تحلیل چراغ سبز بورس و تأثیر آن بر فعالیت‌های اقتصادی در بازار توافقی ارز

به گزارش خبرنگار اقتصادی بورس‌نیوز، سیاست تک نرخی شدن ارز یکی از موضوعات کلیدی در عرصه اقتصادی ایران است که در دهه‌های گذشته به اشکال مختلف مورد توجه قرار گرفته است. این سیاست به عنوان یک راهکار برای کاهش فساد و بهبود شفافیت در بازار ارز مطرح شده است. با این حال، تحولات سیاسی و اقتصادی، به ویژه تحریم‌های بین‌المللی، مانع از اجرای موفق این سیاست شده‌اند.

 تاریخچه و چالش‌های سیاست تک نرخی ارز

در سال‌های اخیر، سیاستگذاران پولی و بانکی همواره بر لزوم تک نرخی شدن ارز تأکید کرده‌اند. به عنوان مثال، در دوره اجرای برجام، با وجود برخی گشایش‌های سیاسی و اقتصادی، بانک مرکزی نتوانست به طور کامل این سیاست را پیاده‌سازی کند. دلیل اصلی این ناکامی، عدم دسترسی کامل بانک مرکزی به ذخایر ارزی خود در بانک‌های بین‌المللی بود. 

پس از خروج یکجانبه ایالات متحده از برجام، سیاست‌های ارزی کشور دچار تحولاتی اساسی شد. تعیین یک نرخ واحد برای واردات کالاهای ضروری کشور به عنوان یک راهکار جدید مطرح گردید، اما این سیاست نیز با مشکلاتی مواجه شد. صادرکنندگان به دلیل عدم تمایل به عرضه ارزهای حاصل از صادرات خود به نرخ‌های اعلامی بانک مرکزی، بازار را با چالش‌هایی مواجه کردند. 

 رانت‌های ارزی و تبعات آن

یکی از مشکلات عمده ناشی از چند نرخی بودن ارز، بروز رانت‌های ارزی است. به عنوان مثال، واردکنندگانی که کالاهای خود را با ارز ارزان وارد می‌کردند، آن‌ها را با نرخ آزاد به فروش می‌رساندند و از این طریق سودهای کلانی کسب می‌کردند. وزیر امور اقتصادی و دارایی اخیراً اعلام کرده است که توزیع ۱۷۰۰ همت رانت ارزی نشان‌دهنده عمق این مشکل است.

این رانت‌ها نه تنها به نفع عده‌ای خاص بوده بلکه باعث ایجاد نارضایتی در میان تولیدکنندگان و مصرف‌کنندگان نیز شده است. در این راستا، بانک مرکزی تصمیم به پیگیری جدی‌تر بازار ارز تجاری کشور گرفت و از ۲۶ آبان ماه سال جاری، گروه‌های مختلف صادرکنندگان و واردکنندگان به بازار ارز تجاری وارد شدند.

 اقدامات جدید و تأثیرات آن

از ابتدای بهمن ماه سال جاری، شرکت‌های صادرکننده محصولات پتروشیمی، پالایشی و فولادی موظف به عرضه ارز در بازار ارز تجاری مرکز مبادله ارز و طلای ایران خواهند بود. این اقدام می‌تواند به کاهش قیمت‌ها در بازار کمک کند و شفافیت بیشتری را به ارمغان آورد. 

به گفته فرشید شکرخدایی، رئیس کمیسیون سرمایه‌گذاری اتاق بازرگانی ایران، بازار ارز توافقی با شفافیت در عرضه و تقاضا می‌تواند رانت‌ها را حذف کند. او همچنین تأکید کرد که افزایش عرضه ارز منجر به کاهش نرخ آن خواهد شد.

 تأثیرات بر بازار سرمایه

از ۲۴ آذرماه سال جاری، با شکل‌گیری نرخ‌های توافقی در بازار، بورس نیز شاهد سبزپوشی بوده است. این امر نشان‌دهنده واکنش مثبت بازار سرمایه به اقدامات جدید ارزی است. کارشناسان بر این باورند که شفافیت نرخ‌ها در بازار سرمایه می‌تواند به رونق آن کمک کند.

احمد مهدوی ابهری، دبیرکل انجمن کارفرمایی صنعت پتروشیمی ایران، نیز بر این باور است که سیاست جدید ارزی بانک مرکزی به نفع بخش تولید خواهد بود و می‌تواند بازار سرمایه را تقویت کند. او اشاره کرد که فاصله بین نرخ ارز نیما و آزاد باعث شکل‌گیری تقاضاهای کاذب شده بود که اکنون با تغییرات جدید کاهش خواهد یافت.

 نتیجه‌گیری

در نهایت، اگرچه هنوز برای قضاوت درباره موفقیت یا ناکامی سیاست‌های جدید ارزی زود است، اما شواهد نشان می‌دهد که این اقدامات می‌توانند به کاهش رانت‌ها و افزایش شفافیت در بازار ارز کمک کنند. با توجه به اهمیت این موضوع برای اقتصاد کشور، نظارت دقیق بر روند اجرای این سیاست‌ها ضروری است تا از بروز مشکلات جدید جلوگیری شود و اهداف اصلی سیاستگذاران محقق گردد.

به نقل از ایرنا

انتهای پیام/