نگاهی جامع به عملکرد صندوق‌های سرمایه‌گذاری در هفته‌ای که گذشت

به گزارش بورس‌نیوز، بی‌تردید صندوق‌های سرمایه‌گذاری مشترک، یکی از ابزار‌های پرکاربرد در بازار‌های مالی کشور‌های توسعه‌یافته است. ضرورت تسلط و بهره‌مندی از علوم مختلف اقتصادی، صنعتی و مالی از یک سو و پیگیری اخبار و اطلاعات روزانه و ۲۴ ساعته رخداد‌های داخلی و بین المللی اعم از تغییرات قوانین، اجرای مصوبه‌های گوناگون، تغییر قیمت‌های جهانی کالا و مواد اولیه و ...، از سوی دیگر، سبب شد تا صندوق‌های سرمایه گذاری مشترک با استقبال گسترده‌ای از سوی سرمایه گذاران روبرو گردند.

چندین دهه از حضور فعال و تأثیرگذار صندوق‌های سرمایه‌گذاری در بازار‌های مالی دنیا می‌گذرد. شرکت‌های تخصصی و نوابغ زیادی در بازار‌های مالی بین‌المللی توانستند با ثبت بازدهی‌های بی‌نظیر در صندوق‌های سرمایه‌گذاری، اعتماد عموم را به این ابزار مفید جلب کنند.

مکانیزم و ماهیت وجودی و دلیل محبوبیت بالای این صندوق‌ها، شفاف و منطقی به نظر می‌رسد. این صندوق‌ها شرایط را برای حضور هر سرمایه‌گذاری با هر میزان سرمایه، درجه ریسک‌پذیری و یا ریسک گریزی و هر سطحی از دانش و تسلط به علوم مالی مهیا می‌سازد.

تعریف و تأسیس انواع صندوق‌های با درآمد ثابت برای اشخاص حقیقی و حقوقی ریسک‌گریز، صندوق‌های سرمایه‌گذاری در سهام برای اشخاص ریسک‌پذیر، صندوق‌های سرمایه‌گذاری مختلط برای اشخاص حقیقی و حقوقی فرصت‌طلب، صندوق‌های مبتنی بر سپرده‌های کالایی، صندوق‌های مبتنی بر آپشن‌ها و... گویای توانایی این ابزار در جذب طیف وسیعی از انواع سرمایه‌گذاران است.

در بازار سرمایه کشورمان نیز به‌ویژه در یک دهه گذشته، شاهد تأسیس و فعالیت انواع مختلفی از صندوق‌های سرمایه‌گذاری مشترک هستیم. علی‌رغم آنکه نمی‌توان از ضعف‌های موجود در نحوه اعطای مجوز، مدیریت و عملکرد برخی از صندوق‌های سرمایه‌گذاری فعال در ایران چشم‌پوشی کرد، بااین‌حال روند جذب منابع و اعتماد روزافزون سرمایه‌گذاران خرد به این ابزار مالی قدرتمند، غیرقابل‌انکار است.

در این راستا، "رسانه بورس‌نیوز" تصمیم دارد تا بنا بر درخواست‌های بی‌شمار شما عزیزان و ایفای نقش خود در افزایش سطح آگاهی و کمک به اتخاذ فرایند تصمیم‌گیری سرمایه‌گذاران، در گزارشاتی هفتگی، به بررسی وضعیت صندوق‌های سرمایه‌گذاری و معرفی اجمالی برخی از بهترین صندوق‌ها با بالاترین عملکرد بپردازد.

صندوق‌های سرمایه‌گذاری در سهام: (سرمایه‌گذاران ریسک‌پذیر)

یکی از اصلی‌ترین صندوق‌های سرمایه‌گذاری فعال در بازار سرمایه کشور، صندوق‌های سرمایه‌گذاری در سهام است. مبنای سرمایه‌گذاری در این نوع صندوق‌ها، دریافت و تجمیع سرمایه‌های خرد و کلان از سهامداران حقیقی و حقوقی توسط مدیر صندوق (وابسته به نهاد‌های مالی تحت نظارت سازمان بورس و اوراق بهادار کشور) و سرمایه‌گذاری در سهام شرکت‌ها و نهاد‌های فعال در بازار سرمایه است.

برخلاف سرمایه‌گذاران ریسک‌گریز صندوق‌های با درآمد ثابت و سرمایه‌گذاران کم‌ریسک صندوق‌های مختلط، دارندگان یونیت‌های صندوق‌های در سهام، ترجیح می‌دهند با پذیرفتن ریسک بیشتر، از بازدهی بیشتری برخوردار باشند.

