صنعت مس، قلب تپنده جهان پیش رو خواهد بود

به گزارش بورس نیوز به نقل از ishares؛ مس سومین فلز صنعتی پرمصرف جهان و محور بسیاری از فناوری‌های انرژی پاک است. برای مثال در شبکه‌های برق، سیستم‌های ذخیره سازی شبکه و وسایل نقلیه الکتریکی، این فلز کاربرد‌های فراوانی دارد. 
ishares یکی از صندوق‌های قابل معامله (ETF) مطرح در سطح جهانی است که به تازگی در گزارش خود مبنی بر فرصت‌های سرمایه گذاری در صنعت مس، به آینده این صنعت پرداخته است.

مروری بر عرضه و تقاضا مس/ چه مقدار مس نیاز داریم؟

فناوری‌های انرژی پاک روز به روز در حال گسترش است؛ همچون که از اخبار COP۲۸ (کنفرانس تغییر اقلیم سازمان ملل متحد ۲۰۲۳) گویای اقدامات اکثریت دولت‌ها بر استفاده بیش از پیش از انرژی پاک و تجدید پذیر است. 
در نمودار زیر به تقاضای مس تصفیه شده اشاره شده است:

این نمودار تقاضای جهانی مس تصفیه شده از سال ۲۰۲۱ تا ۲۰۳۵ را نشان میدهد؛ دسته T&D به انتقال و توزیع اشاره دارد. دسته PV نشان دهنده فتوولتائیک‌ها است. قسمت (Other Power) شامل زغال سنگ، گاز، نفت و هسته ای، و همچنین زمین گرمایی، زیست توده، زباله، انرژی خورشیدی متمرکز و جزر و مدی می‌باشد. قسمت آبی رنگ نیز به تقاضایی که خارج از حوزه انتقال انرژی میشود است. از دیگر موارد مهم در این نمودار بخش مربوط به خودرو و شارژ کردن آن است که در ادامه به هر یک از این بخش‌ها خواهیم پرداخت. 

افزایش تقاضا مس تحت تأثیر سه عامل کلیدی

پیش‌بینی می‌شود تقاضا برای مس از ۲۵ میلیون تن امروز به ۵۳ میلیون تن تا سال ۲۰۵۰ افزایش یابد که تحت تأثیر سه عامل کلیدی است:
نخست اینکه پیش بینی می‌شود برقی شدن حمل و نقل بیشترین تاثیر را بر تقاضای مس داشته باشد. خودرو‌های الکتریکی تقریبا ۲.۵ برابر بیشتر از خودرو‌هایی با موتور احتراق داخلی به این فلز نیاز دارند و این به دلیل وجود باتری‌ها و زیرساخت‌های شارژر در این خودرو هاست. 
در روز‌های گذشته نیز اخبار جایگزینی خودرو برقی برای ناوگان حمل و نقل عمومی، توسط شرکت ایران خودرو از مطرح‌ترین اخبار حوزه خودرو بوده است و توجه وزرات صمت بر این موضوع، بیانگر آن است که ایران نیز در کنار کشور‌های مطرح دیگر در این زمینه در حال انجام اقدامات جدی است. 

عامل دیگر افزایش تقاضا مس در شبکه‌های برق است که پیش بینی میشود تا سال ۲۰۵۰ این میزان بیش از ۵ برابر رشد داشته باشد که این موضوع به لطف رسانایی بی نظیر و مقاومت به خوردگی، به طور گسترده‌ای در توزیع برق و ترانسفورماتورها، به ویژه خطوط زیرزمینی و زیر دریایی به وجودآید. 

در نهایت رشد روز افزون و حرکت به سمت تکنولوژی‌های تولید برق تجدیدپذیر مانند باد، خورشیدی و ساحلی است که نیاز به مس را افزایش خواهد داد. 
علاوه بر این، پیش‌بینی می‌شود که تقاضای رو به رشد ساخت و ساز ساختمان، لوازم خانگی، تجهیزات الکتریکی و تلفن‌های همراه تا سال ۲۰۳۵، ۵۸ درصد از مصرف مس را به خود اختصاص دهد. 
در نمودار زیر به پیش‌بینی کسری عرضه مس پرداخته شده است: 

