صنایع پرمصرف ملزم به خرید برق از بازار بورس انرژی هستند
به گزارش بورس نیوز، روابط عمومی شبکه برق ایران در اسفند ماه سال گذشته خبر از دستورالعمل‌های جدید برای خرید برق از بورس انرژی داد. در این خبر اعلام شد که مشترکینی با قدرت قراردادی بیشتر از یک مگاوات، می‌توانند برق مورد نیاز خود را از بازار بورس انرژی خریداری کنند و در غیر این صورت مشمول جریمه خواهند شد. این مشترکین، مصرف‌کننده حدود یک سوم از برق کشور هستند و در اقتصاد از اهمیت بالایی برخوردارند.
بورس انرژی ایران، بستر امن معامله حامل‌های انرژی
بورس انرژی، بستری مطمئن برای معامله محصولاتی مشخص با هدف شفاف‌سازی قیمت‌ها و حذف واسطه‌ها از فرایند معاملات فراهم کرده است. بازار بورس انرژی در ایران شامل سه بازار «فیزیکی»، «مشتقه» و «فرعی» است که هر یک از آن‌ها تالار‌هایی برای معامله محصولات مختلف را به متقاضیان خرید، عرضه می‌کند. جزئیات عرضه محصولات مختلف در این بازارها، در اطلاعیه‌های عرضه سازمان بورس انرژی منتشر می‌شود و معامله در هر یک از این تالار‌ها ویژگی‌های مشخصی دارد. با این وجود، تمامی محصولات قابل معامله در بازار‌های مختلف بورس انرژی، ماهیتی از نوع سوخت و انرژی دارند.
مزایای متعدد معامله حامل‌های انرژی در بازار بورس انرژی، عاملی موثر در ترغیب مشتریان حقیقی و حقوقی به این بازار بوده است. از این مزایا می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
امکان معامله در یک بستر منظم، قانون‌مند، شفاف و استاندارد
استفاده از برنامه‌های مختلف معافیت مالیاتی برای معاملات بورس انرژی
معافیت از تشریفات مختلف معاملاتی (مانند مناقصه‌ها و مزایده‌ها)
امکان بازاریابی کالا‌های پذیرفته‌شده در رینگ‌های داخلی و بین‌الملل
ارائه برنامه‌هایی برای تامین مالی خریداران و پوشش ریسک معاملات
مدیریت ریسک عرضه‌کنندگان با ابزار‌های مالی و قوانین مشخص و تعریف‌شده
با نگاهی به این مزایا می‌توان گفت زیرساخت‌های این بازار، محیطی امن و شفاف برای معاملات حامل‌های مختف انرژی فراهم آورده است و نیاز‌های مشتریان خود را با کیفیتی بالا پوشش خواهد داد. به علاوه این امکان وجود دارد که مشتریان با هزینه‌ای کمتر، به حامل‌های مورد نیاز خود دسترسی داشته باشند.
نحوه خرید برق از بازار بورس انرژی
پیش از این، مشترکینی با قدرت قراردادی بیشتر از ۵ مگاوات، می‌بایست حامل انرژی مورد نیاز خود را از تالار‌های بورس انرژی خریداری می‌کردند. این امکان، نیاز بخشی از مشترکین حقیقی و حقوقی را پوشش می‌داد، اما حداقل میزان خرید آن، برای تعداد زیادی از مشترکین دیگر مناسب نبود و همچنین استقبال از این روش معاملاتی پس از آشنایی مشترکین حقیقی و حقوقی با مزایای آن، افزایش یافته بود.
در همین راستا، به تازگی قانون جدیدی تصویب شده است که مشترکین با قدرت قراردادی بیش از ۱ مگاوات باید حامل‌های انرژی مورد نیاز خود را، از بازار بورس انرژی خریداری کنند. این در حالی است که قدرت قرارداد بیش از ۶۸۰۰ مشترک، بیشتر از یک مگاوات است که یک سوم از برق مصرفی کشور را شامل می‌شود. به همین دلیل، عرضه برق به مشتریانی با قدرت قرارداد بیشتر از یک مگاوات، از اهمیت بالایی برخوردار است.
واحد بورس انرژی کارگزاری آگاه با بیش از ۱۰۰ شعبه در سراسر کشور، خدمات مربوط به معامله حامل‌های انرژی در بازار بورس انرژی را به مشترکان حقیقی و حقوقی خود ارائه می‌کند. مصرف‌کنندگان می‌توانند برای دریافت کد معملاتی برق به یکی از شعب کارگزاری آگاه در سراسر کشور مراجعه و فرم‌های مربوط به کد برق را تکمیل کنند و سپس با در دست داشتن فرم حساب وکالتی بورس انرژی بانک ملت به یکی از شعب این بانک مراجعه کنند. پس از افتتاح حساب وکالتی در بانک ملت برای این معاملات، اصل فرم حساب بانکی با مهر و امضا بانک را به شعب کارگزاری آگاه تحویل دهند.. البته برای انجام این مرحله کافی است که مشترک حسابی در بانک ملت داشته باشد و در حالی که این حساب در هیچ بورس دیگری وکالتی نشده باشد. نکته مهم آن است که تنها بانک مورد قبول بورس انرژی جهت وکالتی کردن حساب، بانک ملت است.