متأسفانه، بازار سرمایه در هفته گذشته نیز شرایط مناسبی را تجربه نکرد. هرچند که پس از روند نزولی سه روز ابتدای هفته، روز‌های سه‌شنبه و چهارشنبه با تغییری معنادار شاهد صف خرید در اکثر سهام فعال در بازار بودیم.

بااین‌وجود تأثیر روند نزولی و فشار فروش ابتدای هفته در حدی بود که منجر به ثبت بازدهی منفی اکثر صندوق‌های در سهام گردید. انتخابات زودهنگام و چالش‌های سیاسی بازار سرمایه، گزارش‌های بعضاً ناامیدکننده شرکت‌های بزرگ از ریسک‌های بالقوه سرمایه‌گذاران صندوق‌های در سهام در هفته آتی به شمار می‌رود.

احتمالاً ثبت میانگین بازدهی ۱.۹- درصدی هفتگی و عملکرد منفی بسیاری از صندوق‌های سرمایه گذاری در سهام، گویای شرایط عمومی و نزولی بازار سرمایه در هفته گذشته است. (لازم به توضیح است اطلاعات برخی از صندوق‌ها به روز رسانی نشده است که این موضوع می‌تواند تا حدودی بر میزان بازدهی صندوق‌های مختلف تاثیر گذار باشد)

• لازم به ذکر است، در هفته گذشته اکثر صندوق‌ها تا تاریخ ۱۴۰۳/۰۳/۰۸ به روز رسانی شده اند. همچنین صندوق‌های تازه تاسیسی که فاقد بازده سه ماهه و سالانه است از جداول گزارش حذف گردیده اند.

همان‌گونه که مشاهده می‌گردد، از ۱۰ صندوق نخست از حیث بازدهی هفتگی، ۹ صندوق دارای بازده منفی سرمایه گذاری در هفته منتهی به ۰۱/۰۳/۱۴۰۳ هستند.

صندوق‌های سرمایه‌گذاری با درآمد ثابت: (سرمایه‌گذار‌های ریسک‌گریز)

از پرطرف‌دارترین صندوق‌های سرمایه‌گذاری این روز‌های بازار سرمایه، صندوق‌های سرمایه‌گذاری با درآمد ثابت است. در واقع بسیاری از سرمایه‌گذاران ریسک‌گریز و یا سرمایه‌گذارانی که بنا به تحلیل و تشخیص خود ترجیح می‌دهند، بخشی و یا تمام سرمایه خود را در مقاطع زمانی مختلف (عمدتاً در زمان نزول و یا رکود بازار)، به ابزاری با درآمد ثابت و بی ریسک تبدیل کنند، از مشتریان پروپاقرص این نوع صندوق‌ها هستند.

از محاسن این صندوق‌ها در مقایسه با سپرده‌های بانکی می‌توان به تبدیل سریع این دارایی‌ها به انواع دیگری از اوراق و یا سهام اشاره کرد. (به‌ویژه صندوق‌های ETF و قابل‌معامله)

همچنین محاسبه نرخ بازدهی مفید بیشتر از سپرده‌های بانکی آن‌هم بدون وجود نرخ شکست، از مهم‌ترین مزایای خرید یونیت چنین صندوق‌هایی است.

در هفته گذشته، باتوجه‌به سهم پایین و تنها ۵.۳ درصدی سرمایه گذاری‌های صندوق‌های با درآمد ثابت در اوراق سهام شرکت ها، بهترین و با ثبات‌ترین عملکرد در میان انواع صندوق‌های سرمایه گذاری را می‌توان به این صندوق‌ها نسبت داد. اگر چه ثبت میانگین بازدهی هفتگی ۰.۵۲ درصد برای صندوق‌های با درآمد ثابت، تفاوت محسوسی با عملکرد این صندوق‌ها نسبت به هفته گذشته و برخی از هفته‌ها و ماه‌های گذشته دارد، با این وجود آنچه مشهود است، عملکرد مناسب این صندوق‌ها در قبال سرمایه گذاران ریسک گریزشان است.

صندوق‌های سرمایه‌گذاری مختلط: (سرمایه‌گذاران کم‌ریسک)

ارزش پائین خالص دارایی‌های صندوق‌های مختلط در ایران نشان می‌دهد که یا ارزیابی‌های صحیحی از میزان ریسک‌پذیری افراد صورت نگرفته است (مانند ارزیابی میزان ریسک‌پذیری افراد) و یا بسیاری از سرمایه‌گذاران در دو طبقه ریسک‌گریز و ریسک‌پذیر قرار دارند.

