حتی شاخص ساز‌های بورس هم بازده خوبی نداشتند!
به گزارش بورس نیوز، شاخص ۳۰ شرکت بزرگ بازار سرمایه طی یک سال اخیر به میزان ۲۶+ درصد رشد داشته که در مقایسه با شاخص هم وزن، متوجه می شویم اندک پولی هم که وارد بازار شد به سمت شاخص سازها و شرکت‌های دلاری و بزرگ هدایت کردند. شاخص هم وزن که عملکرد تمام شرکت‌ها را لحاظ می‌کند، در این مدت فقط ۹+ درصد افزایش یافت؛ این در حالی است که شاخص صنعت پتروشیمی ۵۱+ درصد، فلزات اساسی ۲۲+ درصد و کانه‌های فلزی ۱- درصد بازده سالانه داشتند. ارزش بازار صنعت پتروشیمی ۱۱۷۳ همت، فلزات (فولاد و غیرفولاد) ۹۳۴ همت و معادن ۴۸۴ همت است که تسلط زیادی بر بازار دارند.
معدنی‌ها اساسا مشکل حمایتی دارند و در این ۴ سال جذابیت خود را از دست داده‌اند؛ زیرا در میان صنایع بزرگ و در مقابل نرخ تورم بیش از ۵۰ درصد در سال به نظر میرسد تعداد سهامداران شرکت‌های فعال در این صنعت با کاهش مواجه شده است. صنعت پتروشیمی هم به دلیل تعداد زیاد شرکت‌های شیمیایی در بورس، گزینه‌های متنوعی برای سرمایه‌گذاری دارد؛ به طوری که از یک همت تا ۲۶۷ همت شرکت برای انتخاب وجود دارد. البته چندین شرکت نیز هستند که ارزش بازار بسیاری کمی دارند و اوضاع بنیادی آن‌ها اصلا جالب نیست! از طرف دیگر، صنعت فلزات اساسی عمدتا از شرکت‌هایی تشکیل شده است که وضعیت فاندامنتال خوبی دارند و به دلیل افزایش نرخ فروش و دلاری بودن، همچنان مورد استقبال قرار گرفته‌اند.
سال ۱۴۰۳ تمامی بازار‌ها حداقل بازده مورد انتظار ۳۰ درصد را داشتند، اما بازار بورس با این وضعیت اقتصادی و تورمی، نتوانست سپری برای سرمایه مردم باشد. قبول کنید شاخص‌سازی به درد سهامداران نمی‌خورد، بلکه عدد و رقم پرتفوی ان‌ها برای تشخیص عملکرد دقیق بورس مورد ملاک قرار می‌گیرد. اگر با ریال حساب کنیم که در این شرایط اقتصادی اشتباه است، در سال ۱۴۰۳ حدودا ۱۳۰۰ همت پول پس از مدت‌ها وارد بازار سرمایه شد که آن را هم صنایع بزرگ و شاخص ساز به طور کامل جذب خود کردند و صنایع کوچک زیر پا له شدند! جالب است بدانید آن پولی هم که وارد صنایع بزرگ جهت شاخص‌سازی و رشد نمادین بورس شد، فقط به شرکت‌های بزرگتر و به اصطلاح لیدر اختصاص یافت و اکثر نماد‌های صنعت صرفا منفی نشدند، وگرنه رشد خاصی را تجربه نکردند!
نسبت قیمت به سود صنعت پتروشیمی به ۹.۹ واحد، فلزات اساسی ۷.۴ واحد و کانه‌های فلزی به ۶.۸ واحد رسیده که فلزات اساسی و پتروشیمی نسبت به دوره مشابه سال قبل افزایش یافته، اما P/E ttm کانه‌های فلزی دقیقا یک واحد کاهش یافته که نشان دهنده بهبود عملکرد شرکت‌های معدنی و اکتشافی در یک سال اخیر است. نسبت ارزش بازار به ارزش ویژه کل صنعت پتروشیمی به ۵.۹ واحد، فلزات اساسی ۲ واحد و کانه‌های فلزی ۲.۷ واحد رسیده که با توجه به کاهش قیمت سهام و افزایش حقوق مالکانه به نظر می رسد نسبت P/B این سه صنعت بزرگ بورس در سطح قابل قبولی قرار دارد.
شاخص بازده دارایی (ROA) صنعت پتروشیمی ۳۰ درصد، فلزات اساسی ۲۴ درصد و کانه‌های فلزی ۲۸ درصد میباشد که در حالت کلی، شرکت‌های شیمیایی یا همان پتروشیمی از دارایی‌ها در راستای سودآوری به خوبی استفاده می‌کنند و بهره‌وری بالاتری دارند. البته اگر بخواهیم عملکرد این ۳ صنعت را با کل بورس مقایسه کنیم، عملکرد چندان خوبی ندارند و پتروشیمی صرفا در میان رقبا اوضاع خوبی دارد! نسبت بازده حقوق صاحبان سهام برای تمامی شرکت‌ها ۴۳ درصد محاسبه شده است؛ این در حالی است که پتروشیمی‌ها ۵۸ درصد، فلزات اساسی ۴۵ درصد و کانه‌های فلزی ۴۹ درصد نسبت سود خالص به ارزش ویژه دارند.
هادی بهرامی_ پژوهشگر بازار سرمایه
