نگاهی جامع به عملکرد صندوق‌های سرمایه‌گذاری در هفته‌ای که گذشت

به گزارش بورس‌نیوز، چندین دهه از حضور فعال و تاثیر گذار صندوق‌های سرمایه گذاری در بازار‌های مالی دنیا می‌گذرد. شرکت‌های تخصصی و نوابغ زیادی در بازار‌های مالی بین المللی توانستند با ثبت بازدهی‌های بی نظیر در صندوق‌های سرمایه گذاری، اعتماد عموم را به این ابزار مفید جلب کنند.

مکانیزم و ماهیت وجودی و دلیل محبوبیت بالای این صندوق ها، شفاف و منطقی به نظر می‌رسد. این صندوق‌ها شرایط را برای حضور هر سرمایه گذاری با هر میزان سرمایه، درجه ریسک پذیری و یا ریسک گریزی و هر سطحی از دانش و تسلط به علوم مالی مهیا می‌سازد.

تعریف و تاسیس انواع صندوق‌های با درآمد ثابت برای اشخاص حقیقی و حقوقی ریسک گریز، صندوق‌های سرمایه گذاری در سهام برای اشخاص ریسک پذیر، صندوق‌های سرمایه گذاری مختلط برای اشخاص حقیقی و حقوقی فرصت طلب، صندوق‌های مبتنی بر سپرده‌های کالایی، صندوق‌های مبتنی بر آپشن‌ها و ...، گویای توانایی این ابزار در جذب طیف وسیعی از انواع سرمایه گذاران می‌باشد.

در بازار سرمایه کشورمان نیز به ویژه در یک دهه گذشته، شاهد تاسیس و فعالیت انواع مختلفی از صندوق‌های سرمایه گذاری مشترک می‌باشیم. علی رغم آنکه نمی‌توان از ضعف‌های موجود در نحوه اعطای مجوز، مدیریت و عملکرد برخی از صندوق‌های سرمایه گذاری فعال در ایران چشم پوشی کرد، با این حال روند جذب منابع و اعتماد روزافزون سرمایه گذاران خرد به این ابزار مالی قدرتمند، غیر قابل انکار است.

در این راستا، "رسانه بورس نیوز" تصمیم دارد تا بنا بر درخواست‌های بیشمار شما عزیزان و ایفای نقش خود در افزایش سطح آگاهی و کمک به اتخاذ فرآیند تصمیم گیری سرمایه گذاران، در گزارشاتی هفتگی، به بررسی وضعیت صندوق‌های سرمایه گذاری و معرفی اجمالی برخی از بهترین صندوق‌ها با بالاترین عملکرد بپردازد.

صندوق‌های سرمایه گذاری در سهام: (سرمایه گذاران ریسک پذیر)

یکی از اصلی‌ترین صندوق‌های سرمایه گذاری فعال در بازار سرمایه کشور، صندوق‌های سرمایه گذاری در سهام می‌باشد. مبنای سرمایه گذاری در این نوع صندوق ها، دریافت و تجمیع سرمایه‌های خرد و کلان از سهامداران حقیقی و حقوقی توسط مدیر صندوق (وابسته به نهاد‌های مالی تحت نظارت سازمان بورس و اوراق بهادار کشور) و سرمایه گذاری در سهام شرکت‌ها و نهاد‌های فعال در بازار سرمایه می‌باشد.

برخلاف سرمایه گذاران ریسک گریز صندوق‌های با درآمد ثابت و سرمایه گذاران کم ریسک صندوق‌های مختلط، دارندگان یونیت‌های صندوق‌های در سهام، ترجیح می‌دهند با پذیرفتن ریسک بیشتر، از بازدهی بیشتری برخوردار باشند.

ظاهرا تاثیر محدودیت دامنه نوسان سهام در بازه ۲ درصدی توانست تا حدودی وضعیت اسفناک و بازدهی منفی هفتگی صندوق‌های در سهام را بهبود بخشد. شاید آنچه بسیاری از کارشناسان نیز به آن اذعان دارند، ترس به وجود آمده از ادامه روند محدودیت دامنه نوسان در هفته‌های آتی باشد.

