پنجمین پیش نشست دهمین همایش مالی اسلامی برگزار شد/ "طراحی ابزار‌ها و محصولات نوین مالی اسلامی در راستای جهش تولید"
به گزارش بورس نیوز، انجمن مالی اسلامی ایران، پنجمین پیش‌نشست دهمین همایش مالی اسلامی را با موضوع "طراحی ابزار‌ها و محصولات نوین مالی اسلامی در راستای جهش تولید" برگزار کرد.
در بخشی از این نشست امیر هامونی، عضو هیئت مدیره گروه مپنا و عضو هیئت مدیره انجمن مالی اسلامی ایران؛ اظهار کرد: به نظر می‌رسد در حال حاضر با توجه به افت و خیز‌های بازار سرمایه و جایگاه این بازار در اقتصاد کشور، نیاز به ابزارسازی نیست. تنوع و تعدد کافی در این حوزه وجود دارد و ما ابزار‌های خاص مالی اسلامی در اختیار داریم که برخی از آن را سایر کشور‌ها ندارند و ما از متنوع‌ترین بازار‌های سرمایه دنیا در این حوزه هستیم.
وی در این خصوص که چرا تنوع ابزار‌ها به تحریک تولید و اشتغال و بالندگی اقتصاد کشور منجر نشده، گفت: در بازار ما هنوز ابزار‌ها خیلی ترویج نشده است. ضمن اینکه فرآیند‌هایی مثل انتشار اوراق در بازار سرمایه ما بسیار پیچیده و زمان‌بر است.
عضو هیئت مدیره انجمن مالی اسلامی ایران افزود: اقتصاد ما آن قدر چالش دارد که حتی ابزار‌های ساده‌ای مثل عرضه اولیه هم می‌توانند کارایی زیادی داشته باشند، مثل خصوصی سازی در اوایل دهه ٩٠ که هم بازار سرمایه را توسعه داد و هم شرکت‌های بزرگی مثل فولاد مبارکه و مخابرات وارد بازار سرمایه شدند. ولی در چند سال اخیر ما از این ابزار به خوبی استفاده نکرده‌ایم. زمانی ما جزو بورس‌های بزرگ منطقه بودیم و از بورس عربستان هم بزرگتر بودیم، الان ارزش بازار بورس عربستان به حدود ٢٥٠٠ میلیارد دلار رسیده و این رشد، مرهون پذیرش آرامکو و برخی شرکت‌های بزرگ دیگر در این بازار بوده است؛ ولی ما از بورس عربستان و ترکیه عقب افتاده‌ایم، چون در فرایند عرضه‌های اولیه، خصوصی‌سازی و همچنین تشکیل هلدینگ‌های بزرگ در بازار سرمایه تعلل کرده‌ایم. با استفاده از ظرفیت‌های بازار سرمایه می‌توانستیم هلدینگ‌های بزرگی در حوزه انرژی برق و نفت تشکیل دهیم؛ کمااینکه هلدینگ‌های بزرگی مثل غدیر و میدکو و بانک پاسارگاد هم در بستر بازار سرمایه شکل گرفتند. با راه اندازی هلدینگ‌های بزرگ می‌توانستیم نقدینگی سرگردانی را که در بازار‌های کالایی و سوداگری موجب افزایش قیمت‌ها شده، به سمت جهش تولید و اشتغال رشد اقتصادی هدایت کنیم.
وی اضافه کرد: شرکت پروژه‌ها نیز ابزار‌های موثر و خوب دیگری هستند که می‌توان خیلی جدی‌تر روی آن کار کرد. در استفاده از این ابزار هم تعلل کرده‌ایم. خصوصی سازی و عرضه شرکت‌های دولتی در بازار سرمایه و تشکیل سرمایه در این بازار، فرصتی است که نباید از آن غفلت کرد. شرکت ملی نفت ایران، شرکت ملی گاز و... می‌توانند در بازار سرمایه پذیرش شوند. ابزار‌های کافی در بازار سرمایه برای واگذاری شرکت‌های دولتی در اختیار داریم و امیدواریم از این فرصت در راستای توسعه بازار سرمایه و بالندگی اقتصاد کشور استفاده شود. جهش تولید در گرو اتخاذ تصمیمات بزرگی از این جنس است.
