اندازی شد. بورس شیکاگو (CBOT) در ۱۹۷۳ یک بورس انحصاری برای اختیار معاملات روی سهام تشکیل داد. هم‌اکنون در ایران قرارداد‌های اختیار بر روی سهام تعدادی از شرکت‌های بزرگ و تأثیرگذار بورس طراحی و قابل انجام است و خبر خوشحال‌کننده ورود سهم ذوب از بازار فرابورس برای اولین بار است.

عبدالحمیدی در پایان خاطرنشان کرد: با توجه به راه‌اندازی سامانه مدیریت ریسک و امکان محاسبات وجه تضمین بر اساس ضوابط وجه تضمین قرارداد اختیار معامله در بورس تهران و فرابورس، امکان اتخاذ موقعیت باز فروش در قرارداد‌های اختیار معامله به‌شرط کفایت وجوه تضمین برای تمامی فعالان بازار سرمایه وجود دارد.