نمودار فوق نشان دهنده کسری عرضه پیش یبینی شده برای مس تصفیه شده، در سناریو بهترین رشد عرضه تهیه شده است هرچند عرضه حاصل از بازیافت در این زنجیره لحاظ نشده است. 
این فلز نرم و سرخ رنگ از معادن زیرزمینی یا روباز استخراج می‌شود و بر اساس آخرین داده‌های موجود بیش از ۸۷۰ میلیون تن ذخایر مس استفاده نشده در جهان وجود دارد؛ پیش بینی میشود تقاضا به دو دلیل کلیدی، نسبت به عرضه فعلی ۶ میلیون تن بیشتر شود. 
دلیل اول تمرکز جغرافیایی در تولید مس است؛ شیلی و پرو به تنهایی ۴۰ درصد تولید را به خود اختصاص داده اند. این کشور‌ها برخی از غنی‌ترین ذخایر مس جهان و بهترین عملیات استخراج را در اختیار دارند. با این حال بی ثباتی سیاسی، اختلافات کارگری و چالش‌های اقتصادی در منطقه به طور دوره‌ای عرضه را مختل می‌کند و منجر به کمبود و نوسان قیمت می‌شود.

مورد دوم این است که معادن مس موجود در حال نزدیک شدن به قله‌های تولید هستند. با کاهش کانی سنگ‌های با عیار بالا، عملیات استخراج کانی سنگ‌های با عیار پایین‌تر انجام می‌شود. این موضوع سبب خواهد شد تا برای استخراج همان مقدار مس، سنگ بیشتری فرآوری شود که هزینه‌های استخراج را افزایش می‌دهد. یه طور تخصصی‌تر لازم به ذکر است، معدنچیان اکنون باید از گرید‌های ۰.۵ درصد مس (معیار مقدار مس موجود در سنگ) استفاده کنند که این میزان یک چهارم غلظت مورد تایید در یک قرن پیش است. 
در نمودار زیر کاهش عیار سنگ معدن مس به تصویر کشیده شده است: 

وجود محدودیت‌های ذکر شده در نهایت منجر به این موضوع شده است که در سال ۲۰۲۲ تولید جهانی مس به ۲۱.۸ میلیون تن برسد که در مقایسه با سه سال گذشته تنها یک میلیون تن افزایش یافته است؛ با این حال نتظار میرود تا اواسط دهه ۲۰۲۰ این میزان رشد بسیار بیشتری داشته باشد. 

در حالی که هیچ راه حل سریعی برای عرضه مس وجود ندارد، نوآوری‌های تکنولوژیکی در این بین وجود دارند که این مسیر را تسهیل میکنند. به عنوان مثال، فن آوری سولفید - لیچینگ از محلول‌های شیمیایی خاصی برای استخراج مس از سنگ‌ها استفاده می‌کند. این روش با حل مس و جدا کردن آن از سنگ ها، استخراج کارآمد را ممکن می‌کند و بازدهی را افزایش می‌دهد. تکنولوژی‌های لیچینگ مسیری برای بازیابی مس اولیه از سنگ معدن‌هایی با عیار کم‌تر از ۰.۲۵ درصد ارائه می‌دهند که در حال حاضر ضایعات محسوب می‌شوند. 

علاوه بر پیشرفت‌های فن آوری، سیاست‌های دولت نیز نقش خواهند داشت. در آمریکا، دولت بایدن ۳۹ میلیون دلار برای تامین مالی پروژه‌هایی که از تامین داخلی مواد معدنی حیاتی مورد نیاز برای گذار به یک اقتصاد کم کربن شامل مس، لیتیوم و نیکل حمایت می‌کنند، اعلام کرد. اتحادیه اروپا مس را به عنوان یک ماده استراتژیک به عنوان بخشی از قانون مواد خام بحرانی، با هدف اطمینان از مجوز‌های سریع‌تر و دسترسی آسان‌تر به سرمایه برچسب گذاری کرد. این‌ها گام‌هایی هستند که می‌توانند عرضه مس را در آینده افزایش دهند. 

در زمینه مس بازیافتی در ادامه موراد یاد شده، به منبع مهم تری از عرضه تبدیل خواهد شد. بیش از ۳۰ درصد از تقاضای جهانی مس در طول دهه گذشته با مس بازیافتی تامین شده است، هرچند انتظار میرود که این افزایش از میزان حال حاضر بسیار بیشترافزایش یابد، زیرا نوآوری‌ها در فناوری‌های جداسازی و پالایش نرخ بازیافت بالاتری را ممکن سازد. 

پایان مطلب