مشتریان پس از تکمیل مراحل دریافت کد خرید برق از بورس انرژی، لازم است برای خرید هر ماه، حداقل ۶ روز کاری قبل از شروع دوره مصرف، میزان برآورد برق مصرفی ماه آتی را به کارگزار بر اساس کیلووات ساعت اعلام نمایند. سپس قبل از مهلت اشاره شده، میزان ۱۰۰ درصد ارزش معامله (میزان کیلووات ساعت اعلامی در نرخ پایه برق ماه مورد نظر + ۹درصد ارزش افزوده و ۲۶۲ صد هزارم ارزش معامله به عنوان کارمزد‌های بورس) در حساب وکالتی شارژ شود و پس از شارژ حساب، مقدار سفارش خود را به کارگزاری اعلام نماید.
کارگزاری یک روز پس از انجام معامله، اقدام به صدور اعلامیه‌های خرید می‌کند و به محض انجام معامله، مبالغ ذکر شده در حساب مشتری بلاک و پس از سه روز از حساب مشتری برداشت می‌شود.
در اعلامیه‌های خرید، نام نیروگاه فروشنده برق اعلام شده است و خریدار برق بعد از اتمام دوره برق مصرفی می‌تواند از نیروگاه فروشنده اقدام به دریافت فاکتور‌های رسمی فروش برق کنند. این فرآیند به صورت ماه به ماه باید تکرار شود و مشترک، برق مصرفی خود را طی سال از بورس انرژی خرید کند.
نکات قابل توجه در مورد خرید برق از بورس انرژی
مصرف‌کنندگان باید در مورد تخمین میزان برق مورد نیاز خود، دقت بالایی داشته باشند. به این دلیل که پس از اتمام مراحل خرید برق از بورس انرژی، باید تمامی حجم اعلام‌شده را مصرف کنند. طبق این مصوبه، حجم مصرف‌نشده قابل انتقال به دوره بعدی نیست و مشترکینی که بیشتر از حجم خریداری‌شده خود مصرف کنند، مشمول جریمه خواهند شد. به همین دلیل برآورد دقیق از میزان مصرف در این ثبت سفارش، از اهمیت بالایی برخوردار است.
میزان جریمه محاسبه شده برای مشترکینی که از بورس انرژی برق خود را خرید نکنند، بر اساس ۲۰ درصد بیشتر از سقف قیمت معامله شده در بورس انرژی برای دوره مورد نظر، محاسبه و در قبض برق مشترک لحاظ می‌شود.
خرید برق تجدیدپذیر از بورس انرژی
تابلو برق سبز در سوم خرداد ماه سال ۱۴۰۲ در بورس انرژی افتتاح شد که در این تابلو تمامی نیروگاه‌های تجدیدپذیر می‌توانند برق تولیدی خود را بر اساس پروانه تولید برق تجدیدپذیر خود با هماهنگی سازمان انرژی‌های تجدیدپذیر ایران (ساتبا) عرضه کنند. نیروگاه‌های خورشیدی، بادی، آبی بادی و تمامی انرژی‌های تجدیدپذیر که پروانه بهره برداری خود را دریافت کرده‌اند شامل عرضه در این تابلو می‌شوند و علاوه بر قرارداد‌های تضامنی که با ساتبا دارند می‌توانند در این تابلو، برق خود را عرضه کنند.
همچنین پیرو مصوبه وزارت نیرو، تمامی مشترکانی که قدرت قراردادی آن‌ها بیشتر از یک مگاوات است، می‌بایست یک درصد از برق مصرفی سال خود را از طریق تابلو برق سبز (برق تجدیدپذیر) به صورت ماهانه خرید کنند. همچنین پیرو همین مصوبه این میزان طی ۵ سال باید به ۵درصد از مصرف سال هر مشترک افزایش یابد.
همچنین مشترکین دولتی می‌بایست میزان ۴درصد از مصرف خود را از تابلو برق سبز خرید نمایند و طی ۴ سال میزان ۲۰درصد از مصرف برق خود را از تابلو برق سبز بورس انرژی خرید کنند.
از نکات مهم خرید برق تجدید پذیر می‌توان به این نکته اشاره کرد که مشترکینی که برق تجدیدپذیر خود را از این طریق خرید کنند شامل مدیریت مصرف (برنامه‌های قطعی برق) نخواهند شد. در این خصوص وزارت نیرو و مدیریت شبکه تعهد داده‌اند که در صورت قطع برق به هر دلیلی میزان خسارت را بر اساس ۴۰درصد بیشتر از نرخ متوسط بازار برق برای جبران خسارت مشترک بر اساس برق تحویل نشده، در قبض مشترک لحاظ نمایند.
همچنین مشترکینی که اقدام به خرید نکنند شامل جریمه ۳۰ درصدی، بیشتر از سقف معامله شده در تابلو برق سبز می‌شوند و مدیریت شبکه در قبض مشترک محاسبات را لحاظ می‌کند.
تمامی مراحل خرید برق سبز از بورس انرژی همانند خرید برق مصرفی است و مشترکین با اعلام مصرف برق ماهانه خود و تایید خرید برق سبز به کارگزاری می‌بایست مبالغ برق سبز خود را نیز علاوه بر برق مصرفی در حساب وکالتی شارژ کنند و تایید خرید برق سبز خود را نیز به کارگزاری اعلام نمایند.
