یکی از محور‌های مهم دانش بنیان، تامین مالی است

به گزارش بورس نیوز، هاشم آقازاده، دستیار معاون علمی فناوری در حوزه دانش‌بنیان در نخستین رویداد بین المللی تامین مالی نوآوری و فناوری اینوتکس ۲۰۲۳ اظهار کرد: میشود گفت که موقعیت برجسته‌ای که در حوزه دانش بنیان به آن رسیدیم پس از چند سال تلاش، به ابتدای سال گذشته معطوف می‌شود. سالی که از سوی مقام معظم رهبری به عنوان سال دانش بنیان نامگذاری شد. از طرف دیگر توفیق حاصل شد که قانون تولید جهش دانش بنیان به تصویب مجلس شورای اسلامی رسید و برای اجرا به دولت و بخش‌های مرتبط ابلاغ شود.

وی افزود: در ادامه این روند و بهبود فضای دانش بنیان به عنوان معاونت علمی و فناوری عبارت دانش بنیان اضافه شد و به عنوان معاونت علمی فناوری و اقتصاد دانش بنیان تغییر یافت. از زمانی که روح الله دهقانی فیروزآبادی به عنوان معاون جدید معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری منصوب شد به طور جدی این موضوع دنبال شد و پس از تغییرات ساختاری در معاونت موضوع اقتصاد دانش بنیان مورد تاکید قرار گرفت.

آقازاده ادامه داد: در دل بحث اقتصاد دانش بنیان که حوزه تامین مالی و توسعه سرمایه گذاری به صورت ویژه مورد توجه قرار گرفت، آنچه که اقتصاد دانش بنیان را به صورت جدی می‌تواند به سرمنزل مقصود برساند، تامین مالی است. در واقع در حوزه تامین مالی بر مبنای منابع بودجه‌ای و مالی که از طرف دولت تزریق می‌شد، تامین می‌شد. اما واقعیتی که شاید در ۵، ۶ سال اخیر با آن مواجه بودیم این است که منابع محدود بوده و نیاز فعالان زیست بوم به منابع سرمایه‌ای در حال گسترش است. تعداد متقاضیان و نیز حجم میزان نیاز به منابع افزایش پیدا می‌کند. این، معنی این است که شکاف بین متقاضیان و منابع قابل تخصیص با اتکا به منابع بودجه‌ای زیاد شده و بیشتر نیز می‌شود.

دستیار معاون علمی فناوری در حوزه دانش‌بنیان بیان کرد: راه حل این بود که از ابزار‌ها و نهاد‌های مالی که در کشور به صورت گسترده فعال هستند استفاده شود. از حوزه‌های مختلف مثل بازار پول، نظام بانکی، بازار سرمایه و حتی بازار بیمه، شرکت‌های بزرگ و... باید ظرفیت‌های آن‌ها به کار گرفته شود که تا به حال کمتر به سراغ آن‌ها رفتیم. در اواخر سال گذشته به این نتیجه رسیدیم که اگر بشود محملی فراهم کرد که همه بازیگرانی که از آن‌ها نام بردیم را با هدف مشترک بتوانیم گرد هم بیاوریم و چشم انداز‌ها و راهبرد‌ها و... را به هم وصل کنیم زمینه خوبی ایجاد می‌شود.

وی ادامه داد: بنابراین رویدادی تشکیل دادیم. معاونت علمی و پارک فناوری پردیس رویدادی را به عنوان فینوتکس برگزار می‌کند. با همفکری و جمع بندی این شد که رویداد جدید اقتصاد فینوتکس با اینوتکس همنوا شد که همزمان با اینوتکس در تاریخ ۱۹ تا ۲۲ اردیبهشت در محل پارک فناوری پردیس برگزار می‌شود. به جرات می‌توان گفت که یکی از پایه‌های اصلی مهار تورم و رشد تولید، رشد و توسعه دانش بنیان است. یکی از محور‌های مهم دانش بنیان نیز بحث تامین مالی است.

آقازاده خاطرنشان کرد: برای اینکه این رویداد را به شکل نظام‌مند دنبال کنیم ارکانی را برای آن در نظر گرفتیم. شورای سیاستگذاری که رئیس آن روح الله دهقانی فیروزآبادی و ترکیب اعضا ترکیبی از همکاران زیست بوم، نهاد‌های مالی، حوزه حاکمیتی و بخش خصوصی است که سیاستگذاری بهینه‌ای برای این رویداد انجام دهند. کمیته اجرایی، کمیته علمی و کمیته پشتیبانی نیز دارد. مسئول کمیته اجرایی آقای عباسی و مسئول کمیته پشتیبانی آقای کاشفی است. ذیل همه این کمیته‌ها دبیرخانه اجرایی، دبیرخانه جشنواره و... تشکیل شده است.