به‌هرحال باتوجه‌به سهم بیش از ۵۱ درصدی سرمایه گذاری‌های صندوق‌های مختلط در سهام موجود در بازار سرمایه، ثبت بازده منفی این نوع از صندوق‌ها در هفته گذشته غیر منطقی نیست. به این ترتیب صندوق‌های سرمایه مختلط در هفته گذشته، بازدهی ۰.۶۵ – درصدی را به ثبت رساندند که با توجه به اتفاقات و افت معنادار بازار سرمایه بازدهی منفی این صندوق‌ها غیر قابل تصور نیست.

لازم به ذکر است صندوق مختلط سرمایه گیتی دماوند با ثبت بازدهی هفتگی ۴.۵ درصدی در عملکرد هفته گذشته، از بهترین صندوق‌های سرمایه گذاری فعال در بازار سرمایه بود.

صندوق‌های سرمایه‌گذاری مبتنی بر سپرده‌های کالایی: (سرمایه‌گذاران مشتاق به سرمایه‌گذاری در بازار طلا و ارز)

متأسفانه، باتوجه‌به شرایط اسفناک اقتصاد کشور در سال‌های اخیر و نابسامانی‌ها و جهش‌های ناگهانی قیمت ارز، سرمایه‌گذاری در طلا و دلار همواره یکی از سرمایه‌گذاری‌های معقول و پر بازده در ایران بوده است.

مشکلات ناشی از خرید و نگهداری طلا (عمدتاً سکه) و دلار، اعم از امنیت و اعتماد خرید این دو کالا، قابلیت نقدشوندگی، موانع قانونی خرید (قوانین مربوط به قاچاق ارز)، اخذ مالیات، ثبت‌نام خریداران در سامانه‌های دولتی و... تنها برخی از دلایلی هستند که بسیاری از سرمایه‌گذاران این حوزه را به سمت خرید یونیت صندوق‌های سرمایه‌گذاری مبتنی بر سپرده کالایی (به‌ویژه مبتنی بر طلا) سوق داده است.

ابزاری که اگر چه شفافیت معاملات را در پی دارد؛ اما تا حدود زیادی خیال سرمایه‌گذارانش را از بابت استفاده از نوسانات قیمت طلا و تا حدود زیادی نرخ ارز، راحت کرده است.

در هفته اخیر، شاهد افت ۶ دلاری قیمت هر انس طلای جهانی به ۲.۳۳۴ دلار بودیم. از طرفی در این هفته شاهد نوسانات بالای قیمت ارز و در انتهای هفته شاهد ثبت نرخ بیش از ۵۹.۰۰۰ تومان به ازای هر دلار بودیم.

بسیاری از فعالین بازار ارز و طلا عدم تمایل آقای ظریف به شرکت در انتخابات ریاست‌جمهوری را از اصلی‌ترین دلایل رشد بیش از ۳.۰۰۰ تومانی قیمت دلار در هفته گذشته می‌دانند.

باتوجه‌به رشد قیمت دلار و ثبات قیمت طلای جهانی در قیمت‌های بیش از ۲.۳۳۰ دلار، احتمال رشد قیمت طلا و سکه‌های طلا در هفته جاری دور از انتظار نیست.

مشابه رشد ۱ درصدی قیمت سکه‌های امامی در هفته گذشته، صندوق‌های سرمایه گذاری مبتنی بر سپرده کالایی نیز با ثبت بازدهی ۱.۸۵ درصدی، هفته گذشته را رشدی محسوس پشت سر گذاشتند.

صندوق‌های اختصاصی بازارگردانی هم که این روز‌ها با چالش‌های عجیبی نظیر حذف الزام شرکت‌ها به داشتن بازارگردان و شرایط نامطلوب بازار سرمایه، روبرو هستند، با ثبت بازده ۲.۸ – درصدی، عملکرد ناامید کننده‌ای همچون هفته گذشته به ثبت رساندند.

بنابراین، آنچه می‌توان از عملکرد انواع صندوق‌های سرمایه‌گذاری در هفته گذشته، بیان کرد، ثبت بازدهی‌هایی نامطلوب، همسو با شرایط کلی بازار سرمایه و بر خلاف روند قیمت دلار است.

همان‌گونه که در جدول فوق مشاهده می‌گردد، تنها صندوق‌های سرمایه‌گذاری مبتنی بر سپرده‌های کالایی موفق به ثبت بازده سالانه ۳۲ درصدی شده اند؛ بنابراین اگر در سال گذشته عملکردی با بازدهی صفر و یا حتی بازدهی منفی تا ۱۰ درصد را به ثبت رسانده اید خیلی به خودتان سخت نگیرید چرا که برآیند فعالیت سالانه ۱۳۴ صندوق در سهام کشور، بازدهی ۷.۵- درصدی را به همراه داشته است.

