"خام فروشی" یک موضوع مورد مناقشه است/ ظرفیت ۴ تا ۵ میلیارد دلاری صادرات سنگ ایران

علی سلگی، مدیرعامل شرکت توسعه صنایع و معادن کوثر در خصوص موضوع خام فروشی در گفتگو با بورس نیوز، اظهار کرد: خام فروشی یک موضوع مورد مناقشه است. عده‌ای فکر می‌کنند اگر بلوک‌های سنگ را که از معدن استخراج می‌شود صادر کنیم، به معنای خام فروشی است. اما عده‌ای دیگر این نظر را ندارند. عده‌ای معتقدند وقتی سنگی با ابعاد مشخص و برش فنی خاصی تولید می‌شود که بازار دنیا آن را می‌خواهد، این دیگر یک سنگ خام نیست. سنگی است که بخشی از فرآوری را در خود پذیرفته است. من با نظر این افراد موافق هستم. 

وی افزود: وقتی بلوک صادراتی را از داخل یک سینه کار در می‌آورید یعنی روی آن کار فنی زیادی صورت گرفته و دقت‌های زیادی اعمال شده است. خود این برش‌ها و ابعاد سنگ به آن سنگ ارزش داده و ارزش افزوده ایجاد کرده است. حتی می‌شود آن سنگ را ناشیانه و غیراستاندارد تولید کرد که بازار جهانی آن را خریداری نکند. آیا بازار جهانی همه بلوک‌ها را از ما می‌خرد؟ خیر. زیرا همه بلوک‌هایی که استخراج می‌شود، بلوک استاندارد نیستند. پس وقتی یک بلوک استاندارد را از یک سینه کار بیرون می‌کشید به این معنی نیست که این سنگ، خام است. این اگر سنگ، خام بود مشتری صادراتی نداشت.

سلگی در این باره ادامه داد: بنابراین باید اول این مناقشه را حل کرد. بسیاری از دوستان از ما توقع دارند که اظهارنظر‌های روشنی در حوزه بحث خام فروشی در سنگ داشته باشیم. من اظهارنظر شفافی در این زمینه انجام می‌دهم. وقتی یک بلوک صادراتی با ارزش را از سینه کار بیرون می‌کشید این سنگ دیگر خام نیست؛ یعنی براساس بینش فنی که در کار بوده به آن یک ارزش افزوده داده اید. 

وی بیان کرد: این سوال پیش می‌آید که اگر این بلوک صادراتی در کارخانجات ما برش بخورد و به صورت اسلب وارد بازار دنیا شود ارزش افزوده بیشتری ایجاد نمی‌کند؟ باید این گونه پاسخ داد که مشروط به شرایطی ارزش افزوده بیشتری ایجاد می‌کند در صورتی که از استاندارد تکنولوژیک برخوردار باشید تا سنگ را پرورش داده و متناسب با بازار جهانی اسلب تهیه شود. 

وی توضیح داد: به عنوان مثال یک سنگ مرمر باکیفیت مثل مرمر غسلان را در نظر بگیرید که یک بلوک صادراتی از آن بیرون آمده است. الان دو نظر وجود دارد. عده‌ای می‌گویند همین بلوک را باید با یک ارزش به بازار دنیا عرضه کنیم که این دیگر سنگ خام نیست و نیمه فرآوری شده است. عده‌ای نیز می‌گویند این سنگ را در کارخانجات سنگ داخل کشور به اسلب تبدیل کنید و پس از آن به بازار جهانی بفروشید که به این صورت زنجیره ارزش تکمیل می‌شود و قیمت آن نیز بیشتر خواهد شد. 

سلگی در این باره ادامه داد: به عقیده من الزاما قیمت بیشتر نمی‌شود. اولا برش سنگ‌های نفیس خیلی متفاوت است و ظرافت دارد. برش‌ها باید ظریف و نازک باشد. شاید ما برش ۱۸ میلیمتری انجام دهیم و این برش در بازار دنیا با ۸ میلیمتر انجام شود. یعنی ممکن است، به ازای یک اسلب که به دنیا می‌دهیم یک چینی یا ایتالیایی بتواند سه اسلب به دنیا بدهد. سوال اینجاست که آیا کیفیت ساب در سنگبری‌های ما با همان کیفیتی که در ایتالیا و چین انجام می‌شود در داخل کشور به همان کیفیت است؟ پس در این مورد اگر کوپ‌های صادراتی به فروش برود خام فروشی نشده است. اما اگر این تکنولوژی را داشته باشیم، سنگ را پرورش دهیم، به محصول نهایی تبدیل کنیم و در بازار جهانی آن را به فروش برسانید، ارزش افزوده بیشتری ایجاد می‌شود.

