بررسی ریسک‌های سیستماتیک و غیرسیستماتیک و تاثیر آن بر بازارسرمایه

بورس‌نیوز:

تفکیک علل تاثیر‌گذار بر بازار سرمایه و بررسی بازار از جوانب مختلف می‌تواند یک دید کامل و جامع از بازار بورس در اختیار سرمایه‌گذاران قرار دهد. هفته‌ی گذشته طی یک مصاحبه اعلام کردم که به دلیل وجود گپ زمانی بر روی چارت نمی‌توانیم روند مثبت ایجاد شده‌ی شاخص کل را معتبر بدانیم. بهتر است برای تصمیم گیری در خصوص کلیت بازار تا بعد از تعطیلات صبر نماییم، با از بین رفتن اثر ژانویه یک دید بهتری بر روی بازار بدست آوریم.

اثر ژانویه به لحاظ مالی رفتاری یعنی اثر تقویمی مناسبات بر روی رفتار معامله‌گران بازار‌های مالی. فارغ از ریسک‌های سیستماتیک اعمال شده از طرف دولت و بانک مرکزی که در ادامه به آن‌ها خواهیم پرداخت، ریسک دیگری در اثر منازعات منطقه‌ای و اتفاقات دمشق نیز بر بازار تحمیل گردید که سبب شد شاهد یک بازار قزمز رنگ در روز سه شنبه مورخ چهاردهم فروردین ماه باشیم.

بازار روز سه‌شنبه در ابتدای ساعات معاملاتی حدود بیست و دو هزار واحد منفی بود که رفته رفته صف‌های فروش جمع شد، از شدت عرضه‌ها کاسته شد و نهایتا شاخص کل بازار بورس در انتهای ساعات معاملاتی در حدود منفی پانزده هزار واحد به کار خود پایان داد. این رفتار شاخص را می‌توان نشانی از احتمال شروع یک روند مثبت در نظر گرفت و این در حالی است که روز چهارشنبه نیز ما شاهد رنگ سبز بازار و همگرایی مثبت شاخص کل و شاخص هم وزن هستیم. در صورتی که اخبار مبنی بر منازعات منطقه‌ای حاکی از کم شدن سایه‌ی جنگ و دخالت مستقیم ایران باشد، در میان مدت شاهد روند صعودی شاخص کل خواهیم بود.

اما از آنجایی که در سال گذشته شاهد ایجاد ریسک‌های سیستماتیک از طرف دولت و بانک مرکری بر روی بازار بورس بودیم، با فرض تغییر نکردن نگاه حاکم بر کلیت اقتصاد، انتظار یک بازار افزایشی تا پایان سال را نخواهیم داشت. این در حالی است که لازمه‌ی تحقق شعار سال مبنی بر جهش تولید، داشتن یک بازار بورس پر رونق است. این مهم محقق نمی‌شود مگر اینکه ما یک فهم درست از بازار داشته باشیم. بازار به معنای عرضه و تقاضا، عرضه و تقاضایی که فارغ از قیمت گذاری دستوری بر اساس مکانیزم‌های شفاف بازار صورت گیرد سبب جذب سرمایه به سمت تولید خواهد شد.

اقتصاددانان معقول می‌دانند که با دستور نمی‌توان جلوی رشد قیمت کالا‌ها را گرفت و ادامه‌ی این سیاست توسط دولت خسارات جبران ناپذیری را به دنبال خواهد داشت. در صورتی که بتوانیم با ابزار‌های اقتصاد کلان و غیر مستقیم، با ایجاد رقابت و جذابیت در صنایع مختلف، رونق را به بازار برگردانیم، می‌توانیم شاهد محقق شدن شعار سال باشیم. در غیر اینصورت با فریز کردن بازار بورس و ضعیف نگه داشتن آن از ترس تکرار ریزش بازار در سال ۹۹ و جذب پول به سمت بانک‌ها به شیوه‌ی سال گذشته، جهش تولید را در حد همان شعار نگه خواهیم داشت.

بنابر این در صورت کم شدن ریسک منازعات منطقه‌ای در کوتاه مدت شاهد روند صعودی شاخص کل هستیم و امیدواریم ریسک‌های سیستماتیک دیگر نیز کاهش یافته تا شاهد یک بازار قوی و صعودی باشیم.

محمدرضا اعلمی، کارشناس بازارسرمایه