معرفی اجمالی صندوق سرمایه‌گذاری با درآمد ثابت " سپهر سودمند سینا ": (نماد سیناد)

در گزارش‌های بررسی هفتگی صندوق‌های سرمایه‌گذاری، قصد داریم تا به بررسی اجمالی صندوق‌های برتر سرمایه‌گذاری بپردازیم تا علاوه بر تشویق مجموعه‌ها و مدیران این صندوق‌ها به ادامه روند مطلوب، چشم‌انداز مناسبی برای سرمایه‌گذاران و فعالین بازار سرمایه کشور فراهم گردد.

صندوق سرمایه‌گذاری با درآمد ثابت سپهر سودمند سینا، یکی از صندوق‌های موفق در کسب بازدهی سالانه است. این صندوق با " ثبت بازده سالانه بیش از ۲۹ درصدی "، " دومین صندوق از حیث بازدهی سالانه " در میان ۱۴۳ صندوق سرمایه گذاری با درآمد ثابت است.

مدیر صندوق سپهر سودمند سینا: 

مدیریت صندوق سودمند سینا، بر عهده شرکت سبدگردان سینا با مدیریت عامل احسان حاجی علی‌اکبر (باسابقه فعالیت در مشاور سرمایه‌گذاری هدف حافظ، شرکت سرمایه‌گذاری اقتصاد شهر و...) است. 

صندوق‌های سرمایه‌گذاری در سهام مشترک سینا از دیگر صندوق‌های تحت مدیریت این صندوق است.

ترکیب دارایی‌های صندوق ثابت سپهر سودمند سینا:

عمده دارایی‌های صندوق با درآمد ثابت سپهر سودمند سینا، سپرده‌های بانکی با ۵۳ درصد، اوراق قرضه و مرابحه با ۳۵.۵ درصد، یونیت صندوق‌های سرمایه گذاری (عمدتا اهرمی کاریزما، اهرمی موج) با ۹ درصد و نهایتا سهام با تنها ۱ درصد است.

سرمایه‌گذاری در سهام:

از نکات قابل‌توجه گزارش عملکرد ماهانه این صندوق سهم پایین سرمایه‌گذاری در سهام شرکت‌ها است. ارزش تنها ۲۰ میلیارد تومانی سبد سهام این صندوق در مقایسه با ارزش بیش از ۱.۷۰۰ کل دارایی‌های صندوق نشان از عدم اعتماد مدیران این صندوق به آینده بازار سرمایه در سال جاری دارد.

البته می‌توان از سرمایه‌گذاری بیش از ۱۴۸ میلیارد تومانی این صندوق در صندوق‌های اهرمی کاریزما، اهرمی موج، جهش فارابی از سرمایه گذاری‌های غیر مستقیم این صندوق در سهام نام برد. 

سرمایه‌گذاری در اوراق مشارکت و اوراق اختیار فروش تبعی: 

بیش از ۵۸۳ میلیارد (افزایش ۸۸ میلیارد تومانی سرمایه گذاری در اوراق در مقایسه با انتهای سال ۱۴۰۲) تومان از دارایی‌های شرکت (بر اساس اطلاعات ماهانه منتشر شده شرکت)، در اوراق مشارکت، مرابحه و اوراق اختیار فروش تبعی سرمایه گذاری شده است.

عمده اوراق این صندوق اوراق مرابحه و اخزای دولتی و بخشی هم اوراق مشارکت شرکت‌های بورسی و فرابورسی است.

سپرده‌های بانکی:

۸۵۹ میلیارد تومان سپرده‌های بانکی موجود در سبد سرمایه گذاری این صندوق در انتهای اردیبهشت ماه سال ۱۴۰۳، نشان از سهم ۵۳ درصدی بانک‌ها از کل منابع این صندوق دارد.

متأسفانه، یکی از ریسک‌های این صندوق همچون بسیاری از صندوق‌های بررسی شده در هفته‌های گذشته، سهم بالای پول سرمایه‌گذاری شده در سپرده‌های بانک گردشگری است.
در حدود ۲۸۰ میلیارد تومان سرمایه گذاری در بانک گردشگری آنهم با نرخ بهره ۳۰ درصدی ممکن است در کوتاه مدت سرمایه گذاری پر منفعتی محسوب گردد، اما در بلند مدت از ریسک‌های سرمایه گذاری این صندوق به شمار می‌رود.