در ادامه این نشست، علیرضا دلیری، رئیس کمیته علمی رویداد اینوتکس بیان کرد: در سال ۸۶ که معاونت علمی و فناوری شکل گرفت تصمیم بر آن شد تا نوآوری و فناوری را به عنوان متولی بگذاریم. در دولت نهم و دهم ساختار‌ها را ایجاد کردیم. قانون دانش بنیان، صندوق نوآوری و شکوفایی شکل گرفت. یکی از بستر‌های حمایتی بحث منابع مالی است.

دلیری ادامه داد: در آن سال‌ها اتفاق اصلی عدم اعتماد نهاد‌های مالی به این استارت اپ‌ها بود. این دوره نیز گذشت. ۷، ۸ سالی گذشت تا بانک ها، نهاد‌های مالی و بیمه‌ها این دانش بنیان را قبول کنند. در حال حاضر بانک مرکزی به صورت ماهیانه پرداخت تسهیلات به دانش بنیان را افشا می‌کند. در بحث‌های سرمایه گذاری نیز در بازار سرمایه اتفاقات خوبی رقم خورد. فضایی ایجاد شد تا شرکت‌هایی که بزرگ شدند، اقتصاد را متحول کنند. این قانون بسیار غنی و قابل استفاده است. در قانون جهش تولید دانش بنیان به بحث اعتبار مالیاتی اشاره شده است. یکی از راه‌های تامین مالی این است که شرکت‌های بزرگ و سنتی یا شرکت‌هایی که سرمایه آن‌ها بالا بوده و بورسی هستند می‌توانند مالیات خود را در حوزه دانش بنیان سرمایه گذاری کنند. این اتفاق بزرگ و روش تامین مالی جذاب و کمک کننده‌ای است که می‌تواند منابع مالی زیادی را به این حوزه وارد کنند.

رئیس کمیته علمی رویداد اینوتکس افزود: در بحث حوزه علمی رویداد، نکته مهم این است که اتفاقات عملکرد گذشته را اصلاح و آسیب شناسی خواهیم کرد؛ که چه کار کنیم تا اولویت اول پرداخت بانک‌ها شرکت‌های دانش بنیان باشد. در سرمایه گذاری‌ها در بازار سرمایه چه کنیم که اقبال سرمایه گذاران به حوزه VC بیشتر شود. در این نشست دو پنل تخصصی بازار سرمایه و بازار پول را داریم. سه کارگاه آموزشی نیز خواهیم داشت.

محمدعلی شیرازی، مدیرعامل فرابورس در این نشست بیان کرد: در زنجیره تبدیل دانش به ثروت حلقه مفقوده‌ای که مغفول مانده بحث تامین مالی بنگا‌های دانش بنیان است. فرابورس به عنوان بورسی که بستری برای سرمایه گذاری فراهم می‌کند وظیفه خود می‌داند که در این رویداد مشارکت کند.

وی ادامه داد: فرابورس سوپرمارکتی از ابزار‌ها و نهاد‌ها و بازار‌هایی است که در این زمینه کمک می‌کند.. ما در فرابورس بازار اول و دوم را داریم که ۱۷۰ شرکت پذیرفته شده در آن حضور دارند. از این تعداد ۱۴ شرکت دانش بنیان هستند. این بازار، برای شرکت‌های بلوغ یافته است. بازار پایه را برای شرکت‌هایی قرار دادیم که به بهبود عملکرد امیدوار هستند. بازار توافقی نیز امسال راه اندازی می‌شود و بستری برای شرکت‌هایی است که قابلیت پذیرش در بازار‌های بالاتر را ندارند. این بازار برای شرکت‌های دانش بنیان مناسب است. برای شرکت‌های دانش بنیانی که نمی‌توانند پذیرش شوند، می‌توانند سهام خود را در این بازار معامله کنند. بازار دارایی فکری و مشتقات سایر بازار‌هایی است که در فرابورس وجود دارد.

شیرازی بیان کرد: سال گذشته به سازمان بورس پیشنهاد شد که مورد استقبال نیز قرار گرفت بازار دانش بنیان بود که شاخصه مربوط به خود را داشته باشد، هیات مدیره خاص خود را داشته باشد. به این صورت که اعضای هیات پذیرش آن متفاوت از شرکت‌های عادی باشند. صندوق‌های املاک و مستغلات، صندوق سهام، صندوق درآمد ثابت و ... داریم که صندوق‌های VC و PE را برای دانش بنیان‌ها داریم. در حال حاضر ۱۸ سکو برای فعالیت در فرابورس مجوز گرفتند. در مجموع شرکت فرابورس در بازار اول و دوم می‌تواند شرکت‌های دانش بنیان را پذیرش کند. در پایان نیز باید بگویم که افتخار می‌کنیم که سال ۱۴۰۱ را با پذیرش صندوق جسورانه ۵۰۰ میلیارد تومانی به پایان بردیم.