مدیرعامل شرکت توسعه صنایع و معادن کوثر بیان کرد: به عنوان مثال اگر یک کوپ مرمر را مثلا با قیمت یک تن ۲۰۰ دلار به بازار جهانی عرضه کنیم و بگوییم که خام فروشی انجام شده و ارزش سنگ از بین رفته است یا اگر این سنگ را به اسلب تبدیل کنیم و به قیمت بالاتر بفروشیم این موضوع مشروط به شرایط فنی است. ما باید شرایط فنی پرورش اسلب و نیز توانایی فروش در بازار جهانی را باید ارزیابی کنیم. از یک کوپ می‌توان یک مجسمه درست کرد و به قیمت ۱۵۰ هزار دلار فروخت، اما آیا هنرمندی را که توانایی این کار را داشته باشد و ۶ ماه زمان صرف کند و از این سنگ مرمر یک تندیس تولید کند که مخاطب جهانی داشته باشد، آیا آن هنرمند وجود دارد؟ اگر مجموعه‌ای مدعی باشد که می‌تواند مرمر را برای ما طوری برش بزند که اسلب آن را با کیفیت خاص بازار جهانی بتواند بفروشد، یا بتواند به محصولات نهایی مثل تندیس‌ها تبدیل کند ما استقبال خواهیم کرد. اما آیا فروش آن را می‌تواند انجام دهد؟ در کشور چین یک شهر خاص وجود دارد و کل شهر فروشنده صنایع دستی از همین سنگ‌های مرمر ایران است. اگر پلتفرم آن در کشور نباشد و این سنگ را داخل کشور نگه داریم، هم بازار جهانی را ازدست خواهیم داد و هم نمی‌توانید سنگ را به ارزش اصلی برسانیم.

سلگی خاطرنشان کرد: بخش دیگر ماجرا این است که همه کشور‌های صادرکننده اسلب با یک نسبتی سنگ را به دنیا صادر می‌کنند. شما کشوری را در دنیا معرفی کنید که صد در صد سنگ را به اسلب تبدیل کند و به بازار جهانی تحویل دهد؟ بازار از این چنین محصولی استقبال نمی‌کند. بازار حداقل نیازمند ۳۰ درصد کوپ است. باید حداقل ۳۰ درصد کوپ را داشته باشید و باقی آن را در حوزه سنگ‌های چینی، تراورتن و... سنگ‌های بریده تحویل دهید. در حوزه سنگ مرمر که موضوع کاملا متفاوت است. پس با یک رویه نمی‌توان برای یک بازار تصمیم گیری و آن را خام فروشی ارزیابی کرد و به سراغ قوانین دست و پاگیر برویم و محدودیت ایجاد کنیم. 

وی در این باره عنوان کرد: ضمن اینکه اگر کشوری بخواهد پیشرانه صادراتی داشته باشد باید از طریق کوپ وارد شود. کوپ را به بازار جهانی وارد کند و پس از به دست آوردن بازار نسبت سنگ بریده و کوپ را تنظیم کند. بازار جهانی به شما اجازه نمی‌دهد که در زنجیره پایانی وارد شوید. باید با ترکیبی از سنگ بریده و کوپ وارد بازار‌های جهانی شد. 

مدیرعامل شرکت توسعه صنایع و معادن کوثر گفت: من این خطر را در بازار سنگ کشور می‌بینم که به صرف اینکه بگوییم خام فروشی انجام می‌دهیم، جلوی آن را بگیریم که در این صورت همین میزان و درصد اندک بازار جهانی را برای سنگ ایران به مخاطره می‌اندازیم. در حال حاضر فروش ما حدود ۳۰۰ میلیون دلار در سال است. باید بدانیم که ظرفیت کشور ایران بین ۴ تا ۵ میلیارد دلار صادرات سنگ است. اگر بخواهیم این صادرات را احیا کنیم باید اجازه دهیم سنگ از طریق کوپ بازار‌های دنیا را بگیرد.