هامونی خاطرنشان کرد: در دوران حضورم در فرابورس ایران، شرکت‌هایی را که ٢ سال از عرضه اولیه‌شان می‌گذشت، مورد بررسی قرار دادیم. سطح اشتغال این شرکت‌ها دو سال بعد از ورود به بازار سرمایه، به طور میانگین ٥٠ درصد رشد کرده بود. سهامداران عمده معمولا نقدینگی حاصل از عرضه اولیه یا افزایش سرمایه را صرف توسعه شرکت‌ها می‌کنند. بررسی کشور‌هایی که در منطقه شرق آسیا رشد اقتصادی بیشتری داشتند نیز نشان می‌دهد این کشور‌ها سالانه ١٥٠ الی ٢٠٠ شرکت را عرضه اولیه می‌کنند؛ حال آنکه رکورد ما، ٥٥ شرکت در سال ١٣٨٩ بود. ما عرضه اولیه را به شرایط بازار گره زده‌ایم، حال آنکه شرکت صنایع ملی مس در شرایط بد بازار سرمایه عرضه اولیه شد و اتفاقا اگر عرضه اولیه‌ها، همچون "فملی" با قیمت جذاب انجام شود، خود به شاخص سازی و رشد بازار کمک می‌کند.
این عضو هیئت مدیره گروه مپنا بیان کرد: ابزار‌های دیگری از جمله ETNها هم جای توسعه و فراگیر شدن دارند. این ابزار یکی از ساختارشکنانه‌ترین ابزار‌هایی بود که کمیته فقهی معرفی کرد و می‌توان از آن در بازار طلا هم استفاده کرد.
هامونی ادامه داد: معاملات عمده هم در بازار سرمایه ما با چالش‌های زیادی مواجه است و وقت آن رسیده گام دوم خصوصی سازی با تسهیل فرآیند‌های عرضه‌های عمده انجام شود. البته با توجه به چسبندگی سهامداران عمده به گلدن شیر شرکت‌ها در بازار سرمایه ما، شاید برخی ابزار‌ها جواب ندهد.
وی گفت: همچنین فرآیند تامین مالی از طریق انتشار اوراق هم باید تسهیل و تسریع شود. ما پارادایم دیگری هم تحت عنوان تامین مالی بازار محور و تامین مالی بانک محور داریم. این موضوع طوری مطرح شد انگار بازار سرمایه و بانک‌ها رقیب هم هستند و اتفاقا گاهی (مثل موضوع اوراق گام) شاهد رقابت منفی این دو بازار بوده‌ایم؛ ولی واقعیت این است که بانک‌ها و بازار سرمایه رقیب هم نیستند ما در سایر کشور‌ها هم می‌بینیم بانک‌ها کارگزار هستند.
عضو هیئت مدیره انجمن مالی اسلامی ایران خاطرنشان کرد: در فرابورس هم بانک مرکزی خودش بزرگترین کارگزار است و اوراق بدهی را مدیریت می‌کند. بازار سرمایه و بانک‌ها باید با همکاری یکدیگر به تشکیل سرمایه در کشور کمک کنند.
هامونی تصریح کرد: فرآیند معاملات عمده ما مشکلاتی دارد؛ همچنین بانک‌ها به تامین مالی پروژه‌های قدیمی کمک زیادی نمی‌کنند؛ ابزار‌های مورد نیاز در بازار سرمایه ما وجود دارد، اما باید از ابزار‌های مدیریت ریسک هم استفاده کنیم تا سرمایه‌گذاران بابت سرمایه‌گذاری در پروژه‌های بلندمدت دغدغه جا ماندن از بازار‌های رقیب و... نداشته باشند.
پایان مطلب