علی رغم انکه ممکن است این گونه تدابیر در کوتاه مدت تاثیرات کوچکی داشته باشد، اما در بلند مدت بازار به روند دلخواه و طبیعیه خود باز خواهد گشت. اینکه اکنون به کدام دلیل شاهد محدودیت دامنه نوسان در بازار سرمایه کشور می‌باشیم مشخص نیست، اما ادامه دار بودن این اتفاق لطمات جبران ناپذیری برای بازار در پی خواهد داشت.

احتمالا ثبت میانگین بازدهی مثبت ۱ درصدی هفتگی و عملکرد مثبت بسیاری از صندوق‌های سرمایه گذاری در سهام، گویای شرایط عمومی و مثبت بازار سرمایه در هفته گذشته می‌باشد.

لازم به ذکر است، در هفته گذشته اکثر صندوق ها تا تاریخ 15/03/1403 به روز رسانی شده اند . همچنین صندوق های تازه تاسیسی که فاقد بازده سه ماهه و سالانه می باشد از جداول گزارش حذف گردیده اند.

همانگونه که مشاهده می گردد، همه 10 صندوق نخست از حیث بازدهی هفتگی دارای بازده مثبت سرمایه گذاری در هفته منتهی به 51/03/1403 می باشند.

صندوق های سرمایه گذاری با درآمد ثابت : (سرمایه گذارهای ریسک گریز)

از پرطرفدارترین صندوق های سرمایه گذاری این روزهای بازار سرمایه، صندوق های سرمایه گذاری با درآمد ثابت می باشد. در واقع بسیاری از سرمایه گذاران ریسک گریز و یا سرمایه گذارانی که بنا به تحلیل و تشخیص خود ترجیح می دهند، بخشی و یا تمام سرمایه خود را در مقاطع زمانی مختلف (عمدتا در زمان نزول و یا رکود بازار)، به ابزاری با درآمد ثابت و بی ریسک تبدیل کنند، از مشتریان پر و پا قرص این نوع صندوق ها می باشند.

از محاسن این صندوق ها در مقایسه با سپرده های بانکی می توان به تبدیل سریع این دارایی ها به انواع دیگری از اوراق و یا سهام اشاره نمود . (به ویژه صندوق های ETF و قابل معامله)
همچنین محاسبه نرخ بازدهی مفید بیشتر از سپرده های بانکی آنهم بدون وجود نرخ شکست، از مهمترین مزایای خرید یونیت چنین صندوق هایی می باشد.

در هفته گذشته، با توجه به سهم پایین و تنها 5.3 درصدی سرمایه گذاری های صندوق های با درآمد ثابت در اوراق سهام شرکت ها، بهترین و با ثبات ترین عملکرد در میان انواع صندوق های سرمایه گذاری را می توان به این صندوق ها نسبت داد. اگر چه ثبت میانگین بازدهی هفتگی 0.47 درصد برای صندوق های با درآمد ثابت، تفاوت محسوسی با عملکرد این صندوق ها نسبت به هفته گذشته و برخی از هفته ها و ماه های گذشته ندارد، با این وجود آنچه مشهود است، عملکرد مناسب این صندوق ها در قبال سرمایه گذاران ریسک گریزشان می باشد.

صندوق های سرمایه گذاری مختلط : (سرمایه گذاران کم ریسک)

ارزش پائین خالص دارایی های صندوق های مختلط در ایران نشان می دهد که یا ارزیابی های صحیحی از میزان ریسک پذیری افراد صورت نگرفته است (مانند ارزیابی میزان ریسک پذیری افراد ) و یا بسیاری از سرمایه گذاران در دو طبقه ریسک گریز و ریسک پذیر قرار دارند .

به هر حال با توجه به سهم بیش از 51 درصدی سرمایه گذاری های صندوق های مختلط در سهام موجود در بازار سرمایه، ثبت بازده مثبت این نوع از صندوق ها در هفته گذشته غیر منطقی نمی باشد. به این ترتیب صندوق های سرمایه مختلط در هفته گذشته، بازدهی 0.61 درصدی را به ثبت رساندند.

لازم به ذکر است صندوق مختلط دانش مالی اسلامی با ثبت بازدهی هفتگی 2.2 درصدی در عملکرد هفته گذشته، از بهترین صندوق های سرمایه گذاری فعال در بازار سرمایه بود.

