حرف درمانی، پایان صبر سهامداران و فعال شدن هشدارهای جدی تر در بورس

هابیل خاوری، کارشناس بازار سرمایه در گفتگو با بورس‌نیوز مطرح کرد: پیش بینی بازگشت بازار سرمایه باید با توجه به برخی فاکتور‌ها انجام شود. در مباحث مالی دو موضوع باید مد نظر قرار گیرد، وجود ریسک و عدم قطعیت بازار. ریسک زمانی است که می‌توان احتمالات پیروزی یا شکست را عدددهی و محاسبه کرد، اما آنچه بازار در برهه زمانی فعلی با آن دست و پنچه نرم می‌کند عدم قطعیت است.

وی اشاره کرد: عدم قطعیت به معنای ناتوانی در عددهی اتفاقات و برخورد با آن‌ها همانند یک متغیر است. به این دلیل که سرمایه گذار عدم قطعیت‌های فراوانی را در تمام حوزه‌ها شاهد است، به سراغ بازاری می‌رود که بتواند ریسک و بازدهی آن را به طور قابل لمسی محاسبه کند؛ همانند بازار طلا و دلار که با توجه به ریسک‌های سیستماتیکی که ایجاد شده شخص می‌تواند این عدم قطعیت‌ها را برای خود کنار بزند. بنابراین بازار سرمایه دچار یک چرخه تکراری پر از عدم قطعیت‌های مختلف شده که هیچ راهکاری نیز برای برون رفت از آن وجود ندارد و هرچندوقت یک بار مجددا بروز شده و سبب می‌شوند تنش‌ها در بازار افزایش یابند.

خاوری افزود: از سوی دیگر ۱۱ هفته متوالی است که بازار سرمایه در حال تجربه کردن دامنه نوسان محدود است. دامنه نوسان ابزاری دم دستی است که مدیران سازمان بورس در مواجهه با هرگونه اتفاقی، محدودیتی را بر آن اعمال می‌کنند (ایرادات بسیاری به دامنه نوسان سه درصدی وارد است؛ چراکه شرایط نامساعدتری را برای بازار به دنبال داشت) بنابراین زمانی که سازمان بورس، نهاد‌های نظارتی یا ارگان‌های رصد کننده بازار تصمیمی را اتخاذ می‌کنند، باید پشتوانه‌های مالی و حمایتی خوبی را برای بازار ایجاد کنند، اما یازده هفته پیاپی است که دامنه نوسان بدون هیچ گونه اقدام حمایتی محدود شده است. از یک سو نرخ بهره در حال افزایش است و حمایتی در این خصوص صورت نمی‌گیرد و از سوی دیگر اتفاقات مربوط به بودجه نیز وجود دارد.

کارشناس بازار سرمایه بیان کرد: به طور خلاصه می‌توان گفت تمام افرادی که می‌توانستند دست بازار سرمایه را بگیرند، صرفا حرف درمانی را پیش گرفتند که به نوعی ریسکی را به بازار و مخاطب بورس جهت خروج پول و حرکت به سمت بازار‌های صعودی القا می‌کند. بازار طلا از یک ماه پیش تا کنون نزدیک به سی درصد بازدهی ایجاد کرده و کسی که سرمایه خود را خارج کرده علاوه بر کاور کردن زیان بورس، توانسته بازدهی خوبی را نسبت به سپرده بانکی ایجاد کند.

وی ادامه داد: از سوی دیگر پرونده تنش میان ایران و اسرائیل همچنان باز است و هیچ گونه توافقی میان کشور‌ها رد و بدل نشده و سرمایه گذار در بازار سرمایه با توجه به دامنه محدود یک درصدی و ریسک‌های سیستماتیک و غیر سیستماتیک داخلی و خارجی، مخابره شوک‌های جدید به بازار را محتمل دانسته و فرار را بر قرار ترجیح می‌دهد؛ به طوری که در برهه‌های زمانی پیشین صرفا خروج پول از سهام را شاهد بودیم، اما در حال حاضر خروج پول از سهام و درآمد‌های ثابت را به طور همزمان شاهدیم که به نوعی می‌تواند هشدار‌های جدی‌تری را برای بازار فعال سازد.

خاوری گفت: به طور کلی شرایط بازار سرمایه از لحاظ روانی، تکنیکی و بی حوصلگی فعالین مساعد نیست. پولی که در حال حاضر از بازار خارج می‌شود، پایان صبر فعالان و سهامداران بازار سرمایه است که با دیدن نوسانات بازار‌های موازی برای خروج سرمایه اقدام کرده‌اند. اعتماد عمومی و امنیت سرمایه گذاری از این پس در بازار سرمایه هدف قرار گرفته که اگر مدیران اقدامی نکنند، مواردی همچون پیش رو بودن قطعی گاز صنایع در فصل زمستان، تسویه اعتباری کارگزاری‌ها، بودجه ۱۴۰۴ و مابقی اوراقی که دولت میخواهد تا پایان امسال الزاما به فروش برساند، با چاشنی ریسک‌های جنگ دست به دست هم خواهند داد و می‌توانند بازار سرمایه را با سردی خاصی مواجه کنند. در تابلوی معاملات سفارش خریدی وجود نداشت که جای تاسف برای بازار سرمایه دارد. حجم معاملات صندوق‌های طلا روزانه بیش از کل بازار بورس و فرابورس است که به نوبه خود جالب است!

وی یادآور شد: به نظر می‌رسد ۶ ماهه دوم پر فروغی برای بازار سرمایه نخواهیم داشت. اتفاقات بسیار گسترده‌ای در معرض وقوع هستند، اما اگر شرایط سیاسی به ثبات برسد، بازار می‌تواند در فاز ریکاوری قرار گرفته و برخی سرمایه‌های خارج شده از بازار مجددا به بازار بازگردند. بازار سرمایه از ۴ سال گذشته دچار ناملایمتی‌های شدیدی شده که تا به امروز نیز ادامه داشته اند. طی دو سال گذشته فعال بازار سرمایه که در بخش سهام فعالیت کرده، هیچ گونه بازدهی مثبتی ایجاد نکرده و حتی نتوانسته سود ثابت یا سود بدون ریسکی که در کف جامعه وجود دارد را دریافت کند.

خاوری خاطرنشان کرد: طبیعتا سیاست گذار اقتصادی باید توسط اقدامات خود چرخش نقدینگی را به سمت تولید و یک بازار کارا بیاورد که متاسفانه این اتفاق نیفتاده و به جرات می‌توان گفت آتشی که حالا روشن شده را به شکل ساده تری می‌شود مهار و مدیریت کرد، اما اگر مدیریت نشود در حدود دو هفته آینده به لحاظ روانی می‌تواند اتفاقات بدتری را رقم بزند؛ به نحوی که هرچقدر منابع نیز بیاورند سهامدار حقیقی و حقوقی می‌توانند فروشنده باشد؛ چراکه ریسک‌های سیاسی و منطقه شدیدا افزایش یافته و سازمان بورس و کمیته پایش ریسک هیچگونه برنامه‌ای برای اثر کردن آن‌ها در دست ندارند.
بازار سرمایه یک بازار رها شده است که همه منتظر گذر زمان برای تعیین مسیر آن هستند.