سیاوش ملکی فر، معاون توسعه صندوق نوآوری و شکوفایی بیان کرد: شرکت‌های فناور و استارت آپ‌ها به منابع مالی مختلفی نیاز دارند و باید با ابزار‌های متنوعی تامین مالی آن‌ها انجام شود. ابزار‌های مختلفی برای تامین مالی شکل گرفته است. ناگفته پیداست که یک نهاد واحد تمام این ابزار‌ها را نمی‌تواند فراهم کند. پس توانمندی ارائه همه این ابزار‌ها در یک جا جمع نمی‌شود. از سال ۹۲ تاکنون تعداد شرکت‌های دانش بنیان از ۸۳۰۰ عدد گذشت. در سال ۱۴۰۰ در دیدار مقام معظم رهبری با نخبگان شرکت‌های دانش بنیان عنوان کردند که در سال گذشته ۲۰۰ همت فروش داشتند. سال ۱۴۰۰ طبق برآورد ۳۰۰ همت، سال ۱۴۰۱ به میزان ۴۳۰ همت به پایان رساندیم.

ملکی گفت: این‌ها را گفتم که بدانید که صندوق نوآوری به تنهایی و با کفایت منابع نیز نمی‌تواند بار این اکوسیستم را به دوش بکشد. صندوق نواوری ۲.۶ همت سرمایه داشت، اما تاکنون ۳۷ هزار میلیارد تومان به شرکت‌های دانش بنیان خدمات مالی و اعتباری فراهم کرد. ۲۱ هزار میلیارد تومان با شرکت‌های دانش بنیان قرارداد تسهیلات منعقد کردیم. ۱۳ هزار میلیارد تومان آن از طریق بانک‌ها انجام شد. امروز لازم است که ظرفیت‌های بخش خصوصی و سایر نهاد‌ها باید به این حوزه بیایند. در سال گذشته قانون جهش تولید و دانش بنیان راه‌های خوبی را فراهم کرد. سال گذشته تفاهمنامه ۴۰ هزار میلیارد تومانی با بانک‌ها منعقد شد.

محمدمهدی فریدوند رئیس هیات مدیره انجمن صندوق‌ها و نهاد‌های سرمایه گذاری خطرپذیر گفت: در باره بحث‌های تامین مالی واقعا مشخص است که نیاز اصلی این شرکت‌ها بوده و در چندسال اخیر حوزه دانش بنیان حوزه جدیدی است و نهاد‌هایی که در این حوزه شکل گرفتند نهاد‌های جدید محسوب می‌شوند. اما با همتی که در این چندسال انجام شد ما شاهد این هستیم که اتفاقات مثبت در کشور رخ داده است. تعداد نهاد‌های مالی و شرکت‌های دانش بنیان افزایش پیدا کرده است. مطمئنا این رویه که در حال تداوم است نیازمند تامین مالی متنوع و بیشتر است. یکی از موضوعاتی که در کشور همیشه مطرح بوده هم افزایی بین بازیگران بود. در سال ۱۳۹۰ انجمن صنفی صندوق‌ها و شرکت‌های سرمایه گذاری خطرپذیر شکل می‌گیرد. الان این انجمن بیش از ۱۲۰ صندوق، نهاد سرمایه گذرای خطرپذیر، شتاب دهنده و .. عضو دارد که با انجام فعالیت در حال ارائه خدمات ارائه هستند. در سه بخش تسهیلات و ضمانتنامه ۷۰ هزار میلیارد تومان خدمات ارائه کرده است. انجمن در تدوین قانون جهش تولید دانش بنیان، نوشتن آیین نامه‌ها و دستورالعمل‌ها نقش داشته است. اجرای این قانون نیازمند همفکری و پیگیری است. ما سعی می‌کنیم که برگزاری جلسات B۲B و کافه سرمایه باحضور نهاد‌های مالی و بازار سرمایه در تعامل و همکاری با نهاد‌های سرمایه گذاری بتوانند شرکت‌های دانش بنیان طرح‌های خود را ارائه دهند. حضور نهاد‌های سرمایه گذاری در این رویداد موثر خواهد بود.

فریدوند گفت: موضوع دیگر هم افزایی است که در این رویداد می‌تواند اتفاق افتد. بانک ها، صنعت بیمه و ... در این رویداد وقتی کنار هم جمع شوند هم افزایی اتفاق می‌افتد. چه بسا که می‌تواند ظرفیت‌های جدید را شکل دهند.