صندوق‌های سرمایه گذاری مبتنی بر سپرده‌های کالایی: (سرمایه گذاران مشتاق به سرمایه گذاری در بازار طلا و ارز)

متاسفانه با توجه به شرایط اسفناک اقتصاد کشور در سال‌های اخیر و تلاطمات و جهش‌های ناگهانی قیمت ارز، سرمایه گذاری در طلا و دلار همواره یکی از سرمایه گذاری‌های معقول و پر بازده در ایران بوده است.
مشکلات ناشی از خرید و نگهداری طلا (عمدتا سکه) و دلار، اعم از امنیت و اعتماد خرید این دو کالا، قابلیت نقد شوندگی، موانع قانونی خرید (قوانین مربوط به قاچاق ارز)، اخذ مالیات، ثبت نام خریداران در سامانه‌های دولتی و .... تنها برخی از دلایلی هستند که بسیاری از سرمایه گذاران این حوزه را به سمت خرید یونیت صندوق‌های سرمایه گذاری مبتنی بر سپده کالایی (به ویژه مبتنی بر طلا) سوق داده است.

ابزاری که اگر چه شفافیت معاملات را در پی دارد، اما تا حدود زیادی خیال سرمایه گذارانش را از بابت استفاده از نوسانات قیمت طلا و تا حدود زیادی نرخ ارز، راحت کرده است.

در هفته اخیر، شاهد افت ۹ دلاری قیمت هر انس طلای جهانی به ۲.۳۲۵ دلار بودیم. از طرفی در این هفته شاهد نوسانات بالای قیمت ارز و در انتهای هفته شاهد ثبت نرخ بیش از ۵۸.۵۰۰ تومان به ازای هر دلار بودیم.
با توجه به عدم تغییر قیمت دلار، ثبات قیمت طلای جهانی در قیمت‌های بیش از ۲.۳۲۵ دلار و اخبار مرتبط با تحریم‌های جدید تئوریکای اروپا، احتمال رشد قیمت طلا و سکه‌های طلا در هفته جاری دور از انتظار نیست.
مشابه افت ۱ درصدی قیمت سکه‌های امامی در هفته گذشته، صندوق‌های سرمایه گذاری مبتنی بر سپرده کالایی نیز با ثبت بازدهی ۰.۴۴- درصدی، هفته گذشته را منفی پشت سر گذاشتند.

صندوق‌های اختصاصی بازارگردانی هم که این روز‌ها با چالش‌های عجیبی نظیر حذف الزام شرکت‌ها به داشتن بازارگردان و شرایط نامطلوب بازار سرمایه، روبرو هستند، با ثبت بازده ۰.۰۹- درصدی، عملکرد امیدوار کننده‌ای نسبت به هفته گذشته به ثبت رساندند؛ بنابراین آنچه می‌توان از عملکرد انواع صندوق‌های سرمایه گذاری در هفته گذشته، بیان کرد، ثبت بازدهی‌هایی بعضا مثبت، همسو با شرایط کلی بازار سرمایه و بر خلاف روند قیمت دلار است.

همانگونه که در جدول فوق مشاهده می‌گردد، تنها صندوق‌های سرمایه گذاری مبتنی بر سپرده‌های کالایی موفق به ثبت بازده سالانه ۳۴ درصدی شده اند؛ بنابراین اگر در سال گذشته عملکردی با بازدهی صفر و یا حتی بازدهی منفی تا ۱۰ درصد را به ثبت رسانده اید خیلی به خودتان سخت نگیرید چرا که برآیند فعالیت سالانه ۱۳۴ صندوق در سهام کشور.
بازدهی -۷.۳ درصدی را به همراه داشته است.

معرفی اجمالی صندوق سرمایه گذاری با درآمد ثابت " لبخند فارابی ": (نماد لبخند)

در گزارشات بررسی هفتگی صندوق‌های سرمایه گذاری، قصد داریم تا به بررسی اجمالی صندوق‌های برتر سرمایه گذاری بپردازیم تا علاوه بر تشویق مجموعه‌ها و مدیران این صندوق‌ها به ادامه روند مطلوب، چشم انداز مناسبی برای سرمایه گذاران و فعالین بازار سرمایه کشور فراهم گردد.

صندوق سرمایه گذاری با درآمد ثابت لبخند فارابی، یکی از صندوق‌های موفق در کسب بازدهی سالانه می‌باشد. این صندوق با " ثبت بازده سالانه بیش از ۲۸.۸ درصدی "، " چهارمین صندوق از حیث بازدهی سالانه " در میان ۱۴۳صندوق سرمایه گذاری با درآمد ثابت می‌باشد.

مدیریت صندوق لبخند فارابی:

مدیریت صندوق لبخند فارابی، بر عهده شرکت سبدگردان فارابی با مدیریت عامل مهدی علیخانی مهرجردی (با سابقه فعالیت در سرمایه گذاری تامین، کارگزاری بانک ملی، سبدگردان ایساتیس پویا و...) می‌باشد.

صندوق های سرمایه گذاری در سلام، یکم اکسیر و جهش از دیگر صندوق های تحت مدیریت این صندوق می باشد.

ترکیب دارایی های صندوق با درآمد ثابت لبخند فارابی:
عمده دارایی های صندوق با درآمد ثابت سپهر سودمند سینا، سپرده های بانکی با 52 درصد، اوراق قرضه و مرابحه با 39 درصد، یونیت صندوق های سرمایه گذاری (عمدتا اهرمی جهش، سلام، طلای لوتوس) با 6 درصد و نهایتا سهام با تنها 2 درصد می باشد.

سرمایه گذاری در سهام:

از نکات قابل توجه گزارش عملکرد ماهانه این صندوق سهم بسیار پایین سرمایه گذاری در سهام شرکت‌ها می‌باشد. ارزش تنها ۶۸ میلیارد تومانی سبد سهام این صندوق در مقایسه با ارزش بیش از ۵.۰۴۰ میلیارد تومانی کل دارایی‌های صندوق نشان از عدم اعتماد مدیران این صندوق به آینده بازار سرمایه در سال جاری دارد.
البته می‌توان از سرمایه گذاری بیش از ۲۵۸ میلیارد تومانی این صندوق در صندوق‌های اهرمی جهش، سلام فارابی. طلای لوتوس از سرمایه گذاری‌های غیر مستقیم این صندوق در سهام نام برد.

سرمایه گذاری در اوراق مشارکت و اوراق اختیار فروش تبعی:

بر اساس عملکرد اردیبهشت ماه منتشر شده صندوق، بیش از ۱۶۹۰ میلیارد تومان (کاهش ۱۰ میلیارد تومانی سرمایه گذاری در اوراق در مقایسه با فروردین ماه) از دارایی‌های شرکت، در اوراق مشارکت، مرابحه و اوراق اختیار فروش تبعی سرمایه گذاری شده است.
عمده اوراق این صندوق اوراق مرابحه و اخزای دولتی و بخشی هم اوراق مشارکت شرکت‌های بورسی و فرابورسی می‌باشد.
اوراق اجاره صبا تامین دماوند با ۲۰۶ میلیارد تومان، اوراق صکوک اجاره شستا با ۱۷۶ میلیارد تومان و اوراق خزانه و مرابحه دولتی از اصلی‌ترین اوراق موجود در پرتفوی این صندوق می‌باشد.

سپرده‌های بانکی:

۲.۸۵۰ میلیارد تومان سپرده‌های بانکی موجود در سبد سرمایه گذاری این صندوق تا تاریخ ۱۵ خرداد سال ۱۴۰۳، نشان از سهم ۵۷ درصدی بانک‌ها از کل منابع این صندوق دارد.
متاسفانه یکی از ریسک‌های این صندوق همچون بسیاری از صندوق‌های بررسی شده در هفته‌های گذشته، سهم بالای پول سرمایه گذاری شده در سپرده‌های بانک گردشگری می‌باشد. در حدود ۴۶۰ میلیارد تومان از ۲.۲۵۰ میلیارد تومان سپرده‌های بانکی این صندوق در انتهای اردیبهشت ماه در بانک گردشگری سپرده گردیده است.
بانک‌های اقتصاد نوین با حدود ۳۸۰ میلیارد تومان، بانک ملل و پاسارگاد مبالغ کلان دیگری از منابع این صندوق در اختیار دارند. در حدود ۴۶۰ میلیارد تومان سرمایه گذاری در بانک گردشگری آنهم با نرخ بهره ۳۰ درصدی ممکن است در کوتاه مدت سرمایه گذاری پر منفعتی محسوب گردد، اما در بلند مدت از ریسک‌های سرمایه گذاری این صندوق به شمار می‌رود.