سرنوشت قیمتی شوم بیمههای اتکایی در بورس!
چند سال پیش بود که بحث پذیرش نمادهای بیمه اتکایی در بورس مطرح شد و چند بیمه اتکایی پذیره نویسی شدند که بازگشایی برخی از آنها حتی بیش از یک سال طول کشید و بعد از بازگشایی نیز سود خاصی نصیب خریداران پذیرهها نشد. بعد از شروع معاملات نیز این بیمهها روند چندان جالبی در بورس نداشتند و اکثرا سقوط آزاد را تجربه کردند. این که این تعداد شرکتهای بیمه (چه بیمههای مستقیم و چه بیمههای اتکایی) با چه هدفی مجوز گرفتند و چرا و چگونه این مجوزها صادر شد هم پرسش بسیار مهمی است، چرا که در ۲ سال گذشته بسیاری از نهادها و حتی کارگزاریها نیز رو به تاسیس شرکتهای بیمه آوردند و شاهد سبز شدن قارچ گونه شرکتهای بیمهای بودیم که ما را به یاد سبز شدن بانکها و موسسات مالی در دولت احمدی نژاد انداخت.
هفته گذشته بود که عبدالناصر همتی وزیر اقتصاد در مورد تعدد شرکتهای بیمه اعلام کرد: (امروز نباید تعداد شرکتهای بیمهای بیش از این افزایش یابد. اینکه هر روز تعداد شرکتهای بیمهای زیاد میشود موضوع مطلوب و خوشایندی نیست و حتی پیشنهاد میکنم برخی از شرکتهای بیمهای با یکدیگر ادغام شوند.)
بیمه اتکایی چیست؟
به طور کلی در صنعت بیمه، ۲ نوع شرکت بیمهای وجود دارد: ۱- بیمههای مستقیم ۲- بیمههای اتکایی
شرکتهای بیمه مستقیم شرکتهای بیمه معمولی هستند که میشناسیم و افراد و ارگانها برای بیمه به آنها مراجعه میکنند اما؛ شرکتهای بیمه اتکایی در واقع شرکتهایی هستند که شرکتهای بیمه مستقیم را بیمه میکنند. این امر برای کاهش ریسک در سطح کلان انجام میشود. شرکتهای بیمه مستقیم سطح زیادی از افراد و داراییها را تحت پوشش بیمه خود قرار میدهند و گاهی اوقات این بیمهها دارای توجیه اقتصادی نیست و یا اعداد بسیار هنگفت میشود که ممکن است از عهده شرکت خارج باشد، به این منظور بیمههای مستقیم با پرداخت بخشی از حق بیمه خود به بیمههای اتکایی، آنها را بیمه مجدد میکند.
بیمههای اتکایی در بورس
در حال حاضر در بورس اوراق بهادار ۶ نماد بیمه اتکایی وجود دارد: اتکام، اتکاسا، اتکای، آواپارس، بتهران، رایا
اتکام: بیمه اتکایی امین
اتکاسا: بیمه اتکایی سامان
اتکای: بیمه اتکایی ایرانیان
رایا: بیمه اتکایی رایا
بتهران: بیمه اتکایی تهران رواک
آواپارس: بیمه اتکایی آواپارس
روند قیمتی فاجعه بار بیمههای اتکایی در بورس
اما عملکرد این نمادها چه از دید بنیادی و چه از دید قیمتی عموما بسیار ضعیف است و چنگی به دل نمیزند. اگر سراغ عملکرد قیمتی این شرکتها برویم و درصد ریزش قیمت از سقف را در آنها محاسبه کنیم به جدول زیر خواهیم رسید:
شرکت بیمه اتکایی رایا نیز پس از پذیره نویسی هنوز قابل معامله نشده است.
سقوط آزاد فاجعه بار ۵۷ درصدی بتهران از سقف
ریزش ۶۰ درصدی اتکای از سقف
شرایط بنیادی مناسب، ولی روند قیمت در دست سفته بازان
اگر به سراغ شرایط بنیادی این شرکتها برویم مشاهده میکنیم که اکثر این شرکتها به تازگی به محدودههای مناسب P/E رسیده اند، یعنی رشد قیمتی آنها نتیجه فعالیتهای سفته بازی بوده و حبابهای قیمتی بزرگی در آنها تشکیل شده است و اکنون با این ریزشهای سنگین تازه به قیمتهای معقول دست یافته اند.
این که چه کسانی و با چه هدفی این چنین در سهم حباب ایجاد کردند و سپس سهم را به شکل تصاویر فوق رها کردند تا سقوط آزاد را تجربه کند هم سوال دیگری است که علاوه بر صدور مجوزها ایجاد میشود.
نکته مهمتر این است که آیا خود شرکتها در این روند قیمتی ذی نفع هستند؟ اگر نیستند چرا جلوی رشد بی محابای قیمت را نمیگیرند؟ چرا در ریزشهای شارپ و عمودی ۶۰ درصدی از سهم حمایت نمیکنند؟ ناظرین در این گونه روندها چه وظیفهای دارند و تعداد بسیار زیادی سوال از این دست.
به طور کلی بیمههای اتکایی پذیره نویسی شده و پذیرفته شده در بورس در این سالها رخدادهای عجیب و سوال برانگیزی (از پذیره نویسیهای متعدد تا سقوطهای قیمتی داشتند) که پاسخ آن هنوز به وضوح مشخص نیست و قصد ما از این مقاله این است که مسئولین و متصدیان و متولیان امور چه در این بیمهها و چه در سازمانها و بیمه مرکزی به این سوالات پاسخ روشن و واضحی بدهند.سرنوشت قیمتی شوم بیمههای اتکایی در بورس!
فرید عباسی
کارشناس بازار سرمایه