نرخ بهره بر بازار سرمایه و بدهی تاثیرگذار است

به گزارش بورس نیوز، امیر تقی خان تجریشی، عضو هیئت مدیره گروه مالی فیروزه در کنگره علمی بررسی علل، آثار و راهکار‌های مهار تورم اظهار کرد: موضوعی که در پنل‌ها به آن پرداخته می‌شود، بررسی علل و راهکار‌های مهار تورم است. قرار است ما یادبگیریم چگونه این تورم را مهار کنیم. بانک مرکزی، وزارت اقتصاد، مجلس، سازمان برنامه و بودجه هدف شان این است که چگونه می‌توانیم تورم را مهار کنیم. اما در بازار سرمایه از زاویه دیگری به این موضوع نگاه می‌شود. 

وی افزود: موضوعی که در بازار سرمایه مهم است این است که ما برای چه چیزی بازار سرمایه را ایجاد کردیم. برای اینکه مردم پول‌های خرد را بیاورند، سرمایه گذاری کنند، در صنعت مدیریت دارایی، خرید و فروش سهام شکل بگیرد و در انتها بازدهی مثبتی صورت گیرد.

عضو هیات مدیره گروه مالی فیروزه خاطرنشان کرد: یکی از موضوعات، نرخ بهره است. نرخ بهره روی بازار سرمایه و نیز روی بازار بدهی تاثیرگذار است. وقتی نرخ بهره بالا می‌رود، بر روی رشد قیمت‌ها تاثیر می‌گذارد. وقتی نرخ بهره پایین می‌آید رونق را می‌توان مشاهده کرد. همین موضوع در بازار بدهی به نوع دیگری شکل می‌گیرد. وقتی نرخ بهره بالا می‌آید، نرخ اوراقی که در بازار بدهی منتشر می‌شود افزایش می‌یابد و این مساله در طول زمان برای افرادی که در بازار بدهی مشغول هستند، نکته کلیدی محسوب می‌شود.

تجریشی ادامه داد: در سال گذشته شرکت ها، صندوق‌های با درآمد ثابت و شرکت‌های تامین سرمایه‌ای که تعهد پذیره نویسی و بازارگردانی اوراق را انجام می‌دادند، با توجه به متوسط نرخ بهره روی عدد‌های زیر ۳۰ درصد تامین مالی انجام دهند. با افزایش نرخ بهره در سال جاری با مشکل رو به رو می‌شوند. زیرا با این نرخ باید حدود ۴ سال مبالغ را در این اوراق نگه دارند؛ بنابراین ریسک جدی برای بازار بدهی است.

وی در این باره بیان کرد: شرکت‌ها و نهاد‌های مالی در بازار سرمایه از یک زاویه به این موضوع نگاه می‌کنند و آن، این است تا ببینند سیاستگذار علل تورم را چه می‌بیند، راهکار‌ها را چگونه ترسیم کرده، چطور می‌خواهد تورم را مهار کند و چقدر برای رسیدن به این اهداف موفق خواهد بود. نکته جالب این است که کسانی که به عنوان اقتصاددان به گروه‌های مالی اضافه می‌شوند، دوره ترنزیشن کوتاهی باید داشته باشند تا نگاه جدید به آن‌ها منتقل شود.

عضو هیات مدیره گروه مالی فیروزه در ادامه خاطرنشان کرد: نکته مهم این است که آیا قرار است الگو دوباره تکرار شود یا سیاستگذار با توجه به برنامه‌های خود سیاست‌های جدید را به چه نحوی ترسیم می‌کند. آیا به نحوی است که الگو بشکند و تورم پایین داشته باشد یا اینکه سیاست‌ها به گونه‌ای است که الگو دوباره تکرار شود؟

تجریشی عنوان کرد: موضوعی که باعث می‌شود الگو دوباره تکرار شود، رشد بدهی بخش دولتی به سیستم بانکی است که منجر به محدودیت اعتبار برای بخش خصوصی خواهد شد. طبق این نمودار می‌توان مشاهده کرد که بخش دولتی عملا منابعی را در بازار بدهی به خود تخصیص داده است. 

وی توضیح داد: روند تغییرات نقدینگی در اقتصاد ایران مهم است. ما شاهد کاهش ۴۶ درصدی قدرت نقدینگی در ۶ سال گذشته بودیم. این به این معنی است که قدرت خرید فرد پایین می‌آید. 

عضو هیات مدیره گروه مالی فیروزه ادامه داد: یکی از مواردی که سیاستگذار برای کنترل تورم استفاده می‌کند، افزایش نرخ بهره است. کمااینکه در گواهی‌های سپرده‌ای که در ماه گذشته توسط بانک مرکزی مجوز انتشار آن داده شد، عملا منابع زیادی از سیستم بانکی به این گواهی‌ها اختصاص داده شد. اگر به صندوق‌های با درآمد ثابت بازار بدهی نگاه کنید، در لحظه انتشار این اوراق ۱۰ تا ۲۰ درصد کاهش منابع داشتند. همه این‌ها باعث می‌شود که کنترل قیمتی اتفاق بیفتد. 

وی همچنین گفت: نکته دیگر، نسبت پول به شبه پول است. از ابتدای ۱۴۰۲، نسبت پول به شبه پول کاهش یافته و عملا در نیمه دوم این حرکت ملموس شده است. 

تجریشی بیان کرد: موضوع دیگری که در تورم مهم است، تفاوت موضوع در گروه کالا و خدمات است. سیاستگذاری صورت گرفته در گروه کالا عملا بر نرخ بهره تاثیر می‌گذارد، اما در بخش خدمات این را نمی‌بینید. 

وی افزود: پارامتر دیگر که می‌تواند به ما نشان دهد چقدر موفق خواهیم بود، مقایسه قیمت ارز و تورم است. زیرا معمولا نرخ بهره رشد قیمت‌ها را کنترل می‌کند؛ اما اگر نرخ ارز رام نشود و حرکت رو به بالا را شروع کند، انتظارات تورمی و بخشی از تورم که مربوط به خدمات است، اتفاق می‌افتد. مکانیزم آن فعال و باعث می‌شود که سیاست افزایش نرخ بهره به کف برسد و سپس به بالا بر می‌گردد.
ما از نشست‌های پیش رو، دنبال این هستیم این است که باتوجه به وابستگی تورم به تغییرات نرخ ارز و اثرگذاری مستقیم و غیرمستقیم از طریق سیاست‌های تورمی چقدر سیاست‌های فعلی ادامه دار خواهد بود و چقدر می‌تواند قیمت نرخ ارز را